قورشاعان ورتانى قورعاۋ
سىنىبى: 8
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادامنىڭ ءىس - ارەكەتى - اسا ماڭىزدى، ەكولوگيالىق فاكتور. ونىڭ تابيعي ورتاعا اسەرىنىڭ ناتيجەلەرى. قورشاعان ورتانى قورعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ادام ءىس ارەكەتىنىڭ قورشاعان ورتاعا اسەرى. تابيعاتتى قورعاۋ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتىپ، قورشاعان ورتا تۋرالى وي - ءورىسىن
كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە ايالاي، پاتريوتتىق سەزىمگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىسى: ەكولوگيا، گەوگرافيا
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، سىزبانۇسقالار، سۋرەتتەر، بەينەروليكتەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.( روتاسيا ءادىسى)
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
4. بەكىتۋ
5. باعالاۋ
6. قورىتىندى
7. ۇيگە تاپسىرما
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ سۇراقتارى:
1. ادامنىڭ جوعارعى جۇيكە جۇيەسىنە اسەر ەتەتىن قاسيەتتەرى؟
2. شارتتى رەفلەكس دەگەنىمىز نە؟
3. شارتسىز رەفلەكس دەگەنىمىز نە؟
4. ۇيقىنىڭ ادام ءۇشىن ماڭىزى قانداي؟
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ:
ەڭ الدىمەن وقۋشىلارعا ەكولوگياعا بەينەروليك كورسەتىلەدى. بەينەروليكتە نە كورگەندەرى تۋرالى سۇراقتار قويۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ قانداي تاقىرىپ ەكەنى انىقتالادى.
«ەكولوگيا»تەرمينىن عىلىمعا العاش رەت نەمىس بيولوگى ە. گەككەل 1866جىلى ەنگىزدى. اكولوگيا عىلىمى حح عاسىردان باستاپ – اق ءوزىنىڭ ومىرشەڭ ەكەندىگىن كورسەتتى. وعان دالەل سەبەپتەرى جەر بەتىندە حالىق سانىنىڭ ارتۋى، عىلىم مەن تەحنيكانىڭ قارقىندى دامۋى.. ۇيالى تەلەفون، كومپيۋتەر مەن ءارتۇرلى ينتەرنەت جەلىلەرىنىڭ دامۋى. الىپ تەحنيكا، ءىرى ونەركاسىپ سالالارىنىڭ ىسكە قوسىلۋى، عارىشتى يگەرۋ، وسىلاردىڭ بارلىعى تابيعاتقا بۇرىن سوڭدى بولماعان وزگەرىستەر اكەلدى. وسى ماسەلەلەردى شەشۋ مەن سەبەپتەرىن انىقتاۋدا ەكولوگيا عىلىمى باسقا عىلىمدارمەن تىعىز شەشۋشى ءرول اتقارا باستادى. ەڭ باستىسى ەكولوگيا تابيعاتتا بولىپ جاتقان وزگەرىستەر مەن قۇبىلىستاردى ادامنىڭ ءىس - ارەكەتىمەن ۇيلەستىرە وتىرىپ زەرتتەيدى. سوندىقتان قورشاعان ورتادا بولىپ جاتقان بارلىق قۇبىلىستارعا ادام ءوزىنىڭ ءىس - ارەكەتى ارقىلى تىكەلەي بايلانىستى.
ەكولوگيالىق فاكتورلار
1. ابيوتيكالىق
2. بيوتيكالىق
3. انتروپوگەندىك
انتروپوگەندىك فاكتور -
بەكىتۋ:
«مەنەن سۇراق، سىزدەن جىلدام جاۋاپ»!
1. ادامعا اسەر ەتەتىن قانداي ەكولوگيالىق فاكتورلاردى بىلەسىڭدەر؟
2. ادام مەن تابيعات ارالىعىنداعى قانداي قاتىناستار دەنساۋلىقتى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؟
3. ارال مەن كاسپيي تەڭىزدەرىنىڭ قازىرگى ەكولوگيالىق جاعدايى قانداي؟
سەرگىتۋ تاپسىرمالارى:
سلايدتا كورسەتىلگەن سۋرەتتەر ارقىلى ءوز ويىن تولىق ناقتى جەتكىزۋ.
قۋراعان اعاش
قوقىس قالدىقتارى
اۋا تۋرالى
سەرگىتۋ جاتتىعۋلارى
(جاتتىعۋلار جاساۋ ارقىلى بيلەپ دەنە شىنىقتىرۋ)
قورىتىندى:
بىلەمىن..............
بىلگىم كەلەدى.............
ۇيرەندىم...................
باعالاۋ.
ءۇي تاپسىرماسى:
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادامنىڭ ءىس - ارەكەتى - اسا ماڭىزدى، ەكولوگيالىق فاكتور. ونىڭ تابيعي ورتاعا اسەرىنىڭ ناتيجەلەرى. قورشاعان ورتانى قورعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ادام ءىس ارەكەتىنىڭ قورشاعان ورتاعا اسەرى. تابيعاتتى قورعاۋ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتىپ، قورشاعان ورتا تۋرالى وي - ءورىسىن
كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە ايالاي، پاتريوتتىق سەزىمگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىسى: ەكولوگيا، گەوگرافيا
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، سىزبانۇسقالار، سۋرەتتەر، بەينەروليكتەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.( روتاسيا ءادىسى)
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
4. بەكىتۋ
5. باعالاۋ
6. قورىتىندى
7. ۇيگە تاپسىرما
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ سۇراقتارى:
1. ادامنىڭ جوعارعى جۇيكە جۇيەسىنە اسەر ەتەتىن قاسيەتتەرى؟
2. شارتتى رەفلەكس دەگەنىمىز نە؟
3. شارتسىز رەفلەكس دەگەنىمىز نە؟
4. ۇيقىنىڭ ادام ءۇشىن ماڭىزى قانداي؟
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ:
ەڭ الدىمەن وقۋشىلارعا ەكولوگياعا بەينەروليك كورسەتىلەدى. بەينەروليكتە نە كورگەندەرى تۋرالى سۇراقتار قويۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ قانداي تاقىرىپ ەكەنى انىقتالادى.
«ەكولوگيا»تەرمينىن عىلىمعا العاش رەت نەمىس بيولوگى ە. گەككەل 1866جىلى ەنگىزدى. اكولوگيا عىلىمى حح عاسىردان باستاپ – اق ءوزىنىڭ ومىرشەڭ ەكەندىگىن كورسەتتى. وعان دالەل سەبەپتەرى جەر بەتىندە حالىق سانىنىڭ ارتۋى، عىلىم مەن تەحنيكانىڭ قارقىندى دامۋى.. ۇيالى تەلەفون، كومپيۋتەر مەن ءارتۇرلى ينتەرنەت جەلىلەرىنىڭ دامۋى. الىپ تەحنيكا، ءىرى ونەركاسىپ سالالارىنىڭ ىسكە قوسىلۋى، عارىشتى يگەرۋ، وسىلاردىڭ بارلىعى تابيعاتقا بۇرىن سوڭدى بولماعان وزگەرىستەر اكەلدى. وسى ماسەلەلەردى شەشۋ مەن سەبەپتەرىن انىقتاۋدا ەكولوگيا عىلىمى باسقا عىلىمدارمەن تىعىز شەشۋشى ءرول اتقارا باستادى. ەڭ باستىسى ەكولوگيا تابيعاتتا بولىپ جاتقان وزگەرىستەر مەن قۇبىلىستاردى ادامنىڭ ءىس - ارەكەتىمەن ۇيلەستىرە وتىرىپ زەرتتەيدى. سوندىقتان قورشاعان ورتادا بولىپ جاتقان بارلىق قۇبىلىستارعا ادام ءوزىنىڭ ءىس - ارەكەتى ارقىلى تىكەلەي بايلانىستى.
ەكولوگيالىق فاكتورلار
1. ابيوتيكالىق
2. بيوتيكالىق
3. انتروپوگەندىك
انتروپوگەندىك فاكتور -
بەكىتۋ:
«مەنەن سۇراق، سىزدەن جىلدام جاۋاپ»!
1. ادامعا اسەر ەتەتىن قانداي ەكولوگيالىق فاكتورلاردى بىلەسىڭدەر؟
2. ادام مەن تابيعات ارالىعىنداعى قانداي قاتىناستار دەنساۋلىقتى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؟
3. ارال مەن كاسپيي تەڭىزدەرىنىڭ قازىرگى ەكولوگيالىق جاعدايى قانداي؟
سەرگىتۋ تاپسىرمالارى:
سلايدتا كورسەتىلگەن سۋرەتتەر ارقىلى ءوز ويىن تولىق ناقتى جەتكىزۋ.
قۋراعان اعاش
قوقىس قالدىقتارى
اۋا تۋرالى
سەرگىتۋ جاتتىعۋلارى
(جاتتىعۋلار جاساۋ ارقىلى بيلەپ دەنە شىنىقتىرۋ)
قورىتىندى:
بىلەمىن..............
بىلگىم كەلەدى.............
ۇيرەندىم...................
باعالاۋ.
ءۇي تاپسىرماسى:
You Might Also Like
