ماحامبەت وتەمىس ۇلى «ەرەۋىل اتقا ەر سالماي» ولەڭى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ماحامبەت وتەمىس ۇلى «ەرەۋىل اتقا ەر سالماي» ولەڭى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اقىن ءومىرى، ولەڭدەرىنىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، تاريحى تۋرالى مالىمەت بەرۋ، جاڭا قىرىنان تانىتۋ، قوسىمشا مالىمەتتەر بەرۋ، ولەڭگە تالداۋ جاساۋ.
تاربيەلىك: ۇلتجاندىلىققا، باتىلدىققا، تۋعان ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: قوسىمشا دەرەكتەردى پايدالانۋ، تانىمدىق، شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە جەتەلەۋ، ءوز ويلارىن ەركىن ايتۋعا، ادەبي كوركەم تىلمەن سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ.
ءادىسى: وي تولعاۋ، شىعارماشىلىق جۇمىستار، توپتىق جۇمىس، ولەڭ قۇرىلىسىنا تالداۋ، مانەرلەپ وقۋ، توپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد، ەردىڭ بەس قارۋى، حان تاعى، اقىننىڭ «جۇمىر قىلىش» كۇيى.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، قازاق ءتىلى، ساز ونەرى ءپانى.
ساباق بارىسى
ۇيىمداستىرۋ. وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ. زەيىندەرىن شوعىرلاندىرۋ.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
- بالالار، ءبىز سەندەرمەن يسلام داۋىرىندەگى ادەبيەت جانە سول كەزەڭدەگى ادەبيەت وكىلدەرى، ولاردىڭ تۋىندىلارىمەن تانىسىپ، تولىقتاي بەكىتتىك. ەندى بۇگىن ءحىح عاسىر ادەبيەتىنىڭ ءىرى وكىلى، داۋىلدى جىلداردىڭ جالىندى جىرشىسى بولعان ماحامبەت وتەمىس ۇلىنىڭ ومىرىمەن، ازاتتىق يدەيا مەن ازاماتتىق ۇنگە تولى، ناعىز ەرلىك جىرى «ەرەۋىل اتقا ەر سالماي» ولەڭىمەن تانىسامىز.
ساباعىمىزدىڭ ەپيگرافى رەتىندە ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ “ماحامبەت – ۇلتتىق تۇلعا، ونىڭ باتىرلىعىن، اقىندىعىن، كۇيشىلىگىن، ازاماتتىق جولىنداعى كۇرەسكەرلىگىن بولاشاق ۇرپاقتىڭ ساناسىنا سىڭەتىندەي ەتىپ كەڭىرەك دارىپتەۋ كەرەك” دەگەن پىكىرىن الىپ وتىرمىز.
ءى تاپسىرما: «توپتاستىرۋ ستراتەگياسى»
ءار توپقا تومەندەگىدەي كەستەلەر تاراتىلادى. تولتىرىپ بولعاننان كەيىن ءار توپتىڭ سپيكەرى ءوز كەستەلەرىن قورعايدى.
1) ماحامبەت وتەمىس ۇلى كىم؟.......
2) ماحامبەت جىرلارى………
3) ماحامبەتتىڭ اينالاسىنداعى ادامدار………….
ءىى «ميعا شابۋىل» ستراتەگياسى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. «وي قوزعار» ءادىسى.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان 5 - 7 سىنىپتاردا وتكەن اقىن ولەڭدەرىنەن ۇزىندىلەر كەلتىرىلەدى، وقۋشىلار سونى ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، جاتقا مانەرلەپ وقىپ بەرەدى.
«جالعىزدىق»- ۆەنەرا، «قىزعىش قۇس»- اجار، «مۇڭايما»- يسمايىل، «اي استىندا...»- ايتجان.
ءىىى كورىنىس.
سارايدا وتىرعان جاڭگىر حان. اينالاسىندا بايماعامبەت سۇلتان، سارايدىڭ بيلەرى، ۋازىرلەرى، ت. ب.
جاڭگىر حان ماحامبەتتى شاقىرىپ:
- اۋ، ماحامبەت! ارامىزدان شىققان وت اۋىزدى، وراق ءتىلدى اقىن ەمەسسىڭ بە؟ جىرلا مەنى ماقتاپ مىنا جۇرتقا.
ماحامبەت:
- ايتسام ايتارمىن حان جاڭگىر، جۇرتقا جاساعان ءىسىڭدى. قاراپايىم حالىقتىڭ اقىسىن جەپ، تابانىڭا تاپتامادىڭ با مىنا جۇرتتى؟ –
حان ەمەسسىڭ قاسقىرسىڭ،
قاس الباستى باسقارسىڭ.
دوستارىڭ كەلىپ تابالاپ،
دۇشپانىڭ سەنى باسقا ۇرسىن.
حان ەمەسسىڭ ايانسىڭ،
ايىر قۇيرىق شايانسىڭ، - دەپ ايتا بەرگەندە جاڭگىر حان:
- توقتات! جەتەدى ەندى!
ءمۇعالىم: بالالار، وسى كورىنىس ارقىلى ماحامبەتتىڭ بويىنان قانداي قاسيەتتەردى بايقايمىز؟
بالالاردىڭ جاۋابى.
ءمۇعالىم: ماحامبەت – حالقىن سۇيگەن، حالىق مۇڭىن جىرلاعان، ەلىم دەپ ەڭىرەگەن اقىن. ماحامبەت پوەزياسى - ءوز ءداۋىرىنىڭ، سول كەزدەگى قاناۋعا قارسى كوتەرىلگەن شارۋالار كوتەرىلىسىنىڭ ايقىن ءۇنى. وتانىن سۇيگەن پاتريوت - ولەڭدەرىن كوپشىلىك مۇددەسى ءۇشىن جۇمساعان، ەڭبەكشى شارۋالاردىڭ جىرشىسىنا اينالعان. بۇگىنگى قاراستىرعالى وتىرعان «ەرەۋىل اتقا ەر سالماي» ولەڭى وسىعان دالەل بولادى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اقىن ءومىرى، ولەڭدەرىنىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، تاريحى تۋرالى مالىمەت بەرۋ، جاڭا قىرىنان تانىتۋ، قوسىمشا مالىمەتتەر بەرۋ، ولەڭگە تالداۋ جاساۋ.
تاربيەلىك: ۇلتجاندىلىققا، باتىلدىققا، تۋعان ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: قوسىمشا دەرەكتەردى پايدالانۋ، تانىمدىق، شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە جەتەلەۋ، ءوز ويلارىن ەركىن ايتۋعا، ادەبي كوركەم تىلمەن سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ.
ءادىسى: وي تولعاۋ، شىعارماشىلىق جۇمىستار، توپتىق جۇمىس، ولەڭ قۇرىلىسىنا تالداۋ، مانەرلەپ وقۋ، توپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد، ەردىڭ بەس قارۋى، حان تاعى، اقىننىڭ «جۇمىر قىلىش» كۇيى.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، قازاق ءتىلى، ساز ونەرى ءپانى.
ساباق بارىسى
ۇيىمداستىرۋ. وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ. زەيىندەرىن شوعىرلاندىرۋ.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
- بالالار، ءبىز سەندەرمەن يسلام داۋىرىندەگى ادەبيەت جانە سول كەزەڭدەگى ادەبيەت وكىلدەرى، ولاردىڭ تۋىندىلارىمەن تانىسىپ، تولىقتاي بەكىتتىك. ەندى بۇگىن ءحىح عاسىر ادەبيەتىنىڭ ءىرى وكىلى، داۋىلدى جىلداردىڭ جالىندى جىرشىسى بولعان ماحامبەت وتەمىس ۇلىنىڭ ومىرىمەن، ازاتتىق يدەيا مەن ازاماتتىق ۇنگە تولى، ناعىز ەرلىك جىرى «ەرەۋىل اتقا ەر سالماي» ولەڭىمەن تانىسامىز.
ساباعىمىزدىڭ ەپيگرافى رەتىندە ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ “ماحامبەت – ۇلتتىق تۇلعا، ونىڭ باتىرلىعىن، اقىندىعىن، كۇيشىلىگىن، ازاماتتىق جولىنداعى كۇرەسكەرلىگىن بولاشاق ۇرپاقتىڭ ساناسىنا سىڭەتىندەي ەتىپ كەڭىرەك دارىپتەۋ كەرەك” دەگەن پىكىرىن الىپ وتىرمىز.
ءى تاپسىرما: «توپتاستىرۋ ستراتەگياسى»
ءار توپقا تومەندەگىدەي كەستەلەر تاراتىلادى. تولتىرىپ بولعاننان كەيىن ءار توپتىڭ سپيكەرى ءوز كەستەلەرىن قورعايدى.
1) ماحامبەت وتەمىس ۇلى كىم؟.......
2) ماحامبەت جىرلارى………
3) ماحامبەتتىڭ اينالاسىنداعى ادامدار………….
ءىى «ميعا شابۋىل» ستراتەگياسى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. «وي قوزعار» ءادىسى.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان 5 - 7 سىنىپتاردا وتكەن اقىن ولەڭدەرىنەن ۇزىندىلەر كەلتىرىلەدى، وقۋشىلار سونى ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، جاتقا مانەرلەپ وقىپ بەرەدى.
«جالعىزدىق»- ۆەنەرا، «قىزعىش قۇس»- اجار، «مۇڭايما»- يسمايىل، «اي استىندا...»- ايتجان.
ءىىى كورىنىس.
سارايدا وتىرعان جاڭگىر حان. اينالاسىندا بايماعامبەت سۇلتان، سارايدىڭ بيلەرى، ۋازىرلەرى، ت. ب.
جاڭگىر حان ماحامبەتتى شاقىرىپ:
- اۋ، ماحامبەت! ارامىزدان شىققان وت اۋىزدى، وراق ءتىلدى اقىن ەمەسسىڭ بە؟ جىرلا مەنى ماقتاپ مىنا جۇرتقا.
ماحامبەت:
- ايتسام ايتارمىن حان جاڭگىر، جۇرتقا جاساعان ءىسىڭدى. قاراپايىم حالىقتىڭ اقىسىن جەپ، تابانىڭا تاپتامادىڭ با مىنا جۇرتتى؟ –
حان ەمەسسىڭ قاسقىرسىڭ،
قاس الباستى باسقارسىڭ.
دوستارىڭ كەلىپ تابالاپ،
دۇشپانىڭ سەنى باسقا ۇرسىن.
حان ەمەسسىڭ ايانسىڭ،
ايىر قۇيرىق شايانسىڭ، - دەپ ايتا بەرگەندە جاڭگىر حان:
- توقتات! جەتەدى ەندى!
ءمۇعالىم: بالالار، وسى كورىنىس ارقىلى ماحامبەتتىڭ بويىنان قانداي قاسيەتتەردى بايقايمىز؟
بالالاردىڭ جاۋابى.
ءمۇعالىم: ماحامبەت – حالقىن سۇيگەن، حالىق مۇڭىن جىرلاعان، ەلىم دەپ ەڭىرەگەن اقىن. ماحامبەت پوەزياسى - ءوز ءداۋىرىنىڭ، سول كەزدەگى قاناۋعا قارسى كوتەرىلگەن شارۋالار كوتەرىلىسىنىڭ ايقىن ءۇنى. وتانىن سۇيگەن پاتريوت - ولەڭدەرىن كوپشىلىك مۇددەسى ءۇشىن جۇمساعان، ەڭبەكشى شارۋالاردىڭ جىرشىسىنا اينالعان. بۇگىنگى قاراستىرعالى وتىرعان «ەرەۋىل اتقا ەر سالماي» ولەڭى وسىعان دالەل بولادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اعاشتى كەسۋمەن مەحانيكالىق وڭدەۋدىڭ نەگىزگى ادىستەرى
-
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى مۇعالىمدەرىنىڭ اۋداندىق سەمينارىندا «ءسوز ونەرى» فاكۋلتاتيۆ جۇمىسى بويىنشا كورسەتىلەتىن ءىس – تاجىريبە باعدارلاماسى
