سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 8 ساعات بۇرىن)
پوستمودەرنيزم تەورياسى جانە قازاق پروزاسىنىڭ جاڭا ءداۋىرى

وسىدان ءبىرشاما ۋاقىت بۇرىن مودەرنيزم، پوستمودەرنيزم، مەتامودەرنيزم دەگەن سوزدەر ەستىلسە بۇقارا حالىق بىلاي تۇرسىن، زيالى قاۋىمنىڭ ءوزى ۇركە قارايتىن. ەندى مىنە ءبىز قالاساق تا، قالاماساق تا بۇل ۇعىمدار ەركىمىزدەن تىس ومىرىمىزگە دە ەنىپ، ادەبيەتىمىزگە بويلاپ كىرىپ، مادەنيەتىمىزگە ءسىڭىپ بارا جاتىر. سەبەبى قازىرگى ۋاقىتتا وزىمەن-وزى وقشاۋلانىپ، جەكە دارا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان بىردە-بىر ادەبيەت، بىردە-بىر مادەنيەت جوق. نارىقتىق، عىلىم-تەحنيكالىق، پوستيندۋستريالدى وركەنيەتتەر بىر-بىرىمەن قالاي توعىسىپ، جىمداسىپ، ءبىر-بىرىن تولىقتىرىپ، جەتىلدىرىپ جاتسا، ادەبيەت پەن مادەنيەتكە دە جويقىن اقپاراتتار ءداۋىرى ءوز دەگەنىن جاساۋدا. پوستمودەرنيزم قاشاندا ومىرشەڭ سانانىڭ جەمىسى. ول قوعامدى العا جەتەلەپ، سانانى سىلكىندىرۋگە جۇمىس جاسايدى. ول ەسكى ماننەن جاڭا پايىم، وتكەن الەمنەن جاڭا الەم جاساپ شىعۋعا قۇمار. ول ادەبيەتتە، مادەنيەتتە، فيلوسوفيادا، قوعامدىق فورماسيانىڭ بارلىق وندىرگىش كۇشتەرىندە ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتىر. ودان قاعىس قالعان قالتارىس جوقتىڭ قاسى.

پوستمودەرنيزم – ادەبيەتتىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار كەسكىندەمە، ءمۇسىن ونەرى، كينو، ارحيتەكتۋرانىڭ دا قۇندىلىقتارى مەن ستاندارتتارىن قيراتىپ، سوعان دەڭدەي ەنگەن جاھاندىق مادەني قۇبىلىس. «پوستمودەرنيزم» ءسوزىنىڭ ءوزى ەكى ءتۇرلى ەۋروپالىق تىلدەن الىنعان مورفەمادان تۇرادى. پوستمودەرن لاتىن تىلىندە post – «كەيىن» جانە فرانسۋزشا moderne – «جاڭا»، «زاماناۋي» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى، وسىلايشا «پوستمودەرنيزم» حح عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا الەمنىڭ قوعامدىق ءومىرى مەن مادەنيەتىندەگى قۇرىلىمدىق جاعىنان ۇقساس قۇبىلىستاردى بىلدىرەتىن تەرمين. بۇل قۇبىلىستاردىڭ ءمانى نەدە؟

حح عاسىر مادەنيەتىندە «پوستمودەرنيزم» تەرمينى العاش رەت نەمىس فيلوسوفى پاننيۆيس رۋدولفتىڭ «كريزيس ەۆروپەيسكوي كۋلتۋرى» (1917)، كىتابىندا نيگيليستىك وي بەينەسىندە سيپاتتالعان. ول ەۋروپالىق مادەنيەتتى قۇلدىراۋ جانە داعدارىس جاعدايىنان شىعارۋعا قابىلەتتى زياتكەرلەردىڭ جاڭا بۋىنىنىڭ كورىنۋىمەن بايلانىستى ەنگىزگەن دەپ سانايدى. سول كەزەڭدە عاسىر باسىنان مودەرنيزمگە قارسى كەلە جاتقان ادەبي ارەكەتتىڭ ءوسۋىن سيپاتتاۋ ءۇشىن 1934 جىلى بۇل تەرميندى يسپان سىنشىسى فەدەريكو دە ونيس «انتولوگيا يسپانسكوي ي يسپانو-امەريكانسكوي پوەزيي» (1982-1932) كىتابىندا اتالمىش كەزەڭدەگى قالىپتاسقان داستۇردەن باس تارتقان، وزىندىك جاڭالىقتارمەن كورىنگەن لاتىن امەريكاسى پوەزياسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن زەرتتەگەندە دە قولدانعان. ودان كەيىن اعىلشىن تەولوگى بەرنارد بەللدىڭ 1939 جىلى شىققان «رەليگيا جيۆىح: كنيگا دليا پوستمودەرنيستوۆ» كىتابىندا پوستمودەرنيزم مودەرنيستىك سەكۋلياريزمنىڭ (اتەيستىك باعىتقا) قارسى ارەكەتىن جانە جاڭا ءدىني دامۋدىڭ باستاماسىن ءبىلدىردى. ارنولد ءتوينبيدىڭ 1939 جىلى شىققان كوپتومدىق «يزۋچەنيە يستوريي» شىعارماسىنىڭ بەسىنشى تومىندا «پوستمودەرنيزم» تەرمينىنىڭ پايدا بولۋىن ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىنگى بۇقارالىق قوعاممەن بايلانىستىرادى.

پوستمودەرنيزم – بەلگىلى ءبىر عىلىمي-تەوريالىق، فيلوسوفيالىق، ەستەتيكالىق ويلاردىڭ جيىنتىعى. پوستمودەرنيزمنىڭ باستى ۇعىمدارى – ەكىۇشتىلىق، كوپماعىنالىلىق، كۇدىك تۋدىرۋ (ياعني بارىنە كۇدىكپەن قاراۋ – الەمدى تانۋدىڭ كىلتى)، الەمدى حاوس دەپ قابىلداۋ، جانرلاردى بىرىكتىرۋ، ادام رۋحىنىڭ بەلگىلى ءبىر كەزەڭىن بەينەلەۋ، وقيعالاردىڭ مەرزىمى، ۋاقىتى، كەڭىستىگىنىڭ انىق بولماۋى، كەيىپكەرلەرىنىڭ جاس مولشەرىنىڭ ءتىپتى ەسىمدەرىنىڭ اتالماۋى ت.ب. سونداي-اق مودەرنيزم ءۇشىن ءداستۇر ماڭىزدى بولسا، پوستمودەرنيزم ودان باس تارتادى.

پوستمودەرنيزم الدەبىر مولشەردە فيلوسوفيالىق «حيمەرالىق»، انتيجۇيەلىكتى تانىتادى؛ كومپوزيسيا دەڭگەيىندە: ۇزىكتىلىك، ەركىن مونتاج ءپرينسيپى، قوسىلمايتىندى قوسىلدىرۋ، زاتتى ماقساتسىز پايدالانۋ، سايكەسسىزدىك، پروپورسيانىڭ بۇزىلۋى، بەيۇيلەسىمسىز ەركىن امورفتى بەينەلىلىك، دەكونسترۋكتيۆتىك ءپرينسيپتىڭ سالتانات قۇرۋىنىڭ كورىنىسى، حاوستاعى تاستالقاندىق، جاڭا بايلانىستاردىڭ ورنىعۋى؛ جانر دەڭگەيىندە:

ا) مارگينالدىلىق ءداستۇرلى جانرلاردىڭ ءبۇلىنۋىنىڭ ناتيجەسى، ارالىق فورمانىڭ ومىرگە كەلۋى، جانرلىق سينكرەتيزم؛

ءا) جوعارى جانە تومەنگى جانرلاردىڭ ميداي ارالاسۋىنان ءبىر جاعىنان – ادەبيەتتىڭ بەللەتريزاسيالانىپ، تالىمگەرلىك، بايىپتىلىقتان، وقيعا قۋۋشىلىق پەن شىتىرماندىققا بوي العىزۋى، ەكىنشى جاعىنان – جانرلىق ديففۋزيا؛

ب) پوليماتىندەمەلىك، ينتەرماتىندەمەلىك، ءماتىن بويىنداعى بەيماتىندىك الليۋزيالار، رەمينيسەنسيالارعا تولىلىق، كەڭ كولەمدى مادەنيەتتانۋ كونماتىندەرىنىڭ كەزىگۋى؛ ادام، تۇلعا، قاھارمان، كەيىپكەر بەن اۆتور دەڭگەيىندە: ادام تۋرالى انتروپولوگيالىق پەسسيميزم، يدەالدىقتان تراگەديالىق پريماتتىڭ باسىمدىعى جونىندەگى كوزقاراس. يرراسيونالدىق باستاۋ كوزدىڭ، يممانەنتتىك سانانىڭ، اپوكاليپسيستىك ەسەر سەزىمىنىڭ، ەسحاتولوگيالىق دۇنيەتانىمنىڭ سالتانات قۇرۋى؛ ەستەتيكا دەڭگەيىندە: انتيەستەتيكالىق، شوك، ەپاتاج، شاقىرۋ، دوكىرلىك، قاتىگەزدىك كوزقاراستارى، پاتولوگيا مەن انتينورماتيۆتىككە بوي الدىرۋ، ءداستۇرلى ادەمىلىك فورماسىنا، سايكەستىك پەن ولشەمدەستىككە پروتەست جاساۋ؛ كوركەمدىك پرينسيپتەر مەن امال-تاسىلدەر دەڭگەيىندە: ا) ينۆەرسيا (اۋدارىپ - توڭكەرۋ، «اينالدىرۋ» ءپرينسيپى)؛ ءا) الەم مەن ادامنىڭ پليۋراليستىگىن تانىتاتىن يرونيا؛ ب) تاڭبالىق سيپات، ميمەسيس پەن بەينەلەۋىشتىك باستاۋ كوزدەن باس تارتۋ، رەالدى دۇنيەدەگى حاوستىڭ سالتانات قۇرۋىن تاڭبالايتىن تاڭبالار جۇيەسىنىڭ ءبۇلىنۋى؛ ۆ) پسيحولوگيالىق جانە سيمۆوليكالىق تەرەڭدەۋسىز ءۇستىرتىن سيپات؛ گ) ويىندى ونەر مەن بولمىستىڭ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ءامال-تاسىلى، ادەبيەت پەن ءومىردىڭ ءوزارا ارەكەتتەستىك فورماسى، شىنايى وي مەن سەزىمدى جاسىرۋ مۇمكىندىگى، پافوستى تالقانداۋشى دەپ تانۋ ت.ب. 

پوستمودەرنيزم ونەر رەتىندە وزىنە دەيىنگى بۇكىل مادەني ءداستۇردى جانە ونىڭ بارلىق ەرەجەلەرىن مويىندامايدى. وزىنە دەيىنگى تۇلعالاردى قابىلداماۋ باستى شارت بولعاندىقتان، ولاردى مىسقىلداپ بەينەلەۋدى پوستمودەرنيستەر بۇكىل الەم ادەبيەتىنە تاجىريبە رەتىندە ۇسىنادى. ولار ءۇشىن كوركەمدىك الەم تەك ءماتىن دەپ ۇعىنىلادى. الەم ءماتىن رەتىندە، شەكسىز قايتا كودتاۋ جانە بەلگىلەر ويىنى دەپ تۇسىندىرىلەدى، سونداي-اق ولاردىڭ شەگىنەن تىس «زاتتاردى» ءدال بەرىلگەن قالپىندا سۋرەتتەۋ ارقىلى شىندىقتى بايقاتۋعا بولمايدى. ءماتىن سانالى جانە ساناسىز الىنعان كىرمە ويىن، سيتاتالار، كليشە رەتىندە «ينتەرتەكستۋالدى» بولجانادى.

حح عاسىردىڭ الپىسىنشى جىلدارىندا باتىس ەلدەرىندە بەلەڭ العان بۇل اعىم كەشەگى كەڭەستىك، بۇگىنگى تمد ەلدەرىندە توقسانىنشى جىلدارى ءسوز بولا باستادى. الەمدەگى رۋحاني-مادەني قۇبىلىستاردىڭ قازاق ادەبيەتىنە دە وزىندىك ىقپالى بولدى. دۇنيەجۇزىلىك ادەبي-مادەني ۇدەرىستەگى مودەرنيزمدى پوستمودەرنيزممەن ۇشتاستىرا قاراستىرۋ قازاق ادەبيەتتانۋ عىلىمىندا دا كورىنىس بەردى. باقىتجان مايتانوۆتىڭ «قازىرگى قازاق پروزاسىنداعى مودەرنيستىك جانە پوستمودەرنيستىك اعىمدار»، «قازىرگى قازاق پوەزياسى جانە پوستمودەرنيزم»، ا.ءىسىماقوۆانىڭ «بۇگىنگى پوستمودەرنيزم»، «بۇگىنگى دۇنيەجۇزىلىك ادەبيەتتانۋ عىلىمىنىڭ ماسەلەلەرى»، ج.جارىلعاپوۆتىڭ «پوستمودەرنيزم قانداي قۇبىلىس»، گ.ەلەۋكەنوۆانىڭ «ك ۆوپروسۋ و پوستمودەرنيزمە ۆ كازاحسكوي ليتەراتۋرە 1950-1980-ح گودوۆ حح ۆەكا»، اۋەزحان قوداردىڭ «پوستمودەرنيزم جونىندە بىرەر ءسوز»، ج.شاكەننىڭ «جاڭاشىل جاستارعا جاڭا اعىم جايىندا ايتار ءسوز»، ءسارۋار قاسىمنىڭ «قازاق پوەزياسىنداعى پوستمودەرنيستىك كورىنىستەر»، ابىل-سەرىك الىاكباردىڭ «پوستمودەرنيزم قازاق ادەبيەتىندە (د.رامازان شىعارماشىلىعىنا قاتىستى تۇستارىنان ءۇزىندى)» ت.ب. ماقالالاردان پوستمودەرنيزمنىڭ ماسەلەلەرىن سان قىرىنان قازاق ادەبيەتتانۋ عىلىمى دا زەرتتەي باستادى. قازاق ادەبيەتىندە پوستمودەرنيزم بار ما؟ – دەگەن ساۋالعا ءارتۇرلى جاۋاپتار بەرىلىپ ءجۇر. ول پىكىرلەردە بىرىزدىلىك بايقالمايدى. بۇل ماسەلەنى اۋقىمدى تۇردە ءارى تەرەڭدەي قاراستىرۋ بولاشاق ەنشىسى دەپ بىلەمىز. جالپى، پوستمودەرنيزم 1970-80 جىلدارى نەگىزىنەن باتىس ەلدەرىنىڭ مادەني-رۋحاني ومىرىنە قاتىستى ايتىلاتىن. پوستمودەرنيزمنىڭ كەشەگى كەڭەستىك ەلدەر ادەبيەتىنە بايلانىستى ءسوز بولا باستاۋى 1990 جىلداردىڭ ەنشىسىنە تيەدى.

پروفەسسور ب.مايتانوۆ مودەرنيزم مەن پوستمودەرنيزمدى بىر-بىرىمەن ساباقتاستىرا زەردەلەي وتىرىپ، اتالعان اعىمداردىڭ العاشقى بەلگىلەرىن حح عاسىردىڭ العاشقى شيرەگىنەن باستايتىنى بەلگىلى. «س.ەرۋبايەۆ پەن س.سەيفۋللين تۋىندىلارىنداعى ينتەرتەكست، رەمينيسەنسيا، اۆتورلىق تۇلعانىڭ ەركىندىگى كوزگە ۇرسا، 1960-1970 جىلدارداعى قازاق پروزاسىندا ت.ءالىمقۇلوۆ، ا.نۇرمانوۆ، ءا.تارازي، س.مۇراتبەكوۆ، ج.مولداعالييەۆ، ءا.كەكىلبايەۆ، م.ماعاۋين، ت.ابدىكوۆ، ر.سەيسەنبايەۆ، ت.نۇرماعانبەتوۆ، د.دوسجانوۆ ت.ب. تۋىندىلارىندا قالىپتاعى جاعىمدى، جاعىمسىز تۇلعالاردىڭ ورنىنا جان دۇنيەسى مەن سىرتقى ورتانىڭ الشاقتىعىنا بايلانىستى ءداستۇرلى ەتنومادەني تالاپتار ءۇشىن وعاش قىلىقتى «وزگەشە» كەيىپكەرلەردىڭ پايدا بولۋى، سايقىمازاق (پاروديا) ەلەمەنتتەرىنىڭ كەزدەسۋى، شارتتى تۇردەگى تۇسىنىكسىزدىك، «قارا» يۋمور نىشاندارى مودەرنيزممەن بىرگە پوستمودەرنيستىك دۇنيەسەزىنۋ مودۋستارى دۇنيەگە كەلگەنىن اڭعارتتى»، – دەيدى ول. عالىم قازاق پروزاسىنداعى پوستمودەرنيزمنىڭ تۇراقتى ورىن تەۋىپ اعىمدىق ءمان يەلەنە باستاۋىن حح عاسىر سوڭى جانە ءححى عاسىر باسىندا تۋعان شىعارمالارمەن تىعىز بايلانىستىرادى. اتاپ ايتقاندا، ر.مۇقانوۆا، ا.جاقسىلىقوۆ، ا.التاي، د.امانتاي، ا.يحسانوۆ سىندى جازۋشىلاردىڭ شىعارمالارىندا جاڭا پوەتيكالىق ولشەمدەر انىقتالادى.

ال گ.ەلەۋكەنوۆانىڭ نەگىزدەۋىنشە، پوستمودەرنيزمگە تەلىنەتىن جاڭا تەندەنسيالاردىڭ ەلەمەنتتەرى ع.مۇسىرەپوۆتىڭ «ەتنوگرافيالىق اڭگىمەسىندە» ايقىنىراق كӛءرىندى دە، كەيىن جالعاسىن تاپپاي، ءبىراز ۋاقىتقا ءۇزىلىپ قالدى. «الايدا، – دەپ جازادى ول، – بۇل ۋاقىتتاعى ادەبي ۇدەرىس ءبىرقالىپتى جانە ءبىرىڭعايدا جۇرگەن جوق. بۇل جەردە ەكى كەزەڭ انىق تۇردە وقشاۋلانادى، ءبىرى – 1950 جىلداردىڭ ورتاسىنان 1980 جىلداردىڭ ورتاسىنا دەيىنگى كەزەڭ، مۇندا بەلگىلى ءبىر تەندەنسيالار ۇستەمدىك ەتتى، ەكىنشىسى – پوستمودەرنيستىك دەپ اتالاتىن تەندەنسيالار الدىڭعى قاتارعا شىققان 1980 جىلداردىڭ ورتاسىنان 1980 جىلداردىڭ اياعىنا دەيىنگى كەزەڭ». ا.يشانوۆا بولسا پوستمودەرنيستىك ويىن پوەتيكاسىنىڭ قازاق ادەبيەتىنە قاتىستىلىعىن انىقتاۋعا ىرگەلى زەرتتەۋ جۇرگىزدى.

جالپى پوستمودەرنيزم جايلى جازىلعان ەڭبەكتەردى سارالاساق، اركىمنىڭ ءوز پوستمودەرنيزمى بار، پوستمودەرنيزم جايلى تۇسىنىكتەرى دە ءارقيلى. پوستمودەرنيزمنىڭ وتاندىق ادەبيەتكە قادام باسۋىنان-اق، الەمدىك ادەبي مۇرالارمەن تانىس وقىرمان مەن ادەبيەت سىنشىلارىنىڭ پىكىرى ەكىگە جارىلدى. قازاقستاندا وسى باعىت تۋرالى العاشقى زەرتتەۋلەرگە مۇرىندىق بولعان جانە ءوزى دە وسى باعىتتى زەرتتەۋمەن اينالىسقان ب.مايتانوۆ، سونىمەن قاتار ءا.بوپەجانوۆا، ل.سافرونوۆا سىندى زەرتتەۋشىلەر لەگى بۇل باعىتتىڭ ادەبيەتىمىزگە ەنۋىن قولداپ بىرنەشە ءۋاج ايتادى. نەگىزگىلەرى تەك ءبىر باعىتتىڭ شىلاۋىندا قالماي، الەمدىك ادەبي ۇدەرىسكە ىلەسىپ وتىرۋ قاجەتتىگىنە سايادى. تيىسىنشە ونداعى تاجىريبەلەردى ادەبيەتىمىزدىڭ ماتەريالىندا سىناۋ توقىراپ قالعان ادەبيەتتىڭ تامىرىنا قان جۇگىرتەدى دەگەندى ايتادى. سونداي-اق ۇشقىر عالامتور زامانىندا وقىرماندى تارتۋدىڭ ءادىس-ايلاسىن قاراستىرۋ كەرەكتىگىن جانە ونىڭ پوستمودەرنيزمنەن تابىلاتىندىعىن العا تارتادى. پروفەسسور ب.مايتانوۆ ونىڭ ەستەتيكاسىن سۇزگىدەن وتكىزە قابىلداۋدى ۇسىندى. راسىمەن دە پوستمودەرنيزام بۇقارالىق پەن ەليتارلىق ادەبيەت اراسىنا تەڭدىك قويعانىمەن، ءوزىنىڭ كوپقاباتتى ستيليستيكاسى ارقىلى، ينتەرتەكسكە نەگىزدەلگەن تابيعاتى ارقىلى تەرەڭ ءبىلىمدى تالاپ ەتەتىن ينتەلەكتۋالدى ادەبيەت. ءماتىننىڭ قاباتتارىن ايقىنداي الۋ، ءماتىننىڭ بەرەرىن سارقا ءتۇسىنۋ، ءتۇيسىنۋ ءۇشىن تەرەڭ ءبىلىم دە قاجەت. وسى ەرەكشەلىكتى ۋمبەرتو ەكو، حارۋكي مۋراكامي پروزاسىن تالداۋ ارقىلى كوز جەتكىزگەن عالىم، بۇل ادەبيەت ۇلتتىق ادەبيەتىمىزدىڭ ءبىر بولشەگى رەتىندە ءومىر سۇرۋگە لايىقتى دەگەن قورىتىندىعا كەلەدى. ادەبيەتتانۋشىلار تاراپىنان د.ىسقاق، گ.ءپىرالى، ق.جانۇزاقوۆا سىندى عالىمدار، د.يسابەكوۆ، ن.اقىش سەكىلدى ت.ب. جازۋشىلار باستاعان ەكىنشى تاراپتىڭ دا بايسالدى ءۋاجى بار. وعان سەبەپ وسى تاجىريبەلەردىڭ ءتۇبى ءقاۋىپتى ويىنعا اينالادى دەگەن قورقىنىش بولسا كەرەك. تارازىنىڭ بۇل باسىنداعىلار پوستمودەرنيزمدى ادەبيەتتىڭ عاسىرلار بويعى جيناقتاعان كوركەمدىك تاجىريبەلەرىن مانسۇق ەتەتىن، ءدىلىمىز بەن ءدىنىمىزدى جوققا شىعارۋشى، رۋحاني قۇندىلىقتاردى اياقاستى ەتەتىن، ۇلت رەتىندە جويىلۋعا اپاراتىن بىردەن-بىر عالامدانۋدىڭ قۇرعان «قاقپانى» دەپ بىلەدى.

بەكەت نۇرجانوۆتىڭ «مودەرن. پوستمودەرن. مادەنيەت» كىتابى بار. بىزدەگى ساناۋلى ەڭبەكتىڭ ءبىرى. قازىرگى ءبىزدىڭ جاعدايىمىزدا بۇل كىتاپ قۇرمەتكە لايىق ءارى وسى سەكىلدى ەڭبەكتەر كەرەك. بەكەت نۇرجانوۆ – قازاقستانداعى پوستمودەرنيزمنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ول جانە ونىڭ پوستمودەرندىك ۇيىرمەسى ءبىزدىڭ مادەنيەتىمىزدىڭ دامۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوستى. بەكەت نۇرجانوۆ بودرييار، دەلوز، دەرريدانىڭ ەڭبەكتەرىن اۋداردى. بۇل ۋاقىتىلى جانە قاجەت شاعىندا اۋدارىلدى، سەبەبى بەلگىلى ءبىر جانردا جۇمىس جاساۋ ءۇشىن ونىڭ فيلوسوفيالىق نەگىزىن ءتۇسىنۋ قاجەت قوي.

جوعارىدا ايتقانىمىزداي، پوستمودەرنيزم – مودەرنيزمنىڭ جالعاسى ەمەس، جاڭا باعىت، جاڭا اعىم. ول مودەرنيزم تانىمىن، تۇسىنىگىن قولدامايدى. مانسىزدىك، جانرلاردىڭ قوسىلۋى، قارا يۋمور، يرونيا – وسى قوعامداعى بارلىق نارسەدەن ءمان ىزدەۋدەن كورى، وزىنە كۇلۋ، ءوزىن مازاق قىلۋدان تۇرادى.

پوستمودەرنيزم اعىمىنىڭ ءداۋىرى XX عاسىردىڭ سوڭىندا شىرقاۋ شەگىنە جەتتى. ول تۋرالى ونەردىڭ ءار سالاسىنان كوپتەگەن مودەرنيست قالامگەرلەر، سۋرەتشىلەر، مۇسىنشىلەر مەن ساۋلەت ونەرىنىڭ مايتالماندارى ايتىپ، جازىپ، ارتىنا وشپەس مۇرا قالدىردى. سويتە تۇرا، بىزدە بۇل ءۇردىس جاڭا پايدا بولعان يدەيا سەكىلدى كورىنەدى. ال قازىرگى تاڭدا قازاقستان مادەنيەت پەن ادەبيەتتىڭ وزگە، جاڭا تولقىندارىن سىڭىرۋدە.

ماقالا اۆتورى - ازات قىزى الفيا

«ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى»، «فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى»، «ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسى»،  «6B03102 -مادەنيەتتانۋ» ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى، 4 كۋرس ستۋدەنتى

جەتەكشىسى- كۋدەرينا ايجان نۋرحاميتوۆنا


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما