قازاقستاننىڭ رەسەيگە قوسىلۋىنىڭ اياقتالۋى جانە ونىڭ سالدارى
قازاقستاننىڭ رەسەيگە قوسىلۋىنىڭ اياقتالۋى جانە ونىڭ سالدارى.
كونسپەكت.
پاتشا ۇكىمەتى قوقان حاندىعىن ىعىستىرىپ، ءوزىنىڭ جەرگىلىكتى قازاقتار اراسىنداعى ساياسي بيلىگىن نىعايتۋ ءۇشىن ءبىرقاتار شارالاردى ىسكە اسىردى. ىلە وڭىرىندە اسكەري كۇشتەردى مولايتىپ، كەرۋەن جولدارىن باقىلاۋعا الۋعا، ساۋدا - ساتتىققا زەر سالۋعا ەرەكشە ءمان بەرىلدى. 800 ورىس جانە 100 قازاقتان تۇراتىن كۇشتى باسقارعان پودپولكوۆنيك شايتانوۆ شۋ القابىنا قاراي باعىت الدى. سۇرانشى، شايان باتىرلار، جايناق بي رەسەي اسكەرىن قوقاندىقتار وزبىرلىعىنان قۇتقارۋشى رەتىندە قارسى الدى. 1859 جىلى ۇلى ءجۇز بەن قىرعىز ەلىنىڭ سولتۇستىگىندە تۇرعىزىلعان قاستەك بەكىنىسى رەسەي تىرەگى سانالىپ، قوقان حانىنىڭ شابۋىلدارىنا توسقاۋىل بولدى. ورىس اسكەرىنىڭ شۋ اڭعارى ارقىلى قوقان بەكىنىستەرى اۋليەاتا، شىمكەنت، تاشكەنتكە قاراي ءجۇرۋى وسى جەردەن باستالدى. 1860 جىلى 26 تامىزدا توقماق، 4 قىرقۇيەكتە قوقاننىڭ جەتىسۋداعى تىرەگى پىشپەك الىندى. قوقان حانى ۆەرنىي بەكىنىسىنە 22 مىڭدىق اسكەر جىبەردى. قازاق فەودالدارى ەكىگە ءبولىنىپ، كەنەسارىنىڭ بالاسى سۇلتان سىزدىق توبى رەسەيگە قارسى شىقتى. فەودالداردىڭ كوپشىلىگى قوقان حانىنا قارسى شىقتى.
1860 جىلعى 19 - 21 قازاندا بولعان ۇزىناعاش شايقاسىندا الاتاۋ وكرۋگىنىڭ بيلەۋشىسى گ. ا. كولپاكوۆسكيي اسكەرى قوقاندىقتاردى جەڭدى. قوقاندىقتار – 400 ادامنان، ورىستار – 2 ادامنان ايرىلدى. 1863 جىلى رەسەي قۇرامىنا 4 مىڭ شاڭىراق قوڭىرات، 5 مىڭ شاڭىراق بەستاڭبالى رۋلارى كىردى.
رەسەي مەن انگليا اراسىندا ورتا ازيا ءۇشىن الاۋىزدىقتىڭ كۇشەيۋى ورىس اسكەرىنىڭ سوعىس قيمىلدارىن جەدەلدەتۋىنە تۇرتكى بولدى. 1864 جىلعى كوكتەمدە قوقان حاندىعىنا قارسى جىبەرىلگەن پاتشا اسكەرى شۋ القابىن، مەركە، اۋليەاتا، تۇركىستان بەكىنىستەرىن الدى. پولكوۆنيك م. چەرنيايەۆ اسكەرى شىمكەنت بەكىنىسىنە بەت الدى. قوقان بيلەۋشىسى ءالىمقۇل حيۋا، بۇحار حاندىقتارىمەن وداق جاساۋعا تىرىستى. 1864 جىلعى 22 قىرقۇيەكتە شىمكەنت الىندى. 1865 جىلعى شىلدەدە ورىس اسكەرى تاشكەنتتى باسىپ الدى.
1866 جىلدىڭ باسىندا بۇحار حاندىعىنىڭ جەرىنە ورىس اسكەرلەرى باسىپ كىرىپ، حاندىق يەلىكتەرى تۇركىستان گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنىڭ قۇرامىنا كىردى. بۇحار حاندىعىنىڭ سولتۇستىگىندە قونىستانعان قازاقتار وزبەكتەرمەن قاتار رەسەيدىڭ بيلىگىن مويىندادى. 1868 جىلعى قاڭتارداعى كەلىسىم بويىنشا قوقان حاندىعىنا قاراستى ءبىرقاتار جەر، ونىڭ ىشىندە قوقان حاندىعىنا تاۋەلدى قازاق جەرلەرى رەسەي قۇرامىنا ەنىپ، تۇركىستان گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنا باعىندىرىلدى. ال 1873 جىلعى حيۋا حاندىعىنىڭ جەڭىلىسى قازاقتاردىڭ ولارعا تاۋەلدىلىگىن جويدى.
رەسەيدىڭ سىرتقى ساياساتىندا قازاقستان جەرى 15 عاسىردىڭ ورتا كەزىنەن باستاپ ەرەكشە مانگە يە بولعان. قازاق - ورىس بايلانىستارىنىڭ جولعا قويىلا باستاۋى IY يۆان بيلىك قۇرعان كەز بولىپ ەسەپتەلەدى. 18 عاسىرداعى كنياز ا. بەكوۆيچ - چەركاسسكييدىڭ، ي. د. بۋحگولستىڭ، ي. م. ليحاريەۆتىڭ، پ. ءستۋپيننىڭ اسكەري بارلاۋ ەكسپەديسيالارى قازاقتاردى جوڭعاريا شاپقىنشىلىقتارىنان قورعاۋدا ەلەۋلى ورىن الدى. قازاق ەلىنىڭ رەسەي قۇرامىنا قوسىلۋ پروسەسى 18 عاسىردىڭ 30 جىلدارىنان باستالىپ، 1، 5 عاسىرعا سوزىلدى.
كونسپەكت سۇراقتار
1. رەسەيدىڭ ساياساتىندا قازاقستان ەرەكشە مانگە يە بولعان كەز:
2. قوقان حاندىعىنىڭ جەرى رەسەي قۇرامىنا قاشان ەنگىزىلدى؟
3. 1866 جىلدىڭ باسىندا كىمدەر رەسەيدىڭ بيلىگىن مويىندادى؟
4. م. چەرنيايەۆ پەن لەرحە توبى شىمكەنتتى قاشان الدى؟
5. رەسەي مەن انگليا اراسىندا ورتا ازيا ءۇشىن الاۋىزدىقتىڭ كۇشەيۋى قانداي ءىس - ارەكەتكە تۇرتكى بولدى؟
6. 1860 جىلى قوقاندىقتار مەن ورىس اسكەرلەرىنىڭ شايقاسى وتكەن جەر:
7. قاستەك بەكىنىسى قاي جىلى سالىندى:
8. ورىس اسكەرىن قۇتقارۋشى رەتىندە قارسى العان باتىرلار:
9. قاي جىلى پاتشا اسكەرى بۇحار حاندىعىنىڭ جەرىنە كىردى؟
10. قوقان حانى قۇديارعا قارسى قىپشاقتاردى باسقارعان كوتەرىلىس باسشىسى كىم:
11. قاي جىلى رەسەي اسكەرى اۋليەاتا، شىمكەنت، تۇركىستان قالالارىن باسىپ الدى:
12. «ەرەجە» بويىنشا دالا گەنەرال - گۋبەرناتورلىق قاي جىلى قۇرىلدى:
13. م. چەرنيايەۆ باسقارعان ورىس اسكەرى تۇركىستاندى قاشان باسىپ الدى:
14. 1916 جىلعى 20 شىلدەدە تۇركىستان گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنا گەنەرال - گۋبەرناتور بولىپ كىم تاعايىندالدى:
15. قاي جىلى رەسەي ۇكىمەتى پىشپەك بەكىنىسىن باسىپ الدى:
16. قاي جىلى ورىس اسكەرلەرى تاشكەنت قالاسىن باسىپ الدى:
17. اعا سۇلتاندار قانشا جىلعا سايلاندى:
18. 19 عاسىردىڭ 60 - جىلدارى پولكوۆنيك سيممەرمان قانداي بەكىنىستەردى باسىپ الدى:
19. 1864 جىلى اۋليەاتانى باسىپ العان پولكوۆنيك:
تاقىرىپتىڭ تەستى
كونسپەكت.
پاتشا ۇكىمەتى قوقان حاندىعىن ىعىستىرىپ، ءوزىنىڭ جەرگىلىكتى قازاقتار اراسىنداعى ساياسي بيلىگىن نىعايتۋ ءۇشىن ءبىرقاتار شارالاردى ىسكە اسىردى. ىلە وڭىرىندە اسكەري كۇشتەردى مولايتىپ، كەرۋەن جولدارىن باقىلاۋعا الۋعا، ساۋدا - ساتتىققا زەر سالۋعا ەرەكشە ءمان بەرىلدى. 800 ورىس جانە 100 قازاقتان تۇراتىن كۇشتى باسقارعان پودپولكوۆنيك شايتانوۆ شۋ القابىنا قاراي باعىت الدى. سۇرانشى، شايان باتىرلار، جايناق بي رەسەي اسكەرىن قوقاندىقتار وزبىرلىعىنان قۇتقارۋشى رەتىندە قارسى الدى. 1859 جىلى ۇلى ءجۇز بەن قىرعىز ەلىنىڭ سولتۇستىگىندە تۇرعىزىلعان قاستەك بەكىنىسى رەسەي تىرەگى سانالىپ، قوقان حانىنىڭ شابۋىلدارىنا توسقاۋىل بولدى. ورىس اسكەرىنىڭ شۋ اڭعارى ارقىلى قوقان بەكىنىستەرى اۋليەاتا، شىمكەنت، تاشكەنتكە قاراي ءجۇرۋى وسى جەردەن باستالدى. 1860 جىلى 26 تامىزدا توقماق، 4 قىرقۇيەكتە قوقاننىڭ جەتىسۋداعى تىرەگى پىشپەك الىندى. قوقان حانى ۆەرنىي بەكىنىسىنە 22 مىڭدىق اسكەر جىبەردى. قازاق فەودالدارى ەكىگە ءبولىنىپ، كەنەسارىنىڭ بالاسى سۇلتان سىزدىق توبى رەسەيگە قارسى شىقتى. فەودالداردىڭ كوپشىلىگى قوقان حانىنا قارسى شىقتى.
1860 جىلعى 19 - 21 قازاندا بولعان ۇزىناعاش شايقاسىندا الاتاۋ وكرۋگىنىڭ بيلەۋشىسى گ. ا. كولپاكوۆسكيي اسكەرى قوقاندىقتاردى جەڭدى. قوقاندىقتار – 400 ادامنان، ورىستار – 2 ادامنان ايرىلدى. 1863 جىلى رەسەي قۇرامىنا 4 مىڭ شاڭىراق قوڭىرات، 5 مىڭ شاڭىراق بەستاڭبالى رۋلارى كىردى.
رەسەي مەن انگليا اراسىندا ورتا ازيا ءۇشىن الاۋىزدىقتىڭ كۇشەيۋى ورىس اسكەرىنىڭ سوعىس قيمىلدارىن جەدەلدەتۋىنە تۇرتكى بولدى. 1864 جىلعى كوكتەمدە قوقان حاندىعىنا قارسى جىبەرىلگەن پاتشا اسكەرى شۋ القابىن، مەركە، اۋليەاتا، تۇركىستان بەكىنىستەرىن الدى. پولكوۆنيك م. چەرنيايەۆ اسكەرى شىمكەنت بەكىنىسىنە بەت الدى. قوقان بيلەۋشىسى ءالىمقۇل حيۋا، بۇحار حاندىقتارىمەن وداق جاساۋعا تىرىستى. 1864 جىلعى 22 قىرقۇيەكتە شىمكەنت الىندى. 1865 جىلعى شىلدەدە ورىس اسكەرى تاشكەنتتى باسىپ الدى.
1866 جىلدىڭ باسىندا بۇحار حاندىعىنىڭ جەرىنە ورىس اسكەرلەرى باسىپ كىرىپ، حاندىق يەلىكتەرى تۇركىستان گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنىڭ قۇرامىنا كىردى. بۇحار حاندىعىنىڭ سولتۇستىگىندە قونىستانعان قازاقتار وزبەكتەرمەن قاتار رەسەيدىڭ بيلىگىن مويىندادى. 1868 جىلعى قاڭتارداعى كەلىسىم بويىنشا قوقان حاندىعىنا قاراستى ءبىرقاتار جەر، ونىڭ ىشىندە قوقان حاندىعىنا تاۋەلدى قازاق جەرلەرى رەسەي قۇرامىنا ەنىپ، تۇركىستان گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنا باعىندىرىلدى. ال 1873 جىلعى حيۋا حاندىعىنىڭ جەڭىلىسى قازاقتاردىڭ ولارعا تاۋەلدىلىگىن جويدى.
رەسەيدىڭ سىرتقى ساياساتىندا قازاقستان جەرى 15 عاسىردىڭ ورتا كەزىنەن باستاپ ەرەكشە مانگە يە بولعان. قازاق - ورىس بايلانىستارىنىڭ جولعا قويىلا باستاۋى IY يۆان بيلىك قۇرعان كەز بولىپ ەسەپتەلەدى. 18 عاسىرداعى كنياز ا. بەكوۆيچ - چەركاسسكييدىڭ، ي. د. بۋحگولستىڭ، ي. م. ليحاريەۆتىڭ، پ. ءستۋپيننىڭ اسكەري بارلاۋ ەكسپەديسيالارى قازاقتاردى جوڭعاريا شاپقىنشىلىقتارىنان قورعاۋدا ەلەۋلى ورىن الدى. قازاق ەلىنىڭ رەسەي قۇرامىنا قوسىلۋ پروسەسى 18 عاسىردىڭ 30 جىلدارىنان باستالىپ، 1، 5 عاسىرعا سوزىلدى.
كونسپەكت سۇراقتار
1. رەسەيدىڭ ساياساتىندا قازاقستان ەرەكشە مانگە يە بولعان كەز:
2. قوقان حاندىعىنىڭ جەرى رەسەي قۇرامىنا قاشان ەنگىزىلدى؟
3. 1866 جىلدىڭ باسىندا كىمدەر رەسەيدىڭ بيلىگىن مويىندادى؟
4. م. چەرنيايەۆ پەن لەرحە توبى شىمكەنتتى قاشان الدى؟
5. رەسەي مەن انگليا اراسىندا ورتا ازيا ءۇشىن الاۋىزدىقتىڭ كۇشەيۋى قانداي ءىس - ارەكەتكە تۇرتكى بولدى؟
6. 1860 جىلى قوقاندىقتار مەن ورىس اسكەرلەرىنىڭ شايقاسى وتكەن جەر:
7. قاستەك بەكىنىسى قاي جىلى سالىندى:
8. ورىس اسكەرىن قۇتقارۋشى رەتىندە قارسى العان باتىرلار:
9. قاي جىلى پاتشا اسكەرى بۇحار حاندىعىنىڭ جەرىنە كىردى؟
10. قوقان حانى قۇديارعا قارسى قىپشاقتاردى باسقارعان كوتەرىلىس باسشىسى كىم:
11. قاي جىلى رەسەي اسكەرى اۋليەاتا، شىمكەنت، تۇركىستان قالالارىن باسىپ الدى:
12. «ەرەجە» بويىنشا دالا گەنەرال - گۋبەرناتورلىق قاي جىلى قۇرىلدى:
13. م. چەرنيايەۆ باسقارعان ورىس اسكەرى تۇركىستاندى قاشان باسىپ الدى:
14. 1916 جىلعى 20 شىلدەدە تۇركىستان گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنا گەنەرال - گۋبەرناتور بولىپ كىم تاعايىندالدى:
15. قاي جىلى رەسەي ۇكىمەتى پىشپەك بەكىنىسىن باسىپ الدى:
16. قاي جىلى ورىس اسكەرلەرى تاشكەنت قالاسىن باسىپ الدى:
17. اعا سۇلتاندار قانشا جىلعا سايلاندى:
18. 19 عاسىردىڭ 60 - جىلدارى پولكوۆنيك سيممەرمان قانداي بەكىنىستەردى باسىپ الدى:
19. 1864 جىلى اۋليەاتانى باسىپ العان پولكوۆنيك:
تاقىرىپتىڭ تەستى
You Might Also Like
-
ءىII ءبولىم. قازاقستان – رەسەي يمپەرياسىنىڭ وتارى (19 عاسىردىڭ ءىى جارتىسى). ۇلى ءجۇزدىڭ رەسەيگە قوسىلۋى
