مازاسىزدىق پەن الاڭداۋشىلىق
بارلىق ادامدار مەزگىل-مەزگىل الاڭداۋشىلىق سەزىمىن سەزىنەدى. مىسالى، جاقىن ادامىڭىزبەن ۇرىسىپ قالعاندا نەمەسە ەمتيحان تاپسىرار الدىندا قوبالجۋىڭىز مۇمكىن. مازاسىزدىقتىڭ ءوزى وتە جاعىمدى ەموسيا ەمەس، ءبىراق بۇل قالىپتى جاعداي.
كەيدە الاڭداۋشىلىق تۇراقتى جانە باسقارىلمايتىن بولادى. ول كۇندەلىكتى ومىرگە كەدەرگى كەلتىرەتىن، تۇراقتى نەمەسە تىم وتكىر سيپاتقا يە بولعان جاعدايلاردا ماسەلەنى ەلەمەۋگە بولمايدى. مامانعا حابارلاسىپ، ءسىزدىڭ جاعدايىڭىزدا مازاسىزدىقتىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن انىقتاۋ كەرەك. سىزگە بىلىكتى كومەك قاجەت بولۋى مۇمكىن.
مازاسىزدىق بۇزىلىستارى قازىرگى قوعامداعى ەڭ كوپ تارالعان پسيحيكالىق اۋرۋلاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ادەتتە، ادام مازاسىزدىقتىڭ نە ەكەنىن تۇسىنبەيدى، ودان قۇتىلۋ مۇمكىن ەمەس. اۋرۋ ءوزىن ەشقانداي سەبەپسىز قورقىنىش پەن مازاسىز سەزىنەدى. ەگەر ەمدەلمەسە، بۇل ۇزاق مەرزىمدى پروبلەماعا اينالادى جانە ءومىر ساپاسىن ايتارلىقتاي تومەندەتەدى. سونىمەن قاتار، ناۋقاس مازاسىزدىقتىڭ قاي تۇرىنەن زارداپ شەگەتىنىنە قاراماستان، تاجىريبەلى مامان ءارقاشان اۋرۋدى جەڭۋگە كومەكتەسەتىن تەراپيانى تاڭدايدى.
مازاسىزدىق، ول قانداي بولسا دا، ءارقاشان ءتان بەلگىلەر مەن سەبەپتەرگە يە. «مازاسىزدىقتىڭ بۇزىلۋى» تۇسىنىگى جالپىلانعان جانە ءارقايسىسىنىڭ وزىندىك سيپاتتامالارى بار بىرنەشە دياگنوزعا سايكەس كەلەدى. دۇرىس دياگنوز قويۋ جانە دۇرىس ەمدەۋدى تاڭداۋ ءۇشىن بىرەۋىن ەكىنشىسىنەن اجىراتا ءبىلۋ ماڭىزدى. تاجىريبە مەن جوعارى بىلىكتىلىك مامانعا مۇنى قيىندىقسىز جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
جالپى مازاسىزدىقتىڭ بۇزىلۋى (GAD) — تۇراقتى ەمەس مازاسىزدىقپەن سيپاتتالاتىن پسيحيكالىق اۋرۋ. بۇل ناقتى جاعدايلارعا بايلانىستى ەمەس، تۇراقتى جانە باقىلانبايتىن نەگىزسىز الاڭداۋشىلىق. مازاسىزدىققا ۆەگەتاتيۆتى بەلگىلەر تۇرىندەگى فيزيكالىق كورىنىستەر قوسىلادى. مۇنىڭ ءبارى وقۋعا، جۇمىس ىستەۋگە جانە قارىم-قاتىناس جاساۋعا ۇلكەن كەدەرگى جاسايدى. كلينيكالىق ماڭىزدىلىعى 6 اي ىشىندە گاد بەلگىلەرىنىڭ بولۋى.
ايىرىقشا ەرەكشەلىگى — تۇيسىكتەردىڭ جالپىلانۋى: جاو-داعى تۇراقتى مازاسىزدىقتىڭ ناقتى سترەسسورى جوق، ول جالپى ومىرلىك جاعدايلارعا، سونىڭ ىشىندە بولماشى جانە ىقتيمال ەمەس جاعدايلارعا باعىتتالعان. كۋرس تۇراقتى، سيمپتومدار ءارقاشان بولادى، مەزگىل-مەزگىل كۇشەيەدى، ءبىراق دۇربەلەڭ شابۋىلدارى سياقتى ەشقاشان وتكىر فورماعا يە بولمايدى.
دۇربەلەڭنىڭ بۇزىلۋى (دۇربەلەڭ شابۋىلدارى) — ءولىم قورقىنىشىمەن جانە فيزيكالىق كورىنىستەرمەن جۇرەتىن دۇربەلەڭ مەن جايسىزدىقتىڭ كەنەتتەن ەپيزودتارى: جۇرەك جەتكىلىكسىزدىگى، ەنتىگۋ سەزىمى، باس اينالۋ.
GAD-تەن ايىرماشىلىعى، دۇربەلەڭ شابۋىلدارى وزدىگىنەن جانە وتكىر. پاسيەنتتەر شابۋىلدى ۇنەمى كۇتۋدە، ولاردا السىرەگەن مازاسىزدىق سەزىمى پايدا بولادى. GAD كەزىندە ادام ۇنەمى الاڭداۋشىلىق جاعدايىندا بولادى، ءبىراق ول شابۋىلدى كۇتۋمەن ەمەس، ومىرلىك جاعدايلاردىڭ بارلىق تۇرىنە قاتىستى قورقىنىش پەن قورقىنىشپەن بايلانىستى.
دۇربەلەڭ شابۋىلدارىن فوبيالىق بۇزىلۋلاردان اجىراتا ءبىلۋ دە ماڭىزدى. شابۋىلدار فوبيا بەلگىلەرىنىڭ ءبىرى بولۋى مۇمكىن جانە ونىڭ اۋىرلىعىن كورسەتەدى. ەگەر باستاپقى فوبيا بولسا، وندا ول نەگىزگى دياگنوز بولادى.
بۇل بۇزىلىستى وبسەسسيۆتى-كومپۋلسيۆتى بۇزىلىسپەن (وكب) سارالاۋ كەرەك، وندا دۇربەلەڭ شابۋىلدارى وبسەسسيۆتى ويلاردى باسۋ ارەكەتى كەزىندە عانا پايدا بولۋى مۇمكىن جانە جاراقاتتان كەيىنگى سترەسستىك بۇزىلۋلارمەن (PTSD). سوڭعى جاعدايدا الاڭداۋشىلىق تەك بەلگىلى ءبىر جاعدايلاردا پايدا بولادى، بۇل ناۋقاستى پسيحيكالىق جاراقاتقا بايلانىستى ەسكە سالادى.
فوبيالىق بۇزىلىس (فوبيالار) — بۇل بەلگىلى ءبىر جاعدايلارمەن جانە وبەكتىلەرمەن بايلانىستى دۇربەلەڭ شابۋىلدارىنىڭ جەدەل ەپيزودتارى. بۇل بۇزىلىسى بار ادامدار ولاردىڭ ءومىر سالتىنا ايتارلىقتاي شەكتەۋلەر قويۋى مۇمكىن قورقىنىشتى جاعدايلاردان اۋلاق بولۋ ءۇشىن بارىن سالادى.
فوبيالاردىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك فوبيا ەرەكشەلەنەدى — الەۋمەتتىك ءوزارا ارەكەتتەسۋدەن قايتپايتىن قورقۋ جانە اشىق جانە جابىق كەڭىستىكتەردەن قورقۋمەن بايلانىستى ۇقساس قورقىنىشتار كەشەنى بولىپ تابىلاتىن اگورافوبيا. باسقا وقشاۋلانعان فوبيالار بار، ءبىراق بۇل ءتۇردىڭ ايرىقشا ەرەكشەلىگى — قورقىنىش قاتاڭ انىقتالعان جاعدايلاردا پايدا بولادى جانە ولارمەن عانا شەكتەلەدى.
مازاسىز دەپرەسسيا. مازاسىزدىق بۇزىلىسىنىڭ ادەتتەگى بەلگىلەرى — جۇيكە، تىتىركەنۋ، ۇيقىنىڭ بۇزىلۋى جانە شوعىرلانۋ. ءبىراق، باسقا بۇزىلۋلاردان ايىرماشىلىعى، دەپرەسسيالىق كومپونەنت دە قاجەت — دەپرەسسيالىق كوڭىل-كۇي، مەلانحوليا، ومىرگە قىزىعۋشىلىقتىڭ بولماۋى. ارالاس مازاسىزدىق پەن دەپرەسسيالىق بۇزىلىستاردا مازاسىزدىق پەن دەپرەسسيا سيمپتومدارى بىر-بىرىنەن ايقىن باسىمدىلىقسىز بىردەي بولادى، بۇل ولاردى بىر-بىرىنەن بولەك قاراستىرۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى.
مازاسىزدىقتىڭ سەبەپتەرى. دياگنوستيكا
مازاسىزدىقتىڭ سەبەپتەرى تۇرلەرىنىڭ ءوزى سياقتى ءارتۇرلى. ادەتتە، نەگىزسىز مازاسىزدىقتىڭ پاتولوگيالىق كۇيىندە سەبەپتەر فاكتورلاردىڭ كۇردەلى ءوزارا ارەكەتتەسۋىنەن تۇرادى، ولار مىنالاردى قامتۋى مۇمكىن:
— گەنەتيكالىق بەيىمدىلىك؛
— نەيروترانسميتتەرلەردەگى تەڭگەرىمسىزدىك؛
— تۇلعالىق قاسيەتتەر: تۇراقسىز پسيحيكاسى بار، سەزىمتال تەمپەرامەنتى بار، جاعىمسىز ەموسيالارعا بەيىم ادامدار؛
— سترەسستىك جاعدايلار، پسيحيكالىق جاراقاتتار، قولايسىز ءومىر ءسۇرۋ جاعدايلارى، سوماتيكالىق اۋرۋلار؛
— ەسىرتكىنى، الكوگولدى، دۇرىس ەمەس دارىلەردى قولدانۋ.
مازاسىزدىقتىڭ سەبەپتەرىن دۇرىس انىقتاپ، كومەك كورسەتە الاتىن بىلىكتى پسيحياتر عانا. ءسىز كومەك سۇراۋدى كەيىنگە قالدىرا المايسىز، ويتكەنى جاعداي الەۋمەتتىك وقشاۋلانۋمەن، سۋيسيدتىك ارەكەتتەرمەن جانە ءارتۇرلى تاۋەلدىلىكپەن ناشارلاۋى جانە اسقىنۋى مۇمكىن.
مازاسىزدىق پەن مازاسىزدىقتى ەمدەۋ
ەمدەۋ بۇزىلىستىڭ تۇرىنە بايلانىستى جانە كەلەسى ادىستەردىڭ بىرەۋىن نەمەسە كومبيناسياسىن قامتۋى مۇمكىن.
جەكە پسيحوتەراپيا بۇزىلىستىڭ كەز كەلگەن ءتۇرىن ەمدەۋدىڭ نەگىزگى ءادىسى بولىپ تابىلادى. مازاسىزدىقتىڭ نەلىكتەن پايدا بولعانىن جانە ونىڭ پاتولوگيالىق ەكەنىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. كلينيكالىق بەلگىلەرى تالدانىپ، پروبلەمالارى وڭدەلەدى.
كوگنەتيۆتى مىنەز-قۇلىق تەراپياسى مازاسىزدىق بۇزىلىستارىن، اسىرەسە فوبيالىق، OCD جانە GAD تۇزەتۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى ادىستەرىنىڭ بىرىنە اينالدى. پروبلەمالىق جاعدايلاردى يميتاسيالاۋ ارقىلى ناۋقاس دارىگەردىڭ جەتەكشىلىگىمەن دۇربەلەڭ شابۋىلىمەن كۇرەسۋدى ۇيرەنەدى جانە قالىپتى ءومىر سالتىنا ورالۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن داعدىلاردى مەڭگەرەدى.
جەدەل سيمپتومداردى جويۋ، الاڭداۋشىلىق پەن دەپرەسسيانى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن دارىلىك تەراپيا، قاجەت بولعان جاعدايدا انتيدەپرەسسانتتارمەن نەمەسە زاماناۋي ترانكۆيليزاتورلارمەن جەڭىل فارماكوتەراپيانى قولدانۋعا بولادى.
بەيىمدەلۋدى تەزدەتەتىن جانە سترەسستى جەڭۋگە كومەكتەسەتىن قوسىمشا ادىستەر رەتىندە فيزيوتەراپيا، تىنىس الۋ جاتتىعۋلارى، ارت-تەراپيا جانە بيوكەرى تەراپيا قولدانىلادى.
نازەركە بەلگوزييەۆا
“تۇران” ۋنيۆەرسىتەتى
You Might Also Like
-
ءبىزدىڭ تۇسىنىگىمىزشە قانت — قانت قىزىلشاسىنان نەمەسە قانت قامىسىنان الىناتىنى بەلگىلى. ال، اعاشتان قانت جاسالاتىنى بىزگە ونشا تانىس ەمەس. ول قانداي اعاش، قايدا وسەدى، قانت قالاي الىنادى جانە ...
-
قىلقان جاپىراقتىلاردىڭ ىشىندە بۇل اعاشتىڭ قالىڭ وسكەن ورمانى 1769 ج. تىنىق مۇحيت جاعالاۋىنان تابىلعان سەكۆوييا اعاشى. سۇرەگى قىزىل بولعاندىقتان ەكىنشى اتى — قىزىل اعاش، بۇل اتاۋ وسى كۇنگە دەيى...
