InfoHub Logo

تاقىرىبى: نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتى

ماقساتى:

بىلىمدىلىك: قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ءومىر جولى، تۋىپ-وسكەن، وقىپ ءبىلىم العان، قىزمەت ەتكەن جەرلەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ؛

تاربيەلىك: ەلباسىنىڭ ءومىر جولىنان ۇلگى الا وتىرىپ، وتانىن، حالقىن سۇيۋگە، ەرجۇرەكتىلىككە، ازاماتتىققا، پاتريوتتىق سەزىمگە تاربيەلەۋ؛

دامىتۋشىلىق: شاكىرت جۇرەگىندە ەلباسىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن وياتۋ، قۇرمەتتەۋ.

كورنەكىلىگى: سلايدتار كورسەتۋ، ءۇنتاسپا، شارلار، سۋرەتتەر، بۋكلەت «نۇرسۇلتان نازاربايەۆ - تۇڭعىش پرەزيدەنت»

بارىسى: قر-نىڭ ءانۇرانىن ورىنداۋ

- ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىز كىم؟

- ن. ءا. نازاربايەۆ

- ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ ءومىر جولدارى تۋرالى نە بىلەمىز؟ (ويىمىزدى ورتاعا سالىپ كورەلىك)

1 - وقۋشى: نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ 6 - شىلدە 1940 جىلى الماتى وبلىسى قاسكەلەڭ اۋدانىنداعى شامالعان اۋىلىندا تۋعان. بالالىق شاعى كەيدە ايتا بەرەتىنىمىزدەي تارشىلىق جاعدايدا ءوتتى. ۇلكەندەردىڭ مال باعۋىنا، باۋ - باقشا وسىرۋىنە كومەك كورسەتۋ كەرەك بولدى، شوپشەك تەرىپ، وتىن جاردى. ءوزى ەسكە العانداي، وسىرگەن از - ماز ونىمدەرىن ساتىپ، ءۇي - ىشىنە قاجەتتى زاتتار الۋ ءۇشىن ەسەك جەككەن اربامەن جاقىن ماڭداعى تەمىرجول ستانساسىنا بارۋ دەگەنىڭ كەرەمەت مەرەكە سانالعان. مەكتەپتى جاقسى وقىپ، جاقسى ءبىلىم الدى. اتا - اناسىن قاتتى قۇرمەت تۇتتى (ءمۇعالىمنىڭ تولىقتىرۋى جانە سۋرەتتەر كورسەتۋ)

2 - وقۋشى: ول ەرتە ەسەيدى، ورتا مەكتەپتى بىتىرە سالىسىمەن كەڭەس وداعىنداعى اسا ءىرى قاراعاندى مەتاللۋرگيا كومبيناتىنىڭ كولەمدى قۇرىلىسىنا اتتاندى. قۇرىلىستا ءبىراز ەڭبەك ەتكەننەن كەيىن ءبىر توپ قازاقستاندىقتارمەن ۋكراينانىڭ دنەپرودزەرجينسك قالاسىنا بارىپ مەتاللۋرگ – جۇمىسشى ماماندىعىن مەڭگەردى. بۇل شويىن قۇيۋشى، دومنا پەشىنىڭ كومەكشىسى جۇمىستارىن اتقاردى، ال كەيىنىرەك ينجەنەر دارەجەسىنە كوتەرىلدى.(سلايد)

3 - وقۋشى: سول جىلدارى ونىڭ باسشىلىق قاسيەتتەرى جارقىراپ كورىندى. قالالىق، وبلىستىق جانە رەسپۋبليكالىق كولەمدە باسشى ورگانداردا جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقاردى. مەتاللۋرگيالىق كومبيناتىندا پارتكوم حاتشىسى، تەمىرتاۋ قالالىق، قاراعاندى وبلىستىق جانە رەسپۋبليكالىق پارتيا ۇيىمدارىندا ەكونوميكالىق سالاعا جاۋاپ بەرەتىن حاتشى بولدى.

4 - وقۋشى: ول قازاقستان ۇكىمەتىن باسقارعاندا 44 جاستا بولدى. وسىلايشا ونىڭ ساياسي ءومىربايانى باستالادى.

5 - وقۋشى: 1991 جىلى 1 - جەلتوقساندا رەسپۋبليكا جۇرتشىلىعى تۇڭعىش رەت نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتى رەسپۋبليكامىزدىڭ پرەزيدەنتى ەتىپ سايلاندى.

6 - وقۋشى: «ەلباسىنا» اۋىر كۇندى ارتىمىزعا تاستاۋى – قيىن ساتتە قيىندىقتان قاشپاۋى. ءتىلىم، ءدىنىم، ۇلتىم قايتا كوگەرگەن، ەلباسىمىز نۇراعاڭنىڭ باستاۋى تۋدى ۇستاپ تۋرا جولعا ءتۇسىرىپ، جاس وتاننىڭ ءومىرىن دە ءتۇسىنىپ، «ەلىم، جەرىم» دەپ ۇرانداپ تايسالماي، ءبىر كەرەمەت جاسادى - اۋ كىسىلىك! ءمۇعالىم: ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ تۋرالى ءبىز تاعى نە بىلەمىز جانە نە ايتا الار ەدىك؟ سول ماقساتتا «مەنىڭ پرەزيدەنتىم» دەگەن تاقىرىپتا جازعان بىرنەشە وقۋشىنىڭ شىعارمالارىن تىڭداساق. ءمۇعالىم: شىعارمادا اتالعانداردان باسقا ەلباسىن قانداي ادام رەتىندە تانيسىڭدار؟

7 - وقۋشى: ەلباسى ۇلكەن ساياساتكەر بولۋىمەن قاتار جان - جاقتى دامىعان تۇلعا، بارلىق قازاق ازاماتتارى سياقتى جىلقىنى جاقسى كورەدى. سونداي - اق ونەرگە دە كوپ كوڭىل بولەتىن ادام. ول كىسىنىڭ «ەلىم مەنىڭ» جانە «ءۇشقوڭىر» اندەرى بار. بۇل اندەردىڭ ءسوزى ن. ابىشۇلىنىكى ەكەنىن ءبىز ماقتانىشپەن ايتامىز. «ءۇشقوڭىر» ءانىن تىڭداۋ. كەمەڭگەر اتام، دانىشپان اتام، نۇر اتام، اسقار تاۋىمىز بوپ امان دا ەسەن ءجۇر اتام. قازاقتىڭ باعىن وزىڭنەن ارتىق اسىرار، بولعان دا ەمەس، بولمايدى ەشكىم ءبىل، اتام. نۇر اتام مەنىڭ نامىسىن وتقا قايراعان، كۇندىز دە تۇندە حالقىنىڭ قامىن ويلاعان. اللادان تىلەپ اتاڭ مەن اناڭ جىلاعان، رايىمبەك بابام باسىنا بارىپ سۇراعان. قازاقتىڭ اتىن تانىتىپ الەم جۇرتىنا، بايراعىن ۇلتتىڭ باسىنا شىڭنىڭ بايلاعان، نۇر اتام مەنىڭ ماڭدايدان باعى تايماعان. ۇلى ەدىڭ اتا - ۇلتىڭنىڭ تۋعان باعى ءۇشىن، بولسام دا ءسابي سەزەمىن ءبارىن قۋانام.

8 - وقۋشى: ەلباسى ۇنەمى قازاقستاننىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىن ارالاپ، بارلىق وبىلىستاردا بولىپ، ەلمەن ەتەنە ارالاسىپ، ولاردىڭ جۇرەكجاردى اڭگىمەلەرىن تىڭداپ، جاعدايلارىمەن تانىستى. ءمۇعالىم: ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ جازعان «عاسىرلار توعىسىندا» اتتى كىتابىندا «قازاقتار تالاي جەردە تۇتاسىمەن قىرىلىپ كەتۋگە شاق قالدى. ءبىراق ومىرگە قۇشتارلىق، ازاتتىققا قۇشتارلىق قايتادان جىعىلعان ەڭسەنى كوتەرىپ، تاۋەكەلگە بەل بۋعىزدى.» مەن ءوز حالقىمدى سۇيەمىن. ونىڭ مەنى بالا كەزىمنەن سابىر مەن پاراساتقا باۋلىعانىن ماقتانىش تۇتامىن. قانشا قيىندىق كورسە دە، ابزالدىلىعى مەن سابىرلىلىعىن، باسقا حالىقتارعا دەگەن سىيلاۋشىلىعىن ساقتاي بىلگەن حالىقتى، قازىرگىدەي قيىر - شيىر تاريحي سىن كەزەڭدە ءوزىم اجىراماس بولشەگىنە اينالىپ وتىرعان اسىل جۇرتىمدى، ءححى عاسىر تابالدىرىعىنان اتتاپ، ءوز تالابىن تاعى ءبىر سىناپ كورگەلى وتىرعان تاۋەكەلشىل ۇلتىمدى قالاي ماقتانىش ەتپەسپىن. قالايشا باس يمەسپىن.»

1 - وقۋشى: نۇرسۇلتان اتام، قازاقتىڭ تۇڭعىش ەلباسىن، اللانىڭ نۇرى، اتانىڭ رۋحى قولداسىن. كەمەڭگەر اتام، دانىشپان اتام، نۇر اتام، قارت جامبىلدايىن ءبىر عاسىر ءومىر ءسۇر، اتام. نۇرسۇلتان اتام، قازاقتىڭ تۇڭعىش ەلباسىن، استانا - جۇماق ۇلتىمنىڭ ۇلى ورداسىن، مەيىرى ءتۇسىپ اتالار رۋحى قولداسىن! «ەلىم مەنىڭ» ءانىن ورىنداۋ.

3 - وقۋشى: نۇرسۇلتان بار دەپ نۇرىڭا سەنىڭ شومىلعانداي بوپ جۇرەم مەن، بەينەڭدى كورسەم بەيمەزگىل كەزدە قاباعىمدى اشام تۇنەرگەن. سۇيەمىز سەنى، سانامىز، ءسونىپ قالماي تۇرعاندا سۇيەمىز، اللانىڭ بىزگە ءبىر ءوزى سەنىپ وكىلىسىڭ سەن جىبەرگەن.

4 - وقۋشى: ن. نازاربايەۆ - بارىنەن بۇرىن ءوز مىندەتىن، ءوز تاعايىندالۋىن تەرەڭ سەزىنەتىن، ۇلەسىنە تيگەن مىندەتتى جاۋاپتى ءارى قاجىرلىقپەن اتقاراتىن ادام. ول ءار قادامىن شىن مانىسىندە وتە مۇقيات ەسەپتەيدى: ول ءۇشىن ساياساتشى بولۋ - بويعا بىتكەن دارىنمەن قاتار كۇن سايىنعى اسا اۋىر جۇمىس جانە ءومىر داعدىسى.

5 - وقۋشى: استانا - ق ر - نىڭ ساياسي، اكىمشىلىك جانە مادەني ورتالىعى. ەلباسى - ن. نازاربايەۆتىڭ جارلىعىنا سايكەس 1997 جىلى مۇندا بۇرىنعى استانامىز الماتىدان رەسپۋبليكانىڭ باسشى ورىندارى پرەزيدەنت كەڭەسى، ق ر - نىڭ ۇكىمەتى جانە پارلامەنت كوشىپ كەلدى. ەلىمىزدىڭ باسقارۋ جۇمىستارى وسى جەردەن جۇزەگە اسىرىلادى. ءمۇعالىم: كەزىندە ن. ءا. نازاربايەۆ: «ەگەر كەلەشەكتە قولىمنان ءىس كەلەتىن ازامات بولا قالسام، قازاق دەگەن حالىقتى دۇنيەجۇزىنە تانىتىپ، تەرەزەسىن تەڭ ەتەر ەدىم»،- دەپ ارمانداعان بولاتىن. جاسىراتىنى جوق، بۇگىندە اسقاق ارمانىن ورىندالدى. قازاقتى دۇنيە ءجۇزى تانىدى. ونىڭ كەڭ بايتاق دالاسىن، قازىناسى مول جەرىن، دارحان جاتقان بەيبىت ەلىن دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشى بىلەدى. كەزىندە نازاردان تىس جاتقان، ماتەريكتىڭ ورتاسىنداعى ورتالىق ازياداعى قازاق ەلى دە سىرتقى ساياساتتا ءوز ورنىن ايقىنداپ، تورتكۇل دۇنيەمەن اينالاسى از عانا ۋاقىت ىشىندە بايلانىس ورناتتى. ال ەل ومىرىندەگى وسىنداي ماڭىزدى تاريحي كەزەڭدەردە مەملەكەت باسشىسى ن. نازاربايەۆتىڭ قوسقان ۇلەسىنىڭ وراسان زور ەكەندىگىنە ەشكىمنىڭ كۇمان كەلتىرمەيتىنى تاريحي شىندىق،

6 - وقۋشى: 1998 جىلى 10 - ماۋسىمدا جاڭا استانانىڭ رەسمي تۇساۋ كەسەرى بولدى. قالا ەسىل وزەنىنىڭ وڭ جاعالاۋىندا سارىارقانىڭ سولتۇستىك بولىگىندە ورنالاسقان. كوتەرەدى شاڭىراق استانام اسقاق، جاڭارىپ قالام، جاسارىپ دالام! باسىڭنان سەرپى بوداندىق جۇگىن، كەتپەيدى ويدان وتاندىق ۇعىم. ارىستان جۇرەك، ايبىندى ەلىم، تانيدى سەنى بار الەم بۇگىن. (استانا تۋرالى سلايد)

7 - وقۋشى: 2006 جىلى 7 - قاڭتاردا ءانۇران قابىلداندى. ەگەمەن ەلىم ءانۇرانى جاناردى، “مەنىڭ قازاقستانىم” جەر جۇزىنە تارالدى.

8- وقۋشى ەلباسىمىز ساعان ماڭگى رازىمىز، ۇلكەن - كىشى، اعايىندار – ءبارىمىز. «ۇلتىم، ەلىم» دەپ قايعىرعان ۇلى جان، ءسىز بىزدەردىڭ ءپىرىمىز دە، ءانىمىز.

1 - وقۋشى حالقىم ايتقان جەر كوتەرەر ەل داڭقىن، ەلىم ايتقان ەل كوتەرەر جەر داڭقىن. پرەزيدەنتىم، ەلباسى، امان بولعاي، ماڭگى جاسا، جاس قازاعىم، ءور حالقىم!

2 - وقۋشى ۋا، حالقىم، ءسوز ءقادىرىن بىلەسىڭ. جاڭبىر جاۋماسا، جەر جەتىم، باسشىسى بولماسا، ەل جەتىم. كوسىلە شابار جەرىم بار، تاۋ كوتەرگەن ەلىم بار. قول باستايتىن ەرىم بار، اتادان قالعان سارا جولىم بار.

قورىتىندى. «نۇر اعا» ءانى ورىندالادى.

---