مەنىڭ قازاقستانىم - مەنىڭ بولاشاعىم
تاقىرىبى: «مەنىڭ قازاقستانىم - مەنىڭ بولاشاعىم»
ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ قازاقستان تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ونەرگە دەگەن قابىلەتتەرىن دامىتىپ، ەلگە، جەرگە دەگەن پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتۋ. ەل رامىزدەرىن، تاريحىن ءبىلۋ.
2. دامىتۋشىلىق: بەلسەندى ءوي-ورىسىن، سوزدىك قورىن، ءتىلىن، ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى دوستىققا، ادامگەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا، سانالىلىققا تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، ادەبيەت، قازاقستان تاريحي، ءان كۇي.
ساباقتىڭ ءادىسى: ادەبي مۋزىكالىق مونتاج.
كورنەكىلىگى: ماقال-ماتەلدەر، ناقىل سوزدەر، رامىزدەر، سۋرەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتادا سلايد جۇمىستارى، شارلار.
ءىس شارانىڭ بارىسى
قاناتتى ءسوز:
1. تۋعان جەر – التىن بەسىك.
2. وتان! وتان! بارىنەن بيىك ەكەن.
مەن سەنى ماڭگىلىككە ءسۇيىپ وتەم.
م. ماقاتايەۆ
ءانۇران ورىندالادى.
1-جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى ستۋدەنتتەر!بۇگىنگى «مەنىڭ قازاقستانىم-مەنىڭ بولاشاعىم» تاقىرىبىنداعى جيىندى اشىق دەپ جاريالايمىن. «وتان وتتان دا ىستىق»، - دەيدى حالقىمىز. ەگەر سول وتان بوتەنگە بودان بولسا، ونىڭ وتى پەرزەنتىنىڭ وزەگىن ورتەيدى، ەشكىمگە تاۋەلسىز بولسا،ماقتانىش الاۋىن مازداتادى.
2-جۇرگىزۋشى: مەنىڭ تۋعان ولكەم – كەڭ بايتاق قازاقستان! ونىڭ اسقار تاۋلارى مەن ايدىن كولدەرى، جايقالعان ورمانى مەن جاسىل جايلاۋى – مەنىڭ اق بەسىگىم. سوندىقتان دا، مەن ونى ارداقتايمىن. شەكسىز سۇيەمىن! ءارقاشان ايالاپ، قورعاپ جۇرەمىن.
1-جۇرگىزۋشى: اتا-بابامىزدىڭ وتكەن جولىنا ءبىراز شولۋ جاساپ قاراساق، «نە دەگەن دارحان ەل، نە دەگەن ءتوزىمدى دە قايراتتى ەل، نە دەگەن باتىر دا باتىل مەنىڭ ەلىم!» دەپ كوڭىلىڭ كوككە كوتەرىلەدى.
(مۋزىكا ويناپ، اياعىن اقىرىن باسىپ اتا شىعادى. ورىندىققا كەلىپ، دەمالىپ وتىرادى. وسى كەزدە جۇگىرىپ نەمەرەسى شىعادى).
نەمەرەسى: اتا، نە ويلاپ وتىرسىز؟
اتاسى: ءا، بالام، اتاڭ نە ويلامايدى دەيسىڭ! سەنىڭ بولاشاعىڭدى ويلايمىن. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جايلى، وتكەن ءومىر جايلى ويلايمىن، قۋانامىن!
نەمەرەسى: اتا، «وتكەن ءومىر» دەگەن نە؟
اتاسى: ءا، بالام، «وتكەن ءومىر» دەگەن سوناۋ ەجەلگى بابالارىمىزدان بەرگى وتكەن ءومىر جولى، تاريحى ەمەس پە؟
نەمەرەسى: ول قانداي بولعان؟
اتاسى: ەندەشە تىڭدا، بالام، اتاڭ ءبىر سويلەسىن:
بولماسا دا وقىعان تاريحشى اتىن،
جينادىم ەسكىلەردەن تاريح حاتىن.
ماقساتىم – كەيىنگى ۇرپاق ۇمىتپاسا،
ايتىلعان اتالاردىڭ اماناتىن.
ەسىمى ەش ادامنىڭ وشپەيدى ەكەن،
ارتىندا ۇرپاق جۇرسە وزدەرىندە،
ۇمىتتىرماس «جەتى اتاسىن» پارىز ەكەن،
بۇرىنعىلار ۇرپاقتىڭ قامىن جەگەن.
«بىلمەگەن جەتى اتاسىن جەتەسىز» دەپ،
وتكەندەرىن قالاي دا بىلەسىن دەگەن.
سوندىقتان، بالام، سەن دە ءوز تاريحىڭدى، جەتى اتاندى بىلۋگە ءتيىسسىڭ. سوناۋ ەرتە كەزدە ءبىزدىڭ اتا - بابالارىمىز 29 قازاق رۋىنىڭ باسىن قوسىپ، حالىق بولىپ قالىپتاسۋىنىڭ نەگىزگى بولعاننان باستالماي ما بۇل تاريح؟
اۆتور: اتا ۇزاق ويلانىپ، وتكەن تاريحتى اڭگىمەلەيدى.
2-جۇرگىزۋشى: سونىمەن قاتار قازاق حالقى تاعىدا ءبىر قايعىلى وقيعانى باستان وتكىزگەن بولاتىن.18-جەلتوقسان كۇنى بولىپ وتكەن قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەزەكتەن تىس پلەنۋمى رەسپۋبليكانى شيرەك عاسىرعا جۋىق ۋاقىت باسقارعان د.ا.قونايەۆتى قىزمەتىنە بوساتىپ، ونىڭ سول ۋاقىتقا دەيىنگى رەسەي فەدەراسياسىندا ۋليانوۆ وبلىستىق پارتيا ۇيىمىن باسقارعان گ.ۆ.كولبينىڭ سايلانۋى.
1-جۇرگىزۋشى: 1986 جىلعى جەلتوقساندا الاڭعا شىققان جاستار، جاپپاي قۋعىن-سۇرگىن ساياساتىن كورمەگەن، توتاليتارلىق جۇيەنىڭ يدەولوگيالىق يلەۋىنە ءالى دە بولسا جانشىلماعان، ۇلتتىق مادەنيەتتىڭ وزىق ۇلگىلەرىنەن سۋسىنداعان جاس ۇرپاق ەدى. سوندىقتان دا، شەرۋگە قاتىسقان مىڭداعان جاستار قايرات رىسقۇلبەكوۆ، قۇرمانعازى راحمەتوۆ سياقتى وكىلدەرى ەرلىكتىڭ جانە وتانشىلدىق رۋحتىڭ بيىك ۇلگىسىن تانىتتى.(ۆيدەو روليك)
2-جۇرگىزۋشى: جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ قۇرباندارى ءۇشىن 1 مينۋت ۇنسىزدىك جاريالايمىن.
1-جۇرگىزۋشى: وسى قيىنشىلىقتاردى باستان وتكىزىپ، جەڭىپ كەلە جاتقان ەلىمىزدىڭ ناتيجەسىن كورەيىك:
(سلايد)
1991-93 جىل:
1995-97 جىل:
1993-95 جىل:
2-جۇرگىزۋشى: كۇي.
1997-99 جىل:
1999-01 جىل:
2001-03 جىل:
1-جۇرگىزۋشى: قىزداردىڭ ورىنداۋىندا «قازاق بي»
2003-05 جىل:
2005-07 جىل:
2007-09 جىل:
2009-11 جىل:
وسى ۋاقىت ارالىعىندا ەلىمىزدەگى بارلىق بولعان جاڭا باستامالار سلايد ارقىلى باياندالادى.
2-جۇرگىزۋشى: حوردىڭ ورىنداۋىندا «قازاق ەلى» ءانى.
1-جۇرگىزۋشى: مەنىڭ ەلىم – قازاقستان. بۇل ءاربىر دالا پەرزەنتىنىڭ (كارىسى بار، جاسى بار) كوكىرەگىندە ماقتانىشپەن ايتاتىن ءسوزى. بۇل تاقىرىپ توڭىرەگىندە سان ويلاندىم، كوپ تولعاندىم. ەلىم جايلى، التىن بەسىگىم تۋعان جەرىم جايلى ازاماتتىق جۇرەگىممەن تولعانا سىر شەرتە الار ما ەكەم؟!
1-جۇرگىزۋشى: قۇس ۇياسىز،
جىرتقىش ءىنسىز بولمايدى.
2-جۇرگىزۋشى: وتانسىز جان ومىرىندە وڭبايدى،
ءوزىن-وزى قورلايدى دا، سورلايدى.
ءتىرى ادامعا سول قايعى،-
دەپ اقىن اعامىز مۇقاعالي جىرلاعانداي، وتانى جوق ادامدار ناعىز باقىتسىز جان ەكەن. ال ءبىز قازاق حالقى ناعىز ب ا ق قونعان حالىقپىز دەپ شاتتانا ايتا الامىز. ءوزىمىزدىڭ مەملەكەتىمىز، تاريحىمىز، ءتىلىمىز، تاۋەلسىز ەلىمىز بار.
1-جۇرگىزۋشى: قازاقستان تۋعان ولكەم.
جەر كوپ پە سەندەي كوركەم؟
كورسىن دەپ كۇللى الەمگە،
جالاۋىڭدى جەلگە جەلپەم.
2-جۇرگىزۋشى: «اتا – قونىس جەر قىمبات،
تۋىپ - وسكەن ەل قىمبات»، - دەمەكشى، بالالار، بۇگىنگى جيىندا ايتىلعانداردى ونەگە ەتىپ، ەلدى، جەردى ءسۇيۋدى، قادىرلەۋدى ومىرلىك ماقسات ەتەيىك.
1-جۇرگىزۋشى: ەلىمىزدىڭ كەلەشەك تاعدىرى، قازاقستان ەرتەڭى ءوز قولدارىڭىزدا. تۋعان ەلدەرىڭدى وركەنيەتتى مەملەكەتتەرمەن تەرەزەسى تەڭ، كەرەگەسى كەڭ ەتەتىن بىزدەرمىز. ول ءۇشىن تەرەڭ ءارى جان – جاقتى ءبىلىمدى بولۋ – مىندەتىمىز.
ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ قازاقستان تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ونەرگە دەگەن قابىلەتتەرىن دامىتىپ، ەلگە، جەرگە دەگەن پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتۋ. ەل رامىزدەرىن، تاريحىن ءبىلۋ.
2. دامىتۋشىلىق: بەلسەندى ءوي-ورىسىن، سوزدىك قورىن، ءتىلىن، ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى دوستىققا، ادامگەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا، سانالىلىققا تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، ادەبيەت، قازاقستان تاريحي، ءان كۇي.
ساباقتىڭ ءادىسى: ادەبي مۋزىكالىق مونتاج.
كورنەكىلىگى: ماقال-ماتەلدەر، ناقىل سوزدەر، رامىزدەر، سۋرەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتادا سلايد جۇمىستارى، شارلار.
ءىس شارانىڭ بارىسى
قاناتتى ءسوز:
1. تۋعان جەر – التىن بەسىك.
2. وتان! وتان! بارىنەن بيىك ەكەن.
مەن سەنى ماڭگىلىككە ءسۇيىپ وتەم.
م. ماقاتايەۆ
ءانۇران ورىندالادى.
1-جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى ستۋدەنتتەر!بۇگىنگى «مەنىڭ قازاقستانىم-مەنىڭ بولاشاعىم» تاقىرىبىنداعى جيىندى اشىق دەپ جاريالايمىن. «وتان وتتان دا ىستىق»، - دەيدى حالقىمىز. ەگەر سول وتان بوتەنگە بودان بولسا، ونىڭ وتى پەرزەنتىنىڭ وزەگىن ورتەيدى، ەشكىمگە تاۋەلسىز بولسا،ماقتانىش الاۋىن مازداتادى.
2-جۇرگىزۋشى: مەنىڭ تۋعان ولكەم – كەڭ بايتاق قازاقستان! ونىڭ اسقار تاۋلارى مەن ايدىن كولدەرى، جايقالعان ورمانى مەن جاسىل جايلاۋى – مەنىڭ اق بەسىگىم. سوندىقتان دا، مەن ونى ارداقتايمىن. شەكسىز سۇيەمىن! ءارقاشان ايالاپ، قورعاپ جۇرەمىن.
1-جۇرگىزۋشى: اتا-بابامىزدىڭ وتكەن جولىنا ءبىراز شولۋ جاساپ قاراساق، «نە دەگەن دارحان ەل، نە دەگەن ءتوزىمدى دە قايراتتى ەل، نە دەگەن باتىر دا باتىل مەنىڭ ەلىم!» دەپ كوڭىلىڭ كوككە كوتەرىلەدى.
(مۋزىكا ويناپ، اياعىن اقىرىن باسىپ اتا شىعادى. ورىندىققا كەلىپ، دەمالىپ وتىرادى. وسى كەزدە جۇگىرىپ نەمەرەسى شىعادى).
نەمەرەسى: اتا، نە ويلاپ وتىرسىز؟
اتاسى: ءا، بالام، اتاڭ نە ويلامايدى دەيسىڭ! سەنىڭ بولاشاعىڭدى ويلايمىن. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جايلى، وتكەن ءومىر جايلى ويلايمىن، قۋانامىن!
نەمەرەسى: اتا، «وتكەن ءومىر» دەگەن نە؟
اتاسى: ءا، بالام، «وتكەن ءومىر» دەگەن سوناۋ ەجەلگى بابالارىمىزدان بەرگى وتكەن ءومىر جولى، تاريحى ەمەس پە؟
نەمەرەسى: ول قانداي بولعان؟
اتاسى: ەندەشە تىڭدا، بالام، اتاڭ ءبىر سويلەسىن:
بولماسا دا وقىعان تاريحشى اتىن،
جينادىم ەسكىلەردەن تاريح حاتىن.
ماقساتىم – كەيىنگى ۇرپاق ۇمىتپاسا،
ايتىلعان اتالاردىڭ اماناتىن.
ەسىمى ەش ادامنىڭ وشپەيدى ەكەن،
ارتىندا ۇرپاق جۇرسە وزدەرىندە،
ۇمىتتىرماس «جەتى اتاسىن» پارىز ەكەن،
بۇرىنعىلار ۇرپاقتىڭ قامىن جەگەن.
«بىلمەگەن جەتى اتاسىن جەتەسىز» دەپ،
وتكەندەرىن قالاي دا بىلەسىن دەگەن.
سوندىقتان، بالام، سەن دە ءوز تاريحىڭدى، جەتى اتاندى بىلۋگە ءتيىسسىڭ. سوناۋ ەرتە كەزدە ءبىزدىڭ اتا - بابالارىمىز 29 قازاق رۋىنىڭ باسىن قوسىپ، حالىق بولىپ قالىپتاسۋىنىڭ نەگىزگى بولعاننان باستالماي ما بۇل تاريح؟
اۆتور: اتا ۇزاق ويلانىپ، وتكەن تاريحتى اڭگىمەلەيدى.
2-جۇرگىزۋشى: سونىمەن قاتار قازاق حالقى تاعىدا ءبىر قايعىلى وقيعانى باستان وتكىزگەن بولاتىن.18-جەلتوقسان كۇنى بولىپ وتكەن قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەزەكتەن تىس پلەنۋمى رەسپۋبليكانى شيرەك عاسىرعا جۋىق ۋاقىت باسقارعان د.ا.قونايەۆتى قىزمەتىنە بوساتىپ، ونىڭ سول ۋاقىتقا دەيىنگى رەسەي فەدەراسياسىندا ۋليانوۆ وبلىستىق پارتيا ۇيىمىن باسقارعان گ.ۆ.كولبينىڭ سايلانۋى.
1-جۇرگىزۋشى: 1986 جىلعى جەلتوقساندا الاڭعا شىققان جاستار، جاپپاي قۋعىن-سۇرگىن ساياساتىن كورمەگەن، توتاليتارلىق جۇيەنىڭ يدەولوگيالىق يلەۋىنە ءالى دە بولسا جانشىلماعان، ۇلتتىق مادەنيەتتىڭ وزىق ۇلگىلەرىنەن سۋسىنداعان جاس ۇرپاق ەدى. سوندىقتان دا، شەرۋگە قاتىسقان مىڭداعان جاستار قايرات رىسقۇلبەكوۆ، قۇرمانعازى راحمەتوۆ سياقتى وكىلدەرى ەرلىكتىڭ جانە وتانشىلدىق رۋحتىڭ بيىك ۇلگىسىن تانىتتى.(ۆيدەو روليك)
2-جۇرگىزۋشى: جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ قۇرباندارى ءۇشىن 1 مينۋت ۇنسىزدىك جاريالايمىن.
1-جۇرگىزۋشى: وسى قيىنشىلىقتاردى باستان وتكىزىپ، جەڭىپ كەلە جاتقان ەلىمىزدىڭ ناتيجەسىن كورەيىك:
(سلايد)
1991-93 جىل:
1995-97 جىل:
1993-95 جىل:
2-جۇرگىزۋشى: كۇي.
1997-99 جىل:
1999-01 جىل:
2001-03 جىل:
1-جۇرگىزۋشى: قىزداردىڭ ورىنداۋىندا «قازاق بي»
2003-05 جىل:
2005-07 جىل:
2007-09 جىل:
2009-11 جىل:
وسى ۋاقىت ارالىعىندا ەلىمىزدەگى بارلىق بولعان جاڭا باستامالار سلايد ارقىلى باياندالادى.
2-جۇرگىزۋشى: حوردىڭ ورىنداۋىندا «قازاق ەلى» ءانى.
1-جۇرگىزۋشى: مەنىڭ ەلىم – قازاقستان. بۇل ءاربىر دالا پەرزەنتىنىڭ (كارىسى بار، جاسى بار) كوكىرەگىندە ماقتانىشپەن ايتاتىن ءسوزى. بۇل تاقىرىپ توڭىرەگىندە سان ويلاندىم، كوپ تولعاندىم. ەلىم جايلى، التىن بەسىگىم تۋعان جەرىم جايلى ازاماتتىق جۇرەگىممەن تولعانا سىر شەرتە الار ما ەكەم؟!
1-جۇرگىزۋشى: قۇس ۇياسىز،
جىرتقىش ءىنسىز بولمايدى.
2-جۇرگىزۋشى: وتانسىز جان ومىرىندە وڭبايدى،
ءوزىن-وزى قورلايدى دا، سورلايدى.
ءتىرى ادامعا سول قايعى،-
دەپ اقىن اعامىز مۇقاعالي جىرلاعانداي، وتانى جوق ادامدار ناعىز باقىتسىز جان ەكەن. ال ءبىز قازاق حالقى ناعىز ب ا ق قونعان حالىقپىز دەپ شاتتانا ايتا الامىز. ءوزىمىزدىڭ مەملەكەتىمىز، تاريحىمىز، ءتىلىمىز، تاۋەلسىز ەلىمىز بار.
1-جۇرگىزۋشى: قازاقستان تۋعان ولكەم.
جەر كوپ پە سەندەي كوركەم؟
كورسىن دەپ كۇللى الەمگە،
جالاۋىڭدى جەلگە جەلپەم.
2-جۇرگىزۋشى: «اتا – قونىس جەر قىمبات،
تۋىپ - وسكەن ەل قىمبات»، - دەمەكشى، بالالار، بۇگىنگى جيىندا ايتىلعانداردى ونەگە ەتىپ، ەلدى، جەردى ءسۇيۋدى، قادىرلەۋدى ومىرلىك ماقسات ەتەيىك.
1-جۇرگىزۋشى: ەلىمىزدىڭ كەلەشەك تاعدىرى، قازاقستان ەرتەڭى ءوز قولدارىڭىزدا. تۋعان ەلدەرىڭدى وركەنيەتتى مەملەكەتتەرمەن تەرەزەسى تەڭ، كەرەگەسى كەڭ ەتەتىن بىزدەرمىز. ول ءۇشىن تەرەڭ ءارى جان – جاقتى ءبىلىمدى بولۋ – مىندەتىمىز.
You Might Also Like
-
گەوگرافيا پانىندە اقپاراتتىق تەحنولوگيانى قولدانۋ
