پىشىندەر
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى،
اقجار اۋدانى، تالشىق سەلوسى
"بالدىرعان" بالالار بوبەك باقشاسى تاربيەشىسى
توكۋشيەۆا ايناگۋل شوكەنايەۆنا
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ – ءىس ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم. 24. 02. 2016
ءبولىم: سەنسوريكا.
تاقىرىبى: پىشىندەر.
ماقساتى: ويىندار ارقىلى زاتتاردىڭ تۇستەرى مەن گەومەتريالىق پىشىندەر تۋرالى بىلىمدەرىن پىسىقتاپ، پىشىندەردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتىپ اتاي بىلۋگە ۇيرەتۋ، قيال بولجامدارىن دامىتىپ، قابىلەتتەرىن شىڭداۋ. قاراپايىم ماتەماتيكالىق ۇعىمدارىن بەكىتۋ. ويلاۋ قابىلەتىن، كورىپ تانۋ، زەيىنىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن ويىن ارقىلى دامىتۋ.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، دامىتۋشى ويىندار.
قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار: گەومەتريالىق پىشىندەر، ءتۇرلى - ءتۇستى شارلار، ءتيىستى سۋرەتتەر.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى
- بالالار، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ءىس - ارەكەتىمىز ەرەكشە، ويتكەنى بىزگە قوناقتار كەلىپ وتىر، بارلىعىمىز بۇرىلىپ امانداسىپ شىعايىق.
- سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار! كانە بارلىعىمىز بىرگە امانداسايىق.
شاتتىق شەڭبەرى:
كۇندەي جادىراپ،
جۇلدىزداي جارقىراپ.
سۋداي ءمولدىر تازا كوڭىلمەن،
بۇگىنگى كۇنىمىزدى باستايىق.
- بۇگىن بىزگە سيقىرلى حات كەلىپتى، سول حاتتىڭ ءىشىن - دە سەندەرگە ارنالعان تاپسىرمالار بار ەكەن، بالالار تاپسىرمالاردى ورىندايسىڭدار ما، دايىنسىڭدار ما؟
ۇيىمداستىرۋشى – ىزدەنىس
1- تاپسىرما.
- بالالار بىلەتىن گەومەتريالىق پىشىندەردى ەستەرىمىزگە تۇسىرەيىك. قانداي پىشىندەردى بىلەسىڭدەر؟
- پىشىندەردى كەزەك - كەزەك تاقتاعا ءىلىپ، ولاردى دۇرىس اتاۋ:
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (دوڭگەلەكتى كورسەتىپ).
- دوڭگەلەككە دوپ، تارەلكە ۇقسايدى ما؟ (سۋرەتتەرىن ءىلىپ كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ)
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (ءۇشبۇرىشتى كورسەتىپ)
- ءۇشبۇرىشقا نە ۇقسايدى؟ (تاۋدىڭ، قايىقتىڭ جەلكەنى، ءۇيدىڭ شاتىرىنىڭ سۋرەتتەرىن ءىلىپ)، ولار ءۇشبۇرىشقا ۇقسايدى ما؟
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (سوپاقشانى كورسەتىپ)
- سوپاقشاعا نە ۇقسايدى؟ (قاۋىننىڭ، جۇمىرتقانىڭ سۋرەتتەرىن ءىلىپ)، ولار سوپاقشاعا ۇقسايدى ما؟
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (ءتورتبۇرىشتى كورسەتىپ)
- ءتورتبۇرىشقا نە ۇقسايدى؟ (تەلەديداردىڭ، كوپ - قاباتتى ءۇيدىڭ، تەرەزەنىڭ سۋرەتتەرىن ءىلىپ) ولار ءتورتبۇرىشقا ۇقسايدى ما؟
ديداكتيكالىق ويىن «ادەمى كىلەمشە».
«كىلەمشەنىڭ» تەسىكتەرىن كەرەكتى گەومەتريالىق پىشىندەرمەن تولتىر، ياعني اشەكەيلە (گەومەتريا - لىق پىشىندەردىڭ ءتيىستىسىن ءۇشبۇرىش، دوڭگەلەك، سوپاقشا مەن ءتورتبۇرىشتى).
2 - تاپسىرما.
ءتۇرلى - ءتۇستى دوڭگەلەك شارلاردى تۇستەرى بويىنشا ءتيىستى ىدىستارعا سال (قىزىل ءتۇستى شاردى - قىزىل ىدىسقا، سارى ءتۇستى شاردى - سارى ىدىسقا، ت. س. س.)
- ءاربىر ءتۇستى شارلاردىڭ تۇستەرىن سۇراپ وتىرۋ.
- بالالار مىنا شاردىڭ ءتۇسى قانداي؟ ونى قانداي ءتۇستى ىدىسقا سالامىز؟
- بارەكەلدى، جاقسى بالالار، تاپسىرمانى وتە جاقسى ورىندادىڭدار. كەلەسى تاپسىرما.
سەرگىتۋ ءساتى:
ەڭكەي تومەن تىزەدەن
بوستاۋ ۇستاپ بەلىڭدى،
سەرپىل قايتا ۇزە دەم،
كوتەر قولدى سەنىمدى.
3 - تاپسىرما.
اتەشكە قاراپ ءان سالىپ،
ءانشى بولعان بالاپان.
اتەش بولىپ شاقىرىپ،
سوقشى كانە الاقان.
- ءۇشىنشى تاپسىرمامىز - مىنا جەردەگى ءتۇستى اتەش - تەردى كورىپ وتىرسىڭدار جانە ءتۇستى قىسقىشتار بار، ال اتەشتەرگە قاراساڭدار ولاردا نە جوق، نە جەتىسپەيدى؟
- ءيا، دۇرىس بالالار ولاردىڭ ادەمى قۇيرىقتارى جوق، ال سەندەر ءتۇستى قىسقىشتاردى پايدالانا وتىرىپ قىزىل ءتۇستى اتەشكە قىزىل ءتۇستى قىسقىش - پەن، سارى ءتۇستى اتەشكە سارى ءتۇستى قىسقىشپەن ادەمى قۇيرىقتار جاسايسىڭدار.
بالالار تاپسىرمانى ورىنداۋعا كىرىسەدى.
4 - تاپسىرما - جەكە جۇمىس.
الدىنان الا تاقتاعا كورسەتىپ تۇسىندىرگەننەن كەيىن بالالار وزدەرى ورىندايدى، الدىنان الا ءۇشبۇرىشتارعا بالالاردىڭ نازارلارىن اۋدارۋ، فيگۋرانى اتاۋ.
تاقتاعا ءۇش ءتۇرلى جاسىل ءتۇستى ءۇشبۇرىش (بىرەۋى - ەڭ ۇلكەن، بىرەۋى - كىشىرەك، ال بىرەۋى - ەڭ كىشكەنتاي) قويىپ ولاردان شىرشانى جيناستىرۋعا ۇسىنىس بەرۋ. الدىمەن ەڭ استىنا - ەڭ ۇلكەن ءۇشبۇرىشتى قويۋ كەرەك، كەلەسى - كىشىرەك ءۇشبۇرىشتى كەيىن - ەڭ كىشكەنتاي ءۇشبۇرىشتى قويىپ شىرشانى جاساۋ، كەيىن بالالار وزدەرى ۇستەلدىڭ ۇستىندە شىرشانى ءۇشبۇرىشتاردان جيناستىرادى.
قورىتىندى جاساۋ.
- پىشىندەر مەن تۇستەردى كورسەتىپ سۇراۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
اقجار اۋدانى، تالشىق سەلوسى
"بالدىرعان" بالالار بوبەك باقشاسى تاربيەشىسى
توكۋشيەۆا ايناگۋل شوكەنايەۆنا
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ – ءىس ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم. 24. 02. 2016
ءبولىم: سەنسوريكا.
تاقىرىبى: پىشىندەر.
ماقساتى: ويىندار ارقىلى زاتتاردىڭ تۇستەرى مەن گەومەتريالىق پىشىندەر تۋرالى بىلىمدەرىن پىسىقتاپ، پىشىندەردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتىپ اتاي بىلۋگە ۇيرەتۋ، قيال بولجامدارىن دامىتىپ، قابىلەتتەرىن شىڭداۋ. قاراپايىم ماتەماتيكالىق ۇعىمدارىن بەكىتۋ. ويلاۋ قابىلەتىن، كورىپ تانۋ، زەيىنىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن ويىن ارقىلى دامىتۋ.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، دامىتۋشى ويىندار.
قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار: گەومەتريالىق پىشىندەر، ءتۇرلى - ءتۇستى شارلار، ءتيىستى سۋرەتتەر.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى
- بالالار، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ءىس - ارەكەتىمىز ەرەكشە، ويتكەنى بىزگە قوناقتار كەلىپ وتىر، بارلىعىمىز بۇرىلىپ امانداسىپ شىعايىق.
- سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار! كانە بارلىعىمىز بىرگە امانداسايىق.
شاتتىق شەڭبەرى:
كۇندەي جادىراپ،
جۇلدىزداي جارقىراپ.
سۋداي ءمولدىر تازا كوڭىلمەن،
بۇگىنگى كۇنىمىزدى باستايىق.
- بۇگىن بىزگە سيقىرلى حات كەلىپتى، سول حاتتىڭ ءىشىن - دە سەندەرگە ارنالعان تاپسىرمالار بار ەكەن، بالالار تاپسىرمالاردى ورىندايسىڭدار ما، دايىنسىڭدار ما؟
ۇيىمداستىرۋشى – ىزدەنىس
1- تاپسىرما.
- بالالار بىلەتىن گەومەتريالىق پىشىندەردى ەستەرىمىزگە تۇسىرەيىك. قانداي پىشىندەردى بىلەسىڭدەر؟
- پىشىندەردى كەزەك - كەزەك تاقتاعا ءىلىپ، ولاردى دۇرىس اتاۋ:
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (دوڭگەلەكتى كورسەتىپ).
- دوڭگەلەككە دوپ، تارەلكە ۇقسايدى ما؟ (سۋرەتتەرىن ءىلىپ كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ)
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (ءۇشبۇرىشتى كورسەتىپ)
- ءۇشبۇرىشقا نە ۇقسايدى؟ (تاۋدىڭ، قايىقتىڭ جەلكەنى، ءۇيدىڭ شاتىرىنىڭ سۋرەتتەرىن ءىلىپ)، ولار ءۇشبۇرىشقا ۇقسايدى ما؟
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (سوپاقشانى كورسەتىپ)
- سوپاقشاعا نە ۇقسايدى؟ (قاۋىننىڭ، جۇمىرتقانىڭ سۋرەتتەرىن ءىلىپ)، ولار سوپاقشاعا ۇقسايدى ما؟
- بۇل گەومەتريالىق ءپىشىن قالاي اتالادى؟ (ءتورتبۇرىشتى كورسەتىپ)
- ءتورتبۇرىشقا نە ۇقسايدى؟ (تەلەديداردىڭ، كوپ - قاباتتى ءۇيدىڭ، تەرەزەنىڭ سۋرەتتەرىن ءىلىپ) ولار ءتورتبۇرىشقا ۇقسايدى ما؟
ديداكتيكالىق ويىن «ادەمى كىلەمشە».
«كىلەمشەنىڭ» تەسىكتەرىن كەرەكتى گەومەتريالىق پىشىندەرمەن تولتىر، ياعني اشەكەيلە (گەومەتريا - لىق پىشىندەردىڭ ءتيىستىسىن ءۇشبۇرىش، دوڭگەلەك، سوپاقشا مەن ءتورتبۇرىشتى).
2 - تاپسىرما.
ءتۇرلى - ءتۇستى دوڭگەلەك شارلاردى تۇستەرى بويىنشا ءتيىستى ىدىستارعا سال (قىزىل ءتۇستى شاردى - قىزىل ىدىسقا، سارى ءتۇستى شاردى - سارى ىدىسقا، ت. س. س.)
- ءاربىر ءتۇستى شارلاردىڭ تۇستەرىن سۇراپ وتىرۋ.
- بالالار مىنا شاردىڭ ءتۇسى قانداي؟ ونى قانداي ءتۇستى ىدىسقا سالامىز؟
- بارەكەلدى، جاقسى بالالار، تاپسىرمانى وتە جاقسى ورىندادىڭدار. كەلەسى تاپسىرما.
سەرگىتۋ ءساتى:
ەڭكەي تومەن تىزەدەن
بوستاۋ ۇستاپ بەلىڭدى،
سەرپىل قايتا ۇزە دەم،
كوتەر قولدى سەنىمدى.
3 - تاپسىرما.
اتەشكە قاراپ ءان سالىپ،
ءانشى بولعان بالاپان.
اتەش بولىپ شاقىرىپ،
سوقشى كانە الاقان.
- ءۇشىنشى تاپسىرمامىز - مىنا جەردەگى ءتۇستى اتەش - تەردى كورىپ وتىرسىڭدار جانە ءتۇستى قىسقىشتار بار، ال اتەشتەرگە قاراساڭدار ولاردا نە جوق، نە جەتىسپەيدى؟
- ءيا، دۇرىس بالالار ولاردىڭ ادەمى قۇيرىقتارى جوق، ال سەندەر ءتۇستى قىسقىشتاردى پايدالانا وتىرىپ قىزىل ءتۇستى اتەشكە قىزىل ءتۇستى قىسقىش - پەن، سارى ءتۇستى اتەشكە سارى ءتۇستى قىسقىشپەن ادەمى قۇيرىقتار جاسايسىڭدار.
بالالار تاپسىرمانى ورىنداۋعا كىرىسەدى.
4 - تاپسىرما - جەكە جۇمىس.
الدىنان الا تاقتاعا كورسەتىپ تۇسىندىرگەننەن كەيىن بالالار وزدەرى ورىندايدى، الدىنان الا ءۇشبۇرىشتارعا بالالاردىڭ نازارلارىن اۋدارۋ، فيگۋرانى اتاۋ.
تاقتاعا ءۇش ءتۇرلى جاسىل ءتۇستى ءۇشبۇرىش (بىرەۋى - ەڭ ۇلكەن، بىرەۋى - كىشىرەك، ال بىرەۋى - ەڭ كىشكەنتاي) قويىپ ولاردان شىرشانى جيناستىرۋعا ۇسىنىس بەرۋ. الدىمەن ەڭ استىنا - ەڭ ۇلكەن ءۇشبۇرىشتى قويۋ كەرەك، كەلەسى - كىشىرەك ءۇشبۇرىشتى كەيىن - ەڭ كىشكەنتاي ءۇشبۇرىشتى قويىپ شىرشانى جاساۋ، كەيىن بالالار وزدەرى ۇستەلدىڭ ۇستىندە شىرشانى ءۇشبۇرىشتاردان جيناستىرادى.
قورىتىندى جاساۋ.
- پىشىندەر مەن تۇستەردى كورسەتىپ سۇراۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ماڭعىستاۋ وبلىسى، اقتاۋ قالاسى.
-
الماتى وبلىسى، سارقان اۋدانى،
