InfoHub Logo

قىزىلوردا مەديسينالىق جوعارى كوللەدجى
وقىتۋشى بازارعالي قىزى ايجان

جوسپار:

ءى. كىرىسپە

تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگى:

ءىى. نەگىزگى ءبولىم

1. پاسيەنتتەردى ءقاۋىپسىز جىلجىتۋ كەزىندەگى مەيىرگەردىڭ ءرولى.

2. بيومەحانيكا ەرەجەلەرى.

3. پاسيەنتتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋعا ارنالعان تەحنولوگيالاردى قولدانۋ.

ءىىى. قورىتىندى

ءى. كىرىسپە

قازىرگى ءوندىرىستىڭ كۇننەن-كۇنگە اۆتوماتتاندىرىلۋى جەدەل قارقىنمەن ارتا  باستادى،وسىعان سايكەس ەندى ادامعا ءارى باسقارۋشى، ءارى ورىنداۋشى بولۋ مىندەتى جۇكتەلىپ وتىر. ادامنىڭ پسيحو-فيزيولوگيالىق مۇمكىندىكتەرىن جانە دەنە ولشەمى سيپاتتارىن، ەڭبەك جاعدايلارىن، جۇمىس سيپاتىن كەشەندى ەسكەرەتىن وپەراتورشى ادامنىڭ جۇمىس ورنىن ۇيىمداستىرۋ ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. "ءقاۋىپسىز اۋرۋحانالىق ورتا" – بۇل پاسيەنت پەن مەديسينالىق قىزمەتكەرگە ءوزىنىڭ بارلىق ومىرلىك قاجەتتىلىكتەرىن ءتيىمدى قاناعاتتاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جايلىلىق پەن قاۋىپسىزدىك جاعدايلارىن نەعۇرلىم تولىق مولشەردە قامتاماسىز ەتەتىن ورتا. ءقاۋىپسىز اۋرۋحانالىق ورتانى جاساۋ مەديسينالىق قىزمەتكەرلەر ءۇشىن وزەكتى جانە ءبىر مەزگىلدە كۇردەلى مىندەت بولىپ تابىلادى. ءقاۋىپسىز ورتا ەمدەۋ-پروفيلاكتيكالىق مەكەمەلەردە جۇمىستىڭ ەرەكشە جاعدايلارىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس، ولار ينفەكسيالىق جۇقتىرۋلاردىڭ، جاراقاتتانۋشىلىق پەن كاسىپتىك اۋرۋلار تۋىنداۋىنىڭ جوق بولۋىنا كەپىلدىك بەرەدى. كەيدە مەديسينالىق قىزمەتكەر ءوزىنىڭ كاسىپتىك مىندەتتەرىن ورىنداۋ كەزىندە وزىنە زالال كەلتىرەتىندەي ارەكەت ەتەتىن جاعدايلار پايدا بولادى. مەيىرگەرلەرگە پاسيەنتتەردىڭ ورنىن اۋىستىرۋعا، اۋىر جابدىقتاردى جىلجىتۋعا، توتەنشە جاعدايلاردا اۋىرلىقتى تاسىمالداۋعا، ۇزاق ۋاقىت بويى ءماجبۇرلى كەيىپتە بولۋعا تۋرا كەلەدى.قولايسىز فاكتورلاردىڭ بۇلاي اسەر ەتۋى تىرەك-قيمىل  اپپاراتىنىڭ اۋرۋلارىنا اكەلەدى.

ارناۋلى جابدىقتاردى ساتىپ الۋ، كابينەتتەر مەن پاسيەنتتەر پالاتالارىن بەيىمدەلگەن جيھازبەن جاراقتاندىرۋ جاراقاتتانۋدىڭ تۋىنداۋ تاۋەكەلىن ايتارلىقتاي تومەندەتەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋدا ەرگونوميكا مەن بيومەحانيكا سالاسىنداعى ءبىلىم ماڭىزدى ءرول اتقارادى. ەگەر مەديسينالىق قىزمەتكەر ءوزىن قالاي قورعاۋدى بىلمەسە، وندا ونىڭ ءوز دەنساۋلىعىنا زالال كەلۋى ءسوزسىز. وسىعان بايلانىستى پەرسونال ءۇشىن ەڭبەك جاعدايلارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2015 جىلعى 23 قاراشاداعى № 414-V (06.04.2016 ج. وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلارىمەن) ەڭبەك كودەكسىنىڭ نورمالارىنا، سونداي-اق ق ر ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترىنىڭ 2015 جىلعى 28 اقپانداعى "ادامعا اسەر ەتەتىن فيزيكالىق فاكتورلارعا گيگيەنالىق نورماتيۆتەردى بەكىتۋ تۋرالى" № 169 بۇيرىعىمەن رەگلامەنتتەلەتىن گيگيەنالىق نورمالارعا سايكەس كەلۋى ءتيىس.

تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگى: مەيىرگەر دەنساۋلىعىنا شامادان تىس، كەرى اسەرىن تيگىزەتىن فاكتورلاردىڭ كوبەيۋى جانە ول ءوز كەزەگىندە كاسىبي اۋرۋلاردىڭ دامۋىنا اكەلىپ، ەڭبەككە جارامسىزدىق تۋعىزادى.ەكىنشى جاعىنان پاسيەنتتىڭ دەنساۋلىعىنا دا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. ول نەگىزگى اۋرۋىنا قوسىمشا اۋرۋلاردىڭ تۋىنداۋىنا اكەلىپ، ەم تيىمدىلىگىن تومەندەتەدى، اۋرۋحانادا جاتۋ مەرزىمىن ۇزارتادى، ەكونوميكالىق شىعىندى ارتتىرادى.

ماقساتى: پاسيەنتتەردى ورنىنان  جىلجىتۋ،تاسىمالداۋ كەزىندە پاسيەنتتىڭ  جانە مەيىرگەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋعا ارنالعان زاماناۋي ەرگونوميكالىق قۇرالداردىڭ تاجىريبەدە قولدانىلۋ تيىمدىلىگىمەن تانىسۋ

ءىى. نەگىزگى ءبولىم

2.1 پاسيەنتتەردى ءقاۋىپسىز جىلجىتۋ كەزىندەگى مەيىرگەردىڭ ءرولى.

2.2. پاسيەنت پەن مەديسينالىق قىزمەتكەرگە ءوزىنىڭ بارلىق ومىرلىك قاجەتتىلىكتەرىن ءتيىمدى قاناعاتتاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جايلىلىق پەن قاۋىپسىزدىك جاعدايلارىن نەعۇرلىم تولىق مولشەردە قامتاماسىز ەتەتىن ورتا. ءقاۋىپسىز اۋرۋحانالىق ورتانى جاساۋ مەديسينالىق قىزمەتكەرلەر ءۇشىن وزەكتى جانە ءبىر مەزگىلدە كۇردەلى مىندەت بولىپ تابىلادى. ءقاۋىپسىز ورتا ەمدەۋ-پروفيلاكتيكالىق مەكەمەلەردە جۇمىستىڭ ەرەكشە جاعدايلارىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس، ولار ينفەكسيالىق جۇقتىرۋلاردىڭ، جاراقاتتانۋشىلىق پەن كاسىپتىك اۋرۋلار تۋىنداۋىنىڭ جوق بولۋىنا كەپىلدىك بەرەدى. كەيدە مەديسينالىق قىزمەتكەر ءوزىنىڭ كاسىپتىك مىندەتتەرىن ورىنداۋ كەزىندە وزىنە زالال كەلتىرەتىندەي ارەكەت ەتەتىن جاعدايلار پايدا بولادى.مەيىرگەرلەرگە پاسيەنتتەردىڭ ورنىن اۋىستىرۋعا، اۋىر جابدىقتاردى جىلجىتۋعا، توتەنشە جاعدايلاردا اۋىرلىقتى تاسىمالداۋعا، ۇزاق ۋاقىت بويى ءماجبۇرلى كەيىپتە بولۋعا تۋرا كەلەدى.قولايسىز فاكتورلاردىڭ بۇلاي اسەر ەتۋى تىرەك-قيمىل  اپپاراتىنىڭ اۋرۋلارىنا اكەلەدى. 

بيومەحانيكا تۋرالى تۇسىنىك

مەديسينالىق ەرگونوميكانىڭ ءبىر ءبولىمى ول بيومەحانيكا. مەديسينادا بيومەحانيكا سۇيەك – بۇلشىق ەتتىك كوورديناسياعا تۇسەتىن كۇش، جۇيكە جۇيەسىندە جانە ۆەستيبۋليارلى اپپاراتقا، دەنەنىڭ فيزيولوگيالىق قالىپتاعى تىنىشتىق كۇيدە جانە قوزعالىستاعى تەپە – تەڭدىكتى ساقتاۋدى وقىتادى. مەيىرگەر ءوز دەنساۋلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن بيومەحانيكا ەرەجەلەرىن قاتاڭ ساقتاۋى قاجەت.

بيومەحانيكانىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى

ەرەجە №1. تەپە – تەڭدىك تۇراقتى بولادى، ەگەر تىرەك اۋماعىن كوبەيتسەك. وكشەلەردىڭ اراقاشىقتىعى 30 سم – دەن كەم بولماۋى كەرەك.

ەرەجە №2. تەپە – تەڭدىك تۇراقتى بولادى، ەگەر اۋىرلىقتى تىرەك اۋماعىنا  تۇسىرسەك. ونى وتىرۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى.

ەرەجە №3. ارقانى تىك ۇستاۋ مەيىربيكەنىڭ ومىرتقا جوتاسىن زاقىمدانۋىنان ساقتايدى.

ەرەجە №4. دەنەمەن تولىق بۇرىلۋ ومىرتقا جوتاسىنىڭ تايۋىنىڭ الدىن الادى رەجە №5. وتىرعان قالىپتا بيومەحانيكا ەرەجەلەرىن ساقتاۋ: ورىندىق ارقالىعىنا جاۋىرىندار ءتيىپ تۇراتىنداي وتىرۋ، بەل ومىرتقا تۇسىنا مىندەتتى تۇردە ماتادان جاسالعان ۆاليك بەكىتۋ، ورىندىقتىڭ بيىكتىگىن تىزە بۋىندارىنىڭ دەڭگەيىنە سايكەستەپ قويۋ.

ەرەجە №6. تۇرەگەپ تۇرعان قالىپتا: ارقانى تىك ۇستاۋ، قانداي جۇمىس بولسادا كەۋدەنى جانە باستى تومەن ۇستاماۋ. ارقاداعى اۋىرسىنۋدى بولدىرماس ءۇشىن اياق استىنا ورىندىق قويۋ.

ەرەجە №7. جاتقان كالىپتا: توسەك ءۇستى تەگىس جانە جارتىلاي جۇمساق بولۋى كەرەك. بەل ومىرتقا تۇسىنا ورالعان سۇلگى قويۋ. ەگەر ءبىر قىرىنداپ جاتسا، تىزە اراسىنا جاستىقشا قويۋ.

ەرەجە №8. اۋىر كوتەرۋ كەزىندەگى ەرەجە: العا قاراي ەڭكەيمەۋ. ەشقاشان اۋىر زاتتاردى يىقتان جوعارى كوتەرمەۋ. اۋىر زاتتاردى تاسىمالداۋ جانە كوتەرۋ كەزىندە بۇرىلماۋ جانە ەڭكەيمەۋ كەرەك.

ەرگونوميكا (گر. ەرگون – جۇمىس، نوموس – زاڭ) – ەڭبەك قۇرالدارى مەن پروسەستەرىن وڭتايلاندىرۋ ارقىلى ەڭبەككە قولايلى جاعداي جاساۋ ماقساتىن زەردەلەيتىن عىلىمي ءپان. ەرگونوميكالىق تالاپتار:

1. بيوفيزيكالىق ۇيلەسىمدىلىك – تالاپ ەتىلەتىن كۇش-جىگەر، قۋات، ارەكەتتىڭ جىلدامدىعى، دالدىگى، بىر-بىرىنە ساي كەلۋى؛

2. انتروپومەتريكالىق ۇيلەسىمدىلىك – ادامنىڭ انتروپولوگيالىق جانە فيزيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ۇتىمدى ۇيىمداستىرىلعان جۇمىس ورنىن جاساۋ؛

3. تەحنيكالىق-ەستەتيكالىق ۇيلەسىمدىلىك – قۇرىلعىنىڭ تارتىمدىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ.

بەرىلگەن تالاپتارعا ساي كەلەتىن ەرگونوميكالىق كورسەتكىشتەر بۇيىمنىڭ جەكەلەگەن تۇرلەرىن پايدالانۋدىڭ قولايلىلىعى مەن قاۋىپسىزدىگىن سيپاتتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ەڭبەكتىڭ مازمۇنىن بايىتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، ادامنىڭ كۇش-قۋاتىن، دەنساۋلىعىن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن ساقتاۋعا سەپىگىن تيگىزەدى.

ەرگونوميالىق قۇرالداردىڭ تۇرلەرى

قازىرگى زامانعى مەديسينالىق ءوندىرىس قۇرالداردىڭ مىناداي تۇرلەرىن شىعارۋدا:

1. پاسيەنتتەردە كوتەرۋگە ارنالعان ەرگونوميكالىق قۇرالدار

2. فيزيكالىق مۇمكىندىكتەرى شەكتەلگەن پاسيەنتتەردىڭ ءوز بەتىنشە جۇرۋىنە ارنالعان ەرگونوميكالىق قۇرالدار

ەرگونوميكالىق قۇرالداردى پايدالانۋ مەيىرگەرگە جۇمىس بارىسىندا جۇكتەمەنى ازايتۋعا، ومىرتقاعا سالماق تۇسۋدەن قورعاۋعا، وستەوحوندروز دامۋ ءقاۋىپىن تومەندەتۋگە كومەكتەسەدى.

3. پاسيەنتتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋعا ارنالعان تەحنولوگيالاردى قولدانۋ.

1. ەكى جاقتى سىرعاناعىش جايما MaxiSlide شەكتەن تىس كۇش تۇسۋدەن قورعايدى. پاسيەنتتىڭ توسەكتەگى قالپىن وزگەرتۋدە وتە ءتيىمدى. 

2. ماكسيسلايد ەكى جاقتى سىرعاناعىش جايما. مينيسلايد كىشى كولەمدى ەكى جاقتى سىرعاناعىش جايما.

3. ۇستاپ تۇرعىش بەلدەمشە بەل ايماعىنىڭ كولەمىنە بايلانىستى ۇلكەن، ورتاشا، كىشى بولىپ بولىنەدى. پاسيەنتتەردى تاسىمالداپ، قوزعالتۋ بارىسىندا مەيىرگەرگە كۇش تۇسىرمەۋگە ءتيىمدى. 4 ۇستاعىشپەن جابدىقتالعان ەرگونوميكالىق قۇرال.

4. ەرگونوميكالىق زەمبىلدەر FLEXIMOVE پاسيەنتتەردى جەدەل جاردەم جاعدايىندا تاسىمالداۋدا قولدانلادى. ەرگونوميكالىق زەمبىلدەر اۋىر سالماقتاعى پاسيەنتتەردى تاسىمالدادا ءتيىمدى. 

5. فلەكسي –ديسك

6. تاسىمالداۋعا ارنالعان تاقتا ONLY SEBA 

7. بەلدەمشە  (FLEXIGRIP) - پاسيەنتتى توسەكتەن تۇرعىزۋعا ارنالعان.

8. كوتەرگىش (گاماكپەن) پاسيەنتتى گاماك ارقىلى توسەكتەن كوتەرىپ الىپ، قاجەتتى ايماققا تاسىمالداۋ.

9.  ءجۇرىس ارباسى پاسيەنتتەردىڭ ءوز بەتىنشە قوزعالۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.

2.3. پاسيەنتتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋعا ارنالعان تەحنولوگيالاردى قولدانۋ تاجىريبەسىمەن تانىسۋ

زەرتتەۋ ماقساتىنا جەتۋ ءۇشىن  «تالسۋات مۇگەدەكتەرگە ارنالعان وڭالتۋ ورتالىعىنداعى»  جۇمىسپەن تانىستىم. وڭالتۋ ورتالىعىندا قىزمەت الۋشىلاردى دەنساۋلىق جاعدايىنا قاراي تاسىمالداۋدىڭ زاماناۋي ەرگونوميكالىق قۇرالدارىمەن جۇمىس جاساۋ بارىسىن باقىلادىم.

ورتالىقتا:

1. پاسيەنتتى توسەكتەن تۇرعىزۋعا ارنالعان بەلدەمشە (FLEXIGRIP)؛

2. پاسيەنتتى گاماك ارقىلى توسەكتەن كوتەرىپ الىپ، قاجەتتى ايماققا تاسىمالداۋعا ارنالعان كوتەرگىش (گاماكپەن)؛

3. ءتورت تاعاندى ءجۇرىس ارباسى

4. مۇگەدەكتەر كرەسلوسى قولدانىسقا ەنگىزىلگەن

ورتالىقتاعى قىزمەت كورسەتۋشىلەردىڭ  قۇرالداردى قولدانۋ ساۋاتتىلىعىن انىقتاۋ ماقساتىندا 10 سۇراقتان تۇراتىن ساۋالناما الىندى. ساۋالناما ناتيجەسى قىزمەت كورسەتۋشىلەردىڭ بارلىعىنىڭ دا قۇرالداردى قولدانۋ بويىنشا بىلىمدەرىنىڭ جانە كوممۋنيكاتيۆتى داعدىلارىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە ەكەنىن كورسەتتى.

قورىتىندى.

زەرتتەۋ ناتيجەسىمەن «تالسۋات مۇگەدەكتەرگە ارنالعان وڭالتۋ ورتالىعىنداعى»  قىزمەت الۋشىلارعا    ءقاۋىپسىز ورتا قۇرۋ جۇمىسىنىڭ ءوز دەڭگەيىندە جۇرگىزىلەتىندىگى انىقتالدى. قىزمەت الۋشىلار مەن قىزمەت كورسەتۋشىلەر تاسىمالداۋ الگوريتمىن تولىق مەڭگەرگەن. اتالعان وڭ ناتيجەنى كۇندەلىكتى ۇيرەتۋ پروسەدۋرالارىنىڭ جۇرگىزىلۋىمەن ءتۇسىندىردى. قىزمەت كورسەتۋشىلەردىڭ كوممۋنيكاتيۆتى داعدىلارى تالاپقا سايكەس كەلەدى.  

ەرگونوميكا مەن بيومەحانيكانى ءبىلۋ پاسيەنت پەن مەيىرگەردىڭ تەڭ دارەجەدە دەنە جاراقاتتارىنىڭ الدىن الۋعا كوپ پايداسىن تيگىزەدى.

---