مۇحتار شاحانوۆ - كۇرەسكەر اقىن
مۇحتار شاحانوۆ - «قازاق» دەپ جانىن بەرەتىن، «قازاق» دەپ شىرىلداپ جۇرەتىن،«قازاعىم» دەپ ۇرانداتىپ جۇرەتىن، «قازاق ءتىلى»، «قازاق تاعدىرى» دەپ جۇرەتىن جالعىز، دارا 21 عاسىردىڭ كۇرەسكەر اقىنى، قوعام قايرەتكەرى، قازاق ءۇشىن جاراتىلعان پەرزەنتى.
مۇحتار شاحانوۆ ۇلى اباي سياقتى كۇرەسىپ ءجۇر. ول اباي سياقتى قازىرگى تاڭدا ءبىر جالعىز ءوزى مىڭمەن جالعىز الىسىپ، كۇرەسىپ ءجۇر. ول ءوز انا ءتىلىن بىلمەيتىن، بىلسە دە مەنسىنبەيتىن «ماڭگۇرت» ادامدارمەن كۇرەسىپ ءجۇر. ابايدىڭ زامانىندا ءبارى ءوز ءتىلىن بىلەتىن، قۇرمەتتەيتىن، جوعارى باعالايتىن. ال، مۇحتاردىڭ زامانىندا ءبارى كەرىسىنشە. اباي اقىن مۇحتاردىڭ زامانىندا ءومىر سۇرگەندە قايتەر ەدى؟ نە تىڭدىرار ەدى؟ مۇحتار ءوز زامانىندا ىستەۋ كەرەكتىڭ ءبارىن ىستەدى، ايتۋ كەرەكتىڭ ءبارىن ايتتى، ەشتەڭەنى جاسىرمادى. بۇل زاماننىڭ ادامدارى ءوز انا تىلىندە سويلەمەيدى، سويلەسە دە شۇبارلاپ، بىلىقتىرىپ، بىتتاستىرىپ، تاماشا ءسوزدىڭ ءسانىن، ءمانىن كەتىرىپ سويلەيدى. سول جاندارعا مۇحتار اقىننىڭ جانى قاتتى اشيدى، جۇرەگى اۋىرادى. ول ءوز جۇرەگىنىڭ اۋىرعانىنا قاراماي، باسقالاردىڭ جۇرەگىن ەمدەۋگە تىرىسادى. ولاردىڭ جۇرەگىنە «قازاق ءتىلى»، «قازاق ەلى» دەگەن دارىلەرمەن ەم جاسايدى. بۇل دارىلەر ەڭ قىمبات، تاپتىرمايتىن دارىلەر. بۇل دارىلەردى تاۋىپ بەرۋ ءۇشىن –ول جانىن بەرەدى. ول سول دارىلەردى ءوز جانىنان، رۋحىنان شىعارادى. مۇحتاردىڭ قاي ولەڭىن وقىساڭدا، وندا قازاقتىڭ مۇڭى، تاعدىرى جاتىر. ول «ارالدىڭ تاعدىرىن» شىرىلداپ ايتقان جالعىز پەرزەنت. ول قازاقتىڭ ۇلتتىق ءتول مەيرامى «ناۋرىزدىڭ»تويلانۋىنا العاش بوپ ىقپال ەتكەن اقىن. قازاق حالقى «ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن »ءبىراز ۋاقىتقا تويلاماي قالدى. مۇحتار اقىن جوعارى جاققا حات جازىپ، ەل اعالارىنىڭ باسىن بىرىكتىرىپ، «ناۋرىز»مەيرامىن جىل سايىن تويلاپ، اتاپ وتۋگە قول جەتكىزدى. ول «وتىرار كىتاپحاناسىنداعى»كىتاپتاردىڭ ءبىرازىن ساقتاپ قالعان. ول قازىرگى تاڭدا شىمكەنت قالاسىنداعى «وتىرار كىتاپحاناسىنىڭ» دامۋىنا دا ءوز ۇلەسىن قوسىپ ءجۇر. مۇحتار اقىننىڭ قازاق حالقىنا جاساعان ەڭبەگى ۇشان-تەڭىز، شەكسىز. وعان اللا تاعالا زور دەنساۋلىق بەرسىن. ونىڭ قازاق حالقىنا جاسايتىن جاقسىلىعى تاۋسىلماق ەمەس. ءالى دە تىڭباي ەڭبەك ەتىپ، جاساي بەرەدى. ءبىز مۇحتار اقىننىڭ كوزىنىڭ تىرىسىندە جوعارى باعالاپ، قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك. ونداي قازاققا جانىن بەرەتىن اقىن ءجۇز جىلدا ءبىر كەلەدى. ءبىز وعان ءوز باعاسىن بەرۋىمىز كەرەك. ول ءوز باعاسىن الۋعا ءتيىستى. مەنىڭ قولىمدا مول بايلىق (اقشا) بولعاندا، مەن مۇحتار اقىننىڭ ەمدەلۋىنە بەرەر ەدىم. ەلىمىز مۇحتار اقىننىڭ كوزىنىڭ تىرىسىندە قادىرىنە جەتسە ەكەن، قادىرلەسە ەكەن...
You Might Also Like
-
دات اكەسى شولان ءبىر كورشىلەستەرى بۇقارا، حيۋا، سامارقاند بارىپ تاۋار الىپ، ساۋدا ىستەۋگە ساپارلاپ شىققان ەكى ادامعا ەرىپ و دا شىعادى. بىرنەشە كۇن جۇرگەسىن ءبىر ەلسىز دالاعا تۇنەپ، دەمالۋ ءۇشىن تاماق ...
-
جازدىڭ تامىلجىعان ىستىق كۇندەرىنىڭ ءبىرى. اڭىزاقتان شولىركەگەن قۇرمانعازى ءبىر اۋىلعا كەزدەسىپ، اۋىل ورتاسىنان شەتكەرى، كوگالعا تىگىلگەن اقبوز ۇيگە قاراي اتىنىڭ تىزگىنىن بۇرادى. ءۇي سىرتىنا جاقىن كەلى...
