مەڭگەرۋ بايلانىسىنا جاتتىعۋلار جۇمىسى
اتىراۋ وبلىسى، يندەر اۋدانى، يندەربور پوسەلكەسى
م.اۋەزوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى
دوسانوۆا گۋلزار
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەڭگەرۋ بايلانىسىنا جاتتىعۋلار جۇمىسى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ءسوز تىركەسىنىڭ مەڭگەرىلە بايلانىسۋ جولى تۋرالى بىلىمدەرىن ناقتىلاپ، بەكىتۋ.
دامىتۋشىلىق: تەوريالىق ماتەريالدى جۇيەلى، تياناقتى بايانداۋعا داعدىلاندىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، شاپشاڭدىققا، تاپقىرلىققا، سەرگەك ويلاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: بەكىتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: پراكتيكالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ، سالىستىرۋ، قولدانىپ، جۇيەلەۋ، ستو ستراتەگيالارى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەستەلەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، فليپچارت، ۆەنن دياگرامماسى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- بالالار، ساباعىمىزدى ابايدىڭ عيبراتتى ءسوزىن ەسكە تۇسىرۋدەن باستاساق دەپ وتىرمىن.
وتىز ءبىرىنشى ءسوز
ەستىگەن نارسەنى ۇمىتپاستىققا ءتورت ءتۇرلى سەبەپ بار: اۋەلى - كوكىرەگى بايلاۋلى بەرىك بولماق كەرەك؛ ەكىنشى — سول نارسەنى ەستىگەندە يا كورگەندە عيبرات الۋ كەرەك، كوڭىلدەنىپ، تۇشىنىپ، ىنتامەن ۇعۋ كەرەك؛ ءۇشىنشى — سول نارسەنى ىشىنەن بىرنەشە ۋاقىت قايتارىپ ويلانىپ، كوڭىلگە بەكىتۋ كەرەك؛ ءتورتىنشى - وي كەسەلدى نارسەلەردەن قاشىق بولۋ كەرەك.
- مىنەكەي، وسىنداي عيبراتتى ءسوزدى ءاردايىم جادىمىزدا بەرىك ساقتاي وتىرىپ، ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايمىز.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
كوركەم شىعارمادان مەڭگەرۋ بايلانىسىنا 10 مىسال جازۋ.
ءىىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. سينتاكسيس دەگەنىمىز نە؟ قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟
2. ءسوز تىركەسى دەگەنىمىز نە؟
3. ءسوز تىركەسىنىڭ ايرىقشا بەلگىلەرى قانداي؟
4. ءسوز تىركەسىنىڭ سىڭارلارىن اتا.
5. ءسوز تىركەسىنىڭ تۇرلەرى قالاي انىقتالادى؟
توپتاستىرۋ قيىسۋ
جالعاۋلار ارقىلى
ماتاسۋ مەڭگەرۋ
ورىن ءتارتىبى ارقىلى
شىلاۋلار ارقىلى
ينتوناسيا ارقىلى جاناسۋ قابىسۋ
گرافيكالىق ديكتانت
قيىسۋ دەگەنىمىز ---------------
ماتاسۋ دەگەنىمىز -------------
مەڭگەرۋ دەگەنىمىز -----------
ءىV. ماعىنانى تانۋ
1. سەمانتيكالىق كارتا
ءسوز تىركەسىنىڭ ەكىنشى سىڭارىن تاۋىپ، بايلانىسۋ ءتۇرىن انىقتاۋ
№ مىسالدار -----بارامىز------مارجان------جازۋشىسى-------وقيدى------ساقتاۋ-----كوزى------ۇي
1. حالىق
2. دەنساۋلىقتى
3. ءبىز
4. ايمان
5. كۇننىڭ
6. بىلگەنگە
7. ءبىزدىڭ
2.سايكەستەندىرۋ تاپسىرماسى
كەمەگە ءمىنۋ -------- قيىسۋ
مەنىڭ ارمانىم -------- مەڭگەرۋ
مارات ايتتى ---------- ماتاسۋ
اناممەن سويلەستىم --------- قيىسۋ
ول كەلمەك -------- ماتاسۋ
اقىن تويى -------- مەڭگەرۋ
3.وقۋلىقپەن جۇمىس
255- جاتتىعۋ ءار سويلەمنىڭ بىر-بىرىنەن ارا-جىگىن اجىراتىڭىزدار، تىنىس بەلگىسىن قويىپ كوشىرىڭىزدەر. مەڭگەرىلە بايلانىسقان ءسوز تىركەستەرىنىڭ ءاربىر سىڭارىنا اۋىزشا تالداۋ جۇرگىزىڭىزدەر.
4. «گالەرەيانى ارالاۋ» ستراتەگياسى
جۇپپەن جۇمىس
ەكى وقۋشىدان شىعىپ، سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تۇرلەرىنە سايكەس ماقال-ماتەلدەرمەن مىسالدار جازىپ، بايلانىسۋ ءتۇرىن اۋىزشا انىقتايدى.
№ بايلانىسۋ ءتۇرى 1-وقۋشى 2-وقۋشى
1 قيىسۋ
2 ماتاسۋ
3 مەڭگەرۋ
ۆەنن دياگرامماسى
ماتاسۋ مەڭگەرۋ
V. وي تولعاۋ
«مەن – ءسوز تىركەسىمىن» ەسسە جازۋ
تەست جۇمىسى
1. سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تۇرلەرى نەشەۋ؟
ا) 2
ءا) 4
ب) 3
ۆ) 5
2. ءسوز تىركەسىن كورسەت
ا) قىزىل كۇرەڭ
ءا) ءمولدىر سۋ
ب) ۇشىپ تۇردى
ۆ) ءتىس جارمادى
3. ەسىمدى تىركەستى كورسەت
ا) جوعارى ۇشۋ
ءا) ءبىز وقيمىز
ب) تاۋداي تالاپ
ۆ) وزەنگە شومىلۋ
4. ەتىستىكتى تىركەستى كورسەت
ا) بالاشا قۋانۋ
ءا) ون وقۋشى
ب) سوزگە ساراڭ
ۆ) ادەمى قىز
5. قيىسا بايلانىسقان سوزدەردى تاپ
ا) جاڭا قونىس
ءا) كولىكپەن بارۋ
ب) سەگىزىنشى سىنىپ
ۆ) ولار ايتادى
6. ماتاسا بايلانىسقان سوزدەردى تاپ
ا) بۇگىن كەلۋ
ءا) بالاشا قۋانۋ
ب) وقۋعا قۇمار
ۆ) انامنىڭ تىلەگى
7. مەڭگەرىلە بايلانىسقان سوزدەردى تاپ
ا) ون وقۋشى
ءا) بورمەن جازۋ
ب) ادەيى جىبەرۋ
ۆ) بيىل ءبىتىرۋ
8. سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تاسىلدەرى نەشەۋ؟
ا) 5
ءا) 4
ب) 3
ۆ) 2
9. سوزدەردىڭ سەپتەۋلىك شىلاۋ ارقىلى بايلانىسىن كورسەتىڭىز
ا) بەكەرگە قينالۋ
ءا) جينالىستان كەيىن كەلدى
ب) ونىڭ جوسپارى
ۆ) ءدال ءوزى
10. سويلەمدەگى مەڭگەرىلە بايلانىسقان تىركەس قايسى؟
سول سياقتى ناعىز شيەلەنىس شەگىنە جەتكەن جاۋىنگەرلەردىڭ بويىنا سابىر، قايرات قايتىپ ورالدى.
ا) سابىر، قايرات ورالدى
ءا) ناعىز شيەلەنىس
ب) شەگىنە جەتكەن
ۆ) جاۋىنگەرلەردىڭ بويىنا
Vءى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
- بۇگىنگى ساباقتا نە ۇيرەندىم، نە ءبىلدىم؟
بىلە بەر، قانشا بىلسەڭ، - تاعى تىلە،
جەتەرسىڭ ماقساتىڭا بىلە - بىلە.
ج. بالاساعۇني
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
256 - جاتتىعۋ
ماتىننەن مەڭگەرىلە بايلانىسقان ءسوز تىركەستەرىن تەرىپ جازىپ، ءار سىڭارىنا تالداۋ جۇرگىزۋ.
Vءىىى. ءبىلىمدى باعالاۋ
م.اۋەزوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى
دوسانوۆا گۋلزار
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەڭگەرۋ بايلانىسىنا جاتتىعۋلار جۇمىسى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ءسوز تىركەسىنىڭ مەڭگەرىلە بايلانىسۋ جولى تۋرالى بىلىمدەرىن ناقتىلاپ، بەكىتۋ.
دامىتۋشىلىق: تەوريالىق ماتەريالدى جۇيەلى، تياناقتى بايانداۋعا داعدىلاندىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، شاپشاڭدىققا، تاپقىرلىققا، سەرگەك ويلاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: بەكىتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: پراكتيكالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ، سالىستىرۋ، قولدانىپ، جۇيەلەۋ، ستو ستراتەگيالارى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەستەلەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، فليپچارت، ۆەنن دياگرامماسى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- بالالار، ساباعىمىزدى ابايدىڭ عيبراتتى ءسوزىن ەسكە تۇسىرۋدەن باستاساق دەپ وتىرمىن.
وتىز ءبىرىنشى ءسوز
ەستىگەن نارسەنى ۇمىتپاستىققا ءتورت ءتۇرلى سەبەپ بار: اۋەلى - كوكىرەگى بايلاۋلى بەرىك بولماق كەرەك؛ ەكىنشى — سول نارسەنى ەستىگەندە يا كورگەندە عيبرات الۋ كەرەك، كوڭىلدەنىپ، تۇشىنىپ، ىنتامەن ۇعۋ كەرەك؛ ءۇشىنشى — سول نارسەنى ىشىنەن بىرنەشە ۋاقىت قايتارىپ ويلانىپ، كوڭىلگە بەكىتۋ كەرەك؛ ءتورتىنشى - وي كەسەلدى نارسەلەردەن قاشىق بولۋ كەرەك.
- مىنەكەي، وسىنداي عيبراتتى ءسوزدى ءاردايىم جادىمىزدا بەرىك ساقتاي وتىرىپ، ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايمىز.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
كوركەم شىعارمادان مەڭگەرۋ بايلانىسىنا 10 مىسال جازۋ.
ءىىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. سينتاكسيس دەگەنىمىز نە؟ قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟
2. ءسوز تىركەسى دەگەنىمىز نە؟
3. ءسوز تىركەسىنىڭ ايرىقشا بەلگىلەرى قانداي؟
4. ءسوز تىركەسىنىڭ سىڭارلارىن اتا.
5. ءسوز تىركەسىنىڭ تۇرلەرى قالاي انىقتالادى؟
توپتاستىرۋ قيىسۋ
جالعاۋلار ارقىلى
ماتاسۋ مەڭگەرۋ
ورىن ءتارتىبى ارقىلى
شىلاۋلار ارقىلى
ينتوناسيا ارقىلى جاناسۋ قابىسۋ
گرافيكالىق ديكتانت
قيىسۋ دەگەنىمىز ---------------
ماتاسۋ دەگەنىمىز -------------
مەڭگەرۋ دەگەنىمىز -----------
ءىV. ماعىنانى تانۋ
1. سەمانتيكالىق كارتا
ءسوز تىركەسىنىڭ ەكىنشى سىڭارىن تاۋىپ، بايلانىسۋ ءتۇرىن انىقتاۋ
№ مىسالدار -----بارامىز------مارجان------جازۋشىسى-------وقيدى------ساقتاۋ-----كوزى------ۇي
1. حالىق
2. دەنساۋلىقتى
3. ءبىز
4. ايمان
5. كۇننىڭ
6. بىلگەنگە
7. ءبىزدىڭ
2.سايكەستەندىرۋ تاپسىرماسى
كەمەگە ءمىنۋ -------- قيىسۋ
مەنىڭ ارمانىم -------- مەڭگەرۋ
مارات ايتتى ---------- ماتاسۋ
اناممەن سويلەستىم --------- قيىسۋ
ول كەلمەك -------- ماتاسۋ
اقىن تويى -------- مەڭگەرۋ
3.وقۋلىقپەن جۇمىس
255- جاتتىعۋ ءار سويلەمنىڭ بىر-بىرىنەن ارا-جىگىن اجىراتىڭىزدار، تىنىس بەلگىسىن قويىپ كوشىرىڭىزدەر. مەڭگەرىلە بايلانىسقان ءسوز تىركەستەرىنىڭ ءاربىر سىڭارىنا اۋىزشا تالداۋ جۇرگىزىڭىزدەر.
4. «گالەرەيانى ارالاۋ» ستراتەگياسى
جۇپپەن جۇمىس
ەكى وقۋشىدان شىعىپ، سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تۇرلەرىنە سايكەس ماقال-ماتەلدەرمەن مىسالدار جازىپ، بايلانىسۋ ءتۇرىن اۋىزشا انىقتايدى.
№ بايلانىسۋ ءتۇرى 1-وقۋشى 2-وقۋشى
1 قيىسۋ
2 ماتاسۋ
3 مەڭگەرۋ
ۆەنن دياگرامماسى
ماتاسۋ مەڭگەرۋ
V. وي تولعاۋ
«مەن – ءسوز تىركەسىمىن» ەسسە جازۋ
تەست جۇمىسى
1. سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تۇرلەرى نەشەۋ؟
ا) 2
ءا) 4
ب) 3
ۆ) 5
2. ءسوز تىركەسىن كورسەت
ا) قىزىل كۇرەڭ
ءا) ءمولدىر سۋ
ب) ۇشىپ تۇردى
ۆ) ءتىس جارمادى
3. ەسىمدى تىركەستى كورسەت
ا) جوعارى ۇشۋ
ءا) ءبىز وقيمىز
ب) تاۋداي تالاپ
ۆ) وزەنگە شومىلۋ
4. ەتىستىكتى تىركەستى كورسەت
ا) بالاشا قۋانۋ
ءا) ون وقۋشى
ب) سوزگە ساراڭ
ۆ) ادەمى قىز
5. قيىسا بايلانىسقان سوزدەردى تاپ
ا) جاڭا قونىس
ءا) كولىكپەن بارۋ
ب) سەگىزىنشى سىنىپ
ۆ) ولار ايتادى
6. ماتاسا بايلانىسقان سوزدەردى تاپ
ا) بۇگىن كەلۋ
ءا) بالاشا قۋانۋ
ب) وقۋعا قۇمار
ۆ) انامنىڭ تىلەگى
7. مەڭگەرىلە بايلانىسقان سوزدەردى تاپ
ا) ون وقۋشى
ءا) بورمەن جازۋ
ب) ادەيى جىبەرۋ
ۆ) بيىل ءبىتىرۋ
8. سوزدەردىڭ بايلانىسۋ تاسىلدەرى نەشەۋ؟
ا) 5
ءا) 4
ب) 3
ۆ) 2
9. سوزدەردىڭ سەپتەۋلىك شىلاۋ ارقىلى بايلانىسىن كورسەتىڭىز
ا) بەكەرگە قينالۋ
ءا) جينالىستان كەيىن كەلدى
ب) ونىڭ جوسپارى
ۆ) ءدال ءوزى
10. سويلەمدەگى مەڭگەرىلە بايلانىسقان تىركەس قايسى؟
سول سياقتى ناعىز شيەلەنىس شەگىنە جەتكەن جاۋىنگەرلەردىڭ بويىنا سابىر، قايرات قايتىپ ورالدى.
ا) سابىر، قايرات ورالدى
ءا) ناعىز شيەلەنىس
ب) شەگىنە جەتكەن
ۆ) جاۋىنگەرلەردىڭ بويىنا
Vءى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
- بۇگىنگى ساباقتا نە ۇيرەندىم، نە ءبىلدىم؟
بىلە بەر، قانشا بىلسەڭ، - تاعى تىلە،
جەتەرسىڭ ماقساتىڭا بىلە - بىلە.
ج. بالاساعۇني
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
256 - جاتتىعۋ
ماتىننەن مەڭگەرىلە بايلانىسقان ءسوز تىركەستەرىن تەرىپ جازىپ، ءار سىڭارىنا تالداۋ جۇرگىزۋ.
Vءىىى. ءبىلىمدى باعالاۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: جەرگىلىكتى جەردىڭ قاراپايىم پلانىن ءتۇسىرۋدىڭ جولدارى.
