ماتەماتيكالىق – كاسىپكەر
«ماتەماتيكالىق – كاسىپكەر» ويىنىڭ ماقساتتارى:
1. ىسكەرلىك پەن داعدىعا ۇيرەتە وتىرىپ، قوعامىزدىڭ ەكونوميكالىق زاڭدىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىگىن قالىپتاستىرۋ، ەكونوميكالىق ءبىلىم بەرۋ.
2. لوگيكالىق ويلاۋعا جانە «كاپيتالدى» ءوز بىلىمدەرىنە جۇمساي بىلۋىنە ۇيرەتۋ.
3. ويىن بارىسىندا («كاپيتال»، «قۇن»، «قارجى»، «بانك»، «بانكروت») ەكونوميكالىق ۇعىمدارمەن تانىسا وتىرىپ، ەكونوميكاعا بايلانىستى ويلاۋ ارەكەتىن جانە جيناقتىلىققا، ادامگەرشىلىك پەن الەۋمەتتىك قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ.
1. كىرىسپە ءبولىم.
ا. بانك جانە ونىڭ قىزمەتى.
ءا. بانكروت ۇعىمدارىنا تۇسىنىك بەرۋ.
ب. كاسىپكەرلىك تۋرالى وي قوزعاۋ.
ۆ. وقۋشىنىڭ ىزدەنىس جۇمىسى.
2. نەگىزگى ءبولىم.
ءار بانك قىزمەتكەرلەرىن ورتاعا شاقىرامىز. ويىنىمىزدىڭ ءوتىلۋ تارتىبىمەن تانىستىرامىز.
1. ويىنعا ەكى توپ قاتىسادى، ءار توپ بانك باسقارماسى بولىپ تابىلادى.
2. بانكتىڭ پرەزيدەنتى، اتاۋى بولادى.
3. ءار توپقا ويىن بارىسىندا تاپسىرمالار بەرىلەدى. ءار تاپسىرمانىڭ قيىندىعىنا بايلانىستى قۇنى بار.
4. ءار بانكتىڭ باستى كاپيتالى 500000 مىڭ تەڭگە بولادى.
5. دۇرىس جاۋاپ بەرگەن توپتىڭ بانك ەسەپ شوتىنا تاپسىرمانىڭ قۇندىلىعىنا سايكەس قارجى ءتۇسىپ وتىرادى.
6. توپ دۇرىس جاۋاپ بەرمەگەن جاعدايدا تاپسىرمانىڭ قۇندىلىعىنا سايكەس قارجى ەسەپ شوتتان كەميدى.
7. دۇرىس (قوسىمشا) توپ جاۋاپ بەرگەن بانكتەرىنىڭ قارجىسى سونشاعا ارتادى.
8. بانكتەگى قارجىنىڭ ياعني وپەراسيالاردىڭ دۇرىس جۇرگىزۋىنە باقىلاۋ توبى جۇمىس ىستەيدى.
1. ءۇي تاپسىرماسى، ماقال - ماتەلدەر سايىسى (تەك سانداردان قۇراستىرىلعان)
2 توپ ماقال - ماتەلدەر جارىستىرادى. ءار ماقال - ماتەلدىڭ قۇندىلىعى 5000 تەڭگە.
2. لوگيكالىق ەسەپتەر.
ءار توپقا 2 تاپسىرمادان بەرىلەدى (2 قىزىل، 1 كوك كارتوچكا).
قىزىل ءتۇستى كەسپە قاعازداعى ەسەپتەر.
1. ارمان، ايان، ابزال اعايىننىڭ ۇشەۋى ءار ءتۇرلى سىنىپتا وقيدى. ابزال ارماننان، ال ايان ابزالدان كىشى ەمەس. بۇل ءۇيدىڭ ۇلكەنى، ورتانشىسى، كىشىسى كىم؟
(ايان، ابزال، ارمان) ەسەپتىڭ قۇندىلىعى 20000 تەڭگە.
2. اسەم، ارداق، انار ۇشەۋى ماتەماتيكا ساباعىنان باقىلاۋ جۇمىسىنان قانداي باعا العانىن سۇراعاندا، ءمۇعالىم ەشقايسىسىڭ جامان باعا العان جوقسىڭدار، ءبىراق ءارقايسىڭنىڭ باعاڭ ءار ءتۇرلى. اسەمنىڭ باعاسى «3» ەمەس، اناردىڭ باعاسى «3»- تە، «5»- تە ەمەس، سوندا اركىم قانداي باعا العان؟
ەسەپتىڭ قۇندىلىعى – 20000 تەڭگە. (اسەم – 5، انار – 4، ارداق – 3).
كوك ءتۇستى كەسپە قاعازداعى ەسەپتەر.
بەس توعىزدىقتى پايدالانىپ امالدار قولدانىپ 10 سانىن جاز.
9 9 9 9 9 = 10
(9+99/99 = 10، 99/9 - 9/9 = 10). ەسەپتىڭ قۇندىلىعى – 10000 تەڭگە.
3. جۇمباقتار سايىسى (سيفرلاردان قۇراستىرىلعان).
ءار جۇمباقتىڭ قۇندىلىعى - 5000 تەڭگە.
I. 100 ءمۇيىزى بار
ۇستىندە كيىزى بار. (كيىز ءۇي)
II. ءبىر تاۋدىڭ ەكى كۇزەتشىسى،
ەكى تىڭشىسى، وتىز ەكى ءبورىسى بار.
بۇل نە؟ (باس)
III. جاڭىلماستان جەتەۋى،
كەزەك قىزمەت ەتەدى. (اپتا كۇندەرى)
IV. بۇلبۇلدىڭ 2 قۇلاق، 1 باسى بار
سالدىرعان 8 جەردەن تاڭباسى بار.
بۇلبۇلدى جولعا سالىپ ايداعاندا،
سالاتىن نەشە ءتۇرلى جورعاسى بار. (دومبىرا)
1. ىسكەرلىك پەن داعدىعا ۇيرەتە وتىرىپ، قوعامىزدىڭ ەكونوميكالىق زاڭدىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىگىن قالىپتاستىرۋ، ەكونوميكالىق ءبىلىم بەرۋ.
2. لوگيكالىق ويلاۋعا جانە «كاپيتالدى» ءوز بىلىمدەرىنە جۇمساي بىلۋىنە ۇيرەتۋ.
3. ويىن بارىسىندا («كاپيتال»، «قۇن»، «قارجى»، «بانك»، «بانكروت») ەكونوميكالىق ۇعىمدارمەن تانىسا وتىرىپ، ەكونوميكاعا بايلانىستى ويلاۋ ارەكەتىن جانە جيناقتىلىققا، ادامگەرشىلىك پەن الەۋمەتتىك قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ.
1. كىرىسپە ءبولىم.
ا. بانك جانە ونىڭ قىزمەتى.
ءا. بانكروت ۇعىمدارىنا تۇسىنىك بەرۋ.
ب. كاسىپكەرلىك تۋرالى وي قوزعاۋ.
ۆ. وقۋشىنىڭ ىزدەنىس جۇمىسى.
2. نەگىزگى ءبولىم.
ءار بانك قىزمەتكەرلەرىن ورتاعا شاقىرامىز. ويىنىمىزدىڭ ءوتىلۋ تارتىبىمەن تانىستىرامىز.
1. ويىنعا ەكى توپ قاتىسادى، ءار توپ بانك باسقارماسى بولىپ تابىلادى.
2. بانكتىڭ پرەزيدەنتى، اتاۋى بولادى.
3. ءار توپقا ويىن بارىسىندا تاپسىرمالار بەرىلەدى. ءار تاپسىرمانىڭ قيىندىعىنا بايلانىستى قۇنى بار.
4. ءار بانكتىڭ باستى كاپيتالى 500000 مىڭ تەڭگە بولادى.
5. دۇرىس جاۋاپ بەرگەن توپتىڭ بانك ەسەپ شوتىنا تاپسىرمانىڭ قۇندىلىعىنا سايكەس قارجى ءتۇسىپ وتىرادى.
6. توپ دۇرىس جاۋاپ بەرمەگەن جاعدايدا تاپسىرمانىڭ قۇندىلىعىنا سايكەس قارجى ەسەپ شوتتان كەميدى.
7. دۇرىس (قوسىمشا) توپ جاۋاپ بەرگەن بانكتەرىنىڭ قارجىسى سونشاعا ارتادى.
8. بانكتەگى قارجىنىڭ ياعني وپەراسيالاردىڭ دۇرىس جۇرگىزۋىنە باقىلاۋ توبى جۇمىس ىستەيدى.
1. ءۇي تاپسىرماسى، ماقال - ماتەلدەر سايىسى (تەك سانداردان قۇراستىرىلعان)
2 توپ ماقال - ماتەلدەر جارىستىرادى. ءار ماقال - ماتەلدىڭ قۇندىلىعى 5000 تەڭگە.
2. لوگيكالىق ەسەپتەر.
ءار توپقا 2 تاپسىرمادان بەرىلەدى (2 قىزىل، 1 كوك كارتوچكا).
قىزىل ءتۇستى كەسپە قاعازداعى ەسەپتەر.
1. ارمان، ايان، ابزال اعايىننىڭ ۇشەۋى ءار ءتۇرلى سىنىپتا وقيدى. ابزال ارماننان، ال ايان ابزالدان كىشى ەمەس. بۇل ءۇيدىڭ ۇلكەنى، ورتانشىسى، كىشىسى كىم؟
(ايان، ابزال، ارمان) ەسەپتىڭ قۇندىلىعى 20000 تەڭگە.
2. اسەم، ارداق، انار ۇشەۋى ماتەماتيكا ساباعىنان باقىلاۋ جۇمىسىنان قانداي باعا العانىن سۇراعاندا، ءمۇعالىم ەشقايسىسىڭ جامان باعا العان جوقسىڭدار، ءبىراق ءارقايسىڭنىڭ باعاڭ ءار ءتۇرلى. اسەمنىڭ باعاسى «3» ەمەس، اناردىڭ باعاسى «3»- تە، «5»- تە ەمەس، سوندا اركىم قانداي باعا العان؟
ەسەپتىڭ قۇندىلىعى – 20000 تەڭگە. (اسەم – 5، انار – 4، ارداق – 3).
كوك ءتۇستى كەسپە قاعازداعى ەسەپتەر.
بەس توعىزدىقتى پايدالانىپ امالدار قولدانىپ 10 سانىن جاز.
9 9 9 9 9 = 10
(9+99/99 = 10، 99/9 - 9/9 = 10). ەسەپتىڭ قۇندىلىعى – 10000 تەڭگە.
3. جۇمباقتار سايىسى (سيفرلاردان قۇراستىرىلعان).
ءار جۇمباقتىڭ قۇندىلىعى - 5000 تەڭگە.
I. 100 ءمۇيىزى بار
ۇستىندە كيىزى بار. (كيىز ءۇي)
II. ءبىر تاۋدىڭ ەكى كۇزەتشىسى،
ەكى تىڭشىسى، وتىز ەكى ءبورىسى بار.
بۇل نە؟ (باس)
III. جاڭىلماستان جەتەۋى،
كەزەك قىزمەت ەتەدى. (اپتا كۇندەرى)
IV. بۇلبۇلدىڭ 2 قۇلاق، 1 باسى بار
سالدىرعان 8 جەردەن تاڭباسى بار.
بۇلبۇلدى جولعا سالىپ ايداعاندا،
سالاتىن نەشە ءتۇرلى جورعاسى بار. (دومبىرا)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
1. ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىك كاتەگورياسىنان وتىلگەن ماتەريالعا جاتتىعۋ جۇمىستارى
