InfoHub Logo

اۆتور:
— ەرتە،​ ەرتە،​ ەرتەدە،​ جالقاۋبەك اتتى بالاقاي ءومىر ءسۇرىپتى. ول جازۋ جازعاندا،​ ارىپتەرىن قيسىق-قىڭىر ەتىپ جازادى ەكەن.​ بىردە داپتەردەگى ارىپتەر تۇگەل جينالىپ،​ وزدەرىن قالاي بولسا سولاي جازىپ،​ قور قىلىپ جۇرگەن بالانى تارتىپكە سالۋدى ويلاسىپتى. جينالىستى ارقىراعان «ا»​ ءارپى باستاپتى.

ا:
— ۋا،​ ارىپتەر!​ مىنا جالقاۋبەك ءبىزدى قاراداي قورلاپ ءبىتتى عوي؟ ماعان قاراڭدارشى؟​ ءبىر اياعىم ۇزىن،​ ءبىر اياعىم قىسقا.​ بەلىم دە قيسىق بۋىلعان.​ باسىم كەكجيىپ،​
موينىم قيسايىپ تۇر!
ءا:
— ءسىزدىڭ ءتۇرىڭىز ءتاۋىر عوي «ا» اعا!​ ماعان قاراساڭىزشى؟​ كەيدە شالقايتىپ قويسا،​ كەيدە ەڭكەيتىپ قويادى.​ كەيدە تەرىس قاراتىپ «6» سانىنا ۇقساتا سالادى.​ ءمۇعالىم داپتەر تەكسەرە باستاسا،​ قالتىراپ قويا بەرەم.​ تاعى دا قىزىل سىزىقپەن باستىرىپ تاستاي ما دەپ؟!
ب:
— ەەەي،​ داۋىستى دىبىستار!​ ماعان قاراعاندا باستارىڭىز ورنىندا عوي.​ مەن بايعۇسقا قاراساڭىزدارشى..؟!​ باسىم موينىما ءىلىنىپ تۇر. ءبىر ءبۇيىرىم قابىسىپ،​ ومىرتقاما جابىسىپ تۇر. بەۋ،​ دۇنيە-اي!​ مەنى الىپ وزگەرتىپ،​ ادەمىلەپ جازاتىن وقۋشى بار ما ەكەن؟
(وسى كەزدە ساحناعا اقساڭداي باسىپ «ن» ءارپى شىعادى.)
ن:
— سالەم، قىرىق ءبىر باۋىرىم! بارمىسىڭدار!​ مىنا جالقاۋبەكتىڭ داپتەرىنەن ەشكىمنىڭ ءتۇرىن تانىپ،​ امانداسا المايتىن بولدىق قوي؟!​ مەنى تەرىس قاراپ تۇرعان «4» ەكەن دەپ قالماڭدار!​ ءبىر اياعى تىزەدەن تومەن جوق «ن» ءارپىمىن.​ (كوز جاسىن ءسۇرتىپ) ءومىرى وسىلاي بىردە —​ اقساق،​ بىردە — توقساق،​ بىردە اياقسىز،​ بىردە قولسىز ءجۇرىپ جاتقان جايىم بار...​ (جىلاپ وتىرىپ قالادى.)
ر:
— ەڭىرەپ وتىرعان «ە» مە دەسەم،​ ءوزىمىزدىڭ ءۇندى،​ داۋىسسىز «ن» ءارپى ەكەن عوي؟! اياق-قولدى الىپ تاستاعان ەشنارسە ەمەس،​ جوق نارسەنى جالعاپ،​ ارقاڭا اۋىر جۇك ارقالاتىپ قويعاننان قيىنى جوق! مەنى ءمۇعالىم ۇنەمى «ف» ارپىمەن شاتاستىرىپ،​ ال وقۋشىلار «ساڭىراۋقۇلاق» دەپ تە جاتادى.​
ج:
جارايدى،​ جارايدى «ر»، جىلاي بەرمە «جۇك، جۇك»-دەپ.  نارداي «ن»، سەن دە  نالىما..! ناعىز وقۋشىعا جولىعىپ،  قول-اياعىڭ بۇتىندەلەر.  جارقىراپ ءوڭىڭ دە كىرەر!
و:
ويپىروي،​ وسىلاي ويلانىپ، ويعا شومىپ وتىرا بەرەمىز بە؟​ كوتەرىلىسكە شىقپايمىز با؟
ق:
— ق-ق-قالاي؟​ ءقايتىپ قارسى شىعامىز؟ قارسى تۇرار قايرات بار ما،  بىزدە؟
م:
— مممم، مەندە ءبىر وي بار! وسى قالپىمىزبەن توبىمىزدى بۇزباي جالقاۋبەككە بارىپ،  اقىلعا شاقىرايىق!  ەگەر تىڭداماسا، مەنسىنبەسە،  موبيلوگراف شاقىرتىپ،  ينستاگرامعا شىعايىق؟!
ش:
— شششاقىرساق،  شاقىرايىق؟!
ج:
— جالقاۋبەك! جانىمىزعا جاقىندا! (ايقايلاپ شاقىرادى)
ءا:
— ارىپتەردىڭ اڭگىمەسىن تىڭدا! اكىرەڭدەپ،  الەك بولما!
(جالقاۋبەك ساحناعا شىعادى.  ءبىر قولىندا تەلەفون.  ءبىر قولىندا چۋپپا-چۋپس. تاڭدانا ارىپتەرگە قاراپ،  اۋزى اشىلىپ قالادى.  كوزىن جۇمىپ،  باسىن شايقاپ، قايتا جان-جاعىنا قارايدى.
جالقاۋبەك:
— ءماسساعان!  بۇل نە؟ ءوڭىم بە، ءتۇسىم بە؟ مىنالار قايدان شىقتى؟
ءو:
— ءوڭىڭ، ءوڭىڭ! وڭكەي مۇگەدەك ارىپتەردى جازعان ءوزىڭ! وكپەلەمە، وتە قيىن جاعدايىڭ.  قايتا جازىپ،  جوندەمەسەڭ،  وكىنەرسىڭ ءاردايىم!
جالقاۋبەك:
— قالاي جوندەيمىن؟!
ج:
— جاڭا داپتەر ال دا،  جاڭادان جاز،  جالىقپاي!
ءا:
— ادەمى بولسىن ءار ءارىپ!
ق:
— قيسايتپاي جاز،  قاقيتىپ! قالماسىن قۇلاپ،  قۇنتيىپ.  قول-اياعى شۇنتيىپ!
ش:
— شيمايلاما شاتاسىپ! قالماسىن سيا باتتاسىپ!
جالقاۋبەك:
— جارايدى،  جارايدى!  اشۋلانباڭدارشى...!  مەن سەندەردىڭ بۇلاي جينالاتىندارىڭدى بىلگەن جوقپىن. ەندى ءارقايسىڭدى بارىنشا ادەمى جازاتىن بولامىن!
ب:
— باياعىدان بەرى سولاي جازۋىڭ كەرەك ەدى؟!  ەندى ءبىز مۇنداي قورلىققا كونبەيمىز!  ەگەر تاعى دا سۇيكىمسىز،  سيىقسىز ەتىپ جازساڭ،  ءبىز سەنەن كەتەمىز.  ادەمى جازاتىن وقۋشىعا بارىپ،  سونىمەن عانا دوس بولىپ وتەمىز!
ج:
— ءجا، ءجا، جارايدى! جامىراماي جوباعا كەلەيىك! جالقاۋبەككە ءبىر مۇمكىندىك بەرەيىك؟! جامان جازۋىن توقتاتپاسا،  جاقسى وقيتىن ءجاميلانىڭ ۇيىنە كەتەيىك؟!
د:
— دۇرىس!  ءدوپ ءسوز! قوسىلامىن!
بارلىق ارىپتەر بىرگە حورمەن:
— قوسىلامىز!
جالقاۋبەك:
— ءبىر مۇمكىندىك بەرگەندەرىڭە راقمەت! مەنى كەشىرىڭدەرشى دوستارىم! مەن سەندەرسىز قالاي وقيمىن؟ قالاي جازامىن؟ ەندى جالقاۋ بولمايمىن!  قيسىق-قىڭىر جازبايمىن! ۋادەم-ۋادە!
ارىپتەر:
— كورەرمىز... (بىر-بىردەن شىعىپ كەتەدى. جالعىز قالعان جالقاۋبەك، جالما-جان قولىنا داپتەر الىپ، ادەمى جازۋعا كىرىسەدى. سوسىن كورەرمەندەرگە قاراپ):

— بالاقايلار،  سەندەر مەن جاساعان قاتەلىكتى قايتالاماڭدار! مەنىڭ ەسىمە ءبىر ناقىل ءسوز  ءتۇسىپ وتىر.  «كىم بىلىمگە كوڭىل قويمايدى،  سول ويىنعا تويمايدى. كىمنەن ءبىلىم قاشادى،  ودان ءبارى قاشادى!»- دەگەن.  سوندىقتان بىلىمگە جابىسايىق، دوستار؟!
(ساحنادان كەتەدى.)

گۇلمەكەن قاسەنباي

---