وتباسىم – باقىت مەكەنى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم
تاقىرىبى: وتباسىم – باقىت مەكەنى
ءبولىمى: ءوزىن – ءوزى تانۋ
ماقساتى: سۇيىسپەنشىلىك، سىيلاستىق قۇندىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى: - وتباسى سۇيىسپەنشىلىگى، سىيلاستىعى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ؛
- وتباسىنداعى ءوزارا سىيلاستىق قارىم – قاتىناس داعدىلارىن دامىتۋ؛
- وتباسىنا سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: وتباسى – سەميا، اتا – دەدۋشكا، اجە – بابۋشكا، اعا – برات، اپا – سەسترا.
ارەكەت كەزەڭدەرى
تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتى
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشى كەزەڭ
شاتتىق شەڭبەرى:
ءبىزدىڭ توپتا بالالار،
تاتۋ – ءتاتتى وينايمىز.
دوس كوڭىلى ءارقاشان
تەك جاقسىلىق ويلايمىز.
بالالار شەڭبەر بويىنا جينالىپ، ولەڭ جولدارىن قوسىلىپ ايتادى.
ۇيىمداستىرۋشىلىق - ىزدەنۋشىلىك كەزەڭ
- بۇگىن ءبىز «ءوزىن – ءوزى تانۋ» الەمىنىڭ كارتاسىنداعى «وتباسى» ايالداماسىنا توقتالامىز. وسى ايالداماداعى سۋرەتكە قاراپ اڭگىمە قۇراستىرىپ كورەيىكشى.
اڭگىمەلەسۋ.
* وتباسى دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
* وتباسىن نەلىكتەن جاقسى كورەسىڭدەر؟
- اجەمىز، اتامىز، انامىز، اكەمىز ءتىپتى اعا - اپكەلەرىمىز ءبىزدى ەركەلەتىپ اتايدى. ولار سەندەردى «كۇنىم»، «ايىم»، «جۇلدىزىم» دەپ اسپانداعى عاجايىپ نارسەلەرگە تەڭەيدى. قانە، وتباسىندا سەندەردى كىمدەر جانە قالاي ەركەلەتەدى ەكەن. ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ ايتىپ كورەيىكشى.
ءا. يسقاقوۆتىڭ «كىم ويلاپ تاپقان؟» ولەڭىن وقىپ بەرىپ، بالالارمەن بىرگە قايتالاۋ.
ويىن: «اينالايىن، تولعانايىن!
ويىنعا 4 - 5 بالانى شىعارىپ، كوزدەرىن ورامالمەن بايلايدى. اتا – انالار دا ورتاعا شىعىپ، ءارقايسىسى ءوز بالالارىن ەركەلەتىپ «اقىلدىم مەنىڭ! جارايسىڭ! كۇلىمدەگەن بوتا كوزىڭنەن اينالايىن! قوشاقانىم! اينالايىن، قۇلىنىم!» دەگەن سوزدەردى ايتادى
ويىننىڭ قورىتىندىسى:
بۇل ويىن بالالاردىڭ وزدەرىنە ارنالىپ ايتىلعان جىلى سوزدەردى ەستەرىنە ءتۇسىرىپ قانا قويماي، سول سوزدەردىڭ جىلىلىعىن سەزىنە وتىرىپ، سوعان لايىقتى بولۋعا ىقپال ەتۋگە باعىتتالادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ءبىز كىشكەنتاي بالامىز،
ءوسىپ – ءونىپ تولامىز.
كۇنگە قاراي تالپىنىپ،
كوككە قولدى سوزامىز.
الىپپە – داپتەرمەن جۇمىس.
داپتەرگە وتباسىلىق سۋرەت جاپسىراتىندارىن ايتادى. (باياۋ اۋەن جىبەرىلىپ قويىلادى).
ە. وتەتىلەۋ ۇلىنىڭ «بەس» ولەڭىن جاتقا سۇراۋ.(1 - 2 بالادان سۇراۋ). بەس ساۋساققا اتا، اجە، اكە، انا جانە ءوزىنىڭ سۋرەتتەرىن ءبىر – بىرلەپ جاپسىرۋ.
- وتباسى مۇشەلەرىن اتاپ شىعىڭدارشى.
- اتا، اجە، اكە، شەشە، اعا، اپا، ءسىڭلى، قارىنداس، ءىنى.
- بالالار وتباسىمىزداعى باسشى كىم؟ (اكە)
- اكە
دايەكسوز.
«كۇننەن جىلۋ تارايدى، انادان مەيىرىم تارايدى» دەگەن دايەكسوزدى وقىپ، كۇن مەن انانىڭ جىلۋى مەن مەيىرىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
- كۇننىڭ شۋاعى بىزگە جىلۋ تاراتادى. ال، انالارىڭ سەندەردى جاقسى كورىپ ءوز مەيىرىمىن تاراتادى ەكەن. سەندەردى ەركەلەتىپ ايمالايدى.
بالالاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى
بالالار اتا – انالارىنىڭ قالاي ەركەلەتەتىنىن ايتادى.
ايتىلعان سوزدەردى ەستي وتىرىپ، ءوز اتا – اناسىن داۋىستارىنان تانيدى.
سەرگىتۋ ءساتىن قيمىلمەن ورىندايدى.
بالالار ۇيدەن اكەلگەن وتباسىلىق سۋرەتتى داپتەرگە ادەمىلەپ جاپسىرادى.
تاقپاقتى جاتقا ايتىپ، تاربيەشىنىڭ تاپسىرماسىن ورىندايدى.
رەفلەكسيۆتى - تۇزەتۋشى كەزەڭ
قورىتىندىلاۋ
- ءبىز بۇگىن وزىمىزگە ەڭ جاقىن، ەڭ قىمبات انامىز، قامقور اكەمىز، قايىرىمدى اتا - اجەمىز، اعا - اپكەمىز، ءىنى - قارىنداسىمىز تۋرالى ايتتىق. ءبىز ولاردى جاقسى كورۋدى، سىيلاۋدى ۇيرەندىك. وتباسىنداعىلار ءارقاشان تاتۋ بولىپ، ءبىرىن – ءبىرى قۇرمەتتەي، سىيلاي ءبىلۋى كەرەك. وتباسى – ول ەڭ جاقىن ادامداردىڭ وشاعى. ءارقاشان وتباسى مۇشەلەرىن سىيلاپ، قۇرمەتتەۋ كەرەك.
جۇرەكتەن جۇرەككە
بالالار وزدەرىنىڭ جىلى سوزدەرىن وتباسى مۇشەلەرىنە ارنايدى.
بالالار ءوزارا وقۋ – ءىس ارەكەتىنەن العان اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋى كەرەك: وتباسى مۇشەلەرىن قۇرمەتتەپ، سىيلاي ءبىلۋى كەرەك.
بولۋى كەرەك: وتباسىندا ادەپتى، سىيلى بولۋى كەرەك.
جاساي ءبىلۋى: بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداي بىلۋلەرى كەرەك.
تاقىرىبى: وتباسىم – باقىت مەكەنى
ءبولىمى: ءوزىن – ءوزى تانۋ
ماقساتى: سۇيىسپەنشىلىك، سىيلاستىق قۇندىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى: - وتباسى سۇيىسپەنشىلىگى، سىيلاستىعى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ؛
- وتباسىنداعى ءوزارا سىيلاستىق قارىم – قاتىناس داعدىلارىن دامىتۋ؛
- وتباسىنا سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: وتباسى – سەميا، اتا – دەدۋشكا، اجە – بابۋشكا، اعا – برات، اپا – سەسترا.
ارەكەت كەزەڭدەرى
تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتى
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشى كەزەڭ
شاتتىق شەڭبەرى:
ءبىزدىڭ توپتا بالالار،
تاتۋ – ءتاتتى وينايمىز.
دوس كوڭىلى ءارقاشان
تەك جاقسىلىق ويلايمىز.
بالالار شەڭبەر بويىنا جينالىپ، ولەڭ جولدارىن قوسىلىپ ايتادى.
ۇيىمداستىرۋشىلىق - ىزدەنۋشىلىك كەزەڭ
- بۇگىن ءبىز «ءوزىن – ءوزى تانۋ» الەمىنىڭ كارتاسىنداعى «وتباسى» ايالداماسىنا توقتالامىز. وسى ايالداماداعى سۋرەتكە قاراپ اڭگىمە قۇراستىرىپ كورەيىكشى.
اڭگىمەلەسۋ.
* وتباسى دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
* وتباسىن نەلىكتەن جاقسى كورەسىڭدەر؟
- اجەمىز، اتامىز، انامىز، اكەمىز ءتىپتى اعا - اپكەلەرىمىز ءبىزدى ەركەلەتىپ اتايدى. ولار سەندەردى «كۇنىم»، «ايىم»، «جۇلدىزىم» دەپ اسپانداعى عاجايىپ نارسەلەرگە تەڭەيدى. قانە، وتباسىندا سەندەردى كىمدەر جانە قالاي ەركەلەتەدى ەكەن. ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ ايتىپ كورەيىكشى.
ءا. يسقاقوۆتىڭ «كىم ويلاپ تاپقان؟» ولەڭىن وقىپ بەرىپ، بالالارمەن بىرگە قايتالاۋ.
ويىن: «اينالايىن، تولعانايىن!
ويىنعا 4 - 5 بالانى شىعارىپ، كوزدەرىن ورامالمەن بايلايدى. اتا – انالار دا ورتاعا شىعىپ، ءارقايسىسى ءوز بالالارىن ەركەلەتىپ «اقىلدىم مەنىڭ! جارايسىڭ! كۇلىمدەگەن بوتا كوزىڭنەن اينالايىن! قوشاقانىم! اينالايىن، قۇلىنىم!» دەگەن سوزدەردى ايتادى
ويىننىڭ قورىتىندىسى:
بۇل ويىن بالالاردىڭ وزدەرىنە ارنالىپ ايتىلعان جىلى سوزدەردى ەستەرىنە ءتۇسىرىپ قانا قويماي، سول سوزدەردىڭ جىلىلىعىن سەزىنە وتىرىپ، سوعان لايىقتى بولۋعا ىقپال ەتۋگە باعىتتالادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ءبىز كىشكەنتاي بالامىز،
ءوسىپ – ءونىپ تولامىز.
كۇنگە قاراي تالپىنىپ،
كوككە قولدى سوزامىز.
الىپپە – داپتەرمەن جۇمىس.
داپتەرگە وتباسىلىق سۋرەت جاپسىراتىندارىن ايتادى. (باياۋ اۋەن جىبەرىلىپ قويىلادى).
ە. وتەتىلەۋ ۇلىنىڭ «بەس» ولەڭىن جاتقا سۇراۋ.(1 - 2 بالادان سۇراۋ). بەس ساۋساققا اتا، اجە، اكە، انا جانە ءوزىنىڭ سۋرەتتەرىن ءبىر – بىرلەپ جاپسىرۋ.
- وتباسى مۇشەلەرىن اتاپ شىعىڭدارشى.
- اتا، اجە، اكە، شەشە، اعا، اپا، ءسىڭلى، قارىنداس، ءىنى.
- بالالار وتباسىمىزداعى باسشى كىم؟ (اكە)
- اكە
دايەكسوز.
«كۇننەن جىلۋ تارايدى، انادان مەيىرىم تارايدى» دەگەن دايەكسوزدى وقىپ، كۇن مەن انانىڭ جىلۋى مەن مەيىرىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
- كۇننىڭ شۋاعى بىزگە جىلۋ تاراتادى. ال، انالارىڭ سەندەردى جاقسى كورىپ ءوز مەيىرىمىن تاراتادى ەكەن. سەندەردى ەركەلەتىپ ايمالايدى.
بالالاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى
بالالار اتا – انالارىنىڭ قالاي ەركەلەتەتىنىن ايتادى.
ايتىلعان سوزدەردى ەستي وتىرىپ، ءوز اتا – اناسىن داۋىستارىنان تانيدى.
سەرگىتۋ ءساتىن قيمىلمەن ورىندايدى.
بالالار ۇيدەن اكەلگەن وتباسىلىق سۋرەتتى داپتەرگە ادەمىلەپ جاپسىرادى.
تاقپاقتى جاتقا ايتىپ، تاربيەشىنىڭ تاپسىرماسىن ورىندايدى.
رەفلەكسيۆتى - تۇزەتۋشى كەزەڭ
قورىتىندىلاۋ
- ءبىز بۇگىن وزىمىزگە ەڭ جاقىن، ەڭ قىمبات انامىز، قامقور اكەمىز، قايىرىمدى اتا - اجەمىز، اعا - اپكەمىز، ءىنى - قارىنداسىمىز تۋرالى ايتتىق. ءبىز ولاردى جاقسى كورۋدى، سىيلاۋدى ۇيرەندىك. وتباسىنداعىلار ءارقاشان تاتۋ بولىپ، ءبىرىن – ءبىرى قۇرمەتتەي، سىيلاي ءبىلۋى كەرەك. وتباسى – ول ەڭ جاقىن ادامداردىڭ وشاعى. ءارقاشان وتباسى مۇشەلەرىن سىيلاپ، قۇرمەتتەۋ كەرەك.
جۇرەكتەن جۇرەككە
بالالار وزدەرىنىڭ جىلى سوزدەرىن وتباسى مۇشەلەرىنە ارنايدى.
بالالار ءوزارا وقۋ – ءىس ارەكەتىنەن العان اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋى كەرەك: وتباسى مۇشەلەرىن قۇرمەتتەپ، سىيلاي ءبىلۋى كەرەك.
بولۋى كەرەك: وتباسىندا ادەپتى، سىيلى بولۋى كەرەك.
جاساي ءبىلۋى: بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداي بىلۋلەرى كەرەك.
You Might Also Like
-
«سالتىن سۇيگەن - حالقىن سۇيەر» 2 - سىنىپ (پرەزەنتاسياسىمەن)
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جىلقى شارۋاشىلىعى جانە ونىڭ نەگىزگى سالالارى.
