مەن جاستارعا سەنەمىن!
قازاق ادەبيەتى. سىنىپ: 10 - 11
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەن جاستارعا سەنەمىن (ساباقتان تىس تاربيەلىك شارا)
ماعجان جۇمابايەۆتىڭ 120 جىلدىعىنا بايلانىستى «مەن جاستارعا سەنەمىن» اتتى ايدارىمەن وتەتىن 10 - 11 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ دايىنداعان ادەبي كەشىنىڭ جوسپارى.
جۇرگىزۋشىلەر: -------- 11 ب سىنىپ وقۋشىسى
------------- 10 ا سىنىپ وقۋشىسى
1 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى: ادەبيەت سۇيەر قاۋىم!
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆتىڭ 120 جىلدىعىنا بايلانىستى
« مەن جاستارعا سەنەمىن» اتتى ايدارىمەن وتەتىن ساباقتان تىس تاربيە ساعاتىمىزعا « قوش كەلدىڭىزدەر!».
1 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆ پوەزيا الەمىندەگى جارىق جۇلدىز، قايتالانباس قۇبىلىس. ونىڭ قۋاتتى، بويعا جىگەر، جۇرەككە وت بەرەتىن رۋحتى ءۇنى، ىزدەنىستەرى مەن جاڭاشىلدىعى قازاق ادەبيەتىن حح عاسىردىڭ باسىندا - اق ەۋروپا، ورىس ادەبيەتىنىڭ بيىك دەڭگەيىنە كوتەردى.
2 - جۇرگىزۋشى: «ولەڭدى مۋزىكاعا اينالدىرعان، دىبىستان سۋرەت تۇرعىزعان، سوزگە جان بىتىرگەن، جاڭا ولشەۋلەر شىعارعان» ماعجاننىڭ وسىنداي قاسيەتتەرىن، ىشكى شىعارماشىلىق قۇدىرەتىن جۇرتتان بۇرىن بايقاعان ءارى اسا جوعارى باعالاعان مۇحتار اۋەزوۆ:
1 - جۇرگىزۋشى: «ماعجان مادەنيەتى زور اقىن. سىرتقى كەستەنىڭ كەلىسىمى مەن كۇيشىلدىگىنە قاراعاندا، بۇل ءبىر زاماننىڭ تەگىنەن اسقانداي، سەزىمى جەتىلمەگەن قازاق قاۋىمىنان ەرتەرەك شىققانداي… سوندىقتان بۇگىنگى كۇننىڭ بار جازۋشىسىنىڭ ىشىنەن كەلەشەككە بوي ۇرىپ، ارتقى كۇنگە انىق قالۋعا جارايتىن ءسوز – ماعجاننىڭ ءسوزى. ودان باسقامىزدىڭ بارىمىزدىكى كۇماندى، وتە سەنىمسىز دەپ بىلەمىن» دەپ جازدى.
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجاندى سۇيەتىن، ەۋروپالىعىن، جارقىراعان اشەكەيىن سۇيەتىن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ءوز ويىن وسىلاي ماعجان قۋعىن - سۇرگىنگە ۇشىراپ جۇرگەن كەزدە اشىق ايتۋى، بۇل – ماعجاننىڭ شىعارماشىلىعىنا بەرىلگەن باعا، وسەر ەلدىڭ بالاسىنىڭ ءسوزى عانا ەمەس، ازاپتى جولدا جۇرگەن اقىنعا اشىقتان - اشىق ارا ءتۇسۋ، ءوز باسىن وققا بايلاعانمەن بىردەي ناعىز ەرلىك ەدى!
1 - جۇرگىزۋشى: ءيا، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ سوزىمەن ايتساق، “ماعجان سىرشىلدىعىمەن، سۋرەتشىلىگىمەن، سوزگە ەركىندىگىمەن، تاپقىشتىعىمەن كۇشتى، مارجانداي تىزىلگەن، تورعىنداي ۇلبىرەگەن نازىك ءۇندى كۇيىمەن، شەرلى، مۇڭدى زارىمەن كۇشتى”. ونىڭ ولەڭدەرى “الدە وكىندىرەدى، الدە مۇڭايتادى، الدە جىلاتادى، الدە ەسىركەتەدى، الدە جىگەر بەرەدى”.
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجاننىڭ پىكىرى بويىنشا، “ماحاببات” جانە “ىزگىلىك” سوزدەرىنىڭ مازمۇنى وتە جاقىن، ويتكەنى ءسۇيۋ ىزگىلىككە ۇمتىلۋدى، قارا نيەتتەن اۋلاق بولۋدى بىلدىرەدى. باقىتتى ءومىر ادام مەن قوعامنىڭ، ۇلت پەن ادامزاتتىڭ بىرلىگىن قالايدى. ادام باقىتى — بىرىنشىدەن، اناعا، ودان كەيىن جاقىنىنا، وتانىنا سۇيىسپەنشىلىگىنە، ەكىنشىدەن، ۇلت پەن ادامزاتتىڭ جاي - كۇيىنە تاۋەلدى.
سونىمەن سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا « سۇيەمىن» ولەڭى.
وقيتىندار:--------- 11 ب سىنىپ وقۋشىسى، ------- 10 ا سىنىپ وقۋشىلارى.-------
«سارىارقا» كۇيى. ورىندايتىندار: ----------------
2 - جۇرگىزۋشى: التاي – تۇركى حالىقتارىنىڭ ءبىر التىن بەسىگى، ءوز تاريحىندا مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن ۇلىسقا پانا بولعان، جويىلىپ بارا جاتقان تاۋەلسىز ەلدىگىن سان مارتە قايتادان قالپىنا كەلتىرۋگە قۋات بەرگەن قۇتتى مەكەن. كەزىندە ساقتار دا، عۇندار دا، تۇركىلەر دە، ءتىپتى، شىڭعىس حان دا سول التايدان شىعىپ، الەمنىڭ جارتىسىن جاۋلاپ العان. ماعجان اقىن دا سول داڭقتى وقيعالاردى تۇركى جۇرتىنىڭ جادىنا ءتۇسىرىپ، “كۇشتىلەرمەن قاتار بولعىمىز كەلسە قايتا بىرىگەيىك” دەپ جار سالادى.
1 - جۇرگىزۋشى:-------- وقۋىندا «تۇركىستان» ولەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆ – بىرنەشە كوركەم پوەما جازعان قۇلاشى كەڭ ەپيك اقىن. ول ءوز زامانىنىڭ تولعاۋى كۇردەلى جايلارىن حالقىنىڭ وتكەن تاريحىن جىرلاۋ ارقىلى كورسەتۋگە ۇمتىلدى. ويتكەنى ارتتا قالعان قازاق ەلىن العا جەتەلەۋ سول حالىقتىڭ ءوز قولىنان عانا كەلمەك. سوندىقتان دا حالىققا كۇش بەرەر وسىنداي ەرلىك قاينارىن ماعجان تاريحتان ىزدەدى. ءوز شىعارمالارىندا كەشەگى وتكەن باتىر بابالارىمىزدىڭ ەرلىگىن جىرلادى. ابىلايدى، كەنەسارىنى جىرعا قوستى. سول ارقىلى حالقىنىڭ قايراتىن ۇشتاپ، ساناسىن وياتۋدى ويلادى. بۇل تۇرعىدان كەلگەندە، "باتىر بايان" پوەماسىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە. پوەمانىڭ وقيعاسى ءبىر كەزدەگى قازاق پەن قالماق اراسىنداعى جاۋگەرشىلىك زاماننان الىنعان.
1 - جۇرگىزۋشى: «باتىر بايان» پوەماسىنان قويىلىم.
رولدەردە: باتىر بايان----------------11 - سىنىپ
قالماق قىزى ----------- 10 - سىنىپ
بايان باتىردىڭ ءىنىسى - نويان –--------- 10 - سىنىپ
2 - جۇرگىزۋشى: اقىن اتامىز ەگەمەن ەلىمىزدىڭ ەرتەڭگى قىزمەتىن اتقارار لايىقتى تۇلعا - ول جاستار ەكەنىن ەسكەرىپ، «مەن جاستارعا سەنەمىن» ولەڭىندە ەلدىڭ قالىپتاسۋىنا جاستاردان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، امانات سەنىم ارتاتىندىعىن اعارتادى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى --------- وقۋىندا «مەن جاستارعا سەنەمىن»
1 - جۇرگىزۋشى: «ماعجان ءوز تەگىن دە، ءوز جەرىن دە ارداقتاۋمەن وتكەن، ومىردەگى ازاماتتىق ورنىن ارداقتاۋعا ۇمتىلعان، ولەڭ ءسوزدى اسىل مارجانداي تەرگەن، سۇلۋ جىرىمەن وقىرمان جۇرەگىن باۋراعان، ال ءوزى بولسا، ونە بويى قاپاستا، قايعى مەن قاسىرەتتە ءومىر كەشىپ، اقىرىندا ءمۇلت كەتكەن، ءوزى ايتاتىنداي، سورى ارىلماعان حالقىنىڭ زارلى پەرزەنتى»
11 - سىنىپ وقۋشىسى ------------- وقۋىندا «قازاق ءتىلى» ولەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: اقىن تابيعات جايلى بىلاي تولعانادى: “ۇلبىرەگەن گۇل، كۇڭىرەنگەن ورمان، سىل¬دىراعان سۋ، بىلدىراعان بۇلاق، شەكسىز - شەتسىز قارا - كوك تەڭىز... مىنە، وسىلار سىقىلدى جاراتىلىستىڭ سۇلۋ زاتتارى، ياكي يسكۋسستۆونىڭ تىلسىمدى جاندى بيلەپ الىپ كەتەتىن ءان، كۇي، سيقىرلى ءسوز... ادامنىڭ كورۋ سەزىمىن سيقىرلاپ بارىپ، جاندا سۇلۋلىق تولقىندارىن تۋعىزادى”.
11 - سىنىپ وقۋشىسى ------------ وقۋىندا «تولقىن» ولەڭى.
1 - جۇرگىزۋشى: ۇلتتى ءسۇيۋ، كىسىلىك دەڭگەيگە دەيىن كوتەرىلۋ، تۋعان حالقىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن قۇرباندىققا بارۋعا ازىرلىك — ماعجان جۇمابايەۆتىڭ ومىرلىك مۇراتى. جاس ۇرپاققا ارنالعان “پەداگوگيكا” وقۋلىعىندا ول: “ءوزىنىڭ ەلىن ءسۇيۋى، ياعني ەلىنە جاۋىزدىق تىلەمەي، ىزگىلىك تىلەۋ، پايدا كەلتىرىپ، زيان كەلتىرمەۋدى” ءاربىر ادامنىڭ قاسيەتتى بورىشى رەتىندە اتاپ كورسەتەدى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى --------------- وقۋىندا «الدامشى ءومىر» ولەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: "مەن كىم؟" اتتى ولەڭىندە ماعجان ءوزىنىڭ ليريكالىق كەيىپكەرىنىڭ ءدال وسىنداي ايباتتى دا قايراتتى، ادال دا قايسار بەينەسىن اشىپ بەرەدى. اقىننىڭ "مەنى" ءوزىن كوكتەگى كۇشكە، ءتۇپسىز تەڭىزگە، قىزۋى مول جالىنعا، جۇيرىك تۇلپارعا تەڭەيدى. پاتشاداي قاھارلى، قازىداي ءادىل، بيدەي شەشەن دە ءوزى. ولاي بولسا، وعان قارسى تۇرار كۇش بار ما؟
11 - سىنىپ وقۋشىسى -------------- «مەن كىم؟»
1 - جۇرگىزۋشى: اقىن ولەڭدەرىندە بوستاندىقتى اڭساۋ سەزىمى اسا كۇشتى. ەكى دۇنيە الماسىپ، الاساپىران بولىپ جاتقان تۇستا ءومىر سۇرگەن ول حالقىنا تاۋەلسىزدىك كۇنىنىڭ جاقىنداعانىن سەزەدى. ايتسە دە وعان جەتۋ وڭاي ەمەس. سەنىمىنەن گورى ءۇمىتى باسىمىراق كوڭىل كۇيدە جازىلعان ماعجان ولەڭدەرىنىڭ ءبىرى – "ساعىندىم". ولەڭ اباقتىدا وتىرعان اقىننىڭ جان دۇنيەسىنەن حابار بەرەدى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى ------------ وقۋىندا «ساعىندىم» ولەڭى
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان نەنى ايتسا دا، بەينەلەپ ايتادى. ول ءۇشىن دالانىڭ تاۋى دا، سۋى دا، جەلى دە عاجايىپ. اقىن ولەڭدەرىندە ادام مەن تابيعات استاسىپ جاتادى. قاي شىعارماسىندا دا ماعجان وسى ەكى ۇعىمدى بىرلىكتە الىپ جىرلايدى. ءبىر ولەڭىندە اناسىنا، جارىنا، جالپى ادامعا دەگەن ماحابباتىن تۋعان جەرگە كاتىستى سەزىمىمەن ۇشتاستىرىپ جاتسا، ەندى ءبىر جىرلارىندا سول تابيعاتتىڭ اسىل جەمىسى – ادامدى بارىنەن جوعارى قويادى. بۇعان دالەل – "سەن سۇلۋ" ولەڭى.
10 - سىنىپ وقۋشىسى ---- «سەن سۇلۋ»
2 - جۇرگىزۋشى: رىمعالي نۇرعاليدىڭ سوزىمەن ايتساق: «ماعجان پوەزياسى ماڭگى ولمەس، ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسار التىن كوپىر، اسىل قازىنا، ءىنجۋ - مارجانى، ماحاببات، سۇيىسپەنشىلىك، عاشىقتىق ستيحياسىنىڭ سان الۋان تىلسىم، جۇمباق كۇيلەرىن شەرتكەن، تەرەڭ اقىندىق شابىتتان تولقىپ تۋعان، ادام جۇرەگىنىڭ مىڭ سان ءدىرىلىن شەبەرلىكپەن بەينەلەگەن، ىشكى مازمۇنى مەن ءتۇر كەستەسى جىمداسا ۇلاسقان، ىقشام، جيناقى، جۇپ - جۇمىر جاۋھار دۇنيە»
1 - جۇرگىزۋشى: الدارىڭىزدا ماعجان پوەزياسىنىڭ تابىنۋشىلارى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى «ماحاببات نە؟» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «سىرىم» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «جان جارىمدى ءبىر سۇيەيىن تۇسىمدە» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «ءومىر» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «قۇربىم» ولەڭى
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆ – قازاق پوەزياسىندا جارقىن جىرلارىمەن وت شاشىپ، وشپەس ءىز قالدىرعان تۇلعا. كوركەم سوزبەن كورىكتى ولەڭدەردى ادەبيەتىمىزدىڭ الەمىنە سىيلاعان ەرەكشە جان.
1 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى، ادەبيەت سۇيەر قاۋىم، حح عاسىردىڭ الىپ تۇلعاسى ماعجان جۇمابايەۆتىڭ 120 جىلدىعىنا ارنالعان « مەن جاستارعا سەنەمىن» اتتى ادەبي كەشىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى. كەلەسى كەشىمىزدە كەزدەسكەنشە ساۋ بولىڭىزدار.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەن جاستارعا سەنەمىن (ساباقتان تىس تاربيەلىك شارا)
ماعجان جۇمابايەۆتىڭ 120 جىلدىعىنا بايلانىستى «مەن جاستارعا سەنەمىن» اتتى ايدارىمەن وتەتىن 10 - 11 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ دايىنداعان ادەبي كەشىنىڭ جوسپارى.
جۇرگىزۋشىلەر: -------- 11 ب سىنىپ وقۋشىسى
------------- 10 ا سىنىپ وقۋشىسى
1 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى: ادەبيەت سۇيەر قاۋىم!
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆتىڭ 120 جىلدىعىنا بايلانىستى
« مەن جاستارعا سەنەمىن» اتتى ايدارىمەن وتەتىن ساباقتان تىس تاربيە ساعاتىمىزعا « قوش كەلدىڭىزدەر!».
1 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆ پوەزيا الەمىندەگى جارىق جۇلدىز، قايتالانباس قۇبىلىس. ونىڭ قۋاتتى، بويعا جىگەر، جۇرەككە وت بەرەتىن رۋحتى ءۇنى، ىزدەنىستەرى مەن جاڭاشىلدىعى قازاق ادەبيەتىن حح عاسىردىڭ باسىندا - اق ەۋروپا، ورىس ادەبيەتىنىڭ بيىك دەڭگەيىنە كوتەردى.
2 - جۇرگىزۋشى: «ولەڭدى مۋزىكاعا اينالدىرعان، دىبىستان سۋرەت تۇرعىزعان، سوزگە جان بىتىرگەن، جاڭا ولشەۋلەر شىعارعان» ماعجاننىڭ وسىنداي قاسيەتتەرىن، ىشكى شىعارماشىلىق قۇدىرەتىن جۇرتتان بۇرىن بايقاعان ءارى اسا جوعارى باعالاعان مۇحتار اۋەزوۆ:
1 - جۇرگىزۋشى: «ماعجان مادەنيەتى زور اقىن. سىرتقى كەستەنىڭ كەلىسىمى مەن كۇيشىلدىگىنە قاراعاندا، بۇل ءبىر زاماننىڭ تەگىنەن اسقانداي، سەزىمى جەتىلمەگەن قازاق قاۋىمىنان ەرتەرەك شىققانداي… سوندىقتان بۇگىنگى كۇننىڭ بار جازۋشىسىنىڭ ىشىنەن كەلەشەككە بوي ۇرىپ، ارتقى كۇنگە انىق قالۋعا جارايتىن ءسوز – ماعجاننىڭ ءسوزى. ودان باسقامىزدىڭ بارىمىزدىكى كۇماندى، وتە سەنىمسىز دەپ بىلەمىن» دەپ جازدى.
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجاندى سۇيەتىن، ەۋروپالىعىن، جارقىراعان اشەكەيىن سۇيەتىن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ءوز ويىن وسىلاي ماعجان قۋعىن - سۇرگىنگە ۇشىراپ جۇرگەن كەزدە اشىق ايتۋى، بۇل – ماعجاننىڭ شىعارماشىلىعىنا بەرىلگەن باعا، وسەر ەلدىڭ بالاسىنىڭ ءسوزى عانا ەمەس، ازاپتى جولدا جۇرگەن اقىنعا اشىقتان - اشىق ارا ءتۇسۋ، ءوز باسىن وققا بايلاعانمەن بىردەي ناعىز ەرلىك ەدى!
1 - جۇرگىزۋشى: ءيا، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ سوزىمەن ايتساق، “ماعجان سىرشىلدىعىمەن، سۋرەتشىلىگىمەن، سوزگە ەركىندىگىمەن، تاپقىشتىعىمەن كۇشتى، مارجانداي تىزىلگەن، تورعىنداي ۇلبىرەگەن نازىك ءۇندى كۇيىمەن، شەرلى، مۇڭدى زارىمەن كۇشتى”. ونىڭ ولەڭدەرى “الدە وكىندىرەدى، الدە مۇڭايتادى، الدە جىلاتادى، الدە ەسىركەتەدى، الدە جىگەر بەرەدى”.
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجاننىڭ پىكىرى بويىنشا، “ماحاببات” جانە “ىزگىلىك” سوزدەرىنىڭ مازمۇنى وتە جاقىن، ويتكەنى ءسۇيۋ ىزگىلىككە ۇمتىلۋدى، قارا نيەتتەن اۋلاق بولۋدى بىلدىرەدى. باقىتتى ءومىر ادام مەن قوعامنىڭ، ۇلت پەن ادامزاتتىڭ بىرلىگىن قالايدى. ادام باقىتى — بىرىنشىدەن، اناعا، ودان كەيىن جاقىنىنا، وتانىنا سۇيىسپەنشىلىگىنە، ەكىنشىدەن، ۇلت پەن ادامزاتتىڭ جاي - كۇيىنە تاۋەلدى.
سونىمەن سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا « سۇيەمىن» ولەڭى.
وقيتىندار:--------- 11 ب سىنىپ وقۋشىسى، ------- 10 ا سىنىپ وقۋشىلارى.-------
«سارىارقا» كۇيى. ورىندايتىندار: ----------------
2 - جۇرگىزۋشى: التاي – تۇركى حالىقتارىنىڭ ءبىر التىن بەسىگى، ءوز تاريحىندا مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن ۇلىسقا پانا بولعان، جويىلىپ بارا جاتقان تاۋەلسىز ەلدىگىن سان مارتە قايتادان قالپىنا كەلتىرۋگە قۋات بەرگەن قۇتتى مەكەن. كەزىندە ساقتار دا، عۇندار دا، تۇركىلەر دە، ءتىپتى، شىڭعىس حان دا سول التايدان شىعىپ، الەمنىڭ جارتىسىن جاۋلاپ العان. ماعجان اقىن دا سول داڭقتى وقيعالاردى تۇركى جۇرتىنىڭ جادىنا ءتۇسىرىپ، “كۇشتىلەرمەن قاتار بولعىمىز كەلسە قايتا بىرىگەيىك” دەپ جار سالادى.
1 - جۇرگىزۋشى:-------- وقۋىندا «تۇركىستان» ولەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆ – بىرنەشە كوركەم پوەما جازعان قۇلاشى كەڭ ەپيك اقىن. ول ءوز زامانىنىڭ تولعاۋى كۇردەلى جايلارىن حالقىنىڭ وتكەن تاريحىن جىرلاۋ ارقىلى كورسەتۋگە ۇمتىلدى. ويتكەنى ارتتا قالعان قازاق ەلىن العا جەتەلەۋ سول حالىقتىڭ ءوز قولىنان عانا كەلمەك. سوندىقتان دا حالىققا كۇش بەرەر وسىنداي ەرلىك قاينارىن ماعجان تاريحتان ىزدەدى. ءوز شىعارمالارىندا كەشەگى وتكەن باتىر بابالارىمىزدىڭ ەرلىگىن جىرلادى. ابىلايدى، كەنەسارىنى جىرعا قوستى. سول ارقىلى حالقىنىڭ قايراتىن ۇشتاپ، ساناسىن وياتۋدى ويلادى. بۇل تۇرعىدان كەلگەندە، "باتىر بايان" پوەماسىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە. پوەمانىڭ وقيعاسى ءبىر كەزدەگى قازاق پەن قالماق اراسىنداعى جاۋگەرشىلىك زاماننان الىنعان.
1 - جۇرگىزۋشى: «باتىر بايان» پوەماسىنان قويىلىم.
رولدەردە: باتىر بايان----------------11 - سىنىپ
قالماق قىزى ----------- 10 - سىنىپ
بايان باتىردىڭ ءىنىسى - نويان –--------- 10 - سىنىپ
2 - جۇرگىزۋشى: اقىن اتامىز ەگەمەن ەلىمىزدىڭ ەرتەڭگى قىزمەتىن اتقارار لايىقتى تۇلعا - ول جاستار ەكەنىن ەسكەرىپ، «مەن جاستارعا سەنەمىن» ولەڭىندە ەلدىڭ قالىپتاسۋىنا جاستاردان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، امانات سەنىم ارتاتىندىعىن اعارتادى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى --------- وقۋىندا «مەن جاستارعا سەنەمىن»
1 - جۇرگىزۋشى: «ماعجان ءوز تەگىن دە، ءوز جەرىن دە ارداقتاۋمەن وتكەن، ومىردەگى ازاماتتىق ورنىن ارداقتاۋعا ۇمتىلعان، ولەڭ ءسوزدى اسىل مارجانداي تەرگەن، سۇلۋ جىرىمەن وقىرمان جۇرەگىن باۋراعان، ال ءوزى بولسا، ونە بويى قاپاستا، قايعى مەن قاسىرەتتە ءومىر كەشىپ، اقىرىندا ءمۇلت كەتكەن، ءوزى ايتاتىنداي، سورى ارىلماعان حالقىنىڭ زارلى پەرزەنتى»
11 - سىنىپ وقۋشىسى ------------- وقۋىندا «قازاق ءتىلى» ولەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: اقىن تابيعات جايلى بىلاي تولعانادى: “ۇلبىرەگەن گۇل، كۇڭىرەنگەن ورمان، سىل¬دىراعان سۋ، بىلدىراعان بۇلاق، شەكسىز - شەتسىز قارا - كوك تەڭىز... مىنە، وسىلار سىقىلدى جاراتىلىستىڭ سۇلۋ زاتتارى، ياكي يسكۋسستۆونىڭ تىلسىمدى جاندى بيلەپ الىپ كەتەتىن ءان، كۇي، سيقىرلى ءسوز... ادامنىڭ كورۋ سەزىمىن سيقىرلاپ بارىپ، جاندا سۇلۋلىق تولقىندارىن تۋعىزادى”.
11 - سىنىپ وقۋشىسى ------------ وقۋىندا «تولقىن» ولەڭى.
1 - جۇرگىزۋشى: ۇلتتى ءسۇيۋ، كىسىلىك دەڭگەيگە دەيىن كوتەرىلۋ، تۋعان حالقىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن قۇرباندىققا بارۋعا ازىرلىك — ماعجان جۇمابايەۆتىڭ ومىرلىك مۇراتى. جاس ۇرپاققا ارنالعان “پەداگوگيكا” وقۋلىعىندا ول: “ءوزىنىڭ ەلىن ءسۇيۋى، ياعني ەلىنە جاۋىزدىق تىلەمەي، ىزگىلىك تىلەۋ، پايدا كەلتىرىپ، زيان كەلتىرمەۋدى” ءاربىر ادامنىڭ قاسيەتتى بورىشى رەتىندە اتاپ كورسەتەدى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى --------------- وقۋىندا «الدامشى ءومىر» ولەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: "مەن كىم؟" اتتى ولەڭىندە ماعجان ءوزىنىڭ ليريكالىق كەيىپكەرىنىڭ ءدال وسىنداي ايباتتى دا قايراتتى، ادال دا قايسار بەينەسىن اشىپ بەرەدى. اقىننىڭ "مەنى" ءوزىن كوكتەگى كۇشكە، ءتۇپسىز تەڭىزگە، قىزۋى مول جالىنعا، جۇيرىك تۇلپارعا تەڭەيدى. پاتشاداي قاھارلى، قازىداي ءادىل، بيدەي شەشەن دە ءوزى. ولاي بولسا، وعان قارسى تۇرار كۇش بار ما؟
11 - سىنىپ وقۋشىسى -------------- «مەن كىم؟»
1 - جۇرگىزۋشى: اقىن ولەڭدەرىندە بوستاندىقتى اڭساۋ سەزىمى اسا كۇشتى. ەكى دۇنيە الماسىپ، الاساپىران بولىپ جاتقان تۇستا ءومىر سۇرگەن ول حالقىنا تاۋەلسىزدىك كۇنىنىڭ جاقىنداعانىن سەزەدى. ايتسە دە وعان جەتۋ وڭاي ەمەس. سەنىمىنەن گورى ءۇمىتى باسىمىراق كوڭىل كۇيدە جازىلعان ماعجان ولەڭدەرىنىڭ ءبىرى – "ساعىندىم". ولەڭ اباقتىدا وتىرعان اقىننىڭ جان دۇنيەسىنەن حابار بەرەدى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى ------------ وقۋىندا «ساعىندىم» ولەڭى
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان نەنى ايتسا دا، بەينەلەپ ايتادى. ول ءۇشىن دالانىڭ تاۋى دا، سۋى دا، جەلى دە عاجايىپ. اقىن ولەڭدەرىندە ادام مەن تابيعات استاسىپ جاتادى. قاي شىعارماسىندا دا ماعجان وسى ەكى ۇعىمدى بىرلىكتە الىپ جىرلايدى. ءبىر ولەڭىندە اناسىنا، جارىنا، جالپى ادامعا دەگەن ماحابباتىن تۋعان جەرگە كاتىستى سەزىمىمەن ۇشتاستىرىپ جاتسا، ەندى ءبىر جىرلارىندا سول تابيعاتتىڭ اسىل جەمىسى – ادامدى بارىنەن جوعارى قويادى. بۇعان دالەل – "سەن سۇلۋ" ولەڭى.
10 - سىنىپ وقۋشىسى ---- «سەن سۇلۋ»
2 - جۇرگىزۋشى: رىمعالي نۇرعاليدىڭ سوزىمەن ايتساق: «ماعجان پوەزياسى ماڭگى ولمەس، ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسار التىن كوپىر، اسىل قازىنا، ءىنجۋ - مارجانى، ماحاببات، سۇيىسپەنشىلىك، عاشىقتىق ستيحياسىنىڭ سان الۋان تىلسىم، جۇمباق كۇيلەرىن شەرتكەن، تەرەڭ اقىندىق شابىتتان تولقىپ تۋعان، ادام جۇرەگىنىڭ مىڭ سان ءدىرىلىن شەبەرلىكپەن بەينەلەگەن، ىشكى مازمۇنى مەن ءتۇر كەستەسى جىمداسا ۇلاسقان، ىقشام، جيناقى، جۇپ - جۇمىر جاۋھار دۇنيە»
1 - جۇرگىزۋشى: الدارىڭىزدا ماعجان پوەزياسىنىڭ تابىنۋشىلارى.
11 - سىنىپ وقۋشىسى «ماحاببات نە؟» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «سىرىم» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «جان جارىمدى ءبىر سۇيەيىن تۇسىمدە» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «ءومىر» ولەڭى
11 - سىنىپ وقۋشىسى «قۇربىم» ولەڭى
2 - جۇرگىزۋشى: ماعجان جۇمابايەۆ – قازاق پوەزياسىندا جارقىن جىرلارىمەن وت شاشىپ، وشپەس ءىز قالدىرعان تۇلعا. كوركەم سوزبەن كورىكتى ولەڭدەردى ادەبيەتىمىزدىڭ الەمىنە سىيلاعان ەرەكشە جان.
1 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى، ادەبيەت سۇيەر قاۋىم، حح عاسىردىڭ الىپ تۇلعاسى ماعجان جۇمابايەۆتىڭ 120 جىلدىعىنا ارنالعان « مەن جاستارعا سەنەمىن» اتتى ادەبي كەشىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى. كەلەسى كەشىمىزدە كەزدەسكەنشە ساۋ بولىڭىزدار.
You Might Also Like
