مايشاباق جانە كوكونىس سالاتى (7-سىنىپ)
ساباق تاقىرىبى: مايشاباق جانە كوكونىس سالاتى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا تاقىرىپتىڭ مازمۇنىن اشىپ بەرۋ جانە ءتۇسىندىرۋ. مايشاباق جانە كوكونىس سالاتىنىڭ دايىندالۋ تەحنولوگياسىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: شەبەرلىگىمەن وي - ءورىسىن دامىتۋ، ۇشقىر قيالىمەن اسپازدىق قابىلەتىن دامىتۋ. ومىرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ەڭبەككە، اسەمدىككە باۋلۋ.
بىلىمدىلىك: العان بىلىمدەرىن پراكتيكامەن ۇشتاستىرۋ، ۇنەمدىلىككە ويلامپازدىققا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: ونەرگە باۋلۋ ارقىلى يكەمدىلىك، ىسكەرلىكتى ەستەتيكالىق تالعامدى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەوريالىق، پراكتيكالىق
ءادىس - تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا. وقۋشىلاردىڭ ساباققا ازىرلىگىن رەتتەۋ، جوق بالانى بەلگىلەۋ.
ءا. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا سۇراق، جاۋاپ ارقىلى پىسىقتاۋ.
ب. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. ساراماندىلىق جۇمىس.
سەرگىتۋ ءساتى.
ۆ. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا سۇراق، جاۋاپ بويىنشا پىسىقتاۋ.
د. قورىتىندى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراماس بۇرىن «اسحانا» ويىنىن وينايىق.
ول ءۇشىن مەنىڭ ەكى اسحانام بار دەلىك، وقۋشىلار ەكى توپقا بولىنەدى:
1. «بەرەكە» اسحاناسى.
2. «داستارحان» اسحاناسى.
وقۋشىلار ەكى توپقا بولىنگەن سوڭ، ياعني ءبىر توپتا ون وقۋشى بولسا، سونىڭ بىرەۋى عانا دايارشى، قالعانى اسپازشى بولادى.
ويىننىڭ شارتى مىناداي:
1. كەلگەن قوناقتاردان تاپسىرىس الۋ.
2. ينتەرنەتتەگى تاپسىرىستى ورىنداۋ.
3. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا جوسپار قۇرۋ.
4. اس تۋرالى ماقال - ماتەل.
5. تەست تاپسىرۋ.
ال سونىمەن ارتتاعى مۇعالىمدەر ەكى اسحاناعا كەلىپ وتىر.
مەن ەكى اسحاناعا ءۇي تاپسىرماسىن بەرگەن بولاتىنمىن.
1. بەرەكە اسحاناسىنا « سەلەدكا پود شۋبوي» سالاتى.
2. داستارحان اسحاناسىنا «پيروگ، تورت»
1. «كەلگەن قوناقتاردان تاپسىرىس قابىلداۋ»
دايارشى قوناقتاردىڭ تاپسىرىسىن قابىلداپ، داستارحان جاسايدى.
داستارحان مازىرىندە - سالات، سوك، ءشاي، باۋىرساق، تاعى باسقا.
2.«ينتەرنەتتەگى تاپسىرىستى ورىنداۋ.»
اسحاناعا سىرتتان دا تاپسىرىس بەرىلەدى. تاپسىرىستى ورىنداۋ ءۇشىن ينتەرنەت تاقتاسىندا سالاتتاردىڭ سۋرەتى بار ۇياشىقتار بىزگە كەلگەن تاپسىرىس. وسى تاپسىرىستى ورىنداۋ ءۇشىن مەن سالاتتىڭ اتاۋى بار كارتوتەكانى بەرەمىن. وندا سۇراقتار بار.
مىسالى:
«ميموزا»سالاتىندا ءبىر سۇراق، سول سۇراقتى ورىنداعان وقۋشى تاقتاداعى «ميموزا» سۋرەتى بار ۇياشىقتى باسادى، وندا ارىپتەر بار، ءبىر ءارىپ - 10بال.
وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ.
1. كليار دەگەنىمىز نە؟ (جاۋابى: ۇن، ءسۇت، جۇمىرتقا جانە تۇز قوسۋ ارقىلى جاسالعان سۇيىق قامىر.)
2. بالىقتى قالاي تازالايمىز؟(1. قابىرشاعىن تازالاۋ، 2. ىشەك - قارنىن تازارتۋ، 3. باسىمەن قۇيرىق قاناتتارىن كەسۋ.)
3. بالىقتى قۋىرامىز، اسىپ، قايناتىپ پىسىرەمىز، سوندا بالىقتىڭ كالورياسى، دارۋمەندەرى قايسىسىندا كوپ ساقتالادى؟ (قايناتۋدا.)
4. بالىقتى ۇنعا نە ءۇشىن اۋناتىلادى؟(بالىقتى مايعا سالعان كەزدە، ماي شاشىراماۋ ءۇشىن جانە ءدامدى بولۋ ءۇشىن.)
5. بالىقتىڭ جون ەتىن نەدە قۋىرامىز؟(فريتيۋردە)
6. بالىقتان جاسالاتىن تاعامدار اراسىنداعى وتە ءدامدىسى قانداي تاعام؟(كوتلەت)
7. بالىقتى دومالاق تۇرىندە قۋىرىپ بۇقتىراتىن تاعامنىڭ اتاۋى؟(تەفتەلي)
8. بالىقتى العاشقى وڭدەۋىنە نە كىرەدى؟(بالىقتى تازالاۋ.)
9. سالاتتى شانىشقىمەن قاي قولمەن ۇستاپ جەيدى؟(وڭ قولمەن)
10. كۇرىش جانە كوكونىس قوسىلىپ قۋىرىلعان تەڭىز بالىعىندا ۇن نەشە گرامم قوسىلادى؟(100گر ۇن)
11. كوتلەت جاساۋ ءۇشىن قانداي بالىقتاردى قولدانىلادى؟(تەڭىز الابۇعاسى، تۇيەتابان، كوك شورتان)
12. بالىقتىڭ جاڭا اۋلانعاندىعىن قالاي انىقتايمىز؟(1. جەلبەزەك اۋماعىنىڭ جۇمساق بولۋىن قاراۋ. 2. جەلبەزەكتىڭ ىشكى جاعى قىزىل ءتۇستى بولۋى كەرەك. 3. كوزى تازا بولۋى كەرەك. )
13. قاقتالعان بالىق قاي مەزگىلدە قاقتالسا، ۇزاق ساقتالادى؟(سۋىقتا)
14. قاقتالعان بالىق قاي مەزگىلدە قاقتالسا، تەز بۇزىلادى؟(ىستىقتا)
15. قانداي بالىقتان ۋلانۋىمىز مۇمكىن؟(تۇرىپ قالعان)
16. قۋىرىلعان بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(48ساعات)
17. كەپتىرىلگەن نانداعى بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(24 ساعات)
18. پىسىرىلگەن بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(72 ساعات)
19. قاقتالعان بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(72 ساعات)
20. بالىقتا قانداي ۆيتامندەر بار؟(ا، س، ۆ، ۆ12)
21. بالىقتىڭ قانداي پايداسى بار؟(كوزگە پايداسى وتە زور، كۇش - قۋات بەرەدى.)
22. بالىق تەفتەليىن نەشە مينۋت بۇقتىرادى؟(10 - 15مين)
23. كلياردى قالاي دايىندايمىز؟(4 ءشاي قاسىق ۇنعا 1 جۇمىرتقا سارىسى، اقۋىزىن دايىن قامىرعا بولەك جارىپ قۇيادى، 15 - 20 مين توڭازىتقىشتا ساقتالادى.)
24. بالىقتىڭ جون ەتىن قۋىرۋ ءۇشىن نەشە گرامم ماي كەتەدى؟( 150 - 200گر ماي.)
25. بالىقتىڭ قۇرامىندا قانداي ميكروەلەمەنتتەر بار؟(كوبالت، موليبدەن، يود.)
ميموزا وليۆيا پود شۋبوي......................................
م ا؟؟؟
ەكى توپتىڭ بالىن تەكسەرەيىك.
«بەرەكە» اسحاناسى «داستارحان» اسحاناسى
«مايشاباق جانە كوكونىس سالاتى.» مىنە ۇياشىقتاعى سوزدەردى وقيىق، بۇل ارىپتەر بۇگىنگى وتەتىن جاڭا تاقىرىبىمىز.
بالىق پايدالى قاسيەتتەرى: قارتايۋعا قارسى ەڭ جاقسى ازىق. ارقان بالىعى (لوسوس)، ساردينا، سكرۋمبيا بالىقتارىنىڭ قۇرامىنداعى ومەگا - 3 ميدى جانە جۇرەكتى قورعايدى. رۋحاني جاعدايدى رەتتەپ، قان قۇرامىنداعى شەكەردى قالىپقا كەلتىرەدى.
بالا كەزىمىزدە انالارىمىز كۇشتەگەندەي ەتىپ بالىق مايىن ىشكىزىپ جاتاتىن. ءدامى جاعىمسىز بولسا دا، امالسىزدان كۇنىنە ءبىر - ەكى رەت ىشۋگە تۋرا كەلەتىن. وسە كەلە بالىق مايى ادام اعزاسىنا وتە پايدالى ەكەنىن تۇسىندىك. بالىق مايىنىڭ قۇرامىندا «ومەگا - 3» جانە «ومەگا - 6» امين قىشقىلدارى بار. بۇل قىشقىلدار نەگىزىنەن سينك، فتور، فوسفور ەلەمەنتتەرىنەن تۇزىلگەن.
اتالعان قىشقىلداردى سالىستىرار بولساق، ايىرماشىلىعى تەك مولەكۋلالىق قۇرىلىسىندا ەكەنىن كورەمىز، ءبىراق ول ادامنىڭ ىشكى قۇرىلىسىنا پايدالى ءتۇرلى فۋنكسيالاردى اتقارىپ جاتادى. تۇبەگەيلى زەرتتەۋلەردىڭ قورىتىندىسىنا جانە دارىگەرلەردىڭ پىكىرىنە قاراعاندا بالىق مايى بىزگە كوپ اۋرۋلاردى جەڭۋىمىزگە كومەكتەسەدى ەكەن. مىسالى، باسپا، سال، ۇمىتشاقتىق، جۇرەك - قان تامىر اۋرۋلارىنىڭ الدىن الۋعا سەپتىگى مول كورىنەدى.
گرەك عالىمدارى كۇنىنە 10گر با¬لىق مايىن ءىشۋ ادامداردىڭ اراسىندا ءجيى كەزدەسەتىن كەنەتتەن جۇرەك توقتاۋى وقيعاسىن 41 پايىزعا قىسقارتاتىندىعىن العا تارتادى. سينسينناتي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى كۇنىنە 2گر بالىق مايىن قابىلداۋ قان قىسىمىن قالپىنا كەل¬تىرەتىنىن دالەلدەگەن. ولاردىڭ پىكىرىنشە ءتۇرلى دارىلەرمەن ەمدەلگەننەن گورى بالىق مايىنىڭ شيپاسى مولىراق ەكەن جانە ءبىز ءوز اع¬زامىزدى حيميالىق ۋلان¬دىرۋدان ساقتاي الامىز.
بۇگىندە وتاندىق ماماندارىمىزدىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، بالىق مايى كەۋدە وبىرىن توقتاتۋعا نە بولماسا كىشىرەيتۋگە كوپ اسەرىن تيگىزەدى ەكەن.
ال ەندى ءۇشىنشى شارتىمىزدى ورىندايىق.
3. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا جوسپار قۇرۋ.
ال وندا جوسپار قۇرايىق.
«بەرەكە» اسحاناسى
قۇرامى:
1. تۇزدالعان مايشاباقتىڭ جون ەتى --- 200گر
2. قيار --- 2دانا
3. قىزاناق – 2 دانا
4. ءتاتتى بۇرىش – 1 دانا
5. پياز --- 1 دانا
6. جارتى بايلام اقجەلكەك
7. وسىمدىك مايى --- 3 اس قاسىق
8. دامىنە قاراي قارا بۇرىش
«داستارحان» اسحاناسى
دايىندالۋ رەتى:
1. كوكونىستەردى اعىندى سۋمەن جۋۋ.
2. قياردى ۇزىنشالاپ تۋراۋ.
3. قىزاناقپەن بولگار بۇرىشىن بولىكتەرگە ءبولۋ.
4. پيازدى ساقينالاپ تۋراۋ.
5. مايشاباقتىڭ جون ەتىن بولىكتەرگە ءبولۋ.
6. قيار، قىزاناق، پياز، بولگار بۇرىشىمەن ارالاستىرۋ.
7. وسىمدىك مايى، بۇرىش قوسىپ، بارلىعىن ارالاستىرۋ.
8. دايىندالعان سالاتتى ىدىسقا توبەشىك جاساپ سالۋ، اقجەلكەك سەبۋ.
سەرگىتۋ ءساتى.
4. اس تۋرالى ماقال - ماتەل ايتۋ.
جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاپ پىسىقتاۋ.
5. تەست تاپسىرۋ.
1. ءسۇتتىڭ قۇرامىندا ادام اعزاسىنا قاجەتتى قانداي زاتتار بار؟
ا) بارلىق پايدالى زاتتار بار.
ءا) بەلوكتار، ءسۇت قانتى، مينەرالدى زاتتار
ب) كومىرتەگى مەن مايلار بار
2. ادام اعزاسىنا ءسۇتتىڭ قانشا پايداسى تيەدى؟
ا) 18 - 21%
ءا) 50 - 57%
ب) 95 - 98%
3. كوكونىستىڭ قاي تۇرىنەن كراحمال الىنادى؟
ا) سابىزدەن
ءا) كارتوپتان
ب) كاپۋستادان
4. ادام اعزاسى ءۇشىن اسا قاجەت، ماڭىزدى دارۋمەندەر تىزبەگىن كورسەت؟
ا) د، س، ۆ1، رر
ءا) ۆ1، ا، ۆ2، س، رر
ب) ا، ۆ، س
5. اسكوربين قىشقىلى دەپ قانداي دارۋمەندى ايتادى؟
ا) س ءۆيتامينى
ءا) ۆ2، ا ۆيتاميندەرى
ب) ر ءۆيتامينى
6. ر ءۆيتامنىنىڭ نەگىزگى كوزى؟
ا) ليموندا، جۇزىمدە
ءا) مال مايىندا
ب) بالىقتا
7. بۇل ءۆيتامينى جەتىسپەسە ادامنىڭ تىنىس الۋ مۇشەسى، اسقازان ىشەگى، تەرىسى اۋىرىپ، كوزى ناشار كورەدى؟
ا) ۆ2، ا ۆيتاميندەرى
ءا) ۆ1 ءۆيتامينى
ب) ا ءۆيتامينى
8. تاماق ازىرلەۋ ونەرى تۋرالى العاش كىتاپ قاي ەلدە شىقتى؟
ا) ەجەلگى گرەسيا
ءا) ريم
ب) جۇڭگو
9. كەشكە استى جاتاردا نەشە ساعات بۇرىن ءىشۋ كەرەك؟
ا) 3 - ساعات
ءا) 20 - 30 مينۋت
ب) 1 - ساعات
10. مەرەكەلىك ستولعا قايسىسىن دۇرىس قويمادىق؟
ا) گۇل مەن ۆازا
ءا) جانعان ماي شام
ب) تورت قاپشىعىمەن
11. شانىشقى عانا پايدالاناتىن مەرەكەلىك ستول؟
ا) فۋرشەت ستولى
ءا) بانكەت ستولى
ب) شۆەد ستولى
12. ءشاي مامانى قالاي اتالادى؟
ا) كونديتەر
ءا) تيتەستەر
ب) كالكۋلياتور
13. شيكى كىلەگەي قوسىپ بەرگەن ءشايدى قازاق حالقى قالاي اتاعان؟
ا) اق ءشاي
ءا) قىزىل كۇرەڭ ءشاي
ب) اق تاماق ءشاي.
14. ادام بالاسى ءبىر كۇندە تاماقتىڭ 35 پايىزىن قاي مەزگىلدە ءىشۋ كەرەك؟
ا) تاڭەرتەڭ
ءا) تۇسكە دەيىن
ب) تۇستە
15. بۋتەربرودتى ازىرلەگەندە ارتىق تاعامدى اتا؟
ا) نان
ءا) ماي
ب) ءسۇت
وقۋشىلاردىڭ بالىن ەسەپتەپ، قاي توپ العا شىققاندىعىن ايتۋ، ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا تاقىرىپتىڭ مازمۇنىن اشىپ بەرۋ جانە ءتۇسىندىرۋ. مايشاباق جانە كوكونىس سالاتىنىڭ دايىندالۋ تەحنولوگياسىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: شەبەرلىگىمەن وي - ءورىسىن دامىتۋ، ۇشقىر قيالىمەن اسپازدىق قابىلەتىن دامىتۋ. ومىرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ەڭبەككە، اسەمدىككە باۋلۋ.
بىلىمدىلىك: العان بىلىمدەرىن پراكتيكامەن ۇشتاستىرۋ، ۇنەمدىلىككە ويلامپازدىققا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: ونەرگە باۋلۋ ارقىلى يكەمدىلىك، ىسكەرلىكتى ەستەتيكالىق تالعامدى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەوريالىق، پراكتيكالىق
ءادىس - تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا. وقۋشىلاردىڭ ساباققا ازىرلىگىن رەتتەۋ، جوق بالانى بەلگىلەۋ.
ءا. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا سۇراق، جاۋاپ ارقىلى پىسىقتاۋ.
ب. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. ساراماندىلىق جۇمىس.
سەرگىتۋ ءساتى.
ۆ. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا سۇراق، جاۋاپ بويىنشا پىسىقتاۋ.
د. قورىتىندى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراماس بۇرىن «اسحانا» ويىنىن وينايىق.
ول ءۇشىن مەنىڭ ەكى اسحانام بار دەلىك، وقۋشىلار ەكى توپقا بولىنەدى:
1. «بەرەكە» اسحاناسى.
2. «داستارحان» اسحاناسى.
وقۋشىلار ەكى توپقا بولىنگەن سوڭ، ياعني ءبىر توپتا ون وقۋشى بولسا، سونىڭ بىرەۋى عانا دايارشى، قالعانى اسپازشى بولادى.
ويىننىڭ شارتى مىناداي:
1. كەلگەن قوناقتاردان تاپسىرىس الۋ.
2. ينتەرنەتتەگى تاپسىرىستى ورىنداۋ.
3. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا جوسپار قۇرۋ.
4. اس تۋرالى ماقال - ماتەل.
5. تەست تاپسىرۋ.
ال سونىمەن ارتتاعى مۇعالىمدەر ەكى اسحاناعا كەلىپ وتىر.
مەن ەكى اسحاناعا ءۇي تاپسىرماسىن بەرگەن بولاتىنمىن.
1. بەرەكە اسحاناسىنا « سەلەدكا پود شۋبوي» سالاتى.
2. داستارحان اسحاناسىنا «پيروگ، تورت»
1. «كەلگەن قوناقتاردان تاپسىرىس قابىلداۋ»
دايارشى قوناقتاردىڭ تاپسىرىسىن قابىلداپ، داستارحان جاسايدى.
داستارحان مازىرىندە - سالات، سوك، ءشاي، باۋىرساق، تاعى باسقا.
2.«ينتەرنەتتەگى تاپسىرىستى ورىنداۋ.»
اسحاناعا سىرتتان دا تاپسىرىس بەرىلەدى. تاپسىرىستى ورىنداۋ ءۇشىن ينتەرنەت تاقتاسىندا سالاتتاردىڭ سۋرەتى بار ۇياشىقتار بىزگە كەلگەن تاپسىرىس. وسى تاپسىرىستى ورىنداۋ ءۇشىن مەن سالاتتىڭ اتاۋى بار كارتوتەكانى بەرەمىن. وندا سۇراقتار بار.
مىسالى:
«ميموزا»سالاتىندا ءبىر سۇراق، سول سۇراقتى ورىنداعان وقۋشى تاقتاداعى «ميموزا» سۋرەتى بار ۇياشىقتى باسادى، وندا ارىپتەر بار، ءبىر ءارىپ - 10بال.
وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ.
1. كليار دەگەنىمىز نە؟ (جاۋابى: ۇن، ءسۇت، جۇمىرتقا جانە تۇز قوسۋ ارقىلى جاسالعان سۇيىق قامىر.)
2. بالىقتى قالاي تازالايمىز؟(1. قابىرشاعىن تازالاۋ، 2. ىشەك - قارنىن تازارتۋ، 3. باسىمەن قۇيرىق قاناتتارىن كەسۋ.)
3. بالىقتى قۋىرامىز، اسىپ، قايناتىپ پىسىرەمىز، سوندا بالىقتىڭ كالورياسى، دارۋمەندەرى قايسىسىندا كوپ ساقتالادى؟ (قايناتۋدا.)
4. بالىقتى ۇنعا نە ءۇشىن اۋناتىلادى؟(بالىقتى مايعا سالعان كەزدە، ماي شاشىراماۋ ءۇشىن جانە ءدامدى بولۋ ءۇشىن.)
5. بالىقتىڭ جون ەتىن نەدە قۋىرامىز؟(فريتيۋردە)
6. بالىقتان جاسالاتىن تاعامدار اراسىنداعى وتە ءدامدىسى قانداي تاعام؟(كوتلەت)
7. بالىقتى دومالاق تۇرىندە قۋىرىپ بۇقتىراتىن تاعامنىڭ اتاۋى؟(تەفتەلي)
8. بالىقتى العاشقى وڭدەۋىنە نە كىرەدى؟(بالىقتى تازالاۋ.)
9. سالاتتى شانىشقىمەن قاي قولمەن ۇستاپ جەيدى؟(وڭ قولمەن)
10. كۇرىش جانە كوكونىس قوسىلىپ قۋىرىلعان تەڭىز بالىعىندا ۇن نەشە گرامم قوسىلادى؟(100گر ۇن)
11. كوتلەت جاساۋ ءۇشىن قانداي بالىقتاردى قولدانىلادى؟(تەڭىز الابۇعاسى، تۇيەتابان، كوك شورتان)
12. بالىقتىڭ جاڭا اۋلانعاندىعىن قالاي انىقتايمىز؟(1. جەلبەزەك اۋماعىنىڭ جۇمساق بولۋىن قاراۋ. 2. جەلبەزەكتىڭ ىشكى جاعى قىزىل ءتۇستى بولۋى كەرەك. 3. كوزى تازا بولۋى كەرەك. )
13. قاقتالعان بالىق قاي مەزگىلدە قاقتالسا، ۇزاق ساقتالادى؟(سۋىقتا)
14. قاقتالعان بالىق قاي مەزگىلدە قاقتالسا، تەز بۇزىلادى؟(ىستىقتا)
15. قانداي بالىقتان ۋلانۋىمىز مۇمكىن؟(تۇرىپ قالعان)
16. قۋىرىلعان بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(48ساعات)
17. كەپتىرىلگەن نانداعى بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(24 ساعات)
18. پىسىرىلگەن بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(72 ساعات)
19. قاقتالعان بالىق نەشە ساعاتتا ساقتالادى؟(72 ساعات)
20. بالىقتا قانداي ۆيتامندەر بار؟(ا، س، ۆ، ۆ12)
21. بالىقتىڭ قانداي پايداسى بار؟(كوزگە پايداسى وتە زور، كۇش - قۋات بەرەدى.)
22. بالىق تەفتەليىن نەشە مينۋت بۇقتىرادى؟(10 - 15مين)
23. كلياردى قالاي دايىندايمىز؟(4 ءشاي قاسىق ۇنعا 1 جۇمىرتقا سارىسى، اقۋىزىن دايىن قامىرعا بولەك جارىپ قۇيادى، 15 - 20 مين توڭازىتقىشتا ساقتالادى.)
24. بالىقتىڭ جون ەتىن قۋىرۋ ءۇشىن نەشە گرامم ماي كەتەدى؟( 150 - 200گر ماي.)
25. بالىقتىڭ قۇرامىندا قانداي ميكروەلەمەنتتەر بار؟(كوبالت، موليبدەن، يود.)
ميموزا وليۆيا پود شۋبوي......................................
م ا؟؟؟
ەكى توپتىڭ بالىن تەكسەرەيىك.
«بەرەكە» اسحاناسى «داستارحان» اسحاناسى
«مايشاباق جانە كوكونىس سالاتى.» مىنە ۇياشىقتاعى سوزدەردى وقيىق، بۇل ارىپتەر بۇگىنگى وتەتىن جاڭا تاقىرىبىمىز.
بالىق پايدالى قاسيەتتەرى: قارتايۋعا قارسى ەڭ جاقسى ازىق. ارقان بالىعى (لوسوس)، ساردينا، سكرۋمبيا بالىقتارىنىڭ قۇرامىنداعى ومەگا - 3 ميدى جانە جۇرەكتى قورعايدى. رۋحاني جاعدايدى رەتتەپ، قان قۇرامىنداعى شەكەردى قالىپقا كەلتىرەدى.
بالا كەزىمىزدە انالارىمىز كۇشتەگەندەي ەتىپ بالىق مايىن ىشكىزىپ جاتاتىن. ءدامى جاعىمسىز بولسا دا، امالسىزدان كۇنىنە ءبىر - ەكى رەت ىشۋگە تۋرا كەلەتىن. وسە كەلە بالىق مايى ادام اعزاسىنا وتە پايدالى ەكەنىن تۇسىندىك. بالىق مايىنىڭ قۇرامىندا «ومەگا - 3» جانە «ومەگا - 6» امين قىشقىلدارى بار. بۇل قىشقىلدار نەگىزىنەن سينك، فتور، فوسفور ەلەمەنتتەرىنەن تۇزىلگەن.
اتالعان قىشقىلداردى سالىستىرار بولساق، ايىرماشىلىعى تەك مولەكۋلالىق قۇرىلىسىندا ەكەنىن كورەمىز، ءبىراق ول ادامنىڭ ىشكى قۇرىلىسىنا پايدالى ءتۇرلى فۋنكسيالاردى اتقارىپ جاتادى. تۇبەگەيلى زەرتتەۋلەردىڭ قورىتىندىسىنا جانە دارىگەرلەردىڭ پىكىرىنە قاراعاندا بالىق مايى بىزگە كوپ اۋرۋلاردى جەڭۋىمىزگە كومەكتەسەدى ەكەن. مىسالى، باسپا، سال، ۇمىتشاقتىق، جۇرەك - قان تامىر اۋرۋلارىنىڭ الدىن الۋعا سەپتىگى مول كورىنەدى.
گرەك عالىمدارى كۇنىنە 10گر با¬لىق مايىن ءىشۋ ادامداردىڭ اراسىندا ءجيى كەزدەسەتىن كەنەتتەن جۇرەك توقتاۋى وقيعاسىن 41 پايىزعا قىسقارتاتىندىعىن العا تارتادى. سينسينناتي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى كۇنىنە 2گر بالىق مايىن قابىلداۋ قان قىسىمىن قالپىنا كەل¬تىرەتىنىن دالەلدەگەن. ولاردىڭ پىكىرىنشە ءتۇرلى دارىلەرمەن ەمدەلگەننەن گورى بالىق مايىنىڭ شيپاسى مولىراق ەكەن جانە ءبىز ءوز اع¬زامىزدى حيميالىق ۋلان¬دىرۋدان ساقتاي الامىز.
بۇگىندە وتاندىق ماماندارىمىزدىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، بالىق مايى كەۋدە وبىرىن توقتاتۋعا نە بولماسا كىشىرەيتۋگە كوپ اسەرىن تيگىزەدى ەكەن.
ال ەندى ءۇشىنشى شارتىمىزدى ورىندايىق.
3. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا جوسپار قۇرۋ.
ال وندا جوسپار قۇرايىق.
«بەرەكە» اسحاناسى
قۇرامى:
1. تۇزدالعان مايشاباقتىڭ جون ەتى --- 200گر
2. قيار --- 2دانا
3. قىزاناق – 2 دانا
4. ءتاتتى بۇرىش – 1 دانا
5. پياز --- 1 دانا
6. جارتى بايلام اقجەلكەك
7. وسىمدىك مايى --- 3 اس قاسىق
8. دامىنە قاراي قارا بۇرىش
«داستارحان» اسحاناسى
دايىندالۋ رەتى:
1. كوكونىستەردى اعىندى سۋمەن جۋۋ.
2. قياردى ۇزىنشالاپ تۋراۋ.
3. قىزاناقپەن بولگار بۇرىشىن بولىكتەرگە ءبولۋ.
4. پيازدى ساقينالاپ تۋراۋ.
5. مايشاباقتىڭ جون ەتىن بولىكتەرگە ءبولۋ.
6. قيار، قىزاناق، پياز، بولگار بۇرىشىمەن ارالاستىرۋ.
7. وسىمدىك مايى، بۇرىش قوسىپ، بارلىعىن ارالاستىرۋ.
8. دايىندالعان سالاتتى ىدىسقا توبەشىك جاساپ سالۋ، اقجەلكەك سەبۋ.
سەرگىتۋ ءساتى.
4. اس تۋرالى ماقال - ماتەل ايتۋ.
جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاپ پىسىقتاۋ.
5. تەست تاپسىرۋ.
1. ءسۇتتىڭ قۇرامىندا ادام اعزاسىنا قاجەتتى قانداي زاتتار بار؟
ا) بارلىق پايدالى زاتتار بار.
ءا) بەلوكتار، ءسۇت قانتى، مينەرالدى زاتتار
ب) كومىرتەگى مەن مايلار بار
2. ادام اعزاسىنا ءسۇتتىڭ قانشا پايداسى تيەدى؟
ا) 18 - 21%
ءا) 50 - 57%
ب) 95 - 98%
3. كوكونىستىڭ قاي تۇرىنەن كراحمال الىنادى؟
ا) سابىزدەن
ءا) كارتوپتان
ب) كاپۋستادان
4. ادام اعزاسى ءۇشىن اسا قاجەت، ماڭىزدى دارۋمەندەر تىزبەگىن كورسەت؟
ا) د، س، ۆ1، رر
ءا) ۆ1، ا، ۆ2، س، رر
ب) ا، ۆ، س
5. اسكوربين قىشقىلى دەپ قانداي دارۋمەندى ايتادى؟
ا) س ءۆيتامينى
ءا) ۆ2، ا ۆيتاميندەرى
ب) ر ءۆيتامينى
6. ر ءۆيتامنىنىڭ نەگىزگى كوزى؟
ا) ليموندا، جۇزىمدە
ءا) مال مايىندا
ب) بالىقتا
7. بۇل ءۆيتامينى جەتىسپەسە ادامنىڭ تىنىس الۋ مۇشەسى، اسقازان ىشەگى، تەرىسى اۋىرىپ، كوزى ناشار كورەدى؟
ا) ۆ2، ا ۆيتاميندەرى
ءا) ۆ1 ءۆيتامينى
ب) ا ءۆيتامينى
8. تاماق ازىرلەۋ ونەرى تۋرالى العاش كىتاپ قاي ەلدە شىقتى؟
ا) ەجەلگى گرەسيا
ءا) ريم
ب) جۇڭگو
9. كەشكە استى جاتاردا نەشە ساعات بۇرىن ءىشۋ كەرەك؟
ا) 3 - ساعات
ءا) 20 - 30 مينۋت
ب) 1 - ساعات
10. مەرەكەلىك ستولعا قايسىسىن دۇرىس قويمادىق؟
ا) گۇل مەن ۆازا
ءا) جانعان ماي شام
ب) تورت قاپشىعىمەن
11. شانىشقى عانا پايدالاناتىن مەرەكەلىك ستول؟
ا) فۋرشەت ستولى
ءا) بانكەت ستولى
ب) شۆەد ستولى
12. ءشاي مامانى قالاي اتالادى؟
ا) كونديتەر
ءا) تيتەستەر
ب) كالكۋلياتور
13. شيكى كىلەگەي قوسىپ بەرگەن ءشايدى قازاق حالقى قالاي اتاعان؟
ا) اق ءشاي
ءا) قىزىل كۇرەڭ ءشاي
ب) اق تاماق ءشاي.
14. ادام بالاسى ءبىر كۇندە تاماقتىڭ 35 پايىزىن قاي مەزگىلدە ءىشۋ كەرەك؟
ا) تاڭەرتەڭ
ءا) تۇسكە دەيىن
ب) تۇستە
15. بۋتەربرودتى ازىرلەگەندە ارتىق تاعامدى اتا؟
ا) نان
ءا) ماي
ب) ءسۇت
وقۋشىلاردىڭ بالىن ەسەپتەپ، قاي توپ العا شىققاندىعىن ايتۋ، ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: §26تىرشىلىك ءۇشىن كۇرەس، ونىڭ سەبەپتەرى مەن تۇرلەرى
