InfoHub Logo

ورىنداعان: يۆانوۆ راديون
قاراعاندى وبلىسى قاراعاندى قالاسى
«№40 نەگىزگى ورتا مەكتەبى» كمم
5 «ا» سىنىپ وقۋشىسى

عىلىمي جەتەكشىسى: تاشپۋلاتوۆا اقمارال ۋناربايەۆنا
قاراعاندى وبلىسى قاراعاندى قالاسى
№ 40 نەگىزگى ورتا مەكتەبى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى

جۇمىستى وتكىزۋ مەرزىمى: 2018 ج.

مازمۇنى

5 سىنىپ وقۋشىسىنىڭ جوباسى

مازمۇنى
1. تۇپكى ءتۇيىن
2. كىرىسپە
3. نەگىزگى ءبولىم
4. 4.1.ىزدەنۋ تاجىريبەسى
5. 4.2.جۇمىستىڭ ناتيجەسى مەن ونى تالداۋ
6. 4.3. زەرتتەلگەن ماسەلە بويىنشا ادەبيەتتەرگە شولۋ جاساۋ
7. قورىتىندى
8. پايدالانعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى

تۇپكى ءتۇيىن

«مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ بۇگىنگى جاعدايى» اتتى شىعارماشىلىق جوبا جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ، گيمنازيا مەن ليسەيلەرگە ارناپ جاسالعان، جانە دە اتالعان ءبىلىم وردالارىندا، اسىرەسە ءوز مەكتەبىمىزدىڭ وقۋشىلارىنا ارنالعان. جوبانى بەكىتەردە  ءتىل تۋرالى بارلىق ماتەريالدار تۇگەل قامتىلدى. تەوريالىق تۇستارىمەن قاتار، تاجىريبەلىك جاعىنا دا كوپ ءمان بەرىلدى، ياعني اتالعان جوبا مەكتەپىشىلىك سىنىپتان تىس ءىس-شارالاردا قورعالدى، جان-جاقتى ىزدەنۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.

اتالعان جوبا ماعىناسى مەن مازمۇنى جاعىنان تاريح پانىمەن جانە زاڭ سالاسىمەن تىعىز بايلانىسىپ، ۇشتاسىپ جاتىر. جاس بۇلدىرشىندەردى ءوز ەلىنىڭ ءتىلىن سۇيۋگە، قاستەرلەۋگە ۇندەيدى. جوباعا 5-6 سىنىپ وقۋشىلارى قاتىستى. وقۋشىلار مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭدى مەڭگەردى، كوشەلەردەگى قازاقشا جارنامالاردى قاراپ، زەرتتەدى.

نەگىزگى ماسەلە: 5 سىنىپ وقۋشىلارىن ىزدەنۋشىلىككە، شىعارماشىلىققا، بەلىمدىلىككە ەلىكتەتە وتىرىپ، بولاشاقتا ەلىن، جەرىن قورعاۋعا، ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە شاقىرۋ.

ساپا: جوبانىڭ ساپاسى تالاپقا ساي جاسالىپ، جاس ەرەكشەلىگى ەسكەرىلگەن.

كىرىسپە

بۇل جوبا تاقىرىپقا ساي جاسالدى. ءار ءبولىم بويىنشا تاقىرىپتارعا بەيىمدەپ، جوسپار بويىنشا جازىلدى. ونداعى ماقسات، قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ، اۋدارمالارداعى كەمشىلىكتەردى تۇزەتۋگە كومەكتەسۋ.

№40 نەگىزگى ورتا مەكتەبىندە وقيتىن بولعاندىقتان، ءوزىمىز وتىراتىن اۆتوبۋستار مەن جۇرەتىن كوشەمدەگى جارنامالار الىندى. جوباداعى مىسالدار جاس ەرەكشەلىگىن ەسكەرە وتىرىپ ءتۇزىلدى.

اتالعان جوبا شىعارماشىلىق جوباعا جاتادى، ويتكەنى وندا وزدىگىنەن ىزدەنىپ، كوپ ماسەلە بويىنشا ويدان پىكىر شىعارىلدى.

جوبانىڭ جازىلۋى جاعىنان دا، ماقساتى جاعىنان دا ەرەكشەلىگى بار.

بەلسەندىلىگى: قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋگە ۇلەس قوسۋ، اۋدارما جاساۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن قاراستىرۋ.

ماقساتى: قازاق ءتىلىنىڭ كەڭ اۋقىمدى قولدانىسقا يە بولۋىنا ۇلەس قوسۋ، گرامماتيكاسىنىڭ سىرىن اشا وتىرىپ، ونى جان-جاقتى تالداپ، تاني ءبىلۋ. مەملەكەتتىك ءتىلدى جاقسى مەڭگەرۋ – ءوز بولاشاعىنا تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن وقۋشىلاردىڭ ساناسىنا ۇيالاتۋ.

مىندەتتەرى:

قازاق ءتىلى تۇسىندىرمەلى سوزدىگىمەن تانىسىپ، ونىڭ تەرەڭ ماعىنالىلىعىن، بەلگىلى ماقساتپەن قويىلاتىندىعىن دالەلدەۋ.

تاقىرىپپەن جۇمىس ىستەي وتىرىپ، سوزدەردى دۇرىس اۋدارۋعا باۋلۋ.

وقۋشىلاردىڭ بويىنا ىزدەنىمپازدىق، شىعارماشىلىق، بىلىمدىلىك سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋعا ىقپال ەتۋ.

كۇتىلەتىن ناتيجە

قازاق ءتىلىنىڭ گرامماتيكاسىمەن، سويلەمدەگى سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تاسىلدەرىمەن، سوزدەردىڭ  ماعىنالارىمەن  تانىستىرىلدى. ورىس تىلىندەگى ماتىندەردى  قازاق تىلىنە اۋدارعاندا، بەلگىلى ءبىر ەرەجەگە سۇيەنە وتىرىپ، سويلەمنىڭ ماعىناسىن ساقتاۋ كەرەكتىگى تالقىلاندى. قاتە جاسالعان جۇمىس بولاشاققا جاسالعان وپاسىزدىق ەكەندىگى  دالەلدەندى.

تاقىرىپپەن  جۇمىس  جاسالدى، قاراعاندى قالاسىنداعى جارنامالار، عالامتورداعى جارنامالار، اۆتوبۋستاعى تابلولار قارالىپ، سالىستىرىلدى، وقۋشىلاردى ءسوزدىڭ ماعىناسىن جان-جاقتى بىلۋگە، بولاشاقتا دۇرىس اۋدارما جاساۋعا، مەملەكەتتىك ءتىلدى قادىرلەۋگە شاقىرىلدى.

وقۋشى بويىنداعى ىزدەنىمپازدىق، شىعارماشىلىق، بىلىمدىلىك سەزىمدەرى قالىپتاستىرىلدى.

ۇستانىمىم: «عىلىم تاپپاي ماقتانبا، قۇمارلانىپ شاتتانبا»

ەپيگرافىم: «ادامنىڭ ەڭ ۇلى قاسيەتى - باقىتتى بولۋعا تالپىنۋى» 
سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ

جوبا قورعالعان ورىن: №40 نەگىزگى ورتا مەكتەبى

مىنە، وسىنداي تالاپتاردى ەسكەرە وتىرىپ، تومەندەگىدەي جوبا جازىلدى.

نەگىزگى ءبولىم

«انا ءتىل – ءبارىمىزدىڭ انامىز،
ويتكەنى ول – ۇلتىمىزدىڭ اناسى».
ن.ءا.نازاربايەۆ

ءتىل – حالىقتىڭ جانى. ءتىلى قۇرىسا، حالىق تا جەر بەتىنەن جوعالادى. ادامزات تاريحىندا كوپتەگەن وركەنيەتتى ەلدەردىڭ ءوشىپ كەتۋى الدىمەن ءتىلدى جوعالتۋدان باستالعانىن عىلىم دالەلدەپ وتىر. بۇگىنگى قازاق قوعامىنداعى ماڭگۇرتتىكتىڭ باسى دا ءوز ءتىلىن تارك ەتۋدەن تۋدى. ءتىلى مەن دىنىنەن ايىرىلعان ونداي جان رۋحاني كەمتارلىعىن، ادامدىق بولمىسىن تۇسىنبەي، كولدەنەڭ كوك اتتىنىڭ قولجاۋلىعىنا اينالادى. انا ءتىلىمىزدىڭ تاعدىرى ءۇشىن كۇرەستە حالقىمىز قام-قارەكەتسىز بولعان ەمەس. جيىرماسىنشى جىلدارى ءتىل تاۋەلسىزدىگىن تۋ ەتىپ كوتەرگەن ءاليحان، احمەت، ءمىرجاقىپ، ماعجان، مۇحتارلار، سەكسەنىنشى جىلداردىڭ اياعىندا بوستاندىقتىڭ لەبى بىلىنىسىمەن باستالعان بۇكىلحالىقتىق قوزعالىس سونىڭ ايعاعى.

قازاقستان – ەگەمەندى، تاۋەلسىز ەل. قازاقستاندى دامىعان وركەنيەتتى ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنا ەنگىزەتىن ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز – بۇگىنگى جاستار. ولاردىڭ مىندەتى – ەلىنىڭ نامىسىن قورعاپ، ونى الەمگە تانىتا ءبىلۋ. الەمگە تانىتۋ ءۇشىن ءار جاس ءوز ەلىنىڭ تاريحىن، ءتىلىن جەتىك ءبىلۋى كەرەك.
قازاق ءتىلى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇرعىلىقتى حالقى قازاق حالقىنىڭ جانە ونىڭ شەكاراسىنان تىس ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قازاقتاردىڭ ۇلتتىق ءتىلى.

ەلباسىمىز: «قازاق ءتىلى ءۇش ءتىلدىڭ بىرەۋى بولىپ قالمايدى. ءۇش ءتىلدىڭ ءبىرىنشىسى، نەگىزگىسى، باستىسى، ماڭىزدىسى بولا بەرەدى. قازاق ءتىلى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى» - دەپ اتاپ كورسەتكەن. 

باعدارلامانى ىسكە اسىرۋدىڭ ون جىلدىق كەزەڭى الدىمىزعا جاڭا مىندەتتەر جۇكتەيدى. ولاردىڭ ءبارىن رەت-رەتىمەن جۇزەگە اسىرۋعا قازىرگى كەزەڭدە تولىق مۇمكىندىگى بار.

مەملەكەتتىك ورگانداردا مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ بويىنشا ءبىرشاما جۇمىستار جۇيەلى تۇردە اتقارىلىپ جاتىر.

مەملەكەتتىك ۇيىمدار مەن جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋ ورگاندارىندا ءىس-قاعازدارى مەملەكەتتىك تىلگە كوشىرىلە باستادى. قازاق تىلىندە  شىعاتىن بۇقارالىق اقپارات قۇرالداردىڭ سانى ارتا ءتۇستى.

مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن تالاپ كۇشەيتىلدى. 

كەز كەلگەن ءتىلدىڭ بولاشاعى - بالالاردىڭ، جاستاردىڭ قولىندا ەكەنى راس.  بالالاردىڭ ءتىلدى بىلمەۋى، ۇمىتۋى - ۇلتقا تونگەن ءقاۋىپ. سوندىقتان ەڭ اۋەلى ءاربىر وتباسى ءوز شاڭىراعىنداعى ءتىل ساياساتىن تۇزەۋى شارت. ءار وتباسىندا وتباسىلىق ءتىلدى دامىتۋ باعدارلاماسى جاسالماسا، مەملەكەت تاراپىنان جاسالاتىن بارلىق ءىس-شارا ءوزىن-وزى اقتامايدى. سوندىقتان، مەن قازاق ءتىلىنىڭ تاعدىرىنا ءوز ۇلەسىمدى وسىنداي جولمەن قوسقىم كەلدى.

ىزدەنۋ تاجىريبەسى

1) بۇل №100 اۆتوبۋستا جازىلعان قاتەلىك. وندا 1 بەتتىڭ وزىندە 2 قاتە بار.

1. «مارشرۋت 100» دەگەندى «100-باعىتى» دەپ اۋدارعان. سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تاسىلىنە سۇيەنەتىن بولساق، 100-باعىت دەپ جازىپ، «ى» جالعاۋىن الىپ تاستاۋ كەرەك. قازىرگى كەزدە كوپتەگەن جەرلەردە تاۋەلدىك جالعاۋىنىڭ ءىىى جاقتاعى جالعاۋىن ورىنسىز قولداناتىن جاعداي كوبەيىپ كەتتى. وسىنىڭ الدىن دەر كەزىندە الماسا، بولاشاقتا وتانداستارىمىز قازاق تىلىندە قاتە سويلەيتىن بولادى.
2. «باعىت ۇزاقتىعا» دەگەن ءسوز تىركەسىن «باعىت ۇزاقتىعى» دەسەك، دۇرىس بولاتىن ەدى. ارينە، مۇمكىن، بۇل باسپادان كەتكەن قاتەلىك بولار، دەگەنمەن، وسىنداي ۇساق-تۇيەكتىڭ ءوزى ۇلكەن قاتەلىككە اكەپ سوقتىرادى.

2) عالامتورداعى كەزدەستىرگەن قاتەلەر. ول  -  قازاقشا ماقال-ماتەل سايتىندا. بۇل سايتقا كۇندە قانشاما وقىرمان كىرەدى. مۇنداي ولقىلىقتى كورگەن جاس وقۋشىلار وسى دۇرىس ەكەن دەپ ويلاپ، ساناسىنا ءسىڭىپ كەتپەسىنە كىم كەپىل؟!

1.  «قازاقشا ماقال – ماتەل»، «تابيعات قۇبىلىستارى مەن جىل مەزگىلدەرى» ءسوز ورتاسىندا كەزدەسكەن ماقال-ماتەل، جىل سوزدەرى باس ارىپپەن جازىلعان. وسى سياقتى قاتەلەر تولىپ جاتىر.

2.  «جاۋىنمەن جەر كوگەرەدى، باتامەن ەل كوگەرەدى»دەگەن ماقال «جاۋىنمەن جەر كوگەرەدى، باتامەن ەل كوگەرەدى» دەپ جازىلعان. ءوزى اقساپ كەلە جاتقان ءتىلىمىزدى كوپشىلىك قاۋىم كىرەتىن سايتتا بادىرايعان قاتەلەرىمەن كورۋ جانىڭا باتادى. «و» مەن «ءو» «ءارپىن ارەڭ ايىرىپ جۇرگەن كەيبىر ازاماتتار مۇنى دۇرىس ەكەن دەپ ويلاماي ما؟!

3.  «قاراعاندى وبلىسىنىڭ ەلەكتروندىق قىزمەت كورسەتۋلەر پورتالى» ەمەس «قاراعاندى وبلىسىنىڭ ەلەكتروندىق قىزمەت كورسەتۋ پورتالى» دەگەن دۇرىس بولادى.

4.  قاراعاندى وبلىسى دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى سايتىندا «اتاقتى جاڭالىقتار» دەگەن ءسوزدى كەزدەستىردىك، بۇل وتە دورەكى قاتەلىك. ونى «باستى جاڭالىقتار» نەمەسە «نەگىزگى جاڭالىقتار» دەپ ايتۋعا بولادى. ال اتاقتى ءسوزىن ماعىناسى جاعىنان كەز كەلگەن سوزبەن تىركەستىرە بەرۋگە كەلمەيدى.

3)  قازاقتەلەكومدا كەزدەستىرگەن قاتەلىك. وندا ءاربىر قىزمەتكەردىڭ الدىندا ەلەكتروندى باعالاۋ ەكرانىندا «ءتيىستى تۇيمەنى باسىڭىز باعالاڭىز» دەگەن جازۋ بار. بۇل جەردە تىنىس بەلگىسى قويىلماعان. ول مەنىڭشە «ءتيىستى تۇيمەنى باسىڭىز، باعالاڭىز» بولۋى كەرەك ەدى.

4) قالامىزدىڭ ماگنيتوگورسك كوشەسىنىڭ ەڭ كورنەكتى جەرىندە بالالاردى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ ەكى تىلدە جازىلعان جارناماسى ءىلۋلى تۇر. ونىڭ ورىس تىلىندەگىسى ساۋاتتى، ال قازاق تىلىندەگىسى بىرنەشە قاتەلەرمەن جازىلعان.

«بالالاردى دامىتۋ ورتالىعى» دەگەندى «ورتالىق ءۇشىن دامىتۋ بالانىڭ» دەپ اۋدارىلعان

جۇمىستىڭ ناتيجەسى مەن ونى تالداۋ

زەرتتەۋ بارىسىندا مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا سۇراق-جاۋاپ جۇرگىزدىك. وعان 5-6 سىنىپ وقۋشىلارى قاتىستى. بارلىق قاتىسقان وقۋشىلار سانى – 34. 4 سۇراق قويىلىپ، تومەندەگىدەي كورسەتكىشكە جەتتىك.

1-سۇراق. قازاق تىلىندە سويلەگىڭ كەلە مە؟

يا – 32

جوق – 2

2-سۇراق. قازاق ءتىلىن ءبىلۋ مىندەتتى دەپ سانايسىڭ با؟

يا – 33

جوق – 1

3-سۇراق. ءوز مەكتەبىڭدە قازاق ءتىلىن قالاي ۇيرەتەدى؟

جاقسى – 33

ونشا ەمەس – 1

4-سۇراق. مەملەكەتتىك ءتىلدى قۇرماتتەيسىڭ بە؟

ارينە – 33

بىلمەيمىن – 1

زەرتتەلگەن ماسەلە بويىنشا ادەبيەتتەرگە شولۋ جاساۋ

تىلگە دەگەن قۇرمەت – حالىققا دەگەن قۇرمەت. ءتىلسىز حالىقتىڭ، ەلدىڭ ءومىر ءسۇرۋى مۇمكىن ەمەس. الەم تانىعان ەل بولۋ ءۇشىن ءتىلىمىزدىڭ جۇلدىزىن بيىكتەتۋىمىز كەرەك. ءتىل – قاستەرلى دە، قاسيەتتى ۇعىم. ول ءاربىر ادامعا انا سۇتىمەن بىرگە ەنىپ، قالىپتاسادى. انا ءتىلىن سۇيگەن ادام – تۋعان جەرىن، ەلىن، وتانىن، اتامەكەنىن سۇيەدى دەگەن ءسوز. ال، بۇلاردىڭ ءبارى – ادام بالاسى ءۇشىن ەڭ قاسيەتتى ۇعىمدار.

اۋەزوۆ م ؛ «ءتىلىمنىڭ ۇشىندا جۇرگەن ءسوز تومەندەگىشە بولماق: تاس ۇگىتىلىپ قۇمعا اينالادى، تەمىر توزادى، ۇرپاق وزادى، دۇنيەدە ولمەيتىن ءسوز عانا، حالقىمىزبەن بىرگە جاساپ كەلە جاتقان اسىل مۇرا ءسوزىمىزدى ارزانداتىپ المايىق».

مەملەكەت باسشىسى ن.ءا.نازاربايەۆ: «ءبىز بارشا قازاقستاندىقتاردى بىرىكتىرۋدىڭ باستى فاكتورى بولىپ تابىلاتىن قازاق ءتىلىنىڭ ودان ءارى دامۋى ءۇشىن بارلىق كۇش-جىگەرىمىزدى سالۋىمىز كەرەك. سونىمەن بىرگە ەلىمىزدە تۇراتىن بارلىق حالىقتاردىڭ وكىلدەرى انا تىلدەرىندە ەركىن سويلەي، وقي الۋىنا، ونى دامىتۋعا قولايلى جاعداي تۋدىرۋ قاجەت» دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن.ءتىل تاعدىرىن تولعانۋ - ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ابىرويلى بورىشى.

قورىتىندى

توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن ايتار بولسام، قازاقتىڭ ءاربىر ءسوزىنىڭ بىرنەشە ماعىناسى مەن مازمۇنى بار.  قازىرگى تاڭدا ەلىمىز ءوز تاۋەلسىزدىگىنە قول جەتكىزگەننەن كەيىن مەملەكەتتىك ءتىلىمىز – قازاق ءتىلى بولىپ بەكىتىلدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءتىل تۋرالى زاڭى» كۇشىنە ەندى. بولاشاعىمىزدى باياندى ەتەر باستى قارۋىمىز – ءتىلىمىز.«ادامعا ەكى نارسە تىرەك تەگى،ءبىرى – ءتىل، ءبىرى – ءدىلىڭ جۇرەكتەگى»، – دەپ ءجۇسىپ بالاساعۇن بابامىز ايتقانداي كەز-كەلگەن مەملەكەتتىڭ، ەلدىڭ ەڭ نەگىزگى ءرامىزى دە، ۇرانى دا، تىرەگى دە سول ەلدىڭ انا ءتىلى بولماق. بيىل ءتىلىمىزدىڭ مەملەكەتتىك مارتەبە العانىنا 23 جىل ۋاقىت بولدى. وسىنداي اتاۋلى كۇندە ءبارىمىزدىڭ دە مەرەيىمىز ءوسىپ، قوينىمىز قۋانىشقا تولىپ وتىرعانى ءسوزسىز.

قۋان دالام، قۋاناتىن كۇن بۇگىن،
سەرپىپ تاستا مۇڭدى كوڭىل تۇندىگىن.
ءتىل تۋرالى زاڭىم ەندى كۇشىنە،
پاش ەتكەندەي كەسكەن جاڭا كىندىگىن.

ءتىلدى ۇيرەنۋگە ەڭ باستى قاجەت دۇنيە – تىلدىك ورتا. ال، تىلدىك ورتانى الدىمەن بالاباقشا مەن مەكتەپتە جاساۋ كەرەك. مەكتەپتە دە، بالاباقشادا دا، مەملەكەتتىك جۇيەدە وقىتىپ-ۇيرەتكەن تىلدىك قور، ءارى قاراي قولدانىستا بولماسا، ول قۇريدى، جويىلادى. العان تىلدىك ءبىلىم ءارى قاراي دامۋ ءۇشىن ول تىلدە سويلەۋ كەرەك. سوندىقتان تىلگە قاتىستى اتقارىلار شارۋا، بىتىرەر ءىس ەشقاشان ءتامامدالمايدى دەپ بىلەمىز. بۇگىنگى قازاقستان جاستارى وسى سەنىمدى اقتاۋعا لايىقتى بولۋعا ءتيىستى.

ەگەر جاس قاۋىم ءبىر تىلدە سويلەپ، ءبىر ماقساتقا جۇمىلاتىن بولسا، ءبىزدىڭ كۇشىمىز بەن قۋاتىمىز دا ارتا تۇسەدى. ءبىزدىڭ بارلىعىمىزدى باۋرايتىن «ءبىز - تىلەگى مەن ءتىلى ءبىر قازاقستاندىقپىز» دەگەن يدەيا بولۋعا ءتيىس. قازاق ءتىلى ءبىزدىڭ تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ ءتىلى بولعاندىقتان، ءبىز ونى مىندەتتى تۇردە بىلۋگە ءتيىسپىز. مادەنيەتى مەن رۋحى جوعارى، وركەنيەتى دامىعان ەل بولامىن دەسەك، وسى ىسكە جاستار بەلسەندىلىك تانىتىپ باستامشى بولۋعا ءتيىس دەپ ويلايمىن.

ءبىز جاس بۇلدىرشىندەر كەشەگى وتكەن جانۇزاقوۆ اتامىزداي ءبىلىمدى، ىزدەنىمپاز، وتانى ءۇشىن ايانباي قىزمەت ەتەتىن ازاماتتار  بولۋعا تالپىنىپ ، ەلىكتەپ كەلەمىز. بۇل ءسوزىمدى مۇعالىمدەردىڭ  جەتەكشىلىگىمەن دايىنداعان شىعارماشىلىق جۇمىستارىمىزبەن، قالالىق، وبلىستىق دەڭگەيدە وتەتىن ءار ءتۇرلى بايقاۋلارعا  قاتىسۋلارىمىزبەن دالەلدەي الامىن. قازاقتىڭ ۇلى اقىنى  اباي اتامىز ايتقانداي، «بولماساڭ دا ۇقساپ ب ا ق، ءبىر عالىمدى كورسەڭىز» ،- دەمەكشى، ءبىز №40 نەگىزگى ورتا مەكتەبىنىڭ جاستارى عالىم بولماساق تا، ازداپ بولسا دا ۇقساعىمىز كەلەدى.  سول ءۇشىن جان – جاقتى ىزدەنىپ، ويشىل عالىمنىڭ ەڭبەكتەرىن وقىپ وتىرامىز دەي كەلە، ءسوزىمنىڭ سوڭىن  ۇلى اقىن اتامىز ابايدىڭ

عىلىم تاپپاي ماقتانبا،
ورىن تاپپاي باپتانبا،
قۇمارلانىپ شاتتانبا،
ويناپ بوسقا كۇلۋگە...

دەگەن ولەڭ جولدارىمەن قورىتقىم كەلدى.

شەشىم: جۇمىس ءوز دەڭگەيىندە ورىندالدى. جارنامالارداعى قاتەلىكتەردى تالداۋ كەزدەرى  جاقسى ايتىلعان. دەگەنمەن، باسقا تۇستارىن تەرەڭىرەك زەرتتەپ، قوسىمشا ماتەريالدار ەنگىزىپ وتىرۋ كەرەك. سونىمەن قاتار مەكتەپتەگى جاسالىپ جاتقان ءىسشارالاردى، وقۋشىلاردىڭ ءتىلدى ۇيرەنۋگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ ءۇشىن ۇستەمە پىكىرلەر قاراستىرعان ءجون.

ۇسىنىس: قازاق ءتىلىن تەك تەوريا تۇرىندە وقىپ قانا قويماي، كۇندەلىكتى سويلەسىپ وتىرۋ كەرەك. مەكتەبىمىزدە ءبىر كۇندى «مەملەكەتتىك ءتىلىم» كۇنى اتاپ، سول كۇنى بارلىعىمىز قازاقشا سويلەسىپ، قازاق تىلىندە كىتاپ، جۋرنالدار وقۋىمىز كەرەك دەگەن ۇسىنىس تاستايمىن.

پايدالانعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى

1. مەملەكەتتىك ءتىل – رۋحاني بايلىق. ماقالا
2. مەملەكەتتىك ءتىل – ۇلت مارتەبەسى. ماقالا
3. © www.ZHARAR.com
4. كوشەلەردەگى جارنامالار

---