قتل ءبىلىم مينيسترلىگىنە قاراسا، وندا Katev ء-تىڭ كەرەگى نە؟
سوڭعى كۇندەرى ەلىمىزدەگى قازاق-تۇرىك ليسەيلەرى تۋرالى داۋ قىزىپ تۇر. كتك تەلەارناسىنىڭ كەشەگى جاڭالىقتارى بۇل وتقا ءتىپتى ماي قۇيا تۇسكەندەي بولدى. كتك بۇل ليسەيلەردىڭ تۇرىككە، گۇلەنگە تۇك قاتىسى جوق دەگەندى يشارالادى. ءتىپتى كوپ جاعدايدا يشارالامادى دا، كادىمگىدەي اشىق كەتتى. دالەل رەتىندە سول ليسەيلەردى بىتىرۋشىلەردى سويلەتەدى.
ح-و-ووش، كتك ايتقانداي اقىرى بۇل ليسەيلەرگە تۇركيانىڭ، گۇلەننىڭ ەشقانداي قاتىسى بولماسا ول نەمەنەگە قازاق-تۇرىك ليسەيى دەپ اتالادى؟ قازاق ليسەيى دەپ-اق اتاي بەرمەيمىز بە؟! ايتپەسە ايدوس سارىمنىڭ «الاش ليسەيى» دەگەن ۇسىنىسىن قابىلدايىق. تۇرىكتىڭ قاتىسى بار ەكەن، ەندەشە، ءبىز قالايىق، قالامايىق، جاسىرايىق، جابايىق، تۇرىك ليسەيى دەپ اتالادى! ەندى ءبىر ماسەلە، قازاقستاندىق شەنەۋنىكتەر بۇل ليسەيلەردىڭ تۇركيا مەملەكەتىنىڭ قاراجاتىنا ەمەس، قازاقستاننىڭ قاراجاتىنا ءومىر ءسۇرىپ وتىرعانىن ايتادى. «ول شەنەۋنىگىڭ كىم؟» دەسەڭىز ايتايىق، 2014 جىلى ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىندە دەپارتامەنت باسشىسى بولىپ ىستەيتىن جانار جونتايەۆا اپاي بۇل ليسەيلەردى قازاقستان قارجىلاندىرىپ وتىرعانىن ايتىپ، جۋرناليستەرگە ارنايى سۇحبات بەرگەن بولاتىن. دەمەك، بۇل رەسمي جاۋاپ. ەندىگى سۇراق، الگى ليسەيلەر ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ بولگەن قاراجاتىنا ءومىر ءسۇرىپ وتىر ەكەن، وندا الگى كاتەv دەگەن قور بۇل جەردە سيىردىڭ بۇيرەگىندەي بولىپ نە ءبىتىرىپ ءجۇر؟
ليسەي باسشىلارى سونداي-اق وقۋ جۇيەسىنىڭ دىنگە ەشقانداي قاتىسى جوق ەكەنىن ايتىپ اقتالىپ الەك. اق بولسا نەگە اقتالادى؟ قاشان دا يت ۇرەدى، كەرۋەن كوشەدى ەمەس پە؟! اتالعان ليسەيلەردىڭ دىنگە قاتىسى جوق ەكەن، وندا نەگە اۋرە بولىپ، ارنايى عيمارات ۇستاپ، ۇلداردى بولەك، قىزداردى بولەك وقىتىپ ءجۇر؟ قازاقستانداعى وزگە مەكتەپتەر سەكىلدى ءبارى ءبىر كلاستىڭ ىشىندە وتىرىپ وقىسا بالاعا ءبىلىم دارىماي ما؟
سوسىن مۇعالىمدەردىڭ 90 پايىزى قازاقستاندىق ماماندار دەگەن اڭگىمە ايتىلدى. اقىر قازاقستاندىق وقۋ ورنى ەكەن، نەگە 100 پايىز ەمەس؟ قالعان 10 پايىز كىمدەر؟
ەلىمىزدە قازاق-تۇرىك ليسەيلەرى اشىلعان كەزدە جاتاقحاناداعى تاربيەشىلەردىڭ باسىم بولىگى تۇركيا ازاماتتارى بولاتىن. نەگە قازاقستاندىقتار ەمەس دەگەن سۇراق تۋادى. قازاقتار بالاعا تاربيە بەرە المايدى ما؟ الدە بۇل جەردە ءبىز بىلمەيتىن وزگە ميسسيا بولدى ما؟ كتك وسىنى نەگە ايتپايدى؟
ءيا، ءقازىر كەشەگى «تاربيەشى» تۇرىكتەردى قازاقستاندىقتار الماستىرعان. ءبىراق، ولاردىڭ ءوزى كەزىندە سول تۇركيالىق ۇستازداردىڭ تاربيەسىن كورگەن ازاماتتار ەمەس پە؟ اقىرى تالداۋ جاسالىنعان ەكەن، نەگە بۇل ماسەلەلەر كوزدەن تاسا قالادى؟ ماسەلەنى جاسىرعان سايىن ادامداردىڭ ونى بىلۋگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى ويانباي ما؟
ءبىر قىزىعى، ليسەيگە تۇسكەن بالا Katevء-تىڭ جاتاقحاناسىندا جاتۋى مىندەتتى. ءتىپتى، ءوز ءۇيى سول عيماراتقا جاپسارلاس ورنالاسسا دا جاتاقحانادا تاربيەلەنۋى ءتيىس. ال، تاربيەشىلەردىڭ كىم ەكەنىن جوعارىدا اتاپ وتتىك. ولار بالامەن بىرگە جاتىپ، بىرگە تۇرادى. تۇنىمەن (ۇيقىدان بولەك ۋاقىتتا) نە سويلەسەدى، بالانى نەگە تاربيەلەيدى؟ تاڭدى تاڭعا ۇرىپ، قوبىلاندى باتىر جىرىن جاتتاتپايتىنى بەلگىلى عوي...
جارايدى، ليسەيدىڭ ەشبىر شەت مەملەكەتكە قاتىسى بولماسا كەزىندە تۇركيادان قانداي ادەبيەتتەر تاسىمالداندى؟ اتالعان ليسەيلەردىڭ دىنگە ەشقانداي قاتىسى بولماسا... 2007 الدە 2008 جىلى ۇقك-نىڭ دەر كەزىندە قيمىلداۋىنىڭ ارقاسىندا شىمكەنتتەگى قازاق-تۇرىك قىزدار ليسەيىنەن تۇركيادان اكەلىنگەن ءدىني ادەبيەتتەر تابىلىپ، ونىڭ سوڭى ۇلكەن شۋعا ۇلاسقان جوق پا ەدى؟! وسىنداي شەتەلدىك ادەبيەتتەردىڭ ليسەيدە ءقازىر وقىتىلمايتىنىنا كەپىلدىك بار ما؟
ءدال سول ءدىني كىتاپتار تابىلعان جىلدارى (بالكىم ودان ەرتەرەك) قتل وقۋشىلارىنان جىل سايىن 400 دوللاردان اقشا جينالاتىن. ءقازىر ليسەيگە العاش تۇسكەن جىلى تەڭگەمەن جينايدى ەكەن. ليسەيلەر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنەن قارجىلاندىرىلاتىن بولسا، ليسەي باسشىلىعى وقۋشىلاردان بۇل قاراجاتتى نە ءۇشىن جيناپ ءجۇر؟ شورتانباي مەن دۋلاتتى، ىعىلمان شورەكوۆتى، مۇقاعاليدى تەرەڭدەتىپ وقىتۋ ءۇشىن بە؟ الدە بۇل اقشاعا تۇركيادان كىتاپتار تاسىمالدانادى ما؟ كتك ايتقىش ەكەن، وسىنى ايتۋى كەرەك ەدى! وسىنى تالداۋى كەرەك ەدى!
ماقتاۋلى قازاق-تۇرىك ليسەيلەرىنىڭ بالانى نەگە ءبىرىنشى سىنىپتان ەمەس، التىنشى سىنىپتان باستاپ قابىلدايتىنى دا اشىپ ايتىلمايدى. مۇنىڭ استارىندا قازاقتىڭ ىلعي قابىلەتتى بالالارىن ىرىكتەپ جيناپ الىپ، ولاردان الدە گۇلەنشى، الدە نۇرشى، الدە سۇلەيمەنشى جاساۋ ساياساتى جاتقان جوق پا؟
ەڭ باستىسى، بىردە ءبىر مەملەكەت ەكىنشى ءبىر مەملەكەتكە «وسى ەل كۇشەيىپ، مەنەن وزىپ كەتسىنشى» دەپ كومەكتەسپەيدى. كەز كەلگەن كومەكتىڭ استارىندا جاسىرىن ساياسات جاتادى. وسىنى ءبىزدىڭ ءالى تۇسىنە الماي جۇرگەنىمىز وكىنىشتى. قازاققا قازاق قانا دوس!
قارا اسپاندى ءتوندىرىپ، بالە ىزدەپ وتىر دەپ ويلاماڭىز. ساقتانساڭ ساقتايمىن دەيدى. ليسەي باسشىلارى ايتقانداي، ولاردىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى، ادەبيەتتەرى تولىقتاي قازاقستانعا تيەسىلى بولسا Katev قورىنىڭ ءرولىن قازىردەن انىقتاپ العان دۇرىس شىعار. ءبىزدىڭ تىلەۋىمىز – ءقتل-دى ءبىتىرىپ شىققان ءبىلىمدى تۇلەكتەر تۇرىكتىڭ نەمەسە گۇلەننىڭ ەمەس، قازاقتىڭ سويىلىن سوقسا دەيمىز. ال، ولار ءقازىردىڭ وزىندە قازاقستان بيلىگىنە ارالاسا باستادى. ەندەشە، ولاردىڭ گۇلەنشىل نەمەسە تۇرىكشىل ەمەس، سالافيت نەمەسە قۇرانيت ەمەس، تازا قازاقشىل بولعانىن قالاۋعا ءبىزدىڭ قۇقىمىز بار شىعار...
Skifnews.kz
You Might Also Like
-
قازاقستان حالىقارالىق كەلىسىمدەر اياسىندا سەگىز ەلدىڭ ازاماتتارىنا 100-دەن استام وقۋ گرانتىن ءبولۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل تۋرالى بۇگىن استانا ءبىلىم گرانتتارىن ءبولۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق كونكۋرستىق ك...
-
قازاقستانداعى تۇرىك ليسەيلەرىنىڭ جۇمىسىن قازاقستان مەن تۇركيا ءبىلىم بەرۋ مينيسترلىكتەرىنىڭ ماماندارىنان قۇرىلعان بىرلەسكەن جۇمىس توبى تەكسەرەدى دەپ جازادى قازاقپارات.
