قوسۋ امالىنىڭ كومپونەنتتەرى
ماتەماتيكا 1 سىنىپ
جاڭا ساباق: قوسۋ امالىنىڭ كومپونەنتتەرى.
بىلىمدىلىگى: وتكەن ساباقتى قايتالاۋ، ءوز ويلارىن بايانداۋعا بىرلەسىپ ەڭبەكتەنە بىلۋگە ەسەپتەردى شىعارۋ بارىسىندا قالىپتاستىرۋ. قوسۋ امالىنىڭ اتاۋلارىمەن تانىستىرۋ.
تاربيەلىگى: ۇلتتىڭ تىلىمەن مادەنيەتىن سۇيۋگە ەڭبەك ەتۋگە، ەڭبەك ادامدارىنىڭ ەڭبەگىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: كيىز ءۇي جابدىقتارى. ساندىق كيىز، توسەگىش، جاستىق، بەسىك، ىدىس-اياقتار بەينەلەنگەن كارتوچكالار قارلىعاش سۋرەتى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ءادىس: ويىن ساباق.
ساباقتىڭ مازمۇنى: ءى. ۇيرەنۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
داپتەرلەرىن جيناۋ ارقىلى تەكسەرەمىن.
ءىىى. جاڭا ساباق:
جاڭا ساباقتى سۋرەت ارقىلى ءتۇسىندىرۋ. قوسۋ امالىنىڭ اتى بولادى. قوسۋ امالىنا بەرىلگەن مىسالدارعا 3 قاتىسادى دەي كەلىپ قارلىعاشتار بەينەسىن بەينەلەنگەن سۋرەتتەر ارقىلى ەسەپ قۇراستىرىپ، قوسۋدىڭ اتتارىمەن تانىستىردىم. سوندا 3 قارلىعاش وتىر ەدى، وعان 2 قارلىعاش كەلىپ قوسىلادى. سوندا بارلىعى نەشە قارلىعاش بولدى؟
شەشۋى: 3+2=5. جاۋابى: 5 قارلىعاش.
3 - 1 - ءشى قوسىلعىش.
2 - 2 - ءشى قوسىلعىش.
5 – قوسىندى دەپ اتالادى.
انانى قاراڭدار بالالار!
بىزگە قاراي اۋزىندا تىستەگەن حاتى بار ءبىر قارلىعاش ۇشىپ كەلە جاتىر دەپ، قارلىعاشتىڭ اكەلگەن حاتىن وقيمىن. وندا بىلاي دەپتى. قۇرمەتتى 2 - سىنىپ وقۋشىلارى سىزدەرگە قوناققا بارعالى جاتىرمىز. كۇتىپ الىڭدار. سالەممەن كورشى مەكتەپ وقۋشىلارى. ال بالالار كۇتىپ الۋعا دايىندالايىق دەيمىن. وقۋشىلار ءۇستى - باسىن تۇزەپ، سىنىپ ءىشىن جيناستىردى. سول ۋاقىتتا باسقا سىنىپتىڭ 2 وقۋشىسى كەلىپ كىرەدى. بالالار امانداسادى. ەر بالالار اسسالاۋماعاليكۋم، قىز بالالار سالەمەتسىز بە؟ دەيدى. بالالار ەندى قوناقتارىمىزعا داستارحان جاسايىق. داستارحانعا نان قويىلادى.
نان قيقىمىن شاشپاڭدار!
جەردە جاتسا باسپاڭدار!
تەرىپ الىپ قاستەرلەپ،
تورعايلارعا تاستاڭدار.
- دەپ ولەڭمەن ءتۇسىندىرىپ داستارحانعا نان اكەلۋ ءۇشىن ءۇي يەسىنە كومەكتەسىپ №1 تاپسىرمانى ورىندادىق
9+6=15
9+5=14
وسى مىسالدارداعى قوسىلعىشتار مەن قوسىندىنى اتاپ كورسەتتى. مىنە بالالار تاپسىرمانى دۇرىس ورىندادىڭدار دەپ ناندى داستارحانعا قويدىق. ەندى قۇرت اكەلىپ قويۋ. №3 تاپسىرمانى ورىندادىق.
شەشۋى: 10+8=18
جاۋابى: بارلىعى 18 حات.
تاپسىرمانى دۇرىس ورىندادىق دەپ داستارحانعا قۇرت قويدىق.
ءىV. سەرىگۋ ءساتى.
«ايگولەك» ولەڭى ارقىلى ءار ءتۇرلى قيمىلمەن جاتتىعۋلار جاسالدى. ەندى داستارحانعا قايماق اكەلىپ قويايىق دەپ كەلەسى تاپسىرمانى ورىنداتتىم №4.
شەشۋى: 3+1=4.
جاۋابى: 2 - ءشى سەميا 4 گازەت جازدىرىپ الدى.
قايماقتىڭ نەدەن الىناتىنىن ايتۋ. ەندى داستارحانعا شۇبات، ءشاي اكەلۋىمىز كەرەك دەپ تۇيە جانە شاينەك كورىنىسى بەينەلەنگەن كارتوچكامەن جۇمىس جۇرگىزدىم. ەر بالالار كوبىنە اكەلەرىمەن بىرگە ءجۇرىپ، مال جاقتا قوراداعى شارۋاشىلىقتارىمەن اينالىساتىنىن ايتىپ، تۇيە كورىنىسى بەينەلەنگەن كارتوچكانى ەر بالالارعا بەردىم.
مىسالى: 8+7=15.
9+5=15.
7+4=11.
ال قىز بالالار كوبىنە قوناق كەلگەندە انالارىنىڭ قاسىندا ءجۇرىپ داستارحان جاساۋعا كومەكتەسەتىنىن ايتىپ، شاينەك كورىنىسى بەينەلەنگەن كارتوچكانى قىز بالالارعا بەردىم.
مىسالى: 6+5=11.
9+3=12.
8 - 6=2.
كارتوچكاداعى مىسالداردى وقىتىپ، جاقسى اشىق داۋىسپەن وقىعان جانە ساباقتان قالىس قالماي ارالاسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى ماداقتادىم.
V. باعالاۋ. 12 وقۋشى.
VI. ۇيگە تاپسىرما №2 مىسال.
VII. قورىتىندىلاۋ.
ساباعىمىزدى ق. مىرزاعالييەۆتىڭ ولەڭىمەن جانە «داستارحان» ولەڭىن ايتۋ ارقىلى وسىنداي جومارت قازاق توپىراعى. ول قاشان داستارحانسىز وتىرادى. قوناققا بارىن بەرىپ وتىرادى،- دەپ قازاق حالقىنىڭ قوناقجايلىعىن ايتىپ اياقتادىق. بۇل ساباقتارىمدا ءساتتى شىققان ويىنداردىڭ از عانا ءتۇرىن الىپ وتىرمىن. بۇدان باسقادا مىناداي كوپتەگەن ويىنداردى پايدالانىپ وتىردىم.
ولار: «كىم شاپشاڭ»، «ءوز ورنىڭدى تاپ»، «حان تالاپاي» ت. ب. جالپى تومەنگى سىنىپ وقۋشىلارى شىعارماشىلىققا وتە بەلسەندىلىك كورسەتكەنمەن، ونى تەك ويىن رەتىندە عانا قابىلدايدى.
جاڭا ساباق: قوسۋ امالىنىڭ كومپونەنتتەرى.
بىلىمدىلىگى: وتكەن ساباقتى قايتالاۋ، ءوز ويلارىن بايانداۋعا بىرلەسىپ ەڭبەكتەنە بىلۋگە ەسەپتەردى شىعارۋ بارىسىندا قالىپتاستىرۋ. قوسۋ امالىنىڭ اتاۋلارىمەن تانىستىرۋ.
تاربيەلىگى: ۇلتتىڭ تىلىمەن مادەنيەتىن سۇيۋگە ەڭبەك ەتۋگە، ەڭبەك ادامدارىنىڭ ەڭبەگىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: كيىز ءۇي جابدىقتارى. ساندىق كيىز، توسەگىش، جاستىق، بەسىك، ىدىس-اياقتار بەينەلەنگەن كارتوچكالار قارلىعاش سۋرەتى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ءادىس: ويىن ساباق.
ساباقتىڭ مازمۇنى: ءى. ۇيرەنۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
داپتەرلەرىن جيناۋ ارقىلى تەكسەرەمىن.
ءىىى. جاڭا ساباق:
جاڭا ساباقتى سۋرەت ارقىلى ءتۇسىندىرۋ. قوسۋ امالىنىڭ اتى بولادى. قوسۋ امالىنا بەرىلگەن مىسالدارعا 3 قاتىسادى دەي كەلىپ قارلىعاشتار بەينەسىن بەينەلەنگەن سۋرەتتەر ارقىلى ەسەپ قۇراستىرىپ، قوسۋدىڭ اتتارىمەن تانىستىردىم. سوندا 3 قارلىعاش وتىر ەدى، وعان 2 قارلىعاش كەلىپ قوسىلادى. سوندا بارلىعى نەشە قارلىعاش بولدى؟
شەشۋى: 3+2=5. جاۋابى: 5 قارلىعاش.
3 - 1 - ءشى قوسىلعىش.
2 - 2 - ءشى قوسىلعىش.
5 – قوسىندى دەپ اتالادى.
انانى قاراڭدار بالالار!
بىزگە قاراي اۋزىندا تىستەگەن حاتى بار ءبىر قارلىعاش ۇشىپ كەلە جاتىر دەپ، قارلىعاشتىڭ اكەلگەن حاتىن وقيمىن. وندا بىلاي دەپتى. قۇرمەتتى 2 - سىنىپ وقۋشىلارى سىزدەرگە قوناققا بارعالى جاتىرمىز. كۇتىپ الىڭدار. سالەممەن كورشى مەكتەپ وقۋشىلارى. ال بالالار كۇتىپ الۋعا دايىندالايىق دەيمىن. وقۋشىلار ءۇستى - باسىن تۇزەپ، سىنىپ ءىشىن جيناستىردى. سول ۋاقىتتا باسقا سىنىپتىڭ 2 وقۋشىسى كەلىپ كىرەدى. بالالار امانداسادى. ەر بالالار اسسالاۋماعاليكۋم، قىز بالالار سالەمەتسىز بە؟ دەيدى. بالالار ەندى قوناقتارىمىزعا داستارحان جاسايىق. داستارحانعا نان قويىلادى.
نان قيقىمىن شاشپاڭدار!
جەردە جاتسا باسپاڭدار!
تەرىپ الىپ قاستەرلەپ،
تورعايلارعا تاستاڭدار.
- دەپ ولەڭمەن ءتۇسىندىرىپ داستارحانعا نان اكەلۋ ءۇشىن ءۇي يەسىنە كومەكتەسىپ №1 تاپسىرمانى ورىندادىق
9+6=15
9+5=14
وسى مىسالدارداعى قوسىلعىشتار مەن قوسىندىنى اتاپ كورسەتتى. مىنە بالالار تاپسىرمانى دۇرىس ورىندادىڭدار دەپ ناندى داستارحانعا قويدىق. ەندى قۇرت اكەلىپ قويۋ. №3 تاپسىرمانى ورىندادىق.
شەشۋى: 10+8=18
جاۋابى: بارلىعى 18 حات.
تاپسىرمانى دۇرىس ورىندادىق دەپ داستارحانعا قۇرت قويدىق.
ءىV. سەرىگۋ ءساتى.
«ايگولەك» ولەڭى ارقىلى ءار ءتۇرلى قيمىلمەن جاتتىعۋلار جاسالدى. ەندى داستارحانعا قايماق اكەلىپ قويايىق دەپ كەلەسى تاپسىرمانى ورىنداتتىم №4.
شەشۋى: 3+1=4.
جاۋابى: 2 - ءشى سەميا 4 گازەت جازدىرىپ الدى.
قايماقتىڭ نەدەن الىناتىنىن ايتۋ. ەندى داستارحانعا شۇبات، ءشاي اكەلۋىمىز كەرەك دەپ تۇيە جانە شاينەك كورىنىسى بەينەلەنگەن كارتوچكامەن جۇمىس جۇرگىزدىم. ەر بالالار كوبىنە اكەلەرىمەن بىرگە ءجۇرىپ، مال جاقتا قوراداعى شارۋاشىلىقتارىمەن اينالىساتىنىن ايتىپ، تۇيە كورىنىسى بەينەلەنگەن كارتوچكانى ەر بالالارعا بەردىم.
مىسالى: 8+7=15.
9+5=15.
7+4=11.
ال قىز بالالار كوبىنە قوناق كەلگەندە انالارىنىڭ قاسىندا ءجۇرىپ داستارحان جاساۋعا كومەكتەسەتىنىن ايتىپ، شاينەك كورىنىسى بەينەلەنگەن كارتوچكانى قىز بالالارعا بەردىم.
مىسالى: 6+5=11.
9+3=12.
8 - 6=2.
كارتوچكاداعى مىسالداردى وقىتىپ، جاقسى اشىق داۋىسپەن وقىعان جانە ساباقتان قالىس قالماي ارالاسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى ماداقتادىم.
V. باعالاۋ. 12 وقۋشى.
VI. ۇيگە تاپسىرما №2 مىسال.
VII. قورىتىندىلاۋ.
ساباعىمىزدى ق. مىرزاعالييەۆتىڭ ولەڭىمەن جانە «داستارحان» ولەڭىن ايتۋ ارقىلى وسىنداي جومارت قازاق توپىراعى. ول قاشان داستارحانسىز وتىرادى. قوناققا بارىن بەرىپ وتىرادى،- دەپ قازاق حالقىنىڭ قوناقجايلىعىن ايتىپ اياقتادىق. بۇل ساباقتارىمدا ءساتتى شىققان ويىنداردىڭ از عانا ءتۇرىن الىپ وتىرمىن. بۇدان باسقادا مىناداي كوپتەگەن ويىنداردى پايدالانىپ وتىردىم.
ولار: «كىم شاپشاڭ»، «ءوز ورنىڭدى تاپ»، «حان تالاپاي» ت. ب. جالپى تومەنگى سىنىپ وقۋشىلارى شىعارماشىلىققا وتە بەلسەندىلىك كورسەتكەنمەن، ونى تەك ويىن رەتىندە عانا قابىلدايدى.
You Might Also Like
-
سىرناي اسپابىن ۇيرەتۋشى ءمۇعالىمنىڭ نەگىزگى ماقساتى – مۋزىكا مامانىن تاربيەلەۋ. سوندىقتان سىرنايعا ۇيرەتۋ بارىسىندا وقۋشىعا ەستەتيكالىق تاربيە دە بەرىلەدى، ولاردىڭ كوركەم شىعارماداعى اسەمدىكتى سەزىن...
