"مەنىڭ پەداگوگيكالىق سەنىمىم" شىعارماشىلىق جۇمىس
«مەنىڭ پەداگوگيكالىق سەنىمىم»
شىعارماشىلىق جۇمىس
«ساۋ دەنە، ازات اقىل، ادال كوڭىل، ۇشەۋىمەن بولادى باقىتتى ءومىر»- دەپ سىرشىل اقىن ماعجان جۇمابايەۆ ايتقانداي مەكتەپتىڭ باستى مىندەتى - باستاپقى ءبىلىم بەرۋمەن قاتار جان - جاقتى جاراسىمدى جۇيەلى ينتەللەكتۋالدى رۋحاني تاربيە بەرۋ جانە ولاردىڭ دەنساۋلىعىن مىقتى ەتىپ ءوسىرۋ. قازىرگى تاڭدا دەنە تاربيەسى ءپانىن وقىتۋ وزىندىك جۇيەسىمەن ەرەكشەلەنەدى. سوعان بايلانىستى دەنەشىنىقتىرۋ ساباقتارىن وقۋشىلارعا يگەرتۋ ماقساتىندا ەڭ ءبىرىنشى ەرەكشەلىك – ول ساباق بەرۋدە وقىتۋدىڭ باستى ۇيىمداستىرۋ فورماسى بولىپ تابىلادى.
دەنە تاربيەسى ءمۇعالىمىنىڭ دايارلىق كەزەڭى ءاربىر ساباقتى جەكەلەي جانە وقۋ - تاربيە پروسەسسىن تۇتاستاي ساپالى جۇرگىزۋ جاعدايلارىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان. ول وقۋ جىلىنا ارنالعان وقۋ - تاربيە جۇمىستارىنىڭ جوسپار - گرافيگىن، ءار توقساننىڭ جۇمىس جوسپارىن، ءار ساباقتىڭ ساباق كونسپەكتىسىن جاساۋدى، وقىتۋدىڭ ادىستەرى مەن قۇرالدارىن ىرىكتەپ الۋدى قاراستىرادى.
اتاپ ايتقاندا:
نەگىزگى جەتەكشى جانە ارنايى جاتتىعۋلاردى انىقتاۋ؛
ءاربىر جاتتىعۋدىڭ قايتالاۋ سانىن بەلگىلەۋ؛
جەكەلەگەن جاتتىعۋدىڭ قايتالانۋ سانىن بەلگىلەۋ؛
سوزدىك \ ايتۋ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ\، كورنەكىلىك \ سۋرەتتەردى، پلاكاتتاردى، ۆيدەوپروەكتورمەن كورسەتۋ، قوزعالىس پەن قيمىلدى ءمۇعالىمنىڭ ءوزىنىڭ كورسەتۋى\ سەكىلدى ۇيرەتۋدىڭ جالپى پەداگوگيكالىق ادىستەرىن جانە تۇتاس نەمەسە بولشەكتەنگەن قۇرىلىمداعى ارنايى جاتتىعۋلاردى ىرىكتەپ الۋ.
باسقاسىن ايتپاعاندا بالالاردىڭ ساباققا قاتىسۋىنىڭ ءوزى ءمۇعالىمنىڭ بەدەلىنە بايلانىستى. وقۋشىلار ادەتتە، اسىرەسە جوعارى سىنىپ بالالارى ساباقتا كوبىرەك ءوز بەتىنشە، ەركىن ويناعاندى جاقسى كورەدى. سوندىقتاندا ولارعا ەركىندىك بەرىپ، كەرەك ۋاقىتتا عانا اقىل كەڭەس بەرۋگە بولادى.
«جاي ءمۇعالىم باياندايدى، قاراپايىم ءمۇعالىم تۇسىندىرەدى، ال ۇلى ءمۇعالىم قۇلشىندىرادى» دەپ ارتۋر ۋيليام بەكەر ايتپاعان.
ساباق بەرۋدەگى الدىما قويعان ماقساتىم - ءبىلىم الۋشىنىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، جالپى سپورتتىق ويىن تۇرلەرىن جەتىلدىرۋ جانە ۇلتتىق ويىننىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ. شىعارماشىلىق كوزقاراس، جاڭاشا جۇمىس ىستەۋ - رۋحاني پاراساتتىلىق رۋحتا تاربيەلەۋدىڭ بىردەن - ءبىر جولى. وقۋشىلاردى ۇلتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ ماقساتىندا دەنەشىنىقتىرۋ ءپانى بارىسىندا قوزعالمالى حالىق ويىندارىن ءجيى قولدانامىن. اتاپ وتسەم «ءبىر توپ ۇيرەك»، «كىم جىلدام»، «قامالدى قورعاۋ»، «بەستاس»، «مارەگە كىم بۇرىن»، «قاشپا دوپ» سياقتى قيمىل - قوزعالىس ۇلت ويىندارىن تومەنگى سىنىپ وقۋشىلارى وتە بەلسەندى تۇردە قىزىعا قاتىسادى. وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىن پايدالانۋ ساپالى ءبىلىم نەگىزى. وسى ماقساتتاردى جۇزەگە اسىرعاندا وقۋشىنىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى ارتادى. وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق دەڭگەيىن ارتتىرۋعا بولادى. مىسالى ءوزىمنىڭ دەنە تاربيەسى ساباعىنىڭ گيمناستيكا بولىمىندە اكروباتيكالىق جاتتىعۋلار كەشەنىن تەحنيكالىق قۇرالدارمەن قاشىقتىقتان وقىتۋ ارقىلى وتكىزىپ، سول بويىنشا ءادىس تاسىلدەرىن مەڭگەرتە ءبىلدىم. سونداي - اق توقسان سوڭىندا قورىتىندى رەتىندە وقۋشىلاردان تەست الامىن.
ساباق ۇستىندە سپورتتىق دايىندىعى جاقسى وقۋشى باسقا وقۋشىلارمەن جۇمىس جاساپ، ءپان مۇعالىمىنە كومەگىن تيگىزەدى. ساباقتى «كومپلەكستى تۇردە وتكىزۋدىڭ تيىمدىلىگى، نەگىزىنەن ونى وتكىزۋدىڭ ادىستەمەلىك تاسىلدەرگە بايلانىستى». ءار جاتتىعۋدى ورىنداعاندا، ونىڭ ادام اعزاسىنا قانشالىقتى پايداسى بار ەكەندىگىن وقۋشىلار ءبىلىپ وتىرسا، ولاردىڭ جاتتىعۋداعى بەلسەندىلىگى ارتادى. ناتيجەسىندە وقۋشىلاردىڭ سپورتتىق شەبەرلىكتەرى شىڭدالا ءتۇسىپ، ءوز بەتتەرىمەن سپورتتىڭ جەكەلەگەن ءبىر تۇرىمەن شۇعىلدانۋىنا سەبەپكەر بولادى. سونىمەن بىرگە ءوزىمنىڭ ۇنەمى ىزدەنىسپەن، ءارتۇرلى ءادىس - تاسىلدەردى پايدالانۋ ءىس تاجىريبيەم بويىنشا «كومپلەكستى ساباق» وتكىزۋدىڭ تيىمدىلىگىنىڭ ناتيجەسىندە نەگىزگى تاسىلدەرىنىڭ ءبىرى ساباق ۇستىندە، اسىرەسە گيمناستيكا بولىمىندە جاڭا تاپسىرمالار وتكەندە وقۋشىلاردى مۇمكىندىك بولعانشا كوبىرەك توپقا بولەمىن.
ماڭعىستاۋ وبلىسى، بەينەۋ اۋدانى، بەينەۋ سەلوسى،
“بەينەۋ ليسەيى”مم. I - ساناتتى دەنە شىنىقتىرۋ ءمۇعالىمى
اجىبايەۆا گۇلناز ايتجان قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
شىعارماشىلىق جۇمىس
«ساۋ دەنە، ازات اقىل، ادال كوڭىل، ۇشەۋىمەن بولادى باقىتتى ءومىر»- دەپ سىرشىل اقىن ماعجان جۇمابايەۆ ايتقانداي مەكتەپتىڭ باستى مىندەتى - باستاپقى ءبىلىم بەرۋمەن قاتار جان - جاقتى جاراسىمدى جۇيەلى ينتەللەكتۋالدى رۋحاني تاربيە بەرۋ جانە ولاردىڭ دەنساۋلىعىن مىقتى ەتىپ ءوسىرۋ. قازىرگى تاڭدا دەنە تاربيەسى ءپانىن وقىتۋ وزىندىك جۇيەسىمەن ەرەكشەلەنەدى. سوعان بايلانىستى دەنەشىنىقتىرۋ ساباقتارىن وقۋشىلارعا يگەرتۋ ماقساتىندا ەڭ ءبىرىنشى ەرەكشەلىك – ول ساباق بەرۋدە وقىتۋدىڭ باستى ۇيىمداستىرۋ فورماسى بولىپ تابىلادى.
دەنە تاربيەسى ءمۇعالىمىنىڭ دايارلىق كەزەڭى ءاربىر ساباقتى جەكەلەي جانە وقۋ - تاربيە پروسەسسىن تۇتاستاي ساپالى جۇرگىزۋ جاعدايلارىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان. ول وقۋ جىلىنا ارنالعان وقۋ - تاربيە جۇمىستارىنىڭ جوسپار - گرافيگىن، ءار توقساننىڭ جۇمىس جوسپارىن، ءار ساباقتىڭ ساباق كونسپەكتىسىن جاساۋدى، وقىتۋدىڭ ادىستەرى مەن قۇرالدارىن ىرىكتەپ الۋدى قاراستىرادى.
اتاپ ايتقاندا:
نەگىزگى جەتەكشى جانە ارنايى جاتتىعۋلاردى انىقتاۋ؛
ءاربىر جاتتىعۋدىڭ قايتالاۋ سانىن بەلگىلەۋ؛
جەكەلەگەن جاتتىعۋدىڭ قايتالانۋ سانىن بەلگىلەۋ؛
سوزدىك \ ايتۋ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ\، كورنەكىلىك \ سۋرەتتەردى، پلاكاتتاردى، ۆيدەوپروەكتورمەن كورسەتۋ، قوزعالىس پەن قيمىلدى ءمۇعالىمنىڭ ءوزىنىڭ كورسەتۋى\ سەكىلدى ۇيرەتۋدىڭ جالپى پەداگوگيكالىق ادىستەرىن جانە تۇتاس نەمەسە بولشەكتەنگەن قۇرىلىمداعى ارنايى جاتتىعۋلاردى ىرىكتەپ الۋ.
باسقاسىن ايتپاعاندا بالالاردىڭ ساباققا قاتىسۋىنىڭ ءوزى ءمۇعالىمنىڭ بەدەلىنە بايلانىستى. وقۋشىلار ادەتتە، اسىرەسە جوعارى سىنىپ بالالارى ساباقتا كوبىرەك ءوز بەتىنشە، ەركىن ويناعاندى جاقسى كورەدى. سوندىقتاندا ولارعا ەركىندىك بەرىپ، كەرەك ۋاقىتتا عانا اقىل كەڭەس بەرۋگە بولادى.
«جاي ءمۇعالىم باياندايدى، قاراپايىم ءمۇعالىم تۇسىندىرەدى، ال ۇلى ءمۇعالىم قۇلشىندىرادى» دەپ ارتۋر ۋيليام بەكەر ايتپاعان.
ساباق بەرۋدەگى الدىما قويعان ماقساتىم - ءبىلىم الۋشىنىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، جالپى سپورتتىق ويىن تۇرلەرىن جەتىلدىرۋ جانە ۇلتتىق ويىننىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ. شىعارماشىلىق كوزقاراس، جاڭاشا جۇمىس ىستەۋ - رۋحاني پاراساتتىلىق رۋحتا تاربيەلەۋدىڭ بىردەن - ءبىر جولى. وقۋشىلاردى ۇلتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ ماقساتىندا دەنەشىنىقتىرۋ ءپانى بارىسىندا قوزعالمالى حالىق ويىندارىن ءجيى قولدانامىن. اتاپ وتسەم «ءبىر توپ ۇيرەك»، «كىم جىلدام»، «قامالدى قورعاۋ»، «بەستاس»، «مارەگە كىم بۇرىن»، «قاشپا دوپ» سياقتى قيمىل - قوزعالىس ۇلت ويىندارىن تومەنگى سىنىپ وقۋشىلارى وتە بەلسەندى تۇردە قىزىعا قاتىسادى. وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىن پايدالانۋ ساپالى ءبىلىم نەگىزى. وسى ماقساتتاردى جۇزەگە اسىرعاندا وقۋشىنىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى ارتادى. وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق دەڭگەيىن ارتتىرۋعا بولادى. مىسالى ءوزىمنىڭ دەنە تاربيەسى ساباعىنىڭ گيمناستيكا بولىمىندە اكروباتيكالىق جاتتىعۋلار كەشەنىن تەحنيكالىق قۇرالدارمەن قاشىقتىقتان وقىتۋ ارقىلى وتكىزىپ، سول بويىنشا ءادىس تاسىلدەرىن مەڭگەرتە ءبىلدىم. سونداي - اق توقسان سوڭىندا قورىتىندى رەتىندە وقۋشىلاردان تەست الامىن.
ساباق ۇستىندە سپورتتىق دايىندىعى جاقسى وقۋشى باسقا وقۋشىلارمەن جۇمىس جاساپ، ءپان مۇعالىمىنە كومەگىن تيگىزەدى. ساباقتى «كومپلەكستى تۇردە وتكىزۋدىڭ تيىمدىلىگى، نەگىزىنەن ونى وتكىزۋدىڭ ادىستەمەلىك تاسىلدەرگە بايلانىستى». ءار جاتتىعۋدى ورىنداعاندا، ونىڭ ادام اعزاسىنا قانشالىقتى پايداسى بار ەكەندىگىن وقۋشىلار ءبىلىپ وتىرسا، ولاردىڭ جاتتىعۋداعى بەلسەندىلىگى ارتادى. ناتيجەسىندە وقۋشىلاردىڭ سپورتتىق شەبەرلىكتەرى شىڭدالا ءتۇسىپ، ءوز بەتتەرىمەن سپورتتىڭ جەكەلەگەن ءبىر تۇرىمەن شۇعىلدانۋىنا سەبەپكەر بولادى. سونىمەن بىرگە ءوزىمنىڭ ۇنەمى ىزدەنىسپەن، ءارتۇرلى ءادىس - تاسىلدەردى پايدالانۋ ءىس تاجىريبيەم بويىنشا «كومپلەكستى ساباق» وتكىزۋدىڭ تيىمدىلىگىنىڭ ناتيجەسىندە نەگىزگى تاسىلدەرىنىڭ ءبىرى ساباق ۇستىندە، اسىرەسە گيمناستيكا بولىمىندە جاڭا تاپسىرمالار وتكەندە وقۋشىلاردى مۇمكىندىك بولعانشا كوبىرەك توپقا بولەمىن.
ماڭعىستاۋ وبلىسى، بەينەۋ اۋدانى، بەينەۋ سەلوسى،
“بەينەۋ ليسەيى”مم. I - ساناتتى دەنە شىنىقتىرۋ ءمۇعالىمى
اجىبايەۆا گۇلناز ايتجان قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ومىردە تالاي اقىن، جازۋشى، باتىر وتكەن. ءبىراق سولاردىڭ بارلىعى ۇستازدان ءتالىم العان. ۇستاز وقۋشىعا ءبىلىم بەرىپ، ۇيرەتىپ جول نۇسقاۋشى. ادام بالاسىنىڭ ءبىرىنشى ءۇيى ءوز ءۇيى، ال ەكىنشى ءۇيى مەكتەپ. سول سي...
-
ماقساتى: بالالاردىڭ ويىنشىقتار تۋرالى ۇعىمدارىن كەڭەيتۋ.. دىبىستاردى دۇرىس انىق ايتۋعا. بالالاردىڭ ويىنشىقتارعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، سۇيىكتى ويىنشىعىن كۇتىپ ۇستاۋعا تاربيەلەۋ.
