نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى
الماتى وبلىسى، ۇيعىر اۋدانى،
سۇمبە ورتا مەكتەبىنىڭ فيزيكا ءپانى ءمۇعالىمى ب. ك. ورازبايەۆ
سىنىبى: 9
ساباقتىڭ تاقىرىبى: نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى
ساباقتىڭ ماقساتى: ەكى دەنە بىر-بىرىمەن اسەرلەسكەندەگى كۇشتەردىڭ ەرەكشەلىگىن انىقتاۋ.
ساباقتىڭ ديداكتيكالىق مىندەتتەرى:
1) بىلىمدىلىك: نيۋتوننىڭ ءبىرىنشى، ەكىنشى زاڭدارىن قايتالاي وتىرىپ، ماسسا مەن ۇدەۋ اراسىنداعى قاتىناستى بەكىتۋ ارقىلى، ەكى دەنەنىڭ بىر-بىرىمەن بىردەي كۇشپەن اسەرلەسەتىنىن مەڭگەرتۋ.
2) دامىتۋشىلىق: نەگىزگىنى بولە ءبىلۋىن، تەوريانى پراكتيكالىق تاجىريبەمەن ۇشتاستىرا ءبىلۋىن، تاجىريبەلەردەن قورىتىندى جاساي ءبىلۋىن جانە ءوز ويىن قورىتىپ ايتا ءبىلۋىن دامىتۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن تاجىريبەلەر ارقىلى دامىتۋ.
3) تاربيەلىك: ماتەرياليستىك –ديالەكتيكالىق كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ. نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى ارقىلى رەاليزمگە تاربيەلەۋ. ءوز وي-پىكىرىن ايتا وتىرىپ، اقيقاتقا جەتۋگە تاربيەلەۋ. توپتىق جانە جۇپتىق ىنتىماقتاستىققا باۋلۋ. ءتۇيىندى ءسوز ارقىلى پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋ.
ءتۇيىندى ءسوز: دۇشپان باسىنباعان ەلمىز، باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز.
دوسىمىزدى ساقتاي بىلگەن ەلمىز، ءدام-تۇزىن اقتاي بىلگەن ەلمىز.
ءبىراق اسقاقتاعان حان بولسا – حان ورداسىن تاپتاي بىلگەن ەلمىز.
قاز داۋىستى قازىبەك بي
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىسى: يلليۋستراتيۆتى-تۇسىندىرمەلى.
ساباقتا پايدالاناتىن تەحنولوگيا «ءۇش ولشەمدى ادىستەمەلىك جۇيە» تەحنولوگياسى
ساباقتىڭ ديداكتيكالىق كەزەڭدەرىندە پايدالاناتىن تاسىلدەر: تاجىريبە، زەرتتەۋ،سۇراق-جاۋاپ.
ساباقتى وتكىزۋ فورمالارى: جەكەلەي،توپتىق، جۇپتىق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى مەن توق: ي. نيۋتون پورترەتى، ارباشالار، ءتورت دانا دينامومەتر، ءجىپ، تەمىر جانە مىس سيليندرلەر، سەرپىمدى تەمىر سىزعىش، سىرىڭكە، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، فليپچارت،
ساباققا پايدالانعان ادەبيەتتەر.
وقۋلىقتار: فيزيكا جانە استرانوميا-9سىنىپ، فيزيكا جانە استرونوميا ەسەپتەر جيناعى -9سىنىپ، فيزيكادان تەست ەسەپتەرى جانە ونى شەشۋ جولدارى.
ادىستەمەلىك ادەبيەتتەر: ادىستەمەلىك نۇسقاۋ حات 2012جىل. مەتوديكا پرەپوداۆانيي فيزيكي ۆ سرەدنەي شكولە.
قوسىمشا ادەبيەتتەر: «ەنسيكلوپەديا يۋننوگو فيزيكا» جانە ينتەرنەت جەلىسى.
ءپانارالىق بايلانىس:
قاي پانمەن قالاي؟
ماتەماتيكامەن ەسەپتەۋلەر جۇرگىزۋ
ينفورماتيكامەن كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىقتى اشۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
1) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. ساباققا دەيىن وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ. سىنىپ بولمەسىنىڭ گيگيەنالىق تالاپقا سايلىعىن، كورنەكىلىكتەر مەن توق-ىن تەكسەرۋ. ءبىلىم تومەن وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. توپتارعا جانە جۇپتارعا ءبولۋ. ساباق باستالعاننان كەيىن ساباق ماقساتىن قويۋ، پسيحوترەننيگ جۇرگىزۋ.
2) جاڭا ساباقتى مەڭگەرۋگە قايتالاۋ ارقىلى دايىنداۋ جانە ءبىلىم ماڭىزدىلىعىن تۇيىندەۋ.
1-كەزەڭ. تەستىك تاپسىرما. (وقۋشىلاردى تەستىك سىناققا دايىنداۋ ماقساتىندا جانە وتكەندى قايتالاۋ ءۇشىن 7 سۇراق، 5-7 مينۋتقا بەرىلەدى) جەكەلەي جۇمىس. ءار جاۋاپقا 1بالل.
1. ينەرسيالدى ساناق جۇيەسى.
2. نيۋتوننىڭ 1-زاڭىن تۇجىرىمدا.
3. ينەرتتى ماسسا دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ.
4. نيۋتوننىڭ 2-زاڭىن تۇجىرىمدا
5. نيۋتوننىڭ 2-زاڭىنداعى كۇش فورمۋلاسى.
6. تەڭ اسەرلى كۇش دەگەن نە؟
7. ەكى دەنە اسەرلەسكەندەگى ۇدەۋ مەن ماسسا اراسىنداعى بايلانىستى كورسەت.
3) 2-كەزەڭ. جاڭا تاقىرىپتى وزدىگىنەن مەڭگەرۋ. دامىتۋشىلىق جانە تاربيەلىك ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن 2 توپقا ءبولىپ، توپتىق جۇمىس جۇرگىزەمىز. توپتىق جۇمىسقا تاجىريبە جاساۋ ارقىلى ونى قورىتىندىلاۋ جۇكتەلەدى. ءار دۇرىس قورىتىندىعا 5 بالل.
1-توپتىڭ ءبىرىنشى تاجىريبەسى. ەكى نيۋتون ارباشالارى بەرىلەدى. الدىمەن ماسسالارى بىردەي جۇك ارباشاعا قويىلىپ ەكەۋى قاراما قارسى باعىتتا سوعىستىرادى. كەلەسىدە ماسسالارى ءارتۇرلى جۇكپەن تاجىريبە قايتالاندى. ماسسا مەن ۇدەۋلەردىڭ قاتىناستارىن پايدالانا وتىرىپ قورىتىندى شىعارادى. تاجىريبە ۋاقىتى 8 مينۋت.
1-توپتىڭ ەكىنشى تاجىريبەسى. ەكى دينامومەتردى ىلگىشىنە ءبىر-بىرىن الىپ ەكى جاققا تارتامىز. كۇشتەردى سالىستىرىپ ولاردىڭ شاماسى مەن باعىتى بويىنشا قورىتىندى جاسايمىز. تاجىريبە ۋاقىتى 3 مينۋت.
2-توپتىڭ ءبىرىنشى تاجىريبەسى. ەكى ماسسالارى بىردەي جۇكتەر جيىنتىعىنان ەكى تەمىر سيليندرلەر الامىز. ولاردىڭ ورتاسىنا سەرىپپەلى تەمىر سىزعىشتى ءيىپ جىپپەن بايلاپ، ودان سوڭ سىرىڭكەمەن ءجىپتى كۇيدىرەمىز. شاريكتەردىڭ قانداي قاشىقتىق كەتكەنىن باقىلايمىز. ەكى ماسسالارى ءارتۇرى جۇكتەر جيىنتىعىنان ءبىر تەمىر ءبىر مىس سيليندرلەر الامىز. تاجىريبەنى قايتالايمىز. ماسسا مەن ۇدەۋلەردىڭ قاتىناستارىن پايدالانا وتىرىپ قورىتىندى شىعارادى. تاجىريبە ۋاقىتى 8 مينۋت.
2-توپتىڭ ەكىنشى تاجىريبەسى. دوڭگەلەك دينامومەتردى الىپ ونىڭ ءبىر جاق ىلگىشىنە سەرىپپەلى دينامومەتر ىلەمىز ەكىنشى جاعىنا 100گ جۇك ىلەمىز. دينامومەتر ۇستەل ۇستىندە گوريزونتال جاتادى، 100گ جۇك بلوك ارقىلى ىلىنەدى. كۇشتەردى سالىستىرىپ ولاردىڭ شاماسى مەن باعىتى بويىنشا قورىتىندى جاسايمىز. تاجىريبە ۋاقىتى 3 مينۋت.
ءار توپتان جەتەكشىلەر شىعىپ ينتەراكتيۆتى تاقتادا ءوز قورىتىندىلارىن تۇسىندىرەدى.
a1/a2= m2/m1؛
a1m1= a2m2؛
F1=- F2. ەكەنىن دالەلدەيدى
4) 3-كەزەڭ. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار. وقۋشىلار ءبىلىم دەڭگەيلەرى پارا-پار بالالارمەن جۇپتارعا بولىنەدى. بۇل دامىتۋشىلىق ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن. جۇپتار ءبىلىم دەڭگەيلەرىنە ساي فليپچارتاعى ەسەپتەردى شىعارادى. مۋلتيمەديالىق كابينەتتە ءار جۇپقا جەكە بەرىلەدى. ەسەپتەر ءبىر ساپالى، ءبىر ەسەپتەۋدى قاجەت ەتەتىن ەسەپتەردەن تۇرادى.
1-جۇپ ەسەبى. (ءبىلىم دەڭگەيى تومەن وقۋشىلار) 1-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (3 بالل) 1. ۇستەلدە جاتقان كىتاپ نەگە تومەن تۇسپەيدى؟قانداي كۇشتەر اسەر ەتەدى؟ 2. ماسساسى 50 كگ دەنە ەكى جاعى بەكىتىلگەن تاقتايدىڭ ۇستىندە تۇر. تاقتايدىڭ سەرپىمدىلىك كۇشى قانداي؟ (g=10مس2)
2-جۇپ ەسەبى. 2-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (4 بالل)بارون ميۋنحگاۋزەن ءوزىن شاشىنان ساز بالشىقتان تارتىپ شىعارعانى تۋرالى ايتىلادى. وسىلاي بولۋى مۇمكىن ەمەس ەكەنىن دالەلدەڭدەر. 2. ەكى بالا دينامومەتردى سوزادى. ءارقايسىسى 80ن كۇش تۇسىرەدى. دينامومەتر نە كورسەتەدى؟
3-جۇپ ەسەبى. 3-دەنگەيلىك تاپسىرما. (5 بالل)قاجىمۇقان ەكى تۇيەنى ەكى قولىمەن تارتىپ ۇستاپ تۇرعان. ءبىر تۇيەنى تارتىپ ۇستاپ تۇرا الا ما؟جاۋاپتارىڭدى ءتۇسىندىر. 2. 240 ن كۇش دەنەگە 6 م/س2 ۇدەۋ بەرەدى. وسى دەنەگە قانداي كۇش 8 م/س2 ۇدەۋ بەرە الادى؟
4-جۇپ ەسەبى. 4-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (6 بالل) ءبىر تۇرعان ادامعا ەكىنشى ادام جۇگىرىپ كەلە جاتىپ سوقتىعىسىپ قالدى. قايسى ادام كوپ زارداپ شەگەدى؟ نەگە؟ 2. ۇستەلدىڭ بەتىمەن ۇيكەلىسسىز سىرعاناي الاتىن دينامومەتردىڭ ءبىر ۇشىنا 20ن كۇش تۇسىرىلەدى. دينامومەتر نەنى كورسەتەدى؟
5 - جۇپ ەسەبى. 5-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (7 بالل)1. ات جۇك ارتىلعان اربانى تارتادى. نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى بويىنشا اتتىڭ اربانى تارتۋ كۇشى اربانىڭ تارتۋ كۇشىنە تەڭ بولادى. نەلىكتەن اربا اتتىڭ ارتىنان قوزعالادى؟2. 6م/س جىلدامدىقپەن قوزعالىپ كەلە جاتقان ماسساسى 2 ت اۆتوكولىك 6000 ن كۇشتىڭ ارەكەتىنەن تەجەلەدى. اۆتوكولىكتىڭ ۇدەۋى قانداي؟
5. شىعارماشىلىق دەڭگەي. ءتۇيىندى ءسوز قازىبەك ءبيدىڭ ايتقانىن ەسكە الا وتىرىپ نيۋتوننىڭ 3-زاڭىن بايلانىستىرا ەسسە جازۋ. نە ولەڭ شۋماقتارىن قۇراستىرۋ.
6. ۇيگە تاپسىرما: §13. 11-جاتتىعۋ (1،2) بارلىعىنا، 4 نە 5 باعاسىن الام دەۋشىلەرگە 11جاتتىعۋ (1-5)
7. قورىتىندىلاۋ،باعالاۋ.
15-19مينيمالدى ۇپاي جيناعاندارعا «3» دەگەن باعا قويىلادى.
20-21 ۇپاي جيناعاندارعا «4» دەگەن باعا قويىلادى.
22-25 ۇپاي جيناعاندارعا «5»دەگەن باعا قويىلادى.
سۇمبە ورتا مەكتەبىنىڭ فيزيكا ءپانى ءمۇعالىمى ب. ك. ورازبايەۆ
سىنىبى: 9
ساباقتىڭ تاقىرىبى: نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى
ساباقتىڭ ماقساتى: ەكى دەنە بىر-بىرىمەن اسەرلەسكەندەگى كۇشتەردىڭ ەرەكشەلىگىن انىقتاۋ.
ساباقتىڭ ديداكتيكالىق مىندەتتەرى:
1) بىلىمدىلىك: نيۋتوننىڭ ءبىرىنشى، ەكىنشى زاڭدارىن قايتالاي وتىرىپ، ماسسا مەن ۇدەۋ اراسىنداعى قاتىناستى بەكىتۋ ارقىلى، ەكى دەنەنىڭ بىر-بىرىمەن بىردەي كۇشپەن اسەرلەسەتىنىن مەڭگەرتۋ.
2) دامىتۋشىلىق: نەگىزگىنى بولە ءبىلۋىن، تەوريانى پراكتيكالىق تاجىريبەمەن ۇشتاستىرا ءبىلۋىن، تاجىريبەلەردەن قورىتىندى جاساي ءبىلۋىن جانە ءوز ويىن قورىتىپ ايتا ءبىلۋىن دامىتۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن تاجىريبەلەر ارقىلى دامىتۋ.
3) تاربيەلىك: ماتەرياليستىك –ديالەكتيكالىق كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ. نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى ارقىلى رەاليزمگە تاربيەلەۋ. ءوز وي-پىكىرىن ايتا وتىرىپ، اقيقاتقا جەتۋگە تاربيەلەۋ. توپتىق جانە جۇپتىق ىنتىماقتاستىققا باۋلۋ. ءتۇيىندى ءسوز ارقىلى پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋ.
ءتۇيىندى ءسوز: دۇشپان باسىنباعان ەلمىز، باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز.
دوسىمىزدى ساقتاي بىلگەن ەلمىز، ءدام-تۇزىن اقتاي بىلگەن ەلمىز.
ءبىراق اسقاقتاعان حان بولسا – حان ورداسىن تاپتاي بىلگەن ەلمىز.
قاز داۋىستى قازىبەك بي
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىسى: يلليۋستراتيۆتى-تۇسىندىرمەلى.
ساباقتا پايدالاناتىن تەحنولوگيا «ءۇش ولشەمدى ادىستەمەلىك جۇيە» تەحنولوگياسى
ساباقتىڭ ديداكتيكالىق كەزەڭدەرىندە پايدالاناتىن تاسىلدەر: تاجىريبە، زەرتتەۋ،سۇراق-جاۋاپ.
ساباقتى وتكىزۋ فورمالارى: جەكەلەي،توپتىق، جۇپتىق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى مەن توق: ي. نيۋتون پورترەتى، ارباشالار، ءتورت دانا دينامومەتر، ءجىپ، تەمىر جانە مىس سيليندرلەر، سەرپىمدى تەمىر سىزعىش، سىرىڭكە، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، فليپچارت،
ساباققا پايدالانعان ادەبيەتتەر.
وقۋلىقتار: فيزيكا جانە استرانوميا-9سىنىپ، فيزيكا جانە استرونوميا ەسەپتەر جيناعى -9سىنىپ، فيزيكادان تەست ەسەپتەرى جانە ونى شەشۋ جولدارى.
ادىستەمەلىك ادەبيەتتەر: ادىستەمەلىك نۇسقاۋ حات 2012جىل. مەتوديكا پرەپوداۆانيي فيزيكي ۆ سرەدنەي شكولە.
قوسىمشا ادەبيەتتەر: «ەنسيكلوپەديا يۋننوگو فيزيكا» جانە ينتەرنەت جەلىسى.
ءپانارالىق بايلانىس:
قاي پانمەن قالاي؟
ماتەماتيكامەن ەسەپتەۋلەر جۇرگىزۋ
ينفورماتيكامەن كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىقتى اشۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
1) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. ساباققا دەيىن وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ. سىنىپ بولمەسىنىڭ گيگيەنالىق تالاپقا سايلىعىن، كورنەكىلىكتەر مەن توق-ىن تەكسەرۋ. ءبىلىم تومەن وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. توپتارعا جانە جۇپتارعا ءبولۋ. ساباق باستالعاننان كەيىن ساباق ماقساتىن قويۋ، پسيحوترەننيگ جۇرگىزۋ.
2) جاڭا ساباقتى مەڭگەرۋگە قايتالاۋ ارقىلى دايىنداۋ جانە ءبىلىم ماڭىزدىلىعىن تۇيىندەۋ.
1-كەزەڭ. تەستىك تاپسىرما. (وقۋشىلاردى تەستىك سىناققا دايىنداۋ ماقساتىندا جانە وتكەندى قايتالاۋ ءۇشىن 7 سۇراق، 5-7 مينۋتقا بەرىلەدى) جەكەلەي جۇمىس. ءار جاۋاپقا 1بالل.
1. ينەرسيالدى ساناق جۇيەسى.
2. نيۋتوننىڭ 1-زاڭىن تۇجىرىمدا.
3. ينەرتتى ماسسا دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ.
4. نيۋتوننىڭ 2-زاڭىن تۇجىرىمدا
5. نيۋتوننىڭ 2-زاڭىنداعى كۇش فورمۋلاسى.
6. تەڭ اسەرلى كۇش دەگەن نە؟
7. ەكى دەنە اسەرلەسكەندەگى ۇدەۋ مەن ماسسا اراسىنداعى بايلانىستى كورسەت.
3) 2-كەزەڭ. جاڭا تاقىرىپتى وزدىگىنەن مەڭگەرۋ. دامىتۋشىلىق جانە تاربيەلىك ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن 2 توپقا ءبولىپ، توپتىق جۇمىس جۇرگىزەمىز. توپتىق جۇمىسقا تاجىريبە جاساۋ ارقىلى ونى قورىتىندىلاۋ جۇكتەلەدى. ءار دۇرىس قورىتىندىعا 5 بالل.
1-توپتىڭ ءبىرىنشى تاجىريبەسى. ەكى نيۋتون ارباشالارى بەرىلەدى. الدىمەن ماسسالارى بىردەي جۇك ارباشاعا قويىلىپ ەكەۋى قاراما قارسى باعىتتا سوعىستىرادى. كەلەسىدە ماسسالارى ءارتۇرلى جۇكپەن تاجىريبە قايتالاندى. ماسسا مەن ۇدەۋلەردىڭ قاتىناستارىن پايدالانا وتىرىپ قورىتىندى شىعارادى. تاجىريبە ۋاقىتى 8 مينۋت.
1-توپتىڭ ەكىنشى تاجىريبەسى. ەكى دينامومەتردى ىلگىشىنە ءبىر-بىرىن الىپ ەكى جاققا تارتامىز. كۇشتەردى سالىستىرىپ ولاردىڭ شاماسى مەن باعىتى بويىنشا قورىتىندى جاسايمىز. تاجىريبە ۋاقىتى 3 مينۋت.
2-توپتىڭ ءبىرىنشى تاجىريبەسى. ەكى ماسسالارى بىردەي جۇكتەر جيىنتىعىنان ەكى تەمىر سيليندرلەر الامىز. ولاردىڭ ورتاسىنا سەرىپپەلى تەمىر سىزعىشتى ءيىپ جىپپەن بايلاپ، ودان سوڭ سىرىڭكەمەن ءجىپتى كۇيدىرەمىز. شاريكتەردىڭ قانداي قاشىقتىق كەتكەنىن باقىلايمىز. ەكى ماسسالارى ءارتۇرى جۇكتەر جيىنتىعىنان ءبىر تەمىر ءبىر مىس سيليندرلەر الامىز. تاجىريبەنى قايتالايمىز. ماسسا مەن ۇدەۋلەردىڭ قاتىناستارىن پايدالانا وتىرىپ قورىتىندى شىعارادى. تاجىريبە ۋاقىتى 8 مينۋت.
2-توپتىڭ ەكىنشى تاجىريبەسى. دوڭگەلەك دينامومەتردى الىپ ونىڭ ءبىر جاق ىلگىشىنە سەرىپپەلى دينامومەتر ىلەمىز ەكىنشى جاعىنا 100گ جۇك ىلەمىز. دينامومەتر ۇستەل ۇستىندە گوريزونتال جاتادى، 100گ جۇك بلوك ارقىلى ىلىنەدى. كۇشتەردى سالىستىرىپ ولاردىڭ شاماسى مەن باعىتى بويىنشا قورىتىندى جاسايمىز. تاجىريبە ۋاقىتى 3 مينۋت.
ءار توپتان جەتەكشىلەر شىعىپ ينتەراكتيۆتى تاقتادا ءوز قورىتىندىلارىن تۇسىندىرەدى.
a1/a2= m2/m1؛
a1m1= a2m2؛
F1=- F2. ەكەنىن دالەلدەيدى
4) 3-كەزەڭ. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار. وقۋشىلار ءبىلىم دەڭگەيلەرى پارا-پار بالالارمەن جۇپتارعا بولىنەدى. بۇل دامىتۋشىلىق ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن. جۇپتار ءبىلىم دەڭگەيلەرىنە ساي فليپچارتاعى ەسەپتەردى شىعارادى. مۋلتيمەديالىق كابينەتتە ءار جۇپقا جەكە بەرىلەدى. ەسەپتەر ءبىر ساپالى، ءبىر ەسەپتەۋدى قاجەت ەتەتىن ەسەپتەردەن تۇرادى.
1-جۇپ ەسەبى. (ءبىلىم دەڭگەيى تومەن وقۋشىلار) 1-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (3 بالل) 1. ۇستەلدە جاتقان كىتاپ نەگە تومەن تۇسپەيدى؟قانداي كۇشتەر اسەر ەتەدى؟ 2. ماسساسى 50 كگ دەنە ەكى جاعى بەكىتىلگەن تاقتايدىڭ ۇستىندە تۇر. تاقتايدىڭ سەرپىمدىلىك كۇشى قانداي؟ (g=10مس2)
2-جۇپ ەسەبى. 2-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (4 بالل)بارون ميۋنحگاۋزەن ءوزىن شاشىنان ساز بالشىقتان تارتىپ شىعارعانى تۋرالى ايتىلادى. وسىلاي بولۋى مۇمكىن ەمەس ەكەنىن دالەلدەڭدەر. 2. ەكى بالا دينامومەتردى سوزادى. ءارقايسىسى 80ن كۇش تۇسىرەدى. دينامومەتر نە كورسەتەدى؟
3-جۇپ ەسەبى. 3-دەنگەيلىك تاپسىرما. (5 بالل)قاجىمۇقان ەكى تۇيەنى ەكى قولىمەن تارتىپ ۇستاپ تۇرعان. ءبىر تۇيەنى تارتىپ ۇستاپ تۇرا الا ما؟جاۋاپتارىڭدى ءتۇسىندىر. 2. 240 ن كۇش دەنەگە 6 م/س2 ۇدەۋ بەرەدى. وسى دەنەگە قانداي كۇش 8 م/س2 ۇدەۋ بەرە الادى؟
4-جۇپ ەسەبى. 4-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (6 بالل) ءبىر تۇرعان ادامعا ەكىنشى ادام جۇگىرىپ كەلە جاتىپ سوقتىعىسىپ قالدى. قايسى ادام كوپ زارداپ شەگەدى؟ نەگە؟ 2. ۇستەلدىڭ بەتىمەن ۇيكەلىسسىز سىرعاناي الاتىن دينامومەتردىڭ ءبىر ۇشىنا 20ن كۇش تۇسىرىلەدى. دينامومەتر نەنى كورسەتەدى؟
5 - جۇپ ەسەبى. 5-دەڭگەيلىك تاپسىرما. (7 بالل)1. ات جۇك ارتىلعان اربانى تارتادى. نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى بويىنشا اتتىڭ اربانى تارتۋ كۇشى اربانىڭ تارتۋ كۇشىنە تەڭ بولادى. نەلىكتەن اربا اتتىڭ ارتىنان قوزعالادى؟2. 6م/س جىلدامدىقپەن قوزعالىپ كەلە جاتقان ماسساسى 2 ت اۆتوكولىك 6000 ن كۇشتىڭ ارەكەتىنەن تەجەلەدى. اۆتوكولىكتىڭ ۇدەۋى قانداي؟
5. شىعارماشىلىق دەڭگەي. ءتۇيىندى ءسوز قازىبەك ءبيدىڭ ايتقانىن ەسكە الا وتىرىپ نيۋتوننىڭ 3-زاڭىن بايلانىستىرا ەسسە جازۋ. نە ولەڭ شۋماقتارىن قۇراستىرۋ.
6. ۇيگە تاپسىرما: §13. 11-جاتتىعۋ (1،2) بارلىعىنا، 4 نە 5 باعاسىن الام دەۋشىلەرگە 11جاتتىعۋ (1-5)
7. قورىتىندىلاۋ،باعالاۋ.
15-19مينيمالدى ۇپاي جيناعاندارعا «3» دەگەن باعا قويىلادى.
20-21 ۇپاي جيناعاندارعا «4» دەگەن باعا قويىلادى.
22-25 ۇپاي جيناعاندارعا «5»دەگەن باعا قويىلادى.
You Might Also Like
