InfoHub Logo

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى 1995 جىلعى 1 ناۋرىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن قۇرىلعان مەملەكەت باسشىسى جانىنداعى كونسۋلتاتيۆتى-كەڭەسشى ورگان.[1] ەل پرەزيدەنتى ن.ءا. نازاربايەۆ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋ يدەياسىن العاش رەت 1992 جىلى تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىرىنشى جىلىنا ارنالعان قازاقستان حالقىنىڭ ءبىرىنشى فورۋمىندا جاريالادى. مۇنداي ينستيتۋتتى قۇرۋ قاجەتتىلىگى ساياسي تۇرعىدان، سونداي-اق جاڭادان قۇرىلعان، تاۋەلسىز، پوليەتنوستى، پوليكونفەسسيالىق مەملەكەتتىڭ تۇراقتى دامۋى تۇرعىسىنان تۋىنداعان ەدى. اتالعان باستاما مادەنيەت ارالىق ديالوگتى نىعايتۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنىڭ نەگىزىن قالاپ، ەتنوسارالىق قاتىناستاردى دامىتۋ ماسەلەلەرىن جوعارى دەڭگەيدە شەشۋگە مۇمكىندىك جاسايتىن الەمدىك تاجىريبەدەگى تىڭ باعىت بولىپ تابىلدى. جيىرما جىلدىق تاريحىندا اسسامبلەيا قارقىندى دامىپ، ەلەۋلى وزگەرىستەردى باستان كەشىردى. ونىڭ دامۋى بارىسىندا ن.نازاربايەۆتىڭ ەتنوسارالىق تولەرانتتىلىق جانە قوعامدىق كەلىسىمنىڭ قازاقستاندىق ۇلگىسى قالىپتاستى. وسى جىلدار ىشىندە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ينستيتۋسيونالدىق قۇرىلىمى نىعايىپ، قوعامدى ۇيىستىرۋشى الەۋەتى تولىستى، ول حالىق ديپلوماتياسىنىڭ ماڭىزدى كۇرەتامىرىنا اينالدى. بۇگىندە اسسامبلەيا ەل پرەزيدەنتى ءتوراعالىق ەتەتىن كونستيتۋسيالىق ورگان بولىپ تابىلادى. بۇل ونىڭ ەرەكشە مارتەبەسىن ايقىندايدى. بۇل بىرەگەي ينستيتۋت ەلىمىزدەگى بارلىق ەتنوس وكىلدەرىن ورتاق ماقساتقا ۇيىستىرا وتىرىپ، رەسپۋبليكاداعى تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ مەن ەل دامۋىنىڭ ماقساتىنا ايتۋلى ۇلەس قوسىپ كەلەدى. اسسامبلەيا قىزمەتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا ەتنوستىق نەمەسە ءدىني ەرەكشەلىگىنە قاراماستان ءاربىر ازاماتتىڭ كونستيتۋسيامەن كەپىلدىك بەرىلگەن ازاماتتىق قۇقىقتارى مەن ەركىندىگى تولىعىمەن قولدانىلاتىن ەتنوسارالىق جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىمنىڭ ايرىقشا ۇلگىسى قالىپتاستى. قازاقستاننىڭ كوپەتنوستىق باي كەڭىستىگىندە سەنىم، كەلىسىم مەن ءوزارا تۇسىنىستىك ۇلگىسى ورنادى. بۇگىندە رەسپۋبليكادا قازاقستان ەتنوستارىنىڭ مادەنيەتتەرى، تىلدەرى، داستۇرلەرىنىڭ دامۋىنا قاجەتتى بارلىق جاعداي جاسالعان. ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ ءوزىنىڭ سانى تۇراقتى وسۋدە، ءقازىر ولار 800-دەن اسادى، ونىڭ ىشىندە 28ء-ى رەسپۋبليكالىق. 15 تىلدە گازەت-جۋرنال، 8 تىلدە راديوباعدارلامالار 7 تىلدە تەلەباعدارلامالار شىعادى. ءبىلىم بەرۋ تولىقتاي وزبەك، تاجىك، ۇيعىر جانە ۋكراين تىلدەرىندە جۇرگىزىلەتىن 88 مەكتەپ جۇمىس ىستەيدى. 108 مەكتەپتە 22 ەتنوستىڭ ءتىلى جەكە ءپان رەتىندە جۇرگىزىلەدى. وسىمەن قاتار، بالالاردان باسقا ۇلكەندەر دە 30 ەتنوس تىلدەرىن وقۋعا مۇمكىندىك العان 195 ەتنو-بىلىم بەرۋ كەشەندەرى، جەكسەنبىلىك جانە لينگۆيستيكالىق مەكتەپتەر اشىلدى. قازاق جانە ورىس تەاترلارىن قوسپاعاندا ەلىمىزدە تاعى ءتورت ۇلتتىق – وزبەك، ۇيعىر، كورەي جانە نەمىس تەاترلارى جۇمىس ىستەيدى.

جولداسبەكوۆا اسەل شىعىستانۋ فاكۋلتەتى

---