InfoHub Logo

بالالارداعى وكپە سىرقاتتارى ىشىندە برونح-وكپە جۇيەسىنىڭ وبسترۋكتيۆتى اۋرۋلارى ەرەكشە ورىن الادى. ءدال وسىنداي پاتولوگياسى بار پاسيەنتتەردە اۋرۋشاڭدىق پەن ءولىم-جىتىم كورسەتكىشتەرى جوعارى.

وكپە بەتكەيى كەڭ بولعاندىقتان، ول اۋاداعى لاس نارسەنىڭ ءبارىن ەشبىر ىرىكتەۋسىز جۇتا بەرەدى. تىنىس اعزالارى ارقىلى كسەنوبيوتيكتەردىڭ، قورشاعان ورتا پولليۋتانتتارىنىڭ، جۇقپالارلىڭ ەنۋى سەنسيبيليزاسيانىڭ، ياعني سەزىمتالدىقتىڭ دامۋىنا الىپ كەلەدى. بۇل برونحىلاردىڭ گيپەررەاكتيۆتىلىگىنە سوقتىرادى. قولكا دەمىكپەسى بالا دەنساۋلىعى مەن ومىرىنە ۇلكەن ءقاۋىپ توندىرەدى، ويتكەنى بۇل اۋرۋ اسقىناتىن بولسا، بالا كەز كەلگەن جاستا قازاعا ۇشىراۋى مۇمكىن.

وكپەنىڭ وبسترۋكتيۆتى اۋرۋلارىنىڭ دامۋ قاۋىپتەرىن ۇلكەن ەكى توپقا بولۋگە بولادى. ءبىرىنشى توپقا رەسپيراتورلىق جۇقپالار، تۇرمىستىق اللەرگەندەر، قورشاعان ورتا پولليۋتانتتارى (كۇكىرت جانە ازوت ديوكسيدتەرى، وزون، كارا ءتۇتىن، ت.ب.) سەكىلدى ەكزوگەندى فاكتورلار، تەمەكى شەگۋ سەكىلدى جاعىمسىز ادەتتەر (بەلسەندى، ەنجار) جاتادى. ەكىنشى توپقا ادام ورگانيزمىنىڭ رەاكتيۆتىلىگىنە تاۋەلدى فاكتورلار جاتادى، ولار: گەنەتيكالىق فاكتورلار، قان توبى، ادامنىڭ جاسى، جىنىسى، پرەموربيدتى فونى، سونداي-اق الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىك مارتەبەسى. بالالار اراسىنداعى وبسترۋكتيۆتى برونح سىرقاتتارىنىڭ ءوسۋى ەرتە ناقتامالاۋدى جانە الدىن الۋ باعدارلامالارىن جەتىلدىرۋ ماقساتىندا وكپەنىڭ سوزىلمالى وبسترۋكتيۆتى اۋرۋلارىنىڭ دامۋىنا ءقاۋىپ فاكتورلارىنىڭ اسەرىن ناقتىلاۋدى قاجەت ەتەدى.

ەرەسەكتەر تەمەكى شەگەتىن وتباسىلارداعى بالالار تىنىس اعزالارى اۋرۋلارىنا سەزىمتال، توڭازىعان جاعدايدا، دەنە جۇتەمەسى كەزىندە ولاردا برونح-وبسترۋكتيۆتى سيندروم ءجيى داميدى، دەمەك وبسترۋكسياعا بايلانىستى مەديسينالىق كومەككە ءجيى جۇگىنەدى. ال بۇل بالالارداعى ءجىتى جۇقپالى اۋرۋلار ۇزاققا سوزىلىپ، برونح دەمىكپەسىنە ءجيى شالدىعادى.

وبسترۋكتيۆتى ءبرونحيتى (وب) بار بالالاردى ءتيىمدى قاداعالاۋدىڭ ءبىرقاتار ەرەشەلىكتەرى بار – كلينيكالىق، پسيحولوگيالىق، مەديسينالىق-الەۋمەتتىك ەرەكشەلىكتەر. بۇل ءاربىر ناقتى جاعدايدا ادەتتەن تىس كوزقاراستى تالاپ ەتەدى.

پاسيەنتتەردىڭ بۇل ساناتىن كەشەندى ەمدەۋدە دارى-دارمەكپەن ەمدەۋ ۇلكەن ماڭىزعا يە. بۇنداي ەم كەزىندە كوپتەگەن قيىنشىلىقتار مەن قاتەلىكتەر تۋىندايدى. اتاپ ايتقاندا، پرەپاراتتى تاڭداۋ، ونىڭ مولشەرى مەن بەرىلۋ ءتارتىبى، تيىمدىلىگىن باعالاۋ، قوسالقى اسەرلەرىن دەر كەزىندە انىقتاۋ جانە ەمدەۋ ت.ب.

بالالارداعى وبسترۋكتيۆتى برونح سىرقاتى اعىمىنىڭ بىرنەشە ەرەكشەلىكتەرى بار. ولار: بالالاردىڭ اناتوميالىك-فيزيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى جانە برونح-وكپە جۇيەسىنىڭ جاسقا بايلانىستى مورفوفۋنكسيونالدىق وزگەرىستەرى، ءتيىستى دارى-دارمەكتىك ەمدى تالاپ ەتەتىن قوسا-قاباتتاسقان (وكپەدەن تىس) پاتولوگيانىڭ بولۋى، برونحىلاردىڭ گيپەررەاكتيۆتىلىگىنە بەيىمدىك، تىنىس جەتكىلىكسىزدىگىنىڭ ءجيى بايقالۋى، ت.ب.

وبسترۋكتيۆتى وكپە سىرقاتتارىنىڭ نەگىزگى جانە جاعدايعا بايلانىستى ەمى كەزىندە ينگالياسيالىق پرەپاراتتاردى پايدالانۋدا نەبۋلايزەرلەر مامانداردىڭ نازارىن وزىنە اۋدارتىپ وتىر. ءبىز برونحتىڭ وبسترۋكتيۆتى اۋرۋلارى كەزىندە ءار ءتۇرلى دارىلەرمەن نەبۋلايزەرلىك ەم جۇرگىزۋدىڭ تيىمدىلىگى ناتيجەلەرىن ساراپتادىق. 8 بەن 12 جاس ارالاعىنداعى 43 بالانى زەرتتەدىك. ولاردىڭ ىشىندە كلينيكالىق كورىنىس كەزىندەگى ءار ءتۇرلى برونح وبسترۋكتيۆتى سيندرومى بار 15 كىز جانە 18 ەر بالا بولدى. ەم جاعدايى مەن تيىمدىلىگىن ۆەدومستۆولىق ستاندارتتاردا كوزدەلگەن كلينيكالىق-زەرتحانالىك، فۋنكسيونالدىق جانە اسپاپتىك زەرتتەۋ ادىستەرى بويىنشا باعالادىق.

ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان نەبۋلايزەرلىك ەم تيىمدىلىگىن باعالاۋ ءۇشىن زەرتتەلگەن ەمدەلۋشىلەر ەكى توپقا ءبولىندى: 1 توپ – اۋىر دارەجەلى وب (21 بالا)، II توپ – ورتا  دارەجەلى وب (17 بالا).

I جانە II توپتا نەبۋلايزەرلىك تەراپيا (نت) تيىمدىلىگى اۋرۋ اعىمىنىڭ سيپاتىنا قاراي كلينيكالىق-فۋنكسيونالدىق پارامەترلەر بويىنشا رەتروسپەكتيۆتى تۇردە باعالاندى. تالداۋ ناتيجەسىندە نت-نىڭ وب كەزىندەگى نەگىزگى جانە سيمپتوماتيكالىق ەمنىڭ ءتيىمدى ءادىسى ەكەندىگى انىقتالدى. نەبۋلايزەر قولدانۋ ارقىلى امبۋلاتوريا-ەمحانا جاعدايىندا ستاسيونارلىق كومەكسىز اۋرۋدىڭ ءورشۋىن توقتاتۋعا مۇمكىندىك تۋدى. ەشبىر جاعدايدا كەرى اسەر نەمەسە قاجەتسىز ناتيجەلەر بايقالعان جوق. برونح وبسترۋكتيۆتى اۋرۋلاردىڭ نەبۋلايزەرلەر ارقىلى ءۇي جاعدايىنداعى نەگىزگى ءبىر كۋرستىق ەمى نەگىزگى پرەپاراتتارمەن دارى-دارمەكسىز رەميسسيا ۇزاقتىعىن 40 پايىزعا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. ءوز جاعدايىن ناۋقاستىڭ ءوزى باعالاۋى نەگىزىندە سايما-ساي پريەۆەنتيۆتى ەم ۇسىنىلدى؛ ينفەكسيالىق-قابىنۋ اسقىنۋلارى 40 پايىزعا تومەندەتىلدى، بۇل ءوز كەزەگىندە جۇيەلى گليۋكوكورتيكوستەرويدتار قولدانۋ قاجەتتىلىگىن جويدى.

نت ايتارلىقتاي كەرى اسەر تيگىزبەيدى، ەمنىڭ جاراقاتسىز ءادىسى بولىپ تابىلادى. ءادىس بالالارعا پسيحيكالىق-ەموسيالىق قولايسىزدىق تۋعىزبايدى، بۇل برونح وبسترۋكتيۆتى سيندرومدى ەمدەۋدە وتە ماڭىزدى. بۇل ەم ءادىسىن ەنگىزۋگە دالەل – وڭ  كلينيكالىق-زەرتحانالىق اسەرلەردىڭ الىنۋى.

ح. ۋ. قاليبەكوۆا

---