ناۋقاستى كۇزەتۋ
اتا-بابالارىمىز جەر بەتىندە ادامنان ۇلى، ادامنان قىمبات ەشتەڭە جوق ەكەنىڭ باياعىدا-اق ايتقان. سونىمەن بىرگە ەل سالت-داستۇرىندە ونى قۇنداۋ مەن ارداقتاۋدىڭ دا كوپتەگەن جولدارى بار. الدىمەن ادام ومىرگە كەلگەندە توي-دۋمان جاساپ شاتتاناتىن بولسا، ول ومىردەن وتەردە دە بەي-جاي وتىرماعان. سونىڭ ءبىرى -- ادامنىڭ سوڭعى ساتتتەرىندە جاسالاتىن قۇرمەت جانە ونى كۇتىپ-باعۋ، ايالاۋ.
بەتى ارىگە بۇرىلعان اۋرۋ كىسىنى كۇزەتىپ وتىراتىن جاي بار. كۇزەتكە ناۋقاس ادامنىڭ جاقىنى، جاناشىرى سياقتى جاسى ەگدە تارتقان كىسىلەر نەمەسە مولدا وتىرادى. ولار اۋرۋدى كۇتۋمەن بىرگە، ونىڭ ايتقانىن، وسيەتىن ەستىپ قالۋعا مىندەتتى. شولدەسە، اۋزىنا سۋ تامىزىپ، ونى جاتقىزىپ، تۇرعىزىپ، دارەتىنە دەيىن تازارتادى. كۇزەتە وتىرعاندار نەشە كۇن، اي بولسا دا تاپجىلماي، كەزەكتەسىپ كۇتەدى. ناۋقاس السىرەگەن كەزدە دەم سالادى، جاقسى سوزدەرىمەن جۇباتىپ وتىرادى، رەنجىتپەيدى.
اۋرۋ ۇزىلەر ساتتە يمانىن ايتىپ، بەتىن اقپەن جابادى، وڭ جاققا سالىپ، بەتىن قۇبىلاعا قاراتادى. ەگەر اۋرۋ جالعىز قالىپ، ومىردەن وتەر بولسا، "پالەنشە يمانى ايتىلماي ءولىپتى" دەگەن ءسوز شىعادى. بۇل - اعايىندارى مەن ۇرپاقتارى ءۇشىن دە اۋىر كىنا. سوندىقتان اۋىر ناۋقاستى قاي كەزدە دە جالعىز قالدىرمايدى. بۇل - ومىردەن ءوتىپ بارا جاتقان ادامعا كورسەتىلەتىن سوڭعى قۇرمەت جانە ىزگى قىزمەت. مۇندايدا: "كوز جۇمار كەزدە قاسىڭدا كىم وتىرادى؟" - دەگەن سۇراق تۋادى. مۇنىڭ دا رەتى، ءمانى بار ءسوز. سوندىقتان وعان جۇكتەلەر مىندەت تە اۋىر.
مىسالى، اتاقتى شورماننىڭ مۇساسى قايتىس بولعاندا ونىڭ باسىندا ءۋاليحاننىڭ شىڭعىسى وتىرىپ يمانىن ايتىپ، بەتىپ جاپقان. ابىلاي حان و دۇنيەگە اتتانار ساتتە ونىڭ قاسىندا ايگىلى بۇقار جىراۋ وتىرىپ:
قايعىسىز ۇيقى ۇيىقتاتقان، حانىم-اي،
قايىرۋسىز جىلقى باقتىرعان، حانىم-اي،
قالىڭسىز قاتىن قۇشتىرعان، حانىم-اي،
ءۇش جۇزدەن ءۇش كىسىنى قۇربان سالسام،
سوندا قالار ما ەكەن جانىڭ-اي؟ - دەپ تولعاعان.
You Might Also Like
-
وتكەن عاسىردا ل.ليۋدوۆيك باۋىردى «ورگانيزمنىڭ ورتالىق زەرتحاناسى» دەپ اتادى. ويتكەنى:
