InfoHub Logo

قىزىلوردا وبلىسى، ايتەكە بي كەنتى،
№7 "بالدىرعان" بالاباقشاسى
تاربيەشى: ەربوزوۆا باقىت
توبى: ەرەسەك توپ

مازمۇندى كەيىپكەرلى ويىن: "ەمحانا"
ماقساتى: بالالاردىڭ دارىگەر ەڭبەگىنە باقىلاۋ جاساۋ ارقىلى ولاردىڭ ءىس - ارەكەتىن رولدەرگە ءبولىپ ويناۋعا ۇيرەتۋ. اق حالاتتى ابزال جانداردىڭ قامقورلىعىن، مەيىرىمدىلىگىن، كىشىپەيىلدىگىن سەزىنە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ، ويىن ارقىلى بالانىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن جانداندىرا وتىرىپ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، اۋىزەكى سويلەۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ. جاۋاپكەرشىلىككە، ادالدىققا، يماندىلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، سۇراق - جاۋاپ، جەكە جۇمىس، قورىتىندىلاۋ.
كورنەكىلىك: ءاربىر دارىگەرگە ارنالعان ارنايى بولمە، ءدارى - دارمەكتەر، اق حالات، باس كيىمدەر، دارىگەرگە قاجەتتى قۇرال جابدىقتار.
الدىن الا جۇمىس: بالاباقشا دارىگەرى انار اپايدىڭ ەڭبەگىمەن تانىستىرۋ.
قاجەتتى قۇرالدار: ءدارى – دارمەكتەر، كىتاپشالار، حالاتتار، باس كيىمدەر، قۇرال - جابدىقتار.

بالالار كەلگەن قوناقتارمەن امانداسايىق.
بالالار امانداسادى.
تاربيەشى:- بالالار ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى قانداي ماماندىق تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
بالالار: - دارىگەر، اسحانا، قۇرىلىسشى، دۇكەنشى، شاشتاراز
تاربيەشى: - جارايسىڭدار، جاقىندا ءبىز قانداي ماماندىق يەسىمەن تانىستىق؟
بالالار: - - دارىگەر.
تاربيەشى: -- بالالارىمىزدىڭ دارىگەرى انار اپايىمىزدىڭ ەڭبەگىمەن تانىستىق.
- بارەكەلدى، دارىگەر اپاي بىزگە نە تۋرالى ايتتى؟
بالالار: - - دارىگەر قۇرالدارىمەن تانىستىردى.
- تازا اۋامەن ءجۇرۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى.
- دارۋمەنى مول تاماقتاردى كوپ جەۋىمىز كەرەك.
- سپورتپەن شۇعىلدانۋ كەرەك.
- اۋىرىپ قالساق دارىگەرگە كورىنۋىمىز كەرەك.
تاربيەشى: جارايسىڭدار، ءبىز دەنى ساۋ جاقسى ازامات بولىپ ءوسۋىمىز ءۇشىن ءاردايىم ۇلكەندەردىڭ ايتقانىن تىڭداپ ءجۇرۋ، دارۋمەندى تاعامدار جەۋ، سپورتپەن شۇعىلدانۋ كەرەك ەكەنىن تۇسىندىك، تازا ءجۇرىپ، تاماققا وتىراتىن كەزدە قولىمىزدى جۋۋىمىز كەرەك.
- دارىگەر بولىپ ويناعىلارىڭ كەلەدى مە؟
- دارىگەر ماماندىعى ۇنايدى ما سەندەرگە؟
- بالالار ەندەشە بۇگىن وزدەرىڭ كورىپ تۇرعانداي مەن توبىمىزدى «ەمحانا»رولىنە سايكەس دايىندادىم. «تەراپيەۆت»، « بالا دارىگەرى»، « قابىلداۋ بولمەسى»، «ەگۋ بولمەسى»، «ءدارىحانا»، «جانۇيا». ويىنىمىزدى باستاماس بۇرىن مەن سەندەرمەن ساناماق ارقىلى دارىگەرلەردى تاڭداپ الامىن.
ءاربىر دارىگەردىڭ وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتى بار.
قابىلداۋ بولمەسىندەگى دارىگەر كەلگەن ناۋقاستى جىلى قابىلداپ، كارتوچكاسىن تاۋىپ بەرىپ، كەلگەن دارىگەردىڭ بولمەسىن كورسەتىپ، ەمىنە شيپا بولۋىنا تىلەكتەس بىلدىرەدى.
تەراپيەۆت دارىگەرى - كەلگەن ناۋقاستى جاقسى قارسى الىپ، قاي جەرى اۋىرعانىن سۇراپ، ناۋقاسقا كومەك كورسەتۋى كەرەك.

بالا دارىگەرى – كىشكەنتاي بالاعا كومەك كورسەتىپ، ىشەتىن ءدارىسىن، الاتىن ەمىن تاعايىنداۋ.
ەگۋ بولمەسى – دارىگەر تاعايىنداعان ەمىنە سايكەس اكەلگەن ءدارىنى ەگىپ، ەم بولۋىنا تىلەك ءبىلدىرۋ.

ءدارىحانا ءبولىمى - حالىققا قىزمەت ەتىپ دارىلەر بوساتادى.
بالالار ءوز رولدەرىڭدى تۇسىندىڭدەر مە؟
ەندەشە ورىندارىڭا جايعاسا قويىڭدار.
(ءار بالاعا ءوز ورنىن كورسەتەدى)
1 - ءشى ۇلكەن كىسى كىرەدى.
قابىلداۋ بولمەسى: سالەمەتسىز بە، قوش كەلدىڭىز!
- كوپ جاسا بالام.
- قاي جەرىڭىز اۋىرىپ كەلدىڭىز اتا؟
- باسىم اۋىرادى.
- ءقازىر كارتوچكاڭىزدى تاۋىپ بەرەيىن، اتى ءجونىڭىزدى ايتىڭىز. كوشەڭىزدىڭ ءنومىرى، ءۇي تەلەفونىن ايتىڭىز جازىپ قويايىن.
- مىنە، كارتوچكاڭىز ءقازىر تىركەپ الايىن. ءسىز تەراپيەۆت دارىگەرىنە باراسىز. ەسىك سىرتىندا ءبىر سانى بەلگىلەنگەن بولمەدە تەراپيەۆت دارىگەرى وتىرادى، بارا بەرۋىڭىزگە بولادى. ساۋ بولىڭىز!
تەراپيەۆت: سالەمەتسىز بە؟
- وركەنىڭ ءوسسىن بالام.
- قاي جەرىڭىز اۋرىپ مازالايدى؟
- دارىگەر بالام 2 - 3 كۇن بولدى باسىم اۋىرا بەرەدى.
- قانە، قان قىسىمىڭىزدى ولشەيىن. اتا ءسىزدىڭ قان قىسىمىڭىز كوتەرىلىپ تۇر ەكەن، ءقازىر ەگۋ بولمەسىنە جىبەرەيىن، سول جەردە ءسىزدىڭ قان قىسىمىڭىزدى تۇسىرەتىن ءدارى ەگەدى، سوسىن باسىڭىز اۋىرعانى قويادى. اتا سىزگە اناليزگە قاعاز جازىپ بەرەمىن، سىزگە ءارى قاراي ەم تاعايىندايمىن. ءدارىحانادان مىنا ءدارىنى الا بارىڭىز جارايدى ما اتا؟! ۋايىمداماڭىز ءبارى جاقسى بولادى. ەرتەڭ تاڭەرتەڭ قان تاپسىرىڭىز.
زەرە اتاعا اناليزگە، قانعا قاعاز جازىپ بەرشى. (مەيىربيكە قاعاز جازىپ بەرەدى)
ءدارىحانا:
- سالەمەتسىز بە اتا! قانداي كومەگىم قاجەت؟
- امانسىڭ با بالام! مىنا دارىلەردى جازىپ بەرىپ ەدى.
- ءيا اتا مىنا دارىلەر بار، ءقازىر بەرەيىن. 2000 تەڭگە بولادى.
- راحمەت بالام.
- ەم بولسىن اتا!

ەگۋ بولمەسى:
- سالەمەتسىز بە اتا!
- وركەنىڭ ءوسسىن بالام. مىنا دارىلەردى دارىگەر بالام جازىپ بەرىپ ەدى.
- قاعازىڭدى بەرىڭىز، تىركەپ الايىن. بۇرىن وسى ۋكولدى سالدىرىپ كوردىڭىز بە؟
- ءيا بالام، ۋايىمداما الدىرىپ ءجۇرمىن.
- اتا وندا كەلىڭىز ورىندىققا جايعاسىڭىز.(ۋكول سالادى ). ەم بولسىن. ەكى مەزگىل كەلىپ الىپ تۇراسىز.
- جارايدى بالام.
- ۋاقىتىلى كەلىپ، ەم قابىلداپ تۇرامىن. ۇلكەن ازامات بول بالام!
- ساۋ بولىڭىز!

قابىلداۋ بولمەسى:
- سالەمەتسىز بە اپاي!
- سالەمەتسىز بە!
- قاي جەرىڭىز اۋىرىپ كەلدىڭىز؟
- مىنا كىشكەنتايىمدى ەكپە پريپيۆكاسىنا الىپ كەلگەن ەدىم.
- كارتوچكاڭىزدى تاۋىپ بەرەيىن، اتى - ءجونى، قاي كوشەدە تۇراسىزدار؟ ايى، كۇنى، جىلى.
- احمەتوۆا شاحناز. س. مۇحانوۆ №5 ءۇي. 05. 01. 2010.
- مىنە، كارتوچكاڭىز، №2 بالا دارىگەرىنە باراسىز.
- ساۋ بولىڭىز!

بالا دارىگەرى:
- سالەمەتسىز بە!
- امانسىز با! مىنا بالامنىڭ ءبىر جولعى ەكپە پريپيۆكاسىنا الىپ كەلدىم.
دارىگەر: كەلە عوي بالاقاي، كورىپ جىبەرەيىن. اتىڭ كىم؟
- شاحناز.
(گرادۋسنيك قويادى).
- اۋزىڭدى اشا عوي. (تەكسەرىپ كورەدى.)
كەۋدەڭدەگى توقىماڭدى كوتەر، ءبىر تەكسەرەيىن، ارتقا قاراي عوي، تاعى ءبىر تەكسەرىپ جىبەرەيىن.
دارىگەر: بالاقاي قىس مەزگىلىندە جىلى كيىنىپ ءجۇرۋىمىز كەرەك، سۋىق سۋ ىشۋگە بولمايدى، اناڭنىڭ ايتقانىن تىڭدا، تۇماۋ ءتيىپ قالماسىن.
بالا: جارايدى، انامنىڭ ايتقانىن ورىندايمىن.
دارىگەر: اپا ءقازىر ەگۋ بولمەسىنە بارىپ ءبىر جولعى ەكپە پريپيۆكاسىن الىڭىزدار، 3كۇنگە دەيىن شومىلمايمىز، كەشكە قىزۋى كوتەرىلسە وسى ىشتە جاقىن جەردە ءدارىحانا بار سول جەردەن پاراسەتامول ءدارىسىن الىپ الىڭىز، قىزۋى كوتەرىلسە بەرىڭىز. جاراي ما؟
اناسى: جارايدى ساۋ بولىڭىز.
دارىگەر: ساۋ بولىڭىز، ەم بولسىن!

ەگۋ بولمەسى:- سالەمەتسىز بە.
- سالەمەتسىز بە، ءبىر جولعى ەكپە پريپيۆكاسىنا كەلدىك.
قانە كەلە عوي بالاقاي، كارتوچكاڭىزدى بەرىڭىز تىركەپ الايىن. اپا 3 كۇنگە دەيىن سۋعا تۇسىرمەيمىز، كەشكە قىزۋى كوتەرىلسە پاراسەتامولدان ءبىر ءتۇيىر ىشكىزىڭىز. جاراي ما؟
- جارايدى.
- ساۋ بولىڭىز!
- راحمەت سىزگە.
- ەم بولسىن!
ءدارىحانا:
- سالەمەتسىز بە! قانداي كومەگىم قاجەت؟
- سالەمەتسىز بە؟ سىزدە پاراسەتامول ءدارىسى بارما.
- مىنەكي ءدارىڭىز، 50 تەڭگە تۇرادى.

ەم بولسىن، اۋىرماڭىز!
- راحمەت پەيىلىڭىزگە، ساۋ بولىڭىز!
قابىلداۋ بولمەسى: (تەلەفونمەن سويلەسەدى.)
- سالەمەتسىز بە؟ اللو ەمحانا، قابىلداۋ بولمەسى.
- سالەمەتسىز بە؟ بالامنىڭ قىزۋى تۇسپەي قاتتى اۋىرىپ تۇر.
- اتى ءجونى؟
- تۋعان جىلى، ايى، كۇنى؟
- قاي كوشەدە تۇراسىزدار؟
- ايتۋعان ءالمانسۇر.
- 03. 01. 2010جىل.
- ءبىرجان سال №110
- ءقازىر مەن دارىگەرىن ۇيىڭىزگە جىبەرەمىن.(بالا دارىگەرىنە كارتوچكاسىن شىعارىپ بەرەدى)

بالا دارىگەرى:
- سالەمەتسىز بە؟
- سالەمەتسىز بە؟ سىزگە ءبىرجان سال №110 ۇيدەن شاقىرتۋ ءتۇسىپ تۇر.
- جارايدى ءقازىر شىعامىز.
- ماشينا دايىن تۇر.
- قانە جينالايىق.
ماشينامەن شاقىرتۋعا بارادى.
- اسسالاۋماعالەيكۇم.
- اسسالاۋماعالەيكۇم، سىزدەردى كوشەنى تابا الماس دەپ سىرتتا كۇتىپ تۇر ەدىم.
- اناسى: امانسىز با، بالامنىڭ قىزۋى كوتەرىلىپ، اۋىرىپ تۇر.
- كەلە عوي بالاقاي كورىپ جىبەرەيىن، گرادۋسنيكتى قويادى. اپا بالاڭىزدىڭ انگيناسى كوتەرىلىپ تۇر، قىزۋى سوندىقتان شىعار.
اناسى: كەشە بالام دالاعا جەڭىل كيىنىپ شىعىپ كەتىپتى.
دارىگەر: بالاقاي قىس مەزگىلىندە جىلى كيىنىپ ءجۇرۋ كەرەك، سۋىق سۋ ىشپەيمىز، اناڭنىڭ ايتقانىن تىڭداۋىمىز كەرەك جاراي ما؟
بالا: جارايدى انامنىڭ ايتقانىن ورىندايمىن.
- اپا دارىلەر جازىپ بەرەيىن، مەدبيكە ءقازىر ءدارى ەگەدى، كۇنىنە ەكى رەت ەمىن الىپ تۇرىڭىز. اۋزىن شايۋدى ۇمىتپاڭىز. دارىلەر اراسىنا جازىپ قويدىم.
- جارايدى ۋاقىتىلى سالىپ تۇرامىز.
- بالاقاي تەز جازىلىپ كەتۋىڭە تىلەكتەسپىن. ساۋ بولىڭىزدار. ۋاقىتىلى ەم الىپ بولعاسىن ءبىر كورىنىپ كەتىڭدەر ەمحاناعا.
- جارايدى ساۋ بولىڭىز!
- پاپاسى: مەن سەندەردى شىعارىپ سالايىن ەسىك الدىنا دەيىن. ساۋ بولىڭىز.
بالالار ويىن سەندەرگە ۇنادى ما؟ ماعان بۇگىن ءبارىڭنىڭ ويىندارىڭ، ءىس - ارەكەتتەرىڭ ۇنادى، جارايسىڭدار، اسىرەسە رايانا مەرۋەرت، دامير، رينات. بۇگىن سەندەردىڭ ءىس - ارەكەتتەرىڭدى باقىلاۋ ءۇشىن، كۇندەلىكتى دەنساۋلىعىمىزدى تەكسەرىپ تۇراتىن دارىگەر اپايىمىز انار اپايىمىز كەلىپ وتىر. انار اپايعا ءسوز بەرەيىك. انار اپاي مەنى بالالارىمنىڭ ويىنى سىزگە ۇنادى ما؟
- بالالار ويىنداعى ءىس - ارەكەتتەرىڭ وتە ۇنادى، مەن ريزالىعىمدى ءبىلدىرىپ سەندەرگە بۇگىن مىنانداي دارۋمەندەر الا كەلدىم، سەندەرگە كوپ كۇش بەرەدى.
- رامەت انار اپاي.
بالالار ەندەشە انار اپايىمىزعا، بارلىق دارىگەرلەردىڭ ەڭبەگىنە تابىس تىلەپ، بىلەتىن تاقپاقتارىمىزدى ايتايىقشى.
رايانا: ءنار الىپ جىلى سوزىڭنەن،
جاقسارىپ كەلەم جالىنداي.
شيپالى ءسوزىڭ، ەمىڭمەن،
كوكتەمگى جاسىل جايلاۋداي.
مەرۋەرت: ادالدىق اق جول سەنىممەن
العىسىن كوپتىڭ الا بەر.
اقجارقىن ادال كوڭىلمەن
سىرقاتتىڭ جايىن تابا بەر.
كۇش – قۋات الىپ ومىردەن،
قارتايما، لاۋلاپ جانا بەر.
وسىمەن ويىنىمىزدى اياقتاپ، كۇننىڭ ەكىنشى جارتىسىندا تاعى دا وينايتىن بولامىز.

كۇتىلەتىن ناتيجە:
جاڭعىرتادى: اۋرۋحانا تۋرالى بالالار بىلەتىن تۇسىنىكتەرىن ەسكە تۇسىرەدى؛
تۇسىنەدى: دارىگەرلەردىڭ ءتۇرلى سالاعا ءبولىنىپ، قىزمەت ەتەتىندىكتەرىن تۇسىنەدى؛
قولدانادى: رولدەرگە ءبولىنىپ ويناۋ ارقىلى دارىگەر ەڭبەگىن باعالاپ، ۇيرەنەدى، ولاردىڭ قيىن جۇمىستارىنا قۇرمەتپەن قارايدى.