وزىق ويلى وقۋشى
تاقىرىبى: وزىق ويلى وقۋشى
ماقساتى: ماتەماتيكا پانىنە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ىزدەنىسىن، تاپقىرلىعىن، زەرەكتىگىن، ويلاۋ داعدىسىن
دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛
وقۋشىلاردى العىرلىققا، شاپشاڭدىققا، تاپقىرلىققا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ماتەماتيكالىق سايىس.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، كومپيۋتەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ. سايىسقا قاتىساتىن وقۋشىلارمەن تانىسۋ.
2. سايىس شارتىمەن تانىستىرۋ:
1 - كەزەڭ بايگە. 2 - كەزەڭ دودا. 3 - كەزەڭ كوكپار. 4 - كەزەڭ ءتىل - ونەر. 5 - كەزەڭ جورعا.
ءار كەزەڭنەن كەيىن ۇپاي سانى تومەن 2 وقۋشى ويىننان شىعىپ وتىرادى.
1 - كەزەڭ بايگە.
1. بۇرىشتى ولشەيتىن قۇرال.
2. دالەلدەنبەيتىن ۇيعارىم.(اكسيوما)
3. ەكى نۇكتەنىڭ اراسىنداعى ءتۇزۋ.
4. بارلىق قابىرعالارى تەڭ تىك ءتورتبۇرىش.
5. شەڭبەردىڭ سەنترى ارقىلى وتەتىن حوردا.
6. sin 45 ءمانى.
7. 18 سانىنىڭ كۆادراتى.
8. 100جىلدىڭ باسقاشا اتاۋى.
9. 5سانىنا كەرى سان.
10. ەڭ كىشى ءۇش تاڭبالى سان.
11.√361ءمانى.
12.«ەۆريكا» ءسوزى كىمنىڭ ءسوزى.
13. قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر.
14. ءۇشبۇرىشتىڭ بۇرىشتارىنىڭ قوسىندىسى.
15. 50 - ءدىڭ ½ بولىگى.
2 - كەزەڭ دودا.
ماتەماتيكا. 10. قاراما - قارسى سانداردىڭ قوسىندىسى.(نول)
20. 80 سانىنىڭ 25%- ىن تاپ.(20)
30. پوەزد تۇراقتى جىلدامدىقپەن ءبىرقالىپتى ءجۇرىپ 2 ساعاتتا 144كم جول ءجۇردى. 5 ساعاتتا قانشا
جول جۇرەدى؟ (360كم)
40. كارتاداعى كەسىندى ۇزىندىعىنىڭ وعان سايكەس جەر بەتىندەگى قاشىقتىققا قاتىناسى (ماسشتاب)
50. ءبىرىنشى سەبەتتە 48 الما بار، ال ەكىنشى سەبەتتەگى الما ونىڭ 5/8 بولىگىندەي. ەكى سەبەتتە نەشە الما
بار؟(78)
الگەبرا 10. ax²+bx+c=0 تەڭدەۋى قالاي اتالادى؟
20. Sin45°+cos45° ءمانى
30. X²- 2x - 48=0، D=؟
40. تەڭدەۋدى شەش: 5x2+4x - 1=0
50. x - 6y=17
5x+6y=13
گەومەتريا. 10. پيفاگور تەورەماسى.
20. تىكبۇرىشتى ءۇشبۇرىشتىڭ گيپوتەنۋزاسى 15سم، ءبىر كاتەتى 9سم بولسا، ەكىنشى كاتەتىن تاپ.
30. ءۇشبۇرىشتىڭ بۇرىشتارى 7: 5: 6 ساندارىنا پروپورسيونال. ءۇشبۇرىشتىڭ ەڭ كىشى
بۇرىشىن تاپ.
40. ا(1؛ 1) جانە ۆ(- 1؛ 1) نۇكتەلەرىنىڭ اراقاشىقتىعىن تاپ.
50. پاراللەلوگراممنىڭ ەكى قابىرعاسىنىڭ قاتىناسى 3: 5 قاتىناسىنداي، پەريمەترى
48سم. پاراللەلوگرامنىڭ قابىرعالارىن تاپ.
3 - كەزەڭ كوكپار.
اتا - بابالارىمىز ەرتەدەن كەلە جاتقان ادەت بويىنشا ءبىر نارسەنىڭ ۇزىندىعىن نەمەسە قالىڭدىعىن ولشەگەندە “شىنتاق ەلى”، “ءبىر ەلى”، “كەرە قارىس”، “سىنىق سۇيەم” دەگەن قول ولشەمدەرىن پايدالانادى. وسى ولشەمدەردىڭ ىشىنەن بىرەۋى بولشەك ۇعىمىن بىلدىرەدى. ول قايسىسى؟
ا) شىنتاق ەلى ۆ) ءبىر ەلى س) كەرە قارىس د) سىنىق سۇيەم+
2. بيسسەكتريسالارى ءوزارا پەرپەنديكۋليار بولاتىن ءتورتبۇرىش
ا) پاراللەلوگرامم ۆ) تراپەسيا س) رومب + د) تىك ءتورتبۇرىش
3. ءارىپتى ورنەكتى ەنگىزگەن XVI عاسىردىڭ كورنەكتى ماتەماتيگى؟
ا) ەۆكليد ۆ) رەنە دەكارت س) فرانسۋا ۆيەت + د) كارل گاۋسس
4. “الگەبرا” وقۋلىعىن قازاق تىلىندە جازىپ، ءبىراق باسپاعا شىعارماعان كىم؟
ا) ا. بايتۇرسىنوۆ ۆ) ق. ساتپايەۆ+ س) و. جاۋتىكوۆ د) ى. التىنسارين
5. ماتەماتيكالىق تەڭدەۋلەر تۋرالى عىلىمي ەڭبەك جازعان قازاق عالىمى؟
ا) و. جاۋتىكوۆ + ۆ) ك. يساقوۆ س) س. سىدىقوۆ گ) ب. بايقاداموۆ
4 - كەزەڭ ءتىل - ونەر.
1. وتباسىندا 7 قىز جانە ءار قىزدىڭ ءبىر - بىردەن ءىنىسى بار. وتباسىندا بارلىعى نەشە بالا بار؟
2. قانداي سانداردىڭ جازىلۋىندا قانشا ءارىپ بولسا، سونشا سيفر بار؟
3. تۇيەقۇس تارازىدا ءبىر اياعىمەن تۇرعاندا 12 كگ تارتادى. ال ەگەر ەكى اياعىمەن تۇرسا قانشا تارتادى؟
4. اعاش ۇستىندە 30 تورعاي وتىر ەدى، ونىڭ ەكەۋىن اتىپ ءتۇسىردى. قانشا تورعاي قالدى؟
5. بولمەدە 7 مايشام جانىپ تۇر. سەن ونىڭ بىرەۋىن ءسوندىردىڭ، قانشا مايشام قالدى؟
5 - كەزەڭ جورعا.
1. 60 - تىڭ 20%- ى. (12)---------------------------------1. 90 - نىڭ 30%- ى.(27)
2. 180 گرادۋسقا تەڭ بۇرىش قالاي اتالادى؟ ----2. تىك بۇرىش نەشەگە تەڭ؟
3. 3/4 - كە كەرى سان.--------------------------------------3. 4/5 - كە قاراما - قارسى سان.
4. راديۋس دەگەن نە؟-------------------------------------4. حوردا دەگەن نە؟
5. 121 نەشەنىڭ كۆادراتى؟-----------------------------5. 16 - نىڭ كۆادراتى.
6. تراپەسيانىڭ ورتا سىزىعى نەگە تەڭ؟-----------6. ءۇشبۇرىشتىڭ ورتا سىزىعى نەگە تەڭ؟
7. نەگىزگى تريگونومەتريالىق تەپە - تەڭدىك.-------7. سينۋستىڭ كوسينۋسقا قاتىناسى
8. پاراللەل تۇزۋلەر قانداي تۇزۋلەر؟------------8. پەرپەنديكۋليار تۇزۋلەر.
9. ەكىنىڭ التىنشى دارەجەسى--------------------------9. ءۇشتىڭ بەس دارەجەسى.
10. بيسسەكتريسا دەگەن نە؟----------------------------10. مەديانا دەگەن نە؟
11. سينۋس نەشە گرادۋستا بىرگە تەڭ؟----------------11. كوسينۋس نەشە گرادۋستا نولگە تەڭ؟
12. ەڭ ۇلكەن ەكى تاڭبالى سان؟(99)------------------12. ەڭ كىشى ناتۋرال سان؟
13. كۆادرات تەڭدەۋدىڭ قاي كەزدە 2ءتۇبىرى بار؟--13. كۆ. تەڭدەۋدىڭ ءتۇبىرى جوق.
14. ەكى قاتىناستىڭ تەڭدىگى(پروپورسيا)-----------14. ەكى ساننىڭ ءبولىندىسى باسقاشا قالاي اتالادى؟
15. جاي ساندار قانداي ساندار؟--------------------15. قۇراما ساندار قانداي ساندار؟
ماقساتى: ماتەماتيكا پانىنە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ىزدەنىسىن، تاپقىرلىعىن، زەرەكتىگىن، ويلاۋ داعدىسىن
دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛
وقۋشىلاردى العىرلىققا، شاپشاڭدىققا، تاپقىرلىققا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ماتەماتيكالىق سايىس.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، كومپيۋتەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ. سايىسقا قاتىساتىن وقۋشىلارمەن تانىسۋ.
2. سايىس شارتىمەن تانىستىرۋ:
1 - كەزەڭ بايگە. 2 - كەزەڭ دودا. 3 - كەزەڭ كوكپار. 4 - كەزەڭ ءتىل - ونەر. 5 - كەزەڭ جورعا.
ءار كەزەڭنەن كەيىن ۇپاي سانى تومەن 2 وقۋشى ويىننان شىعىپ وتىرادى.
1 - كەزەڭ بايگە.
1. بۇرىشتى ولشەيتىن قۇرال.
2. دالەلدەنبەيتىن ۇيعارىم.(اكسيوما)
3. ەكى نۇكتەنىڭ اراسىنداعى ءتۇزۋ.
4. بارلىق قابىرعالارى تەڭ تىك ءتورتبۇرىش.
5. شەڭبەردىڭ سەنترى ارقىلى وتەتىن حوردا.
6. sin 45 ءمانى.
7. 18 سانىنىڭ كۆادراتى.
8. 100جىلدىڭ باسقاشا اتاۋى.
9. 5سانىنا كەرى سان.
10. ەڭ كىشى ءۇش تاڭبالى سان.
11.√361ءمانى.
12.«ەۆريكا» ءسوزى كىمنىڭ ءسوزى.
13. قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر.
14. ءۇشبۇرىشتىڭ بۇرىشتارىنىڭ قوسىندىسى.
15. 50 - ءدىڭ ½ بولىگى.
2 - كەزەڭ دودا.
ماتەماتيكا. 10. قاراما - قارسى سانداردىڭ قوسىندىسى.(نول)
20. 80 سانىنىڭ 25%- ىن تاپ.(20)
30. پوەزد تۇراقتى جىلدامدىقپەن ءبىرقالىپتى ءجۇرىپ 2 ساعاتتا 144كم جول ءجۇردى. 5 ساعاتتا قانشا
جول جۇرەدى؟ (360كم)
40. كارتاداعى كەسىندى ۇزىندىعىنىڭ وعان سايكەس جەر بەتىندەگى قاشىقتىققا قاتىناسى (ماسشتاب)
50. ءبىرىنشى سەبەتتە 48 الما بار، ال ەكىنشى سەبەتتەگى الما ونىڭ 5/8 بولىگىندەي. ەكى سەبەتتە نەشە الما
بار؟(78)
الگەبرا 10. ax²+bx+c=0 تەڭدەۋى قالاي اتالادى؟
20. Sin45°+cos45° ءمانى
30. X²- 2x - 48=0، D=؟
40. تەڭدەۋدى شەش: 5x2+4x - 1=0
50. x - 6y=17
5x+6y=13
گەومەتريا. 10. پيفاگور تەورەماسى.
20. تىكبۇرىشتى ءۇشبۇرىشتىڭ گيپوتەنۋزاسى 15سم، ءبىر كاتەتى 9سم بولسا، ەكىنشى كاتەتىن تاپ.
30. ءۇشبۇرىشتىڭ بۇرىشتارى 7: 5: 6 ساندارىنا پروپورسيونال. ءۇشبۇرىشتىڭ ەڭ كىشى
بۇرىشىن تاپ.
40. ا(1؛ 1) جانە ۆ(- 1؛ 1) نۇكتەلەرىنىڭ اراقاشىقتىعىن تاپ.
50. پاراللەلوگراممنىڭ ەكى قابىرعاسىنىڭ قاتىناسى 3: 5 قاتىناسىنداي، پەريمەترى
48سم. پاراللەلوگرامنىڭ قابىرعالارىن تاپ.
3 - كەزەڭ كوكپار.
اتا - بابالارىمىز ەرتەدەن كەلە جاتقان ادەت بويىنشا ءبىر نارسەنىڭ ۇزىندىعىن نەمەسە قالىڭدىعىن ولشەگەندە “شىنتاق ەلى”، “ءبىر ەلى”، “كەرە قارىس”، “سىنىق سۇيەم” دەگەن قول ولشەمدەرىن پايدالانادى. وسى ولشەمدەردىڭ ىشىنەن بىرەۋى بولشەك ۇعىمىن بىلدىرەدى. ول قايسىسى؟
ا) شىنتاق ەلى ۆ) ءبىر ەلى س) كەرە قارىس د) سىنىق سۇيەم+
2. بيسسەكتريسالارى ءوزارا پەرپەنديكۋليار بولاتىن ءتورتبۇرىش
ا) پاراللەلوگرامم ۆ) تراپەسيا س) رومب + د) تىك ءتورتبۇرىش
3. ءارىپتى ورنەكتى ەنگىزگەن XVI عاسىردىڭ كورنەكتى ماتەماتيگى؟
ا) ەۆكليد ۆ) رەنە دەكارت س) فرانسۋا ۆيەت + د) كارل گاۋسس
4. “الگەبرا” وقۋلىعىن قازاق تىلىندە جازىپ، ءبىراق باسپاعا شىعارماعان كىم؟
ا) ا. بايتۇرسىنوۆ ۆ) ق. ساتپايەۆ+ س) و. جاۋتىكوۆ د) ى. التىنسارين
5. ماتەماتيكالىق تەڭدەۋلەر تۋرالى عىلىمي ەڭبەك جازعان قازاق عالىمى؟
ا) و. جاۋتىكوۆ + ۆ) ك. يساقوۆ س) س. سىدىقوۆ گ) ب. بايقاداموۆ
4 - كەزەڭ ءتىل - ونەر.
1. وتباسىندا 7 قىز جانە ءار قىزدىڭ ءبىر - بىردەن ءىنىسى بار. وتباسىندا بارلىعى نەشە بالا بار؟
2. قانداي سانداردىڭ جازىلۋىندا قانشا ءارىپ بولسا، سونشا سيفر بار؟
3. تۇيەقۇس تارازىدا ءبىر اياعىمەن تۇرعاندا 12 كگ تارتادى. ال ەگەر ەكى اياعىمەن تۇرسا قانشا تارتادى؟
4. اعاش ۇستىندە 30 تورعاي وتىر ەدى، ونىڭ ەكەۋىن اتىپ ءتۇسىردى. قانشا تورعاي قالدى؟
5. بولمەدە 7 مايشام جانىپ تۇر. سەن ونىڭ بىرەۋىن ءسوندىردىڭ، قانشا مايشام قالدى؟
5 - كەزەڭ جورعا.
1. 60 - تىڭ 20%- ى. (12)---------------------------------1. 90 - نىڭ 30%- ى.(27)
2. 180 گرادۋسقا تەڭ بۇرىش قالاي اتالادى؟ ----2. تىك بۇرىش نەشەگە تەڭ؟
3. 3/4 - كە كەرى سان.--------------------------------------3. 4/5 - كە قاراما - قارسى سان.
4. راديۋس دەگەن نە؟-------------------------------------4. حوردا دەگەن نە؟
5. 121 نەشەنىڭ كۆادراتى؟-----------------------------5. 16 - نىڭ كۆادراتى.
6. تراپەسيانىڭ ورتا سىزىعى نەگە تەڭ؟-----------6. ءۇشبۇرىشتىڭ ورتا سىزىعى نەگە تەڭ؟
7. نەگىزگى تريگونومەتريالىق تەپە - تەڭدىك.-------7. سينۋستىڭ كوسينۋسقا قاتىناسى
8. پاراللەل تۇزۋلەر قانداي تۇزۋلەر؟------------8. پەرپەنديكۋليار تۇزۋلەر.
9. ەكىنىڭ التىنشى دارەجەسى--------------------------9. ءۇشتىڭ بەس دارەجەسى.
10. بيسسەكتريسا دەگەن نە؟----------------------------10. مەديانا دەگەن نە؟
11. سينۋس نەشە گرادۋستا بىرگە تەڭ؟----------------11. كوسينۋس نەشە گرادۋستا نولگە تەڭ؟
12. ەڭ ۇلكەن ەكى تاڭبالى سان؟(99)------------------12. ەڭ كىشى ناتۋرال سان؟
13. كۆادرات تەڭدەۋدىڭ قاي كەزدە 2ءتۇبىرى بار؟--13. كۆ. تەڭدەۋدىڭ ءتۇبىرى جوق.
14. ەكى قاتىناستىڭ تەڭدىگى(پروپورسيا)-----------14. ەكى ساننىڭ ءبولىندىسى باسقاشا قالاي اتالادى؟
15. جاي ساندار قانداي ساندار؟--------------------15. قۇراما ساندار قانداي ساندار؟
You Might Also Like
