قازاقستانداعى ەتنوساياسي ۇردىستەر
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستانداعى ەتنوساياسي ۇردىستەر، قازاق حالقىنىڭ حالىق بولىپ قالىپتاسۋىنىڭ اياقتالۋى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاق جەرىندە قازاق حالقىنىڭ ەتنيكالىق جانە انتروپولوگيالىق نەگىزىنىڭ قالانۋى، ورتا عاسىرلارداعى ەتنيكالىق وزگەرىستەر سياقتى كۇردەلى ماسەلەلەرگە توقتالا وتىرىپ، قازاقستانداعى ەتنوساياسي قاۋىمداستىقتىڭ ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتۋ.
دامىتۋشىلىق: حالىق بولىپ قالىپتاسۋ بارىسىن وي ەلەگىنەن وتكىزىپ، تۇجىرىم جاساۋعا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى شاپشاڭدىققا، العىرلىققا باۋلۋ، حالقىنىڭ ءتىلىن، سالت – ءداستۇرىن، تاريحىن قۇرمەتتەيتىن ازامات تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ويىن، سۇراق – جاۋاپ، دەرەكتەرمەن جۇمىس
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاپسىرمالار جاسىرىلعان ساندىق پەن بوشكە، باعالاۋ پاراقتارى
ءپانارالىق بايلانىس: ەجەلگى قازاقستان تاريحى، گەوگرافيا، ماتەماتيكا
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلارعا جەكە – جەكە باعالاۋ پاراقتارى بەرىلىپ، وزدەرى تولتىرىپ وتىرادى.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ۇستانىمى:
ماعان باقىت ساباق ءوتۋ سىزدەرگە
كورىپ تۇرمىن، قۋانىش بار جۇزدەردە.
جاستىق شاقتا جۇرىڭىزدەر شات كۇلىپ،
بارىمىزگە بولسىن سەرىك ساتتىلىك!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. «قىزىقتى ۇياشىقتار». تاقتادا 10 ۇياشىق بەرىلگەن. ۇياشىقتاردى تاڭداۋ ارقىلى سوندا بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1 - ۇياشىق: 1155 ج موڭعوليا جەرىندە ەسۋگەي باتىردىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن موڭعول يمپەرياسىن قۇرىپ، ۇلى حان بولىپ سايلانعان كىم؟ (شىڭعىسحان)
2 - ۇياشىق: 1370 ج ماۋارانناحردى باسىپ الىپ، 35 جىل بويى جەكە دارا بيلىك قۇرعان، موڭعولدىڭ تۇركىلەنگەن بارلاس تايپاسىنان شىققان، تاراعاي بەكتىڭ بالاسى كىم؟ (ءامىر تەمىر)
3 - ۇياشىق: 1374 – 1375 جج ەدىل بويىنا جورىق جاساپ، التىن وردانىڭ استاناسى سارايدى، قاجى – تارحاندى الىپ كاما بۇلعارلارىن باعىندىرعان اق وردانىڭ حانى كىم؟ (ۇرىس حان)
4 - ۇياشىق: التىن وردانىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاعىنان دامۋىنا بارىنشا ۇلەس قوسقان، التىن وردا مەن ەگيپەت سۇلتانى بەيبارىس اراسىنداعى بايلانىستى كۇشەيتكەن التىن وردا حانى كىم؟ (بەركە حان)
5 - ۇياشىق: 1380 ج باستاپ ول التىن وردانىڭ كوپتەگەن جەرلەرىن باسىپ الىپ، التىن وردا مەن اق وردانىڭ بۇرىنعى قۋاتىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋدى ويلاپ ءامىر تەمىرگە تاۋەلدىلىكتەن باس تارتقان كىم؟ (توقتامىس)
6 - ۇياشىق: ول ءحىۇ ع 90 جج توقتامىسپەن ۇزدىكسىز سوعىس جۇرگىزەدى. ونىڭ باستى سەبەبى، بىرىنشىدەن، بيلىك ءۇشىن كۇرەسسە، ەكىنشىدەن، نوعاي ورداسىنىڭ بەدەلىن كوتەرىپ، ەل اۋماعىن ۇلعايتۋعا تىرىسقان حان كىم؟ (ەدىگە حان)
7 - ۇياشىق: 1481 - 1484 جج ورىس مەملەكەتىنە ەكىنشى رەت ەلشىلىك جىبەرىپ، ورىس پاتشاسى ءىىى يۆانمەن ءوزارا ساۋدا قارىم – قاتىناسىن ورناتۋ ماقساتىنداعى دوستىق وداق قۇرۋعا شارت جاساسىپ، كەلىسىمگە كەلگەن حان كىم؟ (يباق حان)
8 - ۇياشىق: 1428 ج حان سايلانعان، جوشى حاننىڭ بەسىنشى ۇلى شايباني حاننىڭ ۇرپاعى كىم؟ (ءابىلقايىر)
9 - ۇياشىق: شىڭعىس حاننىڭ 1217 ج كۇشىلىكتىڭ جەتىسۋداعى يەلىكتەرىن باسىپ الۋعا اتتاندارعان نويانى كىم؟ (جەبە نويان)
10 - ۇياشىق: ەگيپەتپەن بايلانىسىنا كەدەرگى جاساۋعا تىرىسىپ وتىرعان ۆيزانتياعا 1271 ج جورىققا شىعادى. ءبىراق، ۆيزانتيا يمپەراتورى سوعىستان باس تارتىپ، بەيبىت كەلىسىمگە كەلگەن. بۇل التىن وردا حانى كىم؟ (مەڭگۋ – تەمىر حان)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاق جەرىندە قازاق حالقىنىڭ ەتنيكالىق جانە انتروپولوگيالىق نەگىزىنىڭ قالانۋى، ورتا عاسىرلارداعى ەتنيكالىق وزگەرىستەر سياقتى كۇردەلى ماسەلەلەرگە توقتالا وتىرىپ، قازاقستانداعى ەتنوساياسي قاۋىمداستىقتىڭ ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتۋ.
دامىتۋشىلىق: حالىق بولىپ قالىپتاسۋ بارىسىن وي ەلەگىنەن وتكىزىپ، تۇجىرىم جاساۋعا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى شاپشاڭدىققا، العىرلىققا باۋلۋ، حالقىنىڭ ءتىلىن، سالت – ءداستۇرىن، تاريحىن قۇرمەتتەيتىن ازامات تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ويىن، سۇراق – جاۋاپ، دەرەكتەرمەن جۇمىس
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاپسىرمالار جاسىرىلعان ساندىق پەن بوشكە، باعالاۋ پاراقتارى
ءپانارالىق بايلانىس: ەجەلگى قازاقستان تاريحى، گەوگرافيا، ماتەماتيكا
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلارعا جەكە – جەكە باعالاۋ پاراقتارى بەرىلىپ، وزدەرى تولتىرىپ وتىرادى.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ۇستانىمى:
ماعان باقىت ساباق ءوتۋ سىزدەرگە
كورىپ تۇرمىن، قۋانىش بار جۇزدەردە.
جاستىق شاقتا جۇرىڭىزدەر شات كۇلىپ،
بارىمىزگە بولسىن سەرىك ساتتىلىك!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. «قىزىقتى ۇياشىقتار». تاقتادا 10 ۇياشىق بەرىلگەن. ۇياشىقتاردى تاڭداۋ ارقىلى سوندا بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1 - ۇياشىق: 1155 ج موڭعوليا جەرىندە ەسۋگەي باتىردىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن موڭعول يمپەرياسىن قۇرىپ، ۇلى حان بولىپ سايلانعان كىم؟ (شىڭعىسحان)
2 - ۇياشىق: 1370 ج ماۋارانناحردى باسىپ الىپ، 35 جىل بويى جەكە دارا بيلىك قۇرعان، موڭعولدىڭ تۇركىلەنگەن بارلاس تايپاسىنان شىققان، تاراعاي بەكتىڭ بالاسى كىم؟ (ءامىر تەمىر)
3 - ۇياشىق: 1374 – 1375 جج ەدىل بويىنا جورىق جاساپ، التىن وردانىڭ استاناسى سارايدى، قاجى – تارحاندى الىپ كاما بۇلعارلارىن باعىندىرعان اق وردانىڭ حانى كىم؟ (ۇرىس حان)
4 - ۇياشىق: التىن وردانىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاعىنان دامۋىنا بارىنشا ۇلەس قوسقان، التىن وردا مەن ەگيپەت سۇلتانى بەيبارىس اراسىنداعى بايلانىستى كۇشەيتكەن التىن وردا حانى كىم؟ (بەركە حان)
5 - ۇياشىق: 1380 ج باستاپ ول التىن وردانىڭ كوپتەگەن جەرلەرىن باسىپ الىپ، التىن وردا مەن اق وردانىڭ بۇرىنعى قۋاتىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋدى ويلاپ ءامىر تەمىرگە تاۋەلدىلىكتەن باس تارتقان كىم؟ (توقتامىس)
6 - ۇياشىق: ول ءحىۇ ع 90 جج توقتامىسپەن ۇزدىكسىز سوعىس جۇرگىزەدى. ونىڭ باستى سەبەبى، بىرىنشىدەن، بيلىك ءۇشىن كۇرەسسە، ەكىنشىدەن، نوعاي ورداسىنىڭ بەدەلىن كوتەرىپ، ەل اۋماعىن ۇلعايتۋعا تىرىسقان حان كىم؟ (ەدىگە حان)
7 - ۇياشىق: 1481 - 1484 جج ورىس مەملەكەتىنە ەكىنشى رەت ەلشىلىك جىبەرىپ، ورىس پاتشاسى ءىىى يۆانمەن ءوزارا ساۋدا قارىم – قاتىناسىن ورناتۋ ماقساتىنداعى دوستىق وداق قۇرۋعا شارت جاساسىپ، كەلىسىمگە كەلگەن حان كىم؟ (يباق حان)
8 - ۇياشىق: 1428 ج حان سايلانعان، جوشى حاننىڭ بەسىنشى ۇلى شايباني حاننىڭ ۇرپاعى كىم؟ (ءابىلقايىر)
9 - ۇياشىق: شىڭعىس حاننىڭ 1217 ج كۇشىلىكتىڭ جەتىسۋداعى يەلىكتەرىن باسىپ الۋعا اتتاندارعان نويانى كىم؟ (جەبە نويان)
10 - ۇياشىق: ەگيپەتپەن بايلانىسىنا كەدەرگى جاساۋعا تىرىسىپ وتىرعان ۆيزانتياعا 1271 ج جورىققا شىعادى. ءبىراق، ۆيزانتيا يمپەراتورى سوعىستان باس تارتىپ، بەيبىت كەلىسىمگە كەلگەن. بۇل التىن وردا حانى كىم؟ (مەڭگۋ – تەمىر حان)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى، اقجار اۋدانى كمم
