سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 10 ساعات بۇرىن)
قوزى قالاي وزگەردى؟ (ەرتەگى قويىلىم)

(ساحناعا قولىنا سۋقۇيعىش ۇستاپ،​ اندەتىپ قوزى شىعادى. ءوزى ەگىپ، باپتاپ جۇرگەن گۇلدەرىنە سۋ قۇيىپ،​ ولارمەن سويلەسە باستايدى.)

قوزى:
— گۇلدەر،​ گۇلدەر اق گۇلدەر،
​ ​ ​ ​ قىزىل گۇلدەر،​ كوك گۇلدەر.
​ ​ ​ ​ جايقالىڭدار،​ وسىڭدەر،
​ ​ ​ ​ توزاڭدانىپ كوشىڭدەر!
​ ​ ​ ​ ەح،​ مەنىڭ گۇلدەرىم قانداي ادەمى؟ مەن سەندەردى وتە قاتتى جاقسى كورەمىن، نازىك گۇلدەرىم!
(وسى كەزدە ساحناعا ورىندىق كوتەرىپ شىققان ەشكى، گۇلدەردىڭ جانىنا كەلىپ جايعاسادى. ارتىنان ءۇش لاعى ەرە شىعادى. لاقتاردىڭ ءبىرى گۇلدەردى يىسكەپ، بىر-ەكەۋىن جۇلىپ الادى.)
قوزى:
— لاق،​ گۇلدەردى جۇلماشى..​ (دەيدى جالىنىشتى داۋىسپەن.​ وسى كەزدە سوزگە ەشكى ارالاسادى.)
ەشكى:
— ەي، قوزى!​ ساعان بۇل جەردى يەمدەنۋگە كىم رۇقسات بەردى؟​ قانە،​ قايقاي؟!
(قوزى جەرگە قاراپ جىلاپ، ۇندەمەي كەتە بارادى. وسى كەزدە الدىنان مايمىل شىعادى.)
مايمىل:
— سۇيكىمدى قوشاقاندى كىم رەنجىتتى ەكەن؟ نەگە كوڭىل-كۇيىڭ ءتۇسىپ كەتكەن قىمباتتىم؟
قوزى (جىلامسىراپ):
— مە-مە-مەنىڭ گۇلزارىمدى ەشكى الىپ قويدى.
مايمىل:
— ءقازىر،​ مەنى كۇتە تۇر! (ەشكىگە بارىپ):
— ەشكى حانىم،​ مۇندا لاقتارىڭدى ويناتۋعا كىم ساعان رۇقسات بەردى؟
ەشكى:
— وو، زاڭگەر مايمىل! سەن-اق كىرىسپەيتىن جەرگە كىرىسىپ جۇرەدى ەكەنسىڭ؟!​ لاقتارىمدى قايدا ويناتسام دا ءوز ەركىم.​ ءوزىم بىلەمىن!
مايمىل:
— ارينە، ورمان ورتاق.​ ءبىراق،​ قوزىنىڭ گۇلزارىنا يەلىك ەتۋگە حاقىڭ جوق! قوزى بۇل گۇلدەردى ۇرىعىنان ەگىپ،​ كۇنىگە سۋعارعاندا نەگە كەلمەدىڭ؟ ءارامشوپ باسىپ،​ گۇلدەردىڭ وسۋىنە كەدەرگى كەلتىرگەندە قايدا ءجۇردىڭ؟ ال بۇگىن جايقالىپ وسكەن، دايىن گۇلزارعا يە بولا قالىپسىڭ؟!
ەشكى:
— گۇلزار ماڭىندا دەمالعاندا تۇرعان نە بار؟ قالاسام — دەمالامىن،​ قالاماسام — كەتە سالامىن.
مايمىل:
— ەندەشە، كەتە سال!​ ساقشى يتتەردى شاقىرماي تۇرعاندا!
ەشكى:
— جارايدى،​ نە بولدى سونشا «يت، يت»-دەپ؟​ جۇرىڭدەر لاقتارىم،​ ءۇي جاققا قايتايىقشى...؟! (كەتەدى)
مايمىل:
— قوزى،​ كەل!​ گۇلزارىڭا يە بول!​ بىرەۋ تيىسسە ماعان ايت؟!
قوزى:
— راقمەت، مايمىل مىرزا! ەندى بىرەۋ باسىنسا،​ سىزگە كەلىپ ايتامىن!
مايمىل:
— جاقسى. ساۋ بول! (كەتەدى.)
قوزى:
— مەنىڭ نازىك گۇلدەرىم!​ سەندەردى تەنتەك لاق جۇلدى ما؟
مايمىل اعا ولاردى قۋىپ جىبەردى.​ ەندى قورىقپاساڭدار بولادى.
(وسى كەزدە ساحناعا بۇزاۋىن ەرتكەن سيىر شىعادى. بۇزاۋ شاۋىپ كەپ گۇلزاردى كورىپ، اناسىنا بىلاي دەيدى.)
بۇزاۋ:
— ءموو،​ اناشىم!​ وسى جەردە جايىلايىقشى؟! ادەمى گۇلزار بار ەكەن؟
سيىر:
— جاقسى،​ جايىلا عوي! مەن ءبىراز دەمالىپ الايىن؟!​ (سيىر ورىندىققا كەلىپ وتىرادى.​ بۇزاۋ ءبىر گۇلدى ءۇزىپ الىپ،​ كۇلتە جاپىراقتارىن جۇلا باستايدى.)
قوزى (جىلامسىراپ):
— بۇزاۋ،​ مۇنىڭ نە؟ جايقالىپ تۇرعان گۇلدە نەڭ بار؟
بۇزاۋ:
— جۇلعىم كەلدى،​ جۇلام! قالاسام ءبارىن جەپ قويام!
قوزى:
— نە دەگەن قاتىگەزسىڭ؟
سيىر:
— ەي،​ قوزى!​ قايقاي قانە بۇل جەردەن؟!​ مەنىڭ بۇزاۋىم ءوزى بىلەدى.​ قالاسا — جەيدى،​ قالاسا — جۇلادى.
قوزى:
— ءقازىر،​ مەن سەندەرمەن باسقاشا سويلەسەمىن! (مايمىلدى ەرتىپ قايتا شىعادى.)
مايمىل:
— سيىر حانىم!​ باسقا-باسقا،​ مەن سىزدەن مۇنداي مىنەز كۇتپەدىم؟! كىشكەنە عانا قوشاقانعا قامقور بولۋدىڭ ورنىنا، نەگە سەس كورسەتەسىز؟ ەستىگەن ەلدەن ۇيات ەمەس پە؟!
سيىر:
— ا،​ مايمىل مىرزا!​ ءبىز اشەيىن ازىلدەگەنبىز؟ نەمىز بار كىشكەنتاي قوزىدا. كەتتىك بالام!​ جولاماي-اق قويشى وسىنىڭ گۇلدەرىنە!​ (سيىر بۇزاۋ ەكەۋى كەتەدى)
مايمىل:
— قوزى!​ قوشاقان! نەگە بارلىق جانۋارلار سەنى باسىنادى؟​ بىلەسىڭ بە؟
قوزى:
— جوق!​ نەگە؟
مايمىل:
— ويتكەنى سەنىڭ ىشىڭدە ۇرەي مەن قورقىنىش وتە كوپ! ەگەر سەن ۇنەمى «ماعان بىرەۋ تيسەدى»،​ «اناۋ مەنى جەك كورەدى»،​ «مىناۋ مەنىڭ ءبىر نارسەمدى تارتىپ الادى» دەپ قانا ويلاي بەرسەڭ،​ راسىمەن دە سولاي بولادى!​ ال «مەنى اينالام تۇگەل جاقسى كورەدى»،​ «ماعان ۇلكەندەر ۇنەمى كومەكتەسەدى»،​ «مەن ەڭ باقىتتى قوشاقانمىن» - دەپ ويلاساڭ،​ راسىمەن دە سولاي بولادى.
قوزى:
— راقمەت مايمىل اعا! مەن ءسىزدى ءتۇسىندىم. ەندى اينالامداعى جانۋارلارمەن قورقىپ ەمەس،​ تەك جاقسى كورىپ،​ ەركەلەپ سويلەسەتىن بولامىن.​ كۇدىكتەنۋدى،​ ۇرەيلەنۋدى قويامىن!
مايمىل:
— جارايسىڭ قوشاقان! ولاي بولسا كەتتىك؟!​ بارلىق​ جانۋارلارمەن ارالاس،​ سويلەس، دوستاس! سول كەزدە سەنى بارلىعى سىيلايتىن بولادى.
قوزى:
— جارايدى!
(ەكەۋى كەتەدى. قويىلىم وسىمەن اياقتالادى.)

گ. قاسەنباي


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما