قىس. قۇستاردىڭ قىسقى تىرشىلىگى
تاقىرىبى: قىس. قۇستاردىڭ قىسقى تىرشىلىگى.
ماقساتى: قىس مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن تانىستىرۋ. قىس كەزىندەگى قۇستاردىڭ تىرشىلىگى تۋرالى اڭگىمەلەۋ ارقىلى بالالاردىڭ قامقورلىق جاساۋعا
دەگەن بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ. تابيعاتتى ايالاۋعا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، قۇستاردىڭ سۋرەتتەرى، قىسقى اعاش، ورمانشى اتاي، ءۇنتاسپا.
ءجۇرىسى:
جىلۋلىق شەڭبەرى.
امانسىڭ با، التىن كۇن،
امانسىڭ با، جەر انا،
امانسىڭ با، دوستارىم،
سەندەردى كورسەم قۋانام!
اڭگىمەلەسۋ.
- قانداي جىل مەزگىلىن بىلەسىڭدەر؟ كانە، اتاپ شىعايىق.
- قىس، كوكتەم، جاز، كۇز.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلى.
- كۇزدە تابيعاتتا قانداي وزگەشەلىكتەر بولادى؟
- كۇزدە كۇن سالقىنداپ، اسپاندى بۇلت تورلاپ، ءجيى – ءجيى جاڭبىر جاۋادى. اعاشتاردىڭ جاپىراقتارى سارعايىپ، جەرگە تۇسە باستايدى. شوپتەر دە سارعايىپ، قۋارا باستايدى. ادامدار جىلى كيىمدەرىن كيەدى. قۇستار دا جىلى جاققا ۇشا باستايدى.
- ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ كورەيىك. قۇستاردىڭ قانداي تۇرلەرى بولادى؟
- ءۇي قۇستارى جانە دالا قۇستارى.
- ءۇي قۇستارىنا قانداي قۇستار جاتادى؟
- اتەش، ۇيرەك، قاز، تاۋىق، كۇركەتاۋىق.
- ال دالا قۇستارىنا قانداي قۇستار جاتادى؟
- قارلىعاش، كوگەرشىن، تورعاي، شىمشىق، ساۋىسقان، قارعا، بۇركىت، اققۋ، ۇكى، جاپالاق.
- كۇز ءتۇسىپ، كۇن سالقىنداعاندا، كەيبىر قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى دەپ ايتتىڭدار. ولاردى جىل قۇستارى دەپ اتايمىز. جىل قۇستارى سۋىققا ءتوزىمسىز بولىپ كەلەدى. ال، ەندى جىلى جاققا ۇشپاي، ولكەمىزدە قىستاپ قالاتىن قۇستاردى وتىرىقشى قۇستار دەيمىز.
- قىستا كۇن سالقىنداپ، قار جاۋادى. اينالانى اپپاق قار باسادى. كەيدە مىنەزىن كورسەتىپ، قار جاپالاقتاپ جاۋىپ، ۇيىتقىعان بوران دا بورايدى. قىستا وسىمدىكتەر، اعاشتار وسپەيدى. ولار كوكتەمگە دەيىن ۇيقىعا كەتەدى. تەك شىرشا عانا جاسىل كۇيىندە قالادى.
الىپپە – داپتەرمەن جۇمىس.
ت. مولداعالييەۆتىڭ قىس تۋرالى ولەڭىن وقىپ بەرۋ:
اعاشتاردىڭ جاپىراعىن
اشۋلى جەل تونايدى.
اق جامىلعان اتىرابىم
قار بورايدى، بورايدى.
سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ:
- ولەڭدە قاي جىل مەزگىلى تۋرالى ايتىلعان؟
- قىستا كۇن قانداي بولادى؟
- قار قالاي جاۋادى؟
سۋرەت بويىنشا اڭگىمە جۇرگىزۋ:
قىس، قۇستاردىڭ قىسقى تىرشىلىگى تۋرالى بەينەلەنگەن سۋرەتتەر ارقىلى بالالارعا قۇستاردىڭ ازىعى، ولاردىڭ نەمەن قورەكتەنەتىنىن اڭگىمەلەۋ. ادامداردىڭ قۇستارعا جاسايتىن كومەكتەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرەدى.
ماقساتى: قىس مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن تانىستىرۋ. قىس كەزىندەگى قۇستاردىڭ تىرشىلىگى تۋرالى اڭگىمەلەۋ ارقىلى بالالاردىڭ قامقورلىق جاساۋعا
دەگەن بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ. تابيعاتتى ايالاۋعا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، قۇستاردىڭ سۋرەتتەرى، قىسقى اعاش، ورمانشى اتاي، ءۇنتاسپا.
ءجۇرىسى:
جىلۋلىق شەڭبەرى.
امانسىڭ با، التىن كۇن،
امانسىڭ با، جەر انا،
امانسىڭ با، دوستارىم،
سەندەردى كورسەم قۋانام!
اڭگىمەلەسۋ.
- قانداي جىل مەزگىلىن بىلەسىڭدەر؟ كانە، اتاپ شىعايىق.
- قىس، كوكتەم، جاز، كۇز.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلى.
- كۇزدە تابيعاتتا قانداي وزگەشەلىكتەر بولادى؟
- كۇزدە كۇن سالقىنداپ، اسپاندى بۇلت تورلاپ، ءجيى – ءجيى جاڭبىر جاۋادى. اعاشتاردىڭ جاپىراقتارى سارعايىپ، جەرگە تۇسە باستايدى. شوپتەر دە سارعايىپ، قۋارا باستايدى. ادامدار جىلى كيىمدەرىن كيەدى. قۇستار دا جىلى جاققا ۇشا باستايدى.
- ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ كورەيىك. قۇستاردىڭ قانداي تۇرلەرى بولادى؟
- ءۇي قۇستارى جانە دالا قۇستارى.
- ءۇي قۇستارىنا قانداي قۇستار جاتادى؟
- اتەش، ۇيرەك، قاز، تاۋىق، كۇركەتاۋىق.
- ال دالا قۇستارىنا قانداي قۇستار جاتادى؟
- قارلىعاش، كوگەرشىن، تورعاي، شىمشىق، ساۋىسقان، قارعا، بۇركىت، اققۋ، ۇكى، جاپالاق.
- كۇز ءتۇسىپ، كۇن سالقىنداعاندا، كەيبىر قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى دەپ ايتتىڭدار. ولاردى جىل قۇستارى دەپ اتايمىز. جىل قۇستارى سۋىققا ءتوزىمسىز بولىپ كەلەدى. ال، ەندى جىلى جاققا ۇشپاي، ولكەمىزدە قىستاپ قالاتىن قۇستاردى وتىرىقشى قۇستار دەيمىز.
- قىستا كۇن سالقىنداپ، قار جاۋادى. اينالانى اپپاق قار باسادى. كەيدە مىنەزىن كورسەتىپ، قار جاپالاقتاپ جاۋىپ، ۇيىتقىعان بوران دا بورايدى. قىستا وسىمدىكتەر، اعاشتار وسپەيدى. ولار كوكتەمگە دەيىن ۇيقىعا كەتەدى. تەك شىرشا عانا جاسىل كۇيىندە قالادى.
الىپپە – داپتەرمەن جۇمىس.
ت. مولداعالييەۆتىڭ قىس تۋرالى ولەڭىن وقىپ بەرۋ:
اعاشتاردىڭ جاپىراعىن
اشۋلى جەل تونايدى.
اق جامىلعان اتىرابىم
قار بورايدى، بورايدى.
سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ:
- ولەڭدە قاي جىل مەزگىلى تۋرالى ايتىلعان؟
- قىستا كۇن قانداي بولادى؟
- قار قالاي جاۋادى؟
سۋرەت بويىنشا اڭگىمە جۇرگىزۋ:
قىس، قۇستاردىڭ قىسقى تىرشىلىگى تۋرالى بەينەلەنگەن سۋرەتتەر ارقىلى بالالارعا قۇستاردىڭ ازىعى، ولاردىڭ نەمەن قورەكتەنەتىنىن اڭگىمەلەۋ. ادامداردىڭ قۇستارعا جاسايتىن كومەكتەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرەدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
كوممۋنيكاتيۆتىك وقىتۋ ادىستەمەسىن پايدالانۋ ارقىلى ءبىلىم الۋشىلاردىڭ اۋىزەكى سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ
