وسى شاق
ءپانى: قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وسى شاق
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) وقۋشىلارعا وسى شاق تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ. وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا بىلىمدەرىن بايقاۋ، تولىقتىرۋ.
2) وزىندىك جانە شىعارماشىلىق جۇمىس داعدىلارىن، بەلسەندىلىگى مەن ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. شاقتاردى ايىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
3) ءوز ءبىلىمىن جانە جولداستارىنىڭ ءبىلىمىن باعالاۋعا، جاۋاپ بەرۋ رەتىن ساقتاپ ءبىر - ءبىرىن تىڭداۋعا تاربيەلەۋ.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ،
ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، دۇنيەتانۋ، انا ءتىلى
كورنەكىلىگى: سلايد، وقۋلىق، داپتەر، تىرەك سىزبالار، كەستەلەر
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
a. پسيحولوگيالىق دايىندىق: «اتموسفەرالىق ىنتىماقتاستىق»
b. توپقا ءبولۋ: ولەڭ شۋماعى بويىنشا
c. ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆتىڭ «شەشەنىڭ بالالارىن ءسۇيۋى» ولەڭىنىڭ ەكى شۋماعى الىندى
d. ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ (1885 - 1935) – اقىن، جازۋشى. قوستاناي وڭىرىندە تۋىلعان. «ويان، قازاق» اتتى كىتابى بار. اۆتوردان العى ءسوز. ءمىرجاقىپ «ويان، قازاق» كىتابىندا ۇران سالىپ حالقىن ونەر - بىلىمگە شاقىرعان. قازاق ەلىنىڭ باسقا جۇرتپەن تەرەزەسى تەڭەلىپ، ىرگەلى ەل بولۋىن كوكسەگەن.
ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ – قازاقتىڭ بەلگىلى اقىنى، جازۋشى، اعارتۋشى - پەداگوگ. جاستايىنان جەتىم قالىپ، اعاسىنىڭ قامقورلىعىندا وسەدى. 1928 جىلى حالىق جاۋى دەگەن جالعان جالامەن 10 جىلعا اباقتى جازاسىنا كەسىلەدى. اباقتىدا جاتىپ، اۋىر ناۋقاستان قايتىس بولادى. قازاق ادەبيەتىنىڭ العاشقى رومانى بولىپ سانالاتىن «باقىتسىز جامال» اتتى رومانى بار.
ءى توپ:
كىم سەندەردى، بالالار سۇيەتۇعىن،
قۋانىشىڭا قۋانىپ، قايعىڭا كۇيەتۇعىن.
ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ كىرپىك قاقپاي
شەشەڭ بايعۇس دامىلسىز جۇرەتۇعىن
ءىى توپ:
كىم سەندەردى، بالالار تەربەتەتىن،
ەركەلەتىپ، ويناتىپ، سەرگىتەتىن؟
جالقاۋ بولساڭ، بالالار، جامان بولساڭ،
قامقور اناڭ كوز جاسىن كولدەتەتىن.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: «ءبىز بەيبىتشىلىكتى سۇيەمىز» تاقىرىبىنا جازعان اڭگىمەلەرىن وقىتۋ
1. سلايد:
سەرپىلگەن سۇراقتار ستراتەگياسى: وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە سۇراقتار قويادى.
ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
ەتىستىكتىڭ سۇراقتارىن اتا.
بولىمدى، بولىمسىز ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
دارا ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
كۇردەلى ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
ەتىستىكتەردىڭ جىكتەلۋى دەگەنىمىز نە؟
ەتىستىككە ءىس - ارەكەتتىڭ قاي جاقتا ايتىلعانىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن جىكتىك جالعاۋلارى جالعانادى:
ەتىستىككە جىكتىك جالعاۋلارى جالعانىپ وزگەرۋىن ەتىستىكتىڭ جىكتەلۋى دەيدى.
ەتىستىكتىڭ شاقتارى: ەتىستىك ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋ مەزگىلىن (ۋاقىتىن) بىلدىرەدى. سوعان وراي ەتىستىكتىڭ ءۇش شاعى بولادى: وسى شاق، وتكەن شاق، كەلەر شاق
2. سلايد:
3. سلايد: «ويلان» كەستەسىنىڭ سىرىن اشۋ ارقىلى بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن ايتايىق
سانداردى ءوسۋ رەتىمەن ورنالاستىر
581 1685 1215 377 828 900
س ق ا و ى ش
4. سلايد: بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «وسى شاق» ورىسشا؛ اعىلشىنشا؛
5. سلايد: ماقساتى
وقۋلىقپەن جۇمىس:
25 جاتتىعۋ
قايرات قايراق قايراپ وتىر.
قايراقپەن بالتا قايراپ وتىر
• جاڭىلتپاشتى وقىپ جاتقا جاز.
• ەتىستىكتەردىڭ استىن سىزۋ، ولارعا سۇراق قوي.
• ەتىستىكتى ءۇش جاقتا جەكەشە، كوپشە تۇردە جىكتە. بۇلار قاشان بولعان ءىستى ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايت
ءى توپ: جەكەشە تۇردە ءىى توپ كوپشە تۇردە
مەن قايراپ وتىرمىن
سەن قايراپ وتىرسىڭ
ءسىز قايراپ وتىرسىز
ول قايراپ وتىر
ءبىز قايراپ وتىرمىز
سەندەر قايراپ وتىرسىڭدار
سىزدەر قايراپ وتىرسىزدار
ولار قايراپ وتىر
قانداي قورىتىندى شىعارۋعا بولادى.
وسى شاق ەتىستىكتەر ءىس - ارەكەتتىڭ ءقازىر بولىپ جاتقانىن بىلدىرەدى. وسى شاق ەتىستىكتەر نە ىستەپ وتىرمىن؟ نە ىستەپ وتىرسىڭ؟ نە ىستەپ وتىر؟
26 - جاتتىعۋ اۋىزشا ورىندالادى.
بەرىلگەن سوزدەردى پايدالانىپ، سويلەم قۇراپ وقى. ەتىستىكتەردى تاپ، ولارعا سۇراق قوي.
ءى توپ جەكەشە ءتۇرىن ايتادى
مەن ويلاپ وتىرمىن
سەن ويلاپ وتىرسىڭ
ءسىز ويلاپ وتىرسىز
ول ويلاپ وتىر
ءىى توپ كوپشە ءتۇرىن ايتادى
ءبىز ويلاپ وتىرمىز
سەندەر ويلاپ وتىرسىڭدار
سىزدەر ويلاپ وتىرسىزدار
ولار ويلاپ وتىر
ەتىستىكتەر قاشان بولعان ءىستى ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايت. نەگە وسى شاقتا تۇرعانىن دالەلدە
سەبەبى: ءىستىڭ ءقازىر بولىپ جاتقانىن ءبىلدىرىپ تۇر، وعان نە ىستەپ وتىر؟ نە ىستەپ وتىرسىڭ؟ نە ىستەپ وتىرسىڭ دەگەن سۇراقتار قويىلىپ تۇر.
28 - جاتتىعۋ تاقتادا ورىنداتۋ.
سويلەمدەردى كوشىرىپ جاز. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداۋ. بايانداۋىشتىڭ وسى شاقتا تۇرعانىن دالەلدە.
6. سلايد: «كىم جىلدام؟» جالعاسىن تاپ.
وقىساڭ،..... سۋسىن ءىشىڭىز
اياعىڭ اۋىرسا،....... ءبارىن بىلەسىڭ
كوپ ۇيىقتاساڭ،...... قولىڭمەن سۇرتپە.
شولدەسەڭىز،...... باسىڭ اۋىرادى.
كوزىڭ اۋىرسا،......... كوپ جۇرمە.
جاز شىقسا،....... كۇن ىسيدى.
7. سلايد: 29 – جاتتىعۋ جۇمباقتى وقىپ، شەشۋىن تاپ. «گلوبۋس»
ەتىستىكتىڭ قاي شاقتا، قاي جاقتا تۇرعانىن ايت.
جۇمباقتىڭ شەشۋىندەگى ءوز تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
«گلوبۋس» جەردىڭ بارىنشا كىشىرەيتىلىپ جاسالعان ۇلگىسى گلوبۋس دەپ اتالادى. گلوبۋس - لاتىن تىلىندە شار دەگەن ءسوز. گلوبۋستا دا كارتاداعىداي جەر بەتى ءتۇرلى ءتۇستى بوياۋلارمەن كەسكىندەلگەن. ونىڭ تورتتەن ءۇشى كوگىلدىر تۇسكە بويالعان. ول - مۇحيتتار مەن تەڭىزدەر
قورىتىندى: ەكى توپ ءبىر – بىرىنە جەلدەتكىش سىيلايدى ول جەلدەتكىشتە سۇراقتار بەرىلەدى بۇگىنگى ساباققا بايلانىستى
1. وسى شاق دەگەندى قالاي ءتۇسىندىڭ
2. ەتىستىك ورىسشا قالاي ايتىلادى؟
3. وسى شاقتىڭ سۇراقتارىن اتا.
4. ەتىستىكتىڭ نەشە شاعى بار.
5. «وتىر» ءسوزىن ءۇش شاقتا ايت
6. «تۇر» ءسوزىن ءۇش شاقتا ايت
7. سلايد: نەنى ءبىلدىم؟
8. ساباقتى باعالاتۋ
ءۇي تاپسىرماسى: 30 جاتتىعۋ
9. سلايد: رەفلەكسيا:
• ساباق ساعان ۇنادى ما؟
• قانداي كوڭىل كۇيدە بولدىڭ؟
• قانداي قىزىقتى ساتتەر بولدى؟
• وزىڭە نەلەردى الدىڭ؟ ەتىستىكتىڭ شاقتارى تۋرالى ءبىلىم الدىم
• بۇگىن ساباقتا اتا - اناڭا جاقسى كوڭىل كۇي سىيلاي الدىم دەپ ويلايسىڭ با
• ءمۇعالىمنىڭ كوڭىلىنەن شىقتىم دەپ ويلايسىڭ با؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وسى شاق
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) وقۋشىلارعا وسى شاق تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ. وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا بىلىمدەرىن بايقاۋ، تولىقتىرۋ.
2) وزىندىك جانە شىعارماشىلىق جۇمىس داعدىلارىن، بەلسەندىلىگى مەن ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. شاقتاردى ايىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
3) ءوز ءبىلىمىن جانە جولداستارىنىڭ ءبىلىمىن باعالاۋعا، جاۋاپ بەرۋ رەتىن ساقتاپ ءبىر - ءبىرىن تىڭداۋعا تاربيەلەۋ.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ،
ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، دۇنيەتانۋ، انا ءتىلى
كورنەكىلىگى: سلايد، وقۋلىق، داپتەر، تىرەك سىزبالار، كەستەلەر
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
a. پسيحولوگيالىق دايىندىق: «اتموسفەرالىق ىنتىماقتاستىق»
b. توپقا ءبولۋ: ولەڭ شۋماعى بويىنشا
c. ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆتىڭ «شەشەنىڭ بالالارىن ءسۇيۋى» ولەڭىنىڭ ەكى شۋماعى الىندى
d. ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ (1885 - 1935) – اقىن، جازۋشى. قوستاناي وڭىرىندە تۋىلعان. «ويان، قازاق» اتتى كىتابى بار. اۆتوردان العى ءسوز. ءمىرجاقىپ «ويان، قازاق» كىتابىندا ۇران سالىپ حالقىن ونەر - بىلىمگە شاقىرعان. قازاق ەلىنىڭ باسقا جۇرتپەن تەرەزەسى تەڭەلىپ، ىرگەلى ەل بولۋىن كوكسەگەن.
ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ – قازاقتىڭ بەلگىلى اقىنى، جازۋشى، اعارتۋشى - پەداگوگ. جاستايىنان جەتىم قالىپ، اعاسىنىڭ قامقورلىعىندا وسەدى. 1928 جىلى حالىق جاۋى دەگەن جالعان جالامەن 10 جىلعا اباقتى جازاسىنا كەسىلەدى. اباقتىدا جاتىپ، اۋىر ناۋقاستان قايتىس بولادى. قازاق ادەبيەتىنىڭ العاشقى رومانى بولىپ سانالاتىن «باقىتسىز جامال» اتتى رومانى بار.
ءى توپ:
كىم سەندەردى، بالالار سۇيەتۇعىن،
قۋانىشىڭا قۋانىپ، قايعىڭا كۇيەتۇعىن.
ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ كىرپىك قاقپاي
شەشەڭ بايعۇس دامىلسىز جۇرەتۇعىن
ءىى توپ:
كىم سەندەردى، بالالار تەربەتەتىن،
ەركەلەتىپ، ويناتىپ، سەرگىتەتىن؟
جالقاۋ بولساڭ، بالالار، جامان بولساڭ،
قامقور اناڭ كوز جاسىن كولدەتەتىن.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: «ءبىز بەيبىتشىلىكتى سۇيەمىز» تاقىرىبىنا جازعان اڭگىمەلەرىن وقىتۋ
1. سلايد:
سەرپىلگەن سۇراقتار ستراتەگياسى: وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە سۇراقتار قويادى.
ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
ەتىستىكتىڭ سۇراقتارىن اتا.
بولىمدى، بولىمسىز ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
دارا ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
كۇردەلى ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟
ەتىستىكتەردىڭ جىكتەلۋى دەگەنىمىز نە؟
ەتىستىككە ءىس - ارەكەتتىڭ قاي جاقتا ايتىلعانىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن جىكتىك جالعاۋلارى جالعانادى:
ەتىستىككە جىكتىك جالعاۋلارى جالعانىپ وزگەرۋىن ەتىستىكتىڭ جىكتەلۋى دەيدى.
ەتىستىكتىڭ شاقتارى: ەتىستىك ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋ مەزگىلىن (ۋاقىتىن) بىلدىرەدى. سوعان وراي ەتىستىكتىڭ ءۇش شاعى بولادى: وسى شاق، وتكەن شاق، كەلەر شاق
2. سلايد:
3. سلايد: «ويلان» كەستەسىنىڭ سىرىن اشۋ ارقىلى بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن ايتايىق
سانداردى ءوسۋ رەتىمەن ورنالاستىر
581 1685 1215 377 828 900
س ق ا و ى ش
4. سلايد: بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «وسى شاق» ورىسشا؛ اعىلشىنشا؛
5. سلايد: ماقساتى
وقۋلىقپەن جۇمىس:
25 جاتتىعۋ
قايرات قايراق قايراپ وتىر.
قايراقپەن بالتا قايراپ وتىر
• جاڭىلتپاشتى وقىپ جاتقا جاز.
• ەتىستىكتەردىڭ استىن سىزۋ، ولارعا سۇراق قوي.
• ەتىستىكتى ءۇش جاقتا جەكەشە، كوپشە تۇردە جىكتە. بۇلار قاشان بولعان ءىستى ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايت
ءى توپ: جەكەشە تۇردە ءىى توپ كوپشە تۇردە
مەن قايراپ وتىرمىن
سەن قايراپ وتىرسىڭ
ءسىز قايراپ وتىرسىز
ول قايراپ وتىر
ءبىز قايراپ وتىرمىز
سەندەر قايراپ وتىرسىڭدار
سىزدەر قايراپ وتىرسىزدار
ولار قايراپ وتىر
قانداي قورىتىندى شىعارۋعا بولادى.
وسى شاق ەتىستىكتەر ءىس - ارەكەتتىڭ ءقازىر بولىپ جاتقانىن بىلدىرەدى. وسى شاق ەتىستىكتەر نە ىستەپ وتىرمىن؟ نە ىستەپ وتىرسىڭ؟ نە ىستەپ وتىر؟
26 - جاتتىعۋ اۋىزشا ورىندالادى.
بەرىلگەن سوزدەردى پايدالانىپ، سويلەم قۇراپ وقى. ەتىستىكتەردى تاپ، ولارعا سۇراق قوي.
ءى توپ جەكەشە ءتۇرىن ايتادى
مەن ويلاپ وتىرمىن
سەن ويلاپ وتىرسىڭ
ءسىز ويلاپ وتىرسىز
ول ويلاپ وتىر
ءىى توپ كوپشە ءتۇرىن ايتادى
ءبىز ويلاپ وتىرمىز
سەندەر ويلاپ وتىرسىڭدار
سىزدەر ويلاپ وتىرسىزدار
ولار ويلاپ وتىر
ەتىستىكتەر قاشان بولعان ءىستى ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايت. نەگە وسى شاقتا تۇرعانىن دالەلدە
سەبەبى: ءىستىڭ ءقازىر بولىپ جاتقانىن ءبىلدىرىپ تۇر، وعان نە ىستەپ وتىر؟ نە ىستەپ وتىرسىڭ؟ نە ىستەپ وتىرسىڭ دەگەن سۇراقتار قويىلىپ تۇر.
28 - جاتتىعۋ تاقتادا ورىنداتۋ.
سويلەمدەردى كوشىرىپ جاز. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداۋ. بايانداۋىشتىڭ وسى شاقتا تۇرعانىن دالەلدە.
6. سلايد: «كىم جىلدام؟» جالعاسىن تاپ.
وقىساڭ،..... سۋسىن ءىشىڭىز
اياعىڭ اۋىرسا،....... ءبارىن بىلەسىڭ
كوپ ۇيىقتاساڭ،...... قولىڭمەن سۇرتپە.
شولدەسەڭىز،...... باسىڭ اۋىرادى.
كوزىڭ اۋىرسا،......... كوپ جۇرمە.
جاز شىقسا،....... كۇن ىسيدى.
7. سلايد: 29 – جاتتىعۋ جۇمباقتى وقىپ، شەشۋىن تاپ. «گلوبۋس»
ەتىستىكتىڭ قاي شاقتا، قاي جاقتا تۇرعانىن ايت.
جۇمباقتىڭ شەشۋىندەگى ءوز تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
«گلوبۋس» جەردىڭ بارىنشا كىشىرەيتىلىپ جاسالعان ۇلگىسى گلوبۋس دەپ اتالادى. گلوبۋس - لاتىن تىلىندە شار دەگەن ءسوز. گلوبۋستا دا كارتاداعىداي جەر بەتى ءتۇرلى ءتۇستى بوياۋلارمەن كەسكىندەلگەن. ونىڭ تورتتەن ءۇشى كوگىلدىر تۇسكە بويالعان. ول - مۇحيتتار مەن تەڭىزدەر
قورىتىندى: ەكى توپ ءبىر – بىرىنە جەلدەتكىش سىيلايدى ول جەلدەتكىشتە سۇراقتار بەرىلەدى بۇگىنگى ساباققا بايلانىستى
1. وسى شاق دەگەندى قالاي ءتۇسىندىڭ
2. ەتىستىك ورىسشا قالاي ايتىلادى؟
3. وسى شاقتىڭ سۇراقتارىن اتا.
4. ەتىستىكتىڭ نەشە شاعى بار.
5. «وتىر» ءسوزىن ءۇش شاقتا ايت
6. «تۇر» ءسوزىن ءۇش شاقتا ايت
7. سلايد: نەنى ءبىلدىم؟
8. ساباقتى باعالاتۋ
ءۇي تاپسىرماسى: 30 جاتتىعۋ
9. سلايد: رەفلەكسيا:
• ساباق ساعان ۇنادى ما؟
• قانداي كوڭىل كۇيدە بولدىڭ؟
• قانداي قىزىقتى ساتتەر بولدى؟
• وزىڭە نەلەردى الدىڭ؟ ەتىستىكتىڭ شاقتارى تۋرالى ءبىلىم الدىم
• بۇگىن ساباقتا اتا - اناڭا جاقسى كوڭىل كۇي سىيلاي الدىم دەپ ويلايسىڭ با
• ءمۇعالىمنىڭ كوڭىلىنەن شىقتىم دەپ ويلايسىڭ با؟
You Might Also Like
