InfoHub Logo

قازاق حالقى – سالت-داستۇرگە وتە باي ەل. بۇل – ونىڭ مادەنيەتتى ءارى تاربيەلى ەل ەكەندىگىنىڭ ايعاعى. بەلگىلى قوعام قايراتكەرى، زاڭگەر ن.شايكەنوۆ: «ۇلت ءداستۇرى – زاڭنان بيىك»، - دەگەن. دەمەك، ءسالت-داستۇرلى ەل – مىقتى ءارى تۇعىرى بەرىك ەل. ءبىزدىڭ حالقىمىز ءوز ۇرپاقتارىنا عاسىردان عاسىرعا ۇلت قاسيەتىن سالت-داستۇرمەن، ونەگەنى  ادەت-عۇرىپپەن، ۇلگىنى جون-جوسىقپەن، ادەپتى ىرىم، تىيىممەن تاربيەلەپ، ۇلاعاتتى ۇل، يناباتتى قىز وسىرگەن. ۇلتتىق ءتالىم، سالت-سانا ساباعى ادامگەرشىلىك تاربيەسىنىڭ اسا سەنىمدى ءارى عاجايىپ جول ەكەنىن كورسەتتى. وتانشىلدىق، ەرلىك، مارتتىك، جومارتتىق، قايىرىمدىلىق، جوعارى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەر وسى جول ارقىلى دارىعان. باتىر جازۋشى ب.مومىش ۇلى ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا: «مەن ءوزىمنىڭ ۇرىستاعى تاجىريبەمنەن سولداتتىڭ باسىندا جاۋىنگەرلىك قاسيەتتى تاربيەلەۋدە حالىقتاردىڭ باسىنان وتكەن جاۋىنگەرلىك جولدارى مەن ۇلتتىق داستۇرلەردىڭ ماڭىزى زور ەكەنىنە كوزىم جەتتى»، - دەپ جازدى. ولاي بولسا، ادەت-عۇرىپ – قازاق حالقىنىڭ مىزعىماس زاڭى دەپ قابىلداعان ءجون.

دانا حالىقتىڭ ءوزى جاساعان وسى ادەت-عۇرىپ پەن ءجون-جوسىقتى ءبىلىپ، ۇيرەنۋ جانە ومىردە قولدانۋ – اعايىندى اداستىرماس سارا جول. مۇنى وتباسىندا اتا-انا، مەكتەپتە ۇستاز، كوپشىلىك ورتادا اقساقالدار جاستارعا ۇيرەتىپ، ايتىپ وتىرسا، ۇتارىمىز كوپ بولار ەدى.

قازاقتىڭ سالت-داستۇرلەرى:

— اس قايىرۋ

— الىق

— اۋىلدىڭ التى اۋىزى

— باتالاسۋ

— ءباجى باسۋ

— ءبىتىم

— بيلىك اقى

— ءدام تاتىرۋ

— جامبى اتۋ

— جول-جورالعى

— ءجون-جوسىق

— كەلىن قولىنان شاي ءىشۋ

— كوڭىل شاي

— كەرەگەگە كەرۋ

— كوگەنگە ءتۇسۋ

— «كىنا مەندە»

— قايىنداپ بارۋ

— ناعاشىلاپ بارۋ

— قىرىق جەتى

— قوڭسى قونۋ

— قول ۇستاتار

— قىز الىپ قاشۋ

— مىعاۋ جازاسى

— ناۋقاستى كۇزەتۋ

— وكىل كۋيەۋ

— ورتپەن تازالاۋ

— ساباق باسى

— سوزگە توقتاۋ

— تارتۋ-تارالعى

— تورەلىك

— تۇستەنۋ

— شوشاي ءتارتىبى

---