InfoHub Logo

قاتتىبالانىڭ كوزى وسى قىستاۋعا قاراي كوسىلتىپ كەلە جاتقان سالت اتتىنى قيادان شالعان. اتقا ءبىر جامباستاپ قيسايا وتىرىسىنان، ات جەلىگەندە قوپاڭ-قوپاڭ ەتىپ، ءبىر ورىننان ەكىنشى ورىنعا ۇشىپ-قونعان ساۋىسقانداي شوقاڭ-شوقاڭ ەتىسىنەن، مۇنىڭ قوي فەرماسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ءسارۋار  ەكەنىن بىردەن تانىپ، قوزى كوش  جەردەن الدىنان شىعىپ قارسى العان.

اماندىقتان سوڭ: «ءبىزدىڭ ۇيدەگى اعاڭ توسەك تارتىپ جاتقانىنا جارتى ايدىڭ ءجۇزى بولدى.

كولحوز باستىعىنا ءوزىم ارنايى بارىپ جولىقتىم. «كولىك جىبەرەمىن. اۋدان ورتالىعىنا اپارىپ دارىگەرگە كورسەتىڭىز»،- دەپ ەدى. وعان دا بىرنەشە كۇن ءوتتى. سىزگە ەشتەڭە دەگەن جوق پا؟»- دەپ سۇراعان .ول مۇنىڭ سالەمىن سالعىرت الىپ، مانادان ءۇنسىز   كەلە جاتقان فەرما مەڭگەرۋشىسىنىڭ سول ءسات تالاعى تارس ايرىلدى.

ء-اي، الجىعان قاقباس، سەنىڭ زارەدەي بولسىن پارتيانىڭ ساياساتىنان حابارىڭ بار ما، جوق پا؟ جوق، الدە پارتياعا قارسىسىڭ با؟ (بۇل ءسوز ونىڭ ءبىسمىللاسى ەدى). سول ءسات ول قاتتىبالاعا قاھارىن تىگىپ، كارلەنە قارادى.

-و، نەسى ەي؟!- دەدى ءسوزىن ودان ءارى ساباقتاپ،- پارتيا ءۇشىن سەنىڭ شالىڭ ىز-ىز ەتىپ ۇشىپ، قوقىستان-قوقىسقا قونىپ جۇرگەن قارا ماسا! ۇقتىڭ با؟ قاتتىبالا باسىن يزەدى. -ول بۇگىن ولە مە، ەرتەڭ ولە مە پارتياعا ءبارىبىر.

وسى ءسات وزىنە-وزى ريزا بولعان كەيىپتە پارتيا ءۇشىن سەنىڭ شالىڭداي شالداردىڭ ونى ولسە تۇك ەمەس، ال ءبىر توقتى ولە قالسا... كوممۋنيست ءسارۋار شالدۋار ۇلى، قايدا قارادىڭىز؟- دەپ سۇراۋدىڭ استىنا الادى.

-ە-ە، سولاي دە، - دەدى قاتتىبالا مۇنىڭ ىڭعايىنا كوشكەن سىڭاي تانىتىپ.

 -ايتەۋىر ءبىر سۇراۋ بار ەكەن عوي.

-ەندى قالاي دەپ ەدىڭىز؟- دەدى اناۋ ەكىلەنىپ. -بۇگىن اۋىل ورتالىعىندا اۋداننىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى جينالىس وتكىزبەك. ساعاتىنا قاراپ: «انە- مىنە دەگەنشە كەلىپ تە قالار»،- دەپ اۋدان ورتالىعىنان اۋىلعا وتەتىن جولعا كوز تاستاعان.

 -سودان سوڭ ءسىزدىڭ فەرما جولدا تۇر. سوعان سوعا قالسا، ونداعىلار الدەنەنى كويتىپ جۇرمەسىن. سەن باقىلاۋ جاسا، اۋىزدارىن اشتىرمايتىن بول،- دەپ كولحوز باستىعى مەنى كۇن ىلگەرى وسىندا جىبەردى. بۇل – پارتيالىق تاپسىرما. ال سەن بولساڭ...  اۋزىڭا كەلگەندى وتتاپ... بەرى تامان جاقىنداشى!

ونىڭ نە ايتقالى تۇرعانىن تۇسىنبەگەن قاتتىبالا ءبىر باسىپ، ەكى باسىپ بۇعان جاقىنداي بەرگەن.  سول ءسات ءسارۋار قامشىسىن ءۇيىرىپ:

 ء-يتتىڭ قاتىنى!- دەگەن اقىرىپ، - انا حاتشىعا اۋزىڭنان قاعىنىپ، بىردەڭە دەدىڭ بار عوي، اجالىڭ  مەنەن!- دەپ قامشىسىن سىلتەي بەرگەندە، قاتتىبالا دەنەسىنە  دارىتپاي قولىن ۇستاپ ۇلگەرگەن.

 وسى ءسات ابالاي ۇرگەن يتتەرمەن جارىسا  سالەم بەرگەن اۋىل ادامدارى  ونىڭ ءسوزىن بولگەن. ول اتىنان ءتۇسىپ، ءوزىن قارسى العان قويشىلارمەن بىرگە مال قوراسىنا كىرگەن تۇستا. بۇل مەڭگەرۋشىنىڭ اتىنا قارعىپ ءمىنىپ، ايداۋ جولعا قاراي اعىزا جونەلدى.

- لاعىنەتتىڭ باسىنۋىن- اي! ءتىپتى قامشىسىن سىلتەپ!..- وسىلاي دەپ ول دالانى باسىنا كوتەرىپ، اڭىراپ جىلاپ جىبەردى. ىزالى ەدى.    

جول جيەگىنە جەتكەن تۇستا اتتان ءتۇسىپ، العا قاراي جاياۋ بەتتەدى. اعىپ كەلە جاتقان قارا ۆولگانىڭ الدىن كەس-كەستەپ:

-توقتا، توقتا!- دەپ ىشقىنا ايعايلاي ۇمتىلدى. الدەن سوڭ اۋداننىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ماشيناسىنان  ءتۇسىپ، باس يزەپ:

-جايشىلىق پا، جەڭگەي؟-دەپ سۇرادى.

-جايشىلىق بولسا، الدىڭنان شىعىپ جولىڭدى كەسەر مە ەدىم؟ يتتەن تۋىپ، ىننەن شىققانىم جوق، قازاقى قالىپتى تاربيە العان جانداردىڭ ءبىرىمىن،- دەدى ول.  

- انا فەرمادا مەنىڭ كۇيەۋىم ءسىزدىڭ  قىپ-قىزىل كوممۋنيسىڭىز  قارا تىشقاقتان ولگەلى جاتىر. سوعان ءبىر كومەگى بولماس پا ەكەن؟- دەپ الدىڭىزدان شىعىپ ەدىم.  

-ول كىسىنىڭ ءاتى-جونى كىم؟

-ول كىسى سونشالىقتى جۋاس ادام. سودان با اۋىلدىڭ باسشى-قوسشىلارى «قاتتىبالانىڭ كۇيەۋى» دەپ اتايدى. ءسىز دە ...

ال ءسارۋار جايلى جاق جازباعان. جازاسىن اللا بەرسىن دەۋمەن شەكتەلگەن ەدى.

بايعۇستىڭ كورەر جارىعى بار ەكەن. بىرەر كۇننەن كەيىن سىرقاتىنان ايىعا باستادى.

قاتتىبالانىڭ    تىلەگى قابىل بولدى ما كىم ءبىلسىن، فەرما مەڭگەرۋشىسى قويشىنىڭ ايەلىنىڭ كورپەسىن بىلاي قويىپ، ەتەگىن ءتۇرىپ،   ايەلدىڭ ەنەسى ۇستىنەن ءتۇسىپ، ايعاي-شۋدان باسى ارىلا الماي قالدى. كەلىنشەكتىڭ ايتىسىنا قاراعاندا، مۇنى دا «پارتياعا قارسىسىڭ با؟» دەپ قورقىتىپ دەگەنىنە جەتسە كەرەك.

ءىسىن پارتيا جينالىسىندا قارالىپ، قىزمەتىنەن بوسادى. سول تۇستا عوي اۋىل اقساقالدارىنىڭ ءبىرى: «قارا تىشقاق پارتيا، ويناسقور پارتيا مىنالار ءوزى پارتيانى قولجاۋلىق قىلىپ ءبىتتى-اۋ!»- دەپ رەنجىپتى. بۇل ەندى جالعىز ونىڭ ەمەس، كوپشىلىكتىڭ كەيىستى كوڭىلىن مەڭدەگەن تۇينە تۇيتكىلى ەدى.

 

Cۇلەيمەن بايازيتوۆ

 

---