«نە ۇشادى،سەكىرەدى، جۇگىرەدى؟»
ماقساتى: قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ، بالانىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، جاناشىرلىعىن ارتتىرۋ، قۇستار، اڭدار تۋرالى تۇسىنىكتەرىن ودان ءارى دامىتۋ. بالالاردىڭ ىسكەرلىك قابىلەتىن دامىتىپ، ولاردىڭ قورشاعان ورتاداعى ەرەكشەلىكتەرىن ءتانىپ-بىلۋىن، ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ جانە اڭعارىمدىلىق قابىلەتىن دامىتۋ.
ۇشاتىن، سەكىرەتىن، قۇستار مەن اڭداردى بىر-بىرىنەن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. سوزدەردى انىق ايتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. جان - جانۋارلار مەن قۇستاردى ايالاۋعا، قامقورلىق جاساۋعا تاربيەلەۋ.
ءادىس-تاسىلى: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق-جاۋاپ، ويىن.
ءپانارالىق بايلانىس: ءتىل دامىتۋ.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ىس-ارەكەتىنىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ىس-ارەكەتىنىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى تياناقتاۋ.
كورنەكىلىگى: قىس مەزگىلى بەينەلەنگەن پلاكات، سۋرەتتەر، ويىنعا بەتپەردەلەر (قارعا، ءتيىن، كۇشىك).
سوزدىك جۇمىس: قارعا، قارق، ءتيىن، جاڭعاق، كۇشىك
بالالار جارتى شەڭبەر بويىنا تۇرادى. وي، بالالار، سەندەر بۇگىن قانداي ادەمىسىڭدەر! قانە، بالالار بىر-بىرىمىزبەن سالەمدەسىپ الايىقشى.
قۋانامىن مەندە،
قۋاناسىڭ سەندە.
قۋانايىق دوستارىم،
جارقىراعان كۇنگە!
ەندى بالالار، ءبارىمىز ورىندىققا جايعاسايىق.
- بالالار ايتىڭدارشى، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- قىس مەزگىلى.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، قىستا نە جاۋادى؟
- قار جاۋادى.
- وتە جاقسى، ءقازىر اۋا-رايى قانداي بولىپ تۇر؟
- سۋىق بولىپ تۇر، ءبىز توڭامىز.
- يا، توڭىپ قالماس ءۇشىن جىلى، قالىڭ كيىم كيەدى ەكەنبىز. بالالار ايتىڭدارشى، ءبىز دالاعا شىققاندا قانداي قۇستاردى كورەمىز؟
- قارعانى، تورعايدى كورەمىز.
- تاقتاداعى سۋرەتتەرگە قاراڭدارشى، قاي جىل مەزگىلى بەينەلەنگەن؟
- قىس مەزگىلى
- مىنا جەردە نە كورىپ تۇرسىڭدار؟
- قار باسقان ءۇيدى، ۇيشىكتى، قار باسقان تالدى كورىپ تۇرمىز.
- بالالار، مەنىڭ قولىمداعى نەنىڭ سۋرەتى؟
- قارعا-
- قارعا دەپ ءبارىمىز قايتالايىقشى.قارعانىڭ تۇمسىعى بار، تۇمسىعىمەن سۋ ىشەدى،جەم شوقىپ جەيدى. قارعانىڭ قاناتى بار، قاناتىن جازىپ ۇشادى. قارعا قانداي دىبىس شىعارادى؟
- قارق-قارق دەپ دىبىستايدى.
- قارعا اسپاندا قالاي ۇشادى، قيمىلىن سالىپ كورەيىكشى.
(بالالار قارعانىڭ قيمىلىن سالادى)
- بالالار، مىنا سۋرەتكە قاراڭدارشى بۇل ءتيىن، قانە قايتالايىقشى.
- ءتيىن.
- ءتيىننىڭ ءجۇنى ۇلپىلدەك، ءوزى سونداي ادەمى اڭ. ءتيىن جاڭعاق جەيدى، قانە ءبارىمىز جاڭعاق دەپ قايتالايىقشى.
- جاڭعاق.
- ءتيىن تالدان-تالعا جەڭىل سەكىرەدى.(تالعا ءتيىندى قويۋ)
- ەندى ءتيىننىڭ قيمىلىن كورسەتەيىكشى.
(بالالار ءتيىننىڭ قيمىلىن سالادى)
ال مىناۋ كۇشىكتىڭ سۋرەتى. كۇشىكتىڭ دە ءجۇنى جۇمساق، ادەمى، سۇيكىمدى. قانە كۇشىككە ات قويايىقشى. كۇشىككە ءاقتوس دەپ اتايىق. ءاقتوس ەت، سۇيەك جەگەندى جاقسى كورەدى. ولار ادامنىڭ دوسى. ەگەر ۇيگە بوتەن ادام كەلسە ۇرەدى. كۇشىكتەر قايتىپ ۇرەدى؟
- اف-اف دەپ ۇرەدى.
- ال ەندى، بالالار، ءاقتوستىڭ قيمىلىن سالايىقشى.
(بالالار كۇشىكتىڭ قيمىلىن سالادى)
- بالالار قارعا ۇشادى ەكەن، ال ءتيىن سەكىرەدى ەكەن، ال كۇشىك بولسا جۇگىرەدى ەكەن. ەندى ءبىز «نە ۇشادى، سەكىرەدى، جۇگىرەدى» ويىنىن ويناپ جىبەرەيىك. مەنىڭ قولىمدا قارعانىڭ، ءتيىننىڭ، كۇشىكتىڭ بەتپەردەلەرى بار. (بالالار بەتپەردەلەردى كيىپ، سوعان سايكەس تاعامدارىن تاۋىپ اكەلەدى)
- جارايسىڭدار، بالالار، بارلىعىڭ دا ويىنعا جاقسى قاتىستىڭدار!
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋى: قىس مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن بىلەدى.
مەڭگەرۋى: ۇشاتىن، سەكىرەتىن، جۇگىرەتىن سوزدەرىنىڭ ءمانىن ءتۇسىنىپ، سونداي قيمىل جاسايتىن جانۋارلار مەن اڭداردى اجىراتادى.
جاساي الۋى: تاپسىرمانى ورىنداپ، قيمىل-ارەكەتىن جاساي الادى.
ۇشاتىن، سەكىرەتىن، قۇستار مەن اڭداردى بىر-بىرىنەن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. سوزدەردى انىق ايتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. جان - جانۋارلار مەن قۇستاردى ايالاۋعا، قامقورلىق جاساۋعا تاربيەلەۋ.
ءادىس-تاسىلى: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق-جاۋاپ، ويىن.
ءپانارالىق بايلانىس: ءتىل دامىتۋ.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ىس-ارەكەتىنىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ىس-ارەكەتىنىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى تياناقتاۋ.
كورنەكىلىگى: قىس مەزگىلى بەينەلەنگەن پلاكات، سۋرەتتەر، ويىنعا بەتپەردەلەر (قارعا، ءتيىن، كۇشىك).
سوزدىك جۇمىس: قارعا، قارق، ءتيىن، جاڭعاق، كۇشىك
بالالار جارتى شەڭبەر بويىنا تۇرادى. وي، بالالار، سەندەر بۇگىن قانداي ادەمىسىڭدەر! قانە، بالالار بىر-بىرىمىزبەن سالەمدەسىپ الايىقشى.
قۋانامىن مەندە،
قۋاناسىڭ سەندە.
قۋانايىق دوستارىم،
جارقىراعان كۇنگە!
ەندى بالالار، ءبارىمىز ورىندىققا جايعاسايىق.
- بالالار ايتىڭدارشى، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- قىس مەزگىلى.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، قىستا نە جاۋادى؟
- قار جاۋادى.
- وتە جاقسى، ءقازىر اۋا-رايى قانداي بولىپ تۇر؟
- سۋىق بولىپ تۇر، ءبىز توڭامىز.
- يا، توڭىپ قالماس ءۇشىن جىلى، قالىڭ كيىم كيەدى ەكەنبىز. بالالار ايتىڭدارشى، ءبىز دالاعا شىققاندا قانداي قۇستاردى كورەمىز؟
- قارعانى، تورعايدى كورەمىز.
- تاقتاداعى سۋرەتتەرگە قاراڭدارشى، قاي جىل مەزگىلى بەينەلەنگەن؟
- قىس مەزگىلى
- مىنا جەردە نە كورىپ تۇرسىڭدار؟
- قار باسقان ءۇيدى، ۇيشىكتى، قار باسقان تالدى كورىپ تۇرمىز.
- بالالار، مەنىڭ قولىمداعى نەنىڭ سۋرەتى؟
- قارعا-
- قارعا دەپ ءبارىمىز قايتالايىقشى.قارعانىڭ تۇمسىعى بار، تۇمسىعىمەن سۋ ىشەدى،جەم شوقىپ جەيدى. قارعانىڭ قاناتى بار، قاناتىن جازىپ ۇشادى. قارعا قانداي دىبىس شىعارادى؟
- قارق-قارق دەپ دىبىستايدى.
- قارعا اسپاندا قالاي ۇشادى، قيمىلىن سالىپ كورەيىكشى.
(بالالار قارعانىڭ قيمىلىن سالادى)
- بالالار، مىنا سۋرەتكە قاراڭدارشى بۇل ءتيىن، قانە قايتالايىقشى.
- ءتيىن.
- ءتيىننىڭ ءجۇنى ۇلپىلدەك، ءوزى سونداي ادەمى اڭ. ءتيىن جاڭعاق جەيدى، قانە ءبارىمىز جاڭعاق دەپ قايتالايىقشى.
- جاڭعاق.
- ءتيىن تالدان-تالعا جەڭىل سەكىرەدى.(تالعا ءتيىندى قويۋ)
- ەندى ءتيىننىڭ قيمىلىن كورسەتەيىكشى.
(بالالار ءتيىننىڭ قيمىلىن سالادى)
ال مىناۋ كۇشىكتىڭ سۋرەتى. كۇشىكتىڭ دە ءجۇنى جۇمساق، ادەمى، سۇيكىمدى. قانە كۇشىككە ات قويايىقشى. كۇشىككە ءاقتوس دەپ اتايىق. ءاقتوس ەت، سۇيەك جەگەندى جاقسى كورەدى. ولار ادامنىڭ دوسى. ەگەر ۇيگە بوتەن ادام كەلسە ۇرەدى. كۇشىكتەر قايتىپ ۇرەدى؟
- اف-اف دەپ ۇرەدى.
- ال ەندى، بالالار، ءاقتوستىڭ قيمىلىن سالايىقشى.
(بالالار كۇشىكتىڭ قيمىلىن سالادى)
- بالالار قارعا ۇشادى ەكەن، ال ءتيىن سەكىرەدى ەكەن، ال كۇشىك بولسا جۇگىرەدى ەكەن. ەندى ءبىز «نە ۇشادى، سەكىرەدى، جۇگىرەدى» ويىنىن ويناپ جىبەرەيىك. مەنىڭ قولىمدا قارعانىڭ، ءتيىننىڭ، كۇشىكتىڭ بەتپەردەلەرى بار. (بالالار بەتپەردەلەردى كيىپ، سوعان سايكەس تاعامدارىن تاۋىپ اكەلەدى)
- جارايسىڭدار، بالالار، بارلىعىڭ دا ويىنعا جاقسى قاتىستىڭدار!
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋى: قىس مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن بىلەدى.
مەڭگەرۋى: ۇشاتىن، سەكىرەتىن، جۇگىرەتىن سوزدەرىنىڭ ءمانىن ءتۇسىنىپ، سونداي قيمىل جاسايتىن جانۋارلار مەن اڭداردى اجىراتادى.
جاساي الۋى: تاپسىرمانى ورىنداپ، قيمىل-ارەكەتىن جاساي الادى.
You Might Also Like
-
ماقساتى: بالالاردىڭ شار تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، تولىقتىرۋ، ويىن ارقىلى ءتۇر-تۇسىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.اقىل-ويلارىن، زەيىنىن، تانىمدىق قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.ەستەتيكالىق تالعامدارىن كوتەرۋ. شاردىڭ...
