InfoHub Logo

ءبىلىم بەرۋ سالاسى: الەۋمەتتىك ورتا
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەت ءتۇرى: اينالامەن تانىستىرۋ

تاقىرىبى: «ناۋرىز كەلدى، ناۋرىز كوجە اكەلدى»
ماقساتى: ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى - ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن، كوكتەم مەزگىلىڭ تاماشا عاجايىپتارىمەن تانىستىرىپ، ناۋرىز مەرەكەسىندە وقىلاتىن ولەڭ، تاقپاق، باتانى بالا بويىنا ءسىڭىرۋ، سوزدىك قورىن دامىتۋ. ۇلتىمىزدىڭ اتا - بابامىزدان كەلە جاتقان ءداستۇرى ناۋرىز كوجە تۋرالى تۇسىنىك بەرىپ، دايىنداۋ جولىن كورسەتە وتىرىپ ۇعىندىرۋ. وسى تاقىرىپ ارقىلى ۇلتتىق مەرەكەمىزگە دەگەن بالا قۇشتارلىعىن وياتۋ.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: پسيحوترەنينگ، وي قوزعاۋ، ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، سۇراق – جاۋاپ، سەرگىتۋ ءساتى، ءان ايتۋ، تاقپاق وقۋ.
قاجەتتى كورنەكىلىگى: كيىز ءۇي، التىباقان، جاۋقازىن گۇلدەرى، ۇلتتىق كيىم، قازان وشاق، ناۋرىز كوجە.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەت ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەت ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
الدىن - الا جۇرگىزىلەتىن جۇمىس: تاقپاق، ءان، جاتتاۋ

موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى
زال ءىشى ناۋرىز مەرەكەسىنە لايىقتاپ بەزەندىرىلگەن. فوندا قۇرمانعازىنىڭ «سارىارقا» كۇيى ورىندالىپ تۇرادى.
ناۋرىز مەرەكەسىنە كەلگەن قوناقتار، بالالارمەن امانداسادى. وسى كەزدە «ابىسىندى كەلىندى» ميرا مەن جانات:
- امانسىزدار ما؟
- تورلەتىڭىزدەر!
- ناۋرىز مەرەكەسى قۇتتى بولسىن!
- ۇلىس وڭ بولسىن! – دەي ءجۇرىپ شاشۋ شاشادى.
تاربيەشى: بۇگىن ناۋرىز تويىن تاماشالاۋعا كەلگەن قالىڭ قاۋىم! سىزدەر ايتەكە بي اۋىلىنا قوش كەلدىڭىزدەر! جەر الەمدى جايناتىپ، ءانشى قۇستاردى سايراتىپ، ناۋرىز تويىن تويلاتىپ، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى كەلدى اعايىن!
ساحنادان: ءار كوكتەم سايىن بۇكىل حالقىمىزدىڭ اسىعا كۇتەتىن مەيرامى – ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى - ناۋرىز تويىن؛ كۇن مەن ءتۇن تەڭەلىپ قاسيەتتى جەر – انا قىسقى ۇيقىدان كوزىن اشىپ، تابيعاتتىڭ بۇرشىك اتۋىن ۇلىقتاعان مەرەكە.
ۋا، جاراندار، كەلىڭدەر!
توي قىزىعىن كورىڭدەر!
ناۋرىز تويعا باس ءيىپ،
كۇنگە سالەم بەرىڭدەر!
(كۇنگە ءتاۋ ەتۋ)

ارمىسىزدار قايىرىمدى كۇن – انا!
اتقان تاڭ مەن شىققان كۇنگە ءتاۋ - ءتاۋ.
باسىمىزعا اماندىق،
داستارحانىمىزعا بەرەكە دارىتا كور!
ءتاۋ - ءتاۋ!

ال، ءبىز ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى نە بىلەمىز؟
اقگۇل:
حوش كەلدىڭىز ناۋرىزىم ارداقتى،
حالقىم ساعان بار ءۇمىتىن ارناپتى.
جىلدا وسىلاي كەلە بەرگىڭ جاسارىپ،
گۇلگە بولەپ نۇرعا بولەپ ايماقتى.
نۇرداۋلەت:

اتا - بابام تويلاعان،
ناۋرىزىم ارمىسىڭ!
قىزىعىنا تويماعان،
دارحان دالا، قارلى شىڭ!
ىڭكار:
ارمىسىڭ، ناۋرىز!
قۋانىش بوپ كىر، تورلەت!
ەل بولىپ ساعان،
كورسەتىپ جاتىر سىي – قۇرمەت.
دانيار:
جىل باسى - ناۋرىز مەرەكە،
اق نۇرعا الەم بوياندى.
ناۋرىز تويى بەرەكە،
تىرشىلىك تاڭى وياندى.
- راحمەت بالالار! ءبىز قانداي مەرەكە تۋرالى تاقپاقتار وقىدىق؟(نەمەسە ءبىز وقىعان تاقپاقتار قانداي مەرەكەگە ارنالعان
- ناۋرىز مەرەكەسىنە ارنالعان.
- كيىز ءۇي تىگىلەدى، قازاقشا ويۋ - ورنەكتەلگەن كيىم كيەدى، كۇرەس ويىن بولادى، قىدىرامىز.
ەندەشە ويىمىزدى جيناقتاۋ ءۇشىن، ءبىر ءسات تەلەديدارعا نازار اۋدارايىق.
(ناۋرىز مەرەكەسى بەينەلەنگەن سيۋجەت)
مىنە، بالالار وزدەرىڭ ايتقانداي ناۋرىز مەرەكەسى دەگەندە ءبىزدىڭ كوز الدىمىزعا كيىز ءۇي، قازاقى ناقىشپەن تىگىلگەن كيىمدەر، ويۋ - ورنەك ت. ب ەلەستەيدى ەكەن.
«ناۋرىز» ءسوزى «جاڭا كۇن» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. كانە.، قايتالايىقشى. كۇن مەن ءتۇن تەڭەلدى. ناۋرىز تويىن «ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى»دەپ تە اتاعان. بۇندا «ۇلىس» ءسوزى «ەل، مەملەكەت» دەگەن تۇسىنىك بەرەدى. ءدال وسى كۇنى بارلىق ادامدار ۇستەرىنە ەڭ ادەمى، جاقسى كيىمدەرىن كيىپۇلكەن قۋانىشپەن قارسى العان. سونىمەن بىرگە ناۋرىز مەرەكەسى كۇنى داستارحانىمىز تاعى ءبىر ۇلتتىق تاعاممەن تولادى ەكەن.
(وسى كەزدە قولىنا ءبىر شوق «ناۋرىزەك»گۇلىن ۇستاعان اسەل كىرەدى.)