سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
وتباسى تاربيەسى
وتباسى تاربيەسى

ءتارتىپتىڭ ەڭ تاماشا مەكتەبى – وتباسى
س.سمايلس

مەكتەپتەگى تاربيە جۇمىسىنىڭ ناتيجەلىگىنىڭ ءبىر ۇشى اتا-انالارمەن، قوعامداستىقپەن مەكتەپتىڭ بىرلەسكەن ارەكەتىندە ەكەنى ەش ۋاقىتتا كۇمان تۋعىزبايدى.بالا تاربيەسى مەن دامۋىنداعى باستى ءرول اتقارۋشى وتباسى. تاربيە – الدىن الا جاسالعان ارناۋلى جوسپار بويىنشا ماقساتى باعىتتالا جانە ۇيىمداستىرىلا جۇرگىزىلەدى. بالا ءومىرىنىڭ باسىم بولىگى وتباسىندا وتەدى. وتباسى – ادامزات بەسىگىن تەربەتكەن ۇيا بولسا، بالانىڭ باس ۇستازى – اتا-انا. سوندىقتان بالا مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاعانعا دەيىنگى ونىڭ العاشقى ۇستازى – اتا-اناسى. وتباسى مەكتەپپەن بىرلەسىپ وقۋ-تاربيە ءۇردىسىنىڭ نە تابىستى نە تابىسسىز بولۋىن انىقتايتىن تاربيەلەۋشى ورتانىڭ فاكتورلارىنىڭ ماڭىزدى كەشەنىن تۋعىزادى.

مەكتەپ پەن وتباسىنىڭ ىنتىماقتاستىعىن جۇزەگە اسىرۋدا سىنىپ جەتەكشى نەگىزگى ءرول اتقارادى. جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەگى سىنىپ جەتەكشىسى – سىنىپتان تىس تاربيە جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋىمەن، ۇيلەستىرۋمەن جانە وتكىزۋمەن اينالىساتىن پەداگوگ. بۇل سىنىپ ۇجىمىنداعى ءار الۋان تاربيەلەۋدىڭ تۇرلەرى ارقىلى مەكتەپ پەن بالا اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى ۇيىمداستىرىپ، ءار وقۋشىنىڭ جەكە وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتە بىلۋىنە جاعداي جاساپ، ءوز قىزمەتىن وقۋ تاربيە جۇمىسىنىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسىندە جۇزەگە اسىراتىن ءوز ءىسىنىڭ شەبەرى.

پەداگوگيكالىق تاجىريبەدە وقۋشىلار اتا-انالارمەن مەكتەپ پەن سىنىپ جەتەكشىسى جۇمىسىنىڭ بەس ءتۇرلى قىزمەتى انىقتالعان.
ولاردىڭ 1 – قىزمەتى: اتا-انالاردى وقۋ-تاربيە ۇردىسىندە ءتۇرلى ارەكەتتەر ارقىلى تارتۋ

• بالالار مەن اتا-انالاردىڭ شىعارماشىلىق كۇنى؛
• اشىق سىنىپتار مەن سىنىپتان تىس ءىس-شارالار؛
• اتا-انالاردىڭ مەكتەپ كەڭەسى جۇمىسىنا قاتىسۋى؛
• مەكتەپ پەن سىنىپتىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن كۇشەيتۋگە جانە سىنىپتان تىس ءىس-شارالار ۇيىمداستىرۋعا كومەك كورسەتۋ.
2-قىزمەتى: اتا-انالارمەن پەداگوگيعالىق – پسيحولوگيالىق اعارتۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ
• تاربيەنىڭ جەكەلەگەن ماسەلەلەرى بويىنشا اتا-انالارعا مەكتەپتىك، سىنىپتىق كونفەرەنسيالار ۇيىمداستىرۋ؛
• پسيحولوگيالىق، پەداگوگيكالىق، مەديسينالىق زاڭ تۋرالى كەڭەستەر؛
• ترەنينگتەر؛

• قىزىعۋشىلىقتارى نەگىزىندە (قابىلەتتى بالالار، قيىن بالالار، ءتۇرلى ۇيىرمەلەرگە قاتىساتىن بالالار ت.ب.) اتا-انالار لەكتورييلەرى.
3 – قىزمەتى: اتا-انالاردى بالالاردى بىرلەسكەن ارەكەتكە تارتۋ
ونىڭ فورمالارى:
• سىنىپ جەتەكشىسى ۇيىمداستىرعان بارلىق ارەكەتكە قاتىسۋ (ساياحات، سەنبىلىكتەر، جوندەۋ جۇمىستارى ت.ب.)؛
• جالپى مەكتەپتىك ءداستۇرلى ءىس-شارالاردى ۇيىمداستىرۋعا اتا-انالاردى قالىپتاستىرۋ (تۇلەكتەر كەشى، ارداگەرلەرمەن كەزدەسۋ ت.ب.)؛
• وقىرماندار كونفەرەنسياسى؛
• وتباسىلىق ويىن بايقاۋلارى؛

• رەسپۋبليكا جانە ونىڭ شەگىنەن تىس الىس جورىقتارعا شىعۋدى نەمەسە دايىندالۋدى اتا-انالارمەن بىرگە جۇرگىزىلدى.
4 – قىزمەتى: جەكەلەگەن وقۋشىلاردىڭ وتباسىنداعى تاربيەگە تۇزەتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ.
• تاربيە سالاسىندا بايلانىستى پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق كەڭەستەر مەن كومەكتەر بەرۋ؛
• «قيىن» جانە «كاتەرلى توپ» بالالارىنا كوڭىل ءبولۋ؛
• وتباسىندا ءجيى كيكىلجىڭ ناتيجەسىندە پسيحولوگيالىق احۋالدى اۋىر جانە قيىن بالا ءوسىپ كەلە جاتقان وتباسىنا كوڭىل ءبولۋ.
5 – قىزمەتى: اتا-انالار بەلسەندىلىكتەرى مەن اتا-انالاردىڭ قوعامدىق ۇيىمدارىمەن ءوزارا ارەكەت ەتۋ.

اتا-انالار ۋنيۆەرسيتەتى.
ەرەجەسى:
• ءار وقۋشىنىڭ جەكە ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرىپ، ولاردى جەكە تۇلعا رەتىندە قالىپتاستىرۋعاا كومەكتەسى، وقۋشىلاردىڭ دەكە باسىن سىيلاۋعا ۇيرەتۋ، دورەكىلىككە جول بەرمەۋ
• وقۋشىلاردىڭ جانۇيالارىمەن، اتا-انالارىمەن تىعىز بايلانىستى بولۋ، مادەنيەتتى سىپايى قارىم قاتىناس ورناتۋعا وقۋشىنى، اتا-انانى جەكە تۇلعا رەتىندە قۇرمەتتەۋگە ۇيرەتۋ
• مەكتەپ مۇلكىن ساقتاۋعا اتسالىسۋ
• مۇعالىمدەر مەن اتا-انالار اراسىنداعى تىعىز بايلانىستى ورناتۋعا ىقپال ەتۋ
• مۇمكىندىك بولعان جاعدايدا وقۋشىنىڭ، اتا-انانىڭ تالاپ-تىلەكتەرىمەن ساناسۋ
• مەكتەپتەگى ءتۇرلى ءىس-شارالارعا كومەكتەسۋ
• سىنىپتان تىس ءىس-شارالارعا ءوز پىكىرىن ءبىلدىرۋ
• ماتەريالدىق تەحنيكالىق بازانى كوتەرۋگە كومەك كورسەتۋ
• باقىلاۋشىلىق قىزمەت
• بالا تاربيەسىنە اتا-انالاردى بەلسەندى قاتىستىرۋ

جاس اتا-انالار مەكتەبى
ەرەجەسى:
• بالالاردى جاقسى قاسيەتتەرگە باۋلۋ، ۇلكەندەردى سىيلاۋعا، قامقور بولۋعا ۇيرەتۋ
• وقۋشىلاردى يماندىلىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ
• ادام بويىنداعى ۇنامدى، ۇنامسىز قاسيەتتەردى ايىرا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ادەپ الىپپەسىن بويىنا دارىتۋعا ىقپال جاساۋ
• ادەپ-عۇرىپى ساقاتايتىن، ءداستۇردى جالعاستىرۋ مەن قايىرىمدى ۇرپاق تاربيەلەۋ
• اتا-بابالارىمىزدىڭ بىزگە جەتكەن كوپتەگەن ۇلاعاتتى عيبرات الارلىق تاماشا تالىم-تاربيەسىن جاس ۇرپاققا ۇعىندىرۋ
• تاربيە سالاسىنا بايلانىستى اتا-انالاردىڭ سۇرانىسى بويىنشا ءتۇرلى سەمينارلار، ترەنينگتەر وتكىزۋ
• حالقىمىزدىڭ ادەت-عۇرپىن ساقتاۋ، جالعاستىرۋ ماقساتىندا اتا-انالارمەن ءتۇرلى ءىس-شارالار وتكىزۋگە كومەكتەسى
• بالا تاربيەسىنە بايلانىستى ءتۇرلى سۇراقتار بويىنشا مۇعالىمدەر جانە پسيحولوگا، الەۋمەتتىك پەداگوگتان كەڭەستەر الۋ
• وتباسىندا جانە مەكتەپتەگى بالانىڭ مادەنيەتتى ءجۇرىس-تۇرىسىن تاربيەلەۋ ادىستەرىن پەداگوگتارمەن بىرلەسە وتىرىپ تالقىلاۋ
• وتباسىنىڭ بالا تاربيەلەۋدەگى ءرولى بويىنشا تاقىرىپتىق جيىندار
• اتا-انالارى پەداگوگيكالىق-پسيحولوگيالىق ءبىلىم، بىلىكتەر مەن قارۋلاندىرۋ

اقساقالدار كەڭەسى
ەرەجەسى:
• اتالاردان قالعان ۇلاعاتتى،عيبرات الارلاقى سوزدەردى بالالارعا ۇعىندىرۋ، سول سوزدەردى ونەگە الۋعا باۋلۋ
• جان-جاقتى دامىعان تۇلعا تاربيەلەۋگە اتا-اناعا سىنىپ جەتەكشىسىنە كومەك بەرۋ
• ءوز ەلىنىڭ پاتريوتىن تاربيەلەۋ
• اتا-تەگىن بىلۋگە ۇيرەتۋ
• اتا-بابا ءداستۇرىن جالعاستىرۋ
• وقۋشىلاردى مەملەكەتىمىزدىڭ دوستىق پەن بەيبىتشىلىك قارىم-قاتىناسى مەن تاريحىن بىلۋگە تاربيەلەۋ
• وقۋشى مەن ءمۇعالىم اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى رەتتەۋگە ىقپال ەتۋ
• ءمۇعالىم مەن اتا-انا اراسىنداعى ۇيلەسىمدى يىعىز بايلانىستى ورناتۋعا اقىل كەڭەستەر بەرۋ.

وتباسى مەن مەكتەپ اراسىنداعى ىنتماقتاستىققا كەلەسى تىرەك سىزبا بويىنشا ۇيىمداستىرۋعا بولادى:
وتباسى – ادام تاربيەسى ءۇشىن ەڭ جاقىن الەۋمەتتىك ورتا. وتباسى بەلگىلى داستۇرلەردىڭ جاعىمدى ونەگەلەردىڭ، مۇرالار مەن سالت-داستۇرلەردىڭ ساقتاۋشىسى. وتباسىندا بالا العاش رەت ومىرمەن، قورشاعان ورتامەن تانىسىپ، مىنەز-قۇلىق نورمالارىن يگەرەدۋ. وتباسى بالانىڭ ازامات بولىپ ءوسۋىنىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى. وتباسىنىڭ باستى قىزمەتى – بالا تاربيەلەۋ. وتباسى تاربيەسى – بۇل جالپى تاربيەنىڭ ەڭ باستى بولىگى.
مەكتەپ قىزمەتى قازىرگى زامان تالابىنا ساي تولىق ءوزىن-وزى دامىتاتىن تۇلعا قالىپتاستىرۋ ءۇشىن تۇلعاعا باعدارلانعان بولۋى ءتيىس. دەمەك، وقۋشىنى ءوزىن-وزى دامىتاتىن مادەنيەت ادامى رەتىندە قاراستىراتىن بالاعا دەگەن قۇندىلىق قاتىناس ورناتۋ كەرەك. وقۋشى ءوزىن باسقالاردىڭ اراسىنان شىعارىپ، بولەك قارامايىنشا، ءوز ءومىرىنىڭ ماعىناسىن، ءوزىن-وزى جەتە تۇسىنبەيىنشە، تولىققاندى ءبىلىم الىپ، دامۋى مۇمكىن ەمەس.

ءوسىپ كەلە جاتقان ۇرپاققا بۇل ماسەلەدە كومەكتەسۋ، وعان قولايلى جاعداي تۋعىزىپ، قولداۋ كورسەتۋ پەداگوگ پەن اتا-انانىڭ باستى مىندەتى بولۋى ءتيىس. بالاعا قولداۋ كورسەتۋ، بىرىنشىدەن، ونىڭ رۋحاني ادامگەرشىلىگىن، ءوزىن-وزى دامىتۋىن، ونىڭ دەنساۋلىعى مەن، وقۋىمەن، جەكە باس ەرەكشەلىگىمەن بايلانىستى ماسەلەلەردى شەشۋدى قامتاماسىز ەتۋ، ەكىنشىدەن، بالالاردىڭ دامۋى جانە ءوزىن ءوزى بامىتۋى ءۇشىن قولايلى جاعداي تۋعىزۋ ، ءقاۋىپسىز ورتا قۇرۋدى بىلدىرەدى.

وتباسى – سالىستىرمالى تۇردە تاربيەنىڭ تۇيىق ينستيتۋتى، اتا-انالاردىڭ تاربيەلىك كۇش قۇاتى مەن مۇمكىندىگىنىڭ ءار ءتۇرلى دەڭگەيدە بولاتىنىن ەسكەرۋ قاجەت. سوندىقتان اتا-انالارمەن جۇمىستا مەكتەپ ءتۇرلى امالدار مەن ادىستەردى سارالاپ قولدانۋ كەرەك.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما