InfoHub Logo

ول ءبىر جاۋگەرشىلىك زامان ەدى. قاتار وتىرعان ەل ءسال نارسەگە تالاسىپ ءبىرىن-بىرى بارىمتالاپ، ءبىرىن-بىرى شاۋىپ الىپ وتىراتىن. سوعىسقا شىنىققان ەلدەن باتىر كوپ شىعا ما؟ قالاي؟ سوندا دا ءبورىباي باتىردان وربىگەن جان ءبارى باتىر بولدى. توقىم تىققان قىستاۋباي باتىر، قويانباي باتىر، ونىڭ بالاسى مامبەت باتىر — ءبارى ءبورىبايدان وربىگەن جاندار. جالبىر ءبورىبايدىڭ كەنجە بالاسى. بۇل كىسى الىپ دەنەلى، اقكوكىرەك، اڭقاۋ، كەم- كەتىككە مەيىرىمدى، بالا مىنەزدى، كىشىپەيىل ادام ەدى. داۋسى وتە زور، ايقايلاعاندا كۇنشە كۇڭىرەنەتىن.

اقمەشىت قالاسىنىڭ ماڭىنداعى جاپپاس ەلى مەن قىپشاق ەلى قونىسقا تالاسىپ بىر-بىرىمەن سوعىسا بەرىپتى. ءبىزدىڭ بالا كەزىمىز. قىپشاقتىڭ باستى ادامدارى قوقان قالاسىنداعى قۇديار حانعا كىسى جىبەرىپ، قۇديار حان اۋىر قولدى اسكەرمەن كەلىپ، جەرىمىزدى الىپ، حالىقتى بيلەپ-توستەپ، قىپشاقتىڭ باستى ادامدارىن «داتقا» دەگەن مانساپ بەرىپ، دار قۇرىپ، ادام ولتىرۋگە ەرىكتى ەتىپ، جاپپاستاردى قىسىمعا الىپتى. سالىقتىڭ سانىن كوبەيتىپ، «زەكەت، ءۇشىر، ءپىتىر ت.س.س.» ەڭ اياعى «ويما تازعا ون تەڭگە، قىرما تازعا قىرىق تەڭگە، سول قۇيرىعىڭدى كەرسەڭگە سىيسا دا بەر بەس تەڭگە، سىيلاسا دا بەس تەڭگە» دەپ سەمىز بەن تازعا دا سالىپ، جاپپاستى قىنداي قىرىپ، كونبەگەندەرىن دارعا اسىپ ءولتىرىپ، اۋىر كۇيگە ۇشىراتتى.

سول كەزدەگى سىرداعى ەگىنشىلەردىڭ ماتەلى: «زەكەتشىنىڭ استىندا جورعاسى بار، التى ەننەن تىككەن دورباسى بار. العۋلام دەپ ءبىر الادى، ات جەمىم دەپ ءبىر الادى، سوندا بىزگە نە قالادى؟» دەيدى ەكەن.

بۇل ازارعا شىداماعان جاپپاس ەلى كوكتەمدە كوشىپ بارا جاتقاندا «قالماق قىرىلعان» وزەنىنىڭ بويىندا ەلدى ءيىرىپ كوشىرمەي زەكەتتەپ جاتقاندا، جالبىر باستاعان جاپپاستىڭ ءبىر توپ جىگىتتەرى ءجۇز كىسىسىمەن قوقان حانىنىڭ زەكەتشىسىن قىرىپ سالىپ، كوشپەلى جاپپاستار تەگىس كوشىپ قاشىپ، قوستاناي قولتىعىنداعى جايلاۋلارىنا كەلىپ، قوستاناي قالاسىنداعى ورىس اسكەرىمەن تىلدەسىپ، كەلىسىپ، سول جىلدىڭ كۇزىندە ءاقسۇيىر جاپپاس ءساتبايدى باجاق ەتىپ، گۋبەرناتور پەروۆسكييدى ون مىڭ اسكەرىن اكەلىپ، قوقاننىڭ ۇستىنەن تۇسىرەدى. سونىمەن جاپپاستار تەگىسىمەن ورىس اسكەرىنىڭ كومەگىن كورىپ، قوقان حاندىعىنا قارسى سوعىسقا بەلسەنە قاتىسىپ، كوپ ۇزاتپاي حان ءداۋىرىن جويىپ، ورىس ۇكىمەتىن ورناتادى.

بۇدان بىلاي جاپپاستارعا ءداس ءتيىپ، سوعىستا كوزگە كورىنە كۇش كورسەتكەن باتىرلارعا اتاق بەرىپ، شەن-شەكپەن كيگىزەدى. جالبىردىڭ اتاعى، شەن-شەكپەنى بار ەدى. گۋبەرناتور پەروۆسكيي جالبىر، مامبەتتى ارتىقشا باعالايدى، ويتكەنى جالبىر مامبەتتىڭ اعاسى، توقىم تىققان قىستاۋباي باتىر كەنەسارى، ناۋرىزبايدىڭ ءۇش ءجۇز كىسىسىن ءولتىرىپ، كەنەسارىنى قۋىپ، جاپپاس ەلىن حاننىڭ قىسىمىنان قۇتقارعانى. جالبىر، مامبەتتىڭ قوقاننىڭ ءجۇز كىسىسىن قىرىپ، ورىس ەلىمەن دوستاسىپ، قوقان حاندىعىن جويعانىن ەسكە الدى.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

جالبىر باتىر (ءى نۇسقا)

سىرىمنىڭ نۇرالى حاندى شابۋى (ءىى نۇسقا)

بايماعامبەت سۇلتان مەن سىرىم باتىر

---