قۇراق قۇراۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇراق قۇراۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى قۇراقتىڭ شىعۋ تاريحىمەن، ونىڭ قاجەتتىلىگىمەن تانىستىرۋ، قۇراق قۇراۋ تەحنولوگيالارىن مەڭگەرتۋ.
ءا) تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ بويىنا ەستەتيكالىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ، ۇقىپتىلىققا، توزىمدىلىككە، ىنتالى بولۋعا، كوزبەن جوبالاۋعا، ۇلتتىق ونەردى سۇيە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ب) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى قۇراقتى قازىرگى زامان تالابىنا ساي جاڭارتىپ قۇراي بىلۋگە ۇيرەتۋ، جۇمىس بارىسىندا وي - ءورىسىن، ويلاۋ قابىلەتىن، شەبەرلىكتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق (ويىن ساباق)
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورسەتۋ، تەست، ساراماندىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستارى، قۇراق تۇرلەرىنىڭ ۇلگىلەرى، نۇسقاۋ كارتالار، دانالاردان قالعان ءسوز.
قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار: ينە، ءجىپ، قايشى، بور، ماتا قيىندىلارى.
ءپانارالىق بايلانىس: سىزۋ، گەومەتريا، تاريح، بەينەلەۋ ونەرى، ورىس
ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ
وقۋشىلاردىڭ قۇرال - جابدىعىن تەكسەرۋ
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ. (سۇراق - جاۋاپ ارقىلى)
1. ءۇيدى جيھازداۋ دەگەنىمىزدى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2. ۇيگە جيھاز ساتىپ الماستان بۇرىن نەگە ءمان بەرۋىمىز قاجەت؟
3. جالپى پاتەر بولمەسى نەشەگە بولىنەدى؟
4. قوناق بولمەسىن قالاي جابدىقتاعان دۇرىس.
5. اس ءۇي قانداي جيھازدارمەن جابدىقتالۋى كەرەك؟
6. پاتەردەگى تۇستەر ۇيلەسىمدىلىگىنىڭ قانشالىقتى ماڭىزى بار؟
7. سارى، قىزعىلت سارى جانە قىزىل تۇستەر قانداي تۇستەر بولىپ ەسەپتەلەدى؟
8. پاتەردى جارىقتاندىرۋ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ نەشە جولى بار؟
ءىىى. جاڭا تۇسىنىك بەرۋ.
حالىقتىڭ ۇلت ەكەنىن ايىراتىن 3 نەگىزگى ارناسى بار:
- ءتىل ونەرى
- ساز ونەرى
- قولونەرى
حالقىمىزدىڭ قولونەرى دەپ حالىق تۇرمىسىندا ءجيى قولدانىلاتىن
ءورۋ، تىگۋ، توقۋ، مۇسىندەۋ، قۇراستىرۋ سياقتى شىعارماشىلىق جيىنتىعىن ايتامىز. بۇگىن سولاردىڭ ىشىندەگى ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەر، اپالارىمىز تىگەتىن قۇراق تۋرالى بىلەتىن بولامىز. قۇراق «قۇراۋ»دەگەن سوزدەن الىنعان. قۇراق سان ءتۇرلى قيىقتاردان قۇراستىرىلادى. قۇراقپەن وزگە ەلدەر دە شۇعىلدانادى، ءبىراق ونى ءارقالاي اتايدى.
1. قازاق تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – « قۇراق»
2. ورىس تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – «لوسكۋتنوە شيتە»
3. اعىلشىن تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – «پەچۆورك»
قۇراق قۇراۋدىڭ ماقساتى
1. اسقان شەبەرلىكپەن ماتادان
2. ماتا قيىندىلارىن كادەگە ءار ءتۇرلى پىشىندەردى قيۋلاستىرىپ ءبىر بۇيىم جاساپ شىعارۋ- جاراتۋ.
قۇراق قۇراۋ
كورپە قۇراق ------------------------------------------------------ جاستىق قۇراق
شىدامدى، توزبايتىن ماتادان ---------------------------- كوزدەرى مايدا بولىكتەرمەن
كوزدەرى ۇلكەن بولىكتەردەن ---------------------------------- وتە نازىك ءارى ادەمى تۇستەرمەن
قۇرالادى. --------------------------------------------------------- قۇرالادى.
ءىۇ. جاڭا تۇسىنىكتەرمەن ءىس - ارەكەتتەر ءتاسىلىن قالىپتاستىرۋ.
سوزدىكپەن جۇمىس.
كۆيلت - ۇستىڭگى بولشەگى قۇراقتان تىگىلىپ، ارالىق قاباتى ينەشانشىمدارمەن، استىڭعى بولشەكپەن تۇتاس الىنعان بۇيىم.
ينەشانشىم دەگەنىمىز – ماتادا جىپتەردىڭ ايقاسۋى ارقىلى اياقتالعان پروسەسس.
پەچۆورك – بۇيىمنىڭ ناقىشى مەن كولوريتىن انىقتايتىن قۇراقپەن ورىندالاتىن جۇمىس.
كولوريت – بوياۋلار مەن تۇستەردىڭ سۋرەتتە قۇبىلىپ ءوزارا ۇيلەسۋى.
ءۇ. جاڭا تۇسىنىكتى تەكسەرۋ.
1. كولوريت دەگەنىمىز نە؟
2. قۇراق تۇرلەرىن اتا.
3. قۇراقتان قانداي بۇيىمدار جاسالادى؟
4. قۇراق ورىس تىلىندە قالاي اتالادى؟
5. قۇراق قۇراۋدا بولشەكتەردىڭ نەسىن ەسكەرۋىمىز كەرەك؟
6. قازاق حالقىندا قۇراق قۇراۋ ونەرى قاي كەزدەن باستاپ دامىدى؟
7. اعىلشىن تىلىندە قۇراق قالاي اتالادى؟
8. ينەشانشىم دەگەنىمىز نە؟
ءۇى. ساباقتى بەكىتۋ. («اق ساندىعىم اشىلدى...»)
وقۋشىلار ساندىق ءىشىن اشىپ، كونۆەرتتە بەرىلگەن قيىندىلاردان قۇراق قۇراۋ كەرەك. مىسالى،«بوتاكوز»قۇراعى،«جۇلدىز»قۇراعى،«اققۋ»قۇراعى، «گۇل»قۇراعى.
ءۇىى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ. (تەست)
1. حالىقتىڭ ۇلت ەكەنىن ايىراتىن ءۇش نەگىزگى ارناسىن اتاڭىز.
ا) ساۋلەت ونەرى، ساز ونەرى، ءمۇسىن ونەرى
ءا) ءتىل ونەرى، ءمۇسىن ونەرى، ساۋلەت ونەرى
ب) ءتىل ونەرى، ساز ونەرى، قولونەرى.
2. قاي نۇسقا دۇرىس؟
ا) قۇراق قۇراۋ ونەرى – ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەر
ءا) قۇراق قۇراۋ ونەرى – ۇمىت بولعان ونەر ءتۇرى
ب) قۇراق قۇراۋ ونەرى – جاڭادان پايدا بولعان ونەر.
3. قۇراقتى نە ءۇشىن قۇرايمىز؟
ا) كورپە تىگۋ
ءا) كيىم تىگۋ
ب) الاشا توقۋ.
4. قۇراقتى قانداي ماتادان قۇرايمىز؟
ا) كاپرون
ءا) ۆەليۋر
ب) ساتەن.
5. «جۇلدىز» قۇراعى قاي توپقا جاتادى؟
ا) ويۋ - ورنەككە
ءا) اسپان الەمىنە
ب) تابيعاتقا.
6. قۇراق قۇراۋدىڭ نەشە ماقساتى بار؟
ا) 1
ءا) 2
ب) 3.
ءۇىىى. باعالاۋ.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما.
1. قۇراق قۇراۋ.
2. قۇراق تۋرالى اپا - اجەلەرىمىزدىڭ ايتقان اڭىز - اڭگىمەلەرىن جازىپ كەلۋ.
3. ءوز بەتتەرىنشە كورپەشە قۇراپ كەلۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى قۇراقتىڭ شىعۋ تاريحىمەن، ونىڭ قاجەتتىلىگىمەن تانىستىرۋ، قۇراق قۇراۋ تەحنولوگيالارىن مەڭگەرتۋ.
ءا) تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ بويىنا ەستەتيكالىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ، ۇقىپتىلىققا، توزىمدىلىككە، ىنتالى بولۋعا، كوزبەن جوبالاۋعا، ۇلتتىق ونەردى سۇيە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ب) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى قۇراقتى قازىرگى زامان تالابىنا ساي جاڭارتىپ قۇراي بىلۋگە ۇيرەتۋ، جۇمىس بارىسىندا وي - ءورىسىن، ويلاۋ قابىلەتىن، شەبەرلىكتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق (ويىن ساباق)
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورسەتۋ، تەست، ساراماندىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستارى، قۇراق تۇرلەرىنىڭ ۇلگىلەرى، نۇسقاۋ كارتالار، دانالاردان قالعان ءسوز.
قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار: ينە، ءجىپ، قايشى، بور، ماتا قيىندىلارى.
ءپانارالىق بايلانىس: سىزۋ، گەومەتريا، تاريح، بەينەلەۋ ونەرى، ورىس
ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ
وقۋشىلاردىڭ قۇرال - جابدىعىن تەكسەرۋ
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ. (سۇراق - جاۋاپ ارقىلى)
1. ءۇيدى جيھازداۋ دەگەنىمىزدى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2. ۇيگە جيھاز ساتىپ الماستان بۇرىن نەگە ءمان بەرۋىمىز قاجەت؟
3. جالپى پاتەر بولمەسى نەشەگە بولىنەدى؟
4. قوناق بولمەسىن قالاي جابدىقتاعان دۇرىس.
5. اس ءۇي قانداي جيھازدارمەن جابدىقتالۋى كەرەك؟
6. پاتەردەگى تۇستەر ۇيلەسىمدىلىگىنىڭ قانشالىقتى ماڭىزى بار؟
7. سارى، قىزعىلت سارى جانە قىزىل تۇستەر قانداي تۇستەر بولىپ ەسەپتەلەدى؟
8. پاتەردى جارىقتاندىرۋ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ نەشە جولى بار؟
ءىىى. جاڭا تۇسىنىك بەرۋ.
حالىقتىڭ ۇلت ەكەنىن ايىراتىن 3 نەگىزگى ارناسى بار:
- ءتىل ونەرى
- ساز ونەرى
- قولونەرى
حالقىمىزدىڭ قولونەرى دەپ حالىق تۇرمىسىندا ءجيى قولدانىلاتىن
ءورۋ، تىگۋ، توقۋ، مۇسىندەۋ، قۇراستىرۋ سياقتى شىعارماشىلىق جيىنتىعىن ايتامىز. بۇگىن سولاردىڭ ىشىندەگى ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەر، اپالارىمىز تىگەتىن قۇراق تۋرالى بىلەتىن بولامىز. قۇراق «قۇراۋ»دەگەن سوزدەن الىنعان. قۇراق سان ءتۇرلى قيىقتاردان قۇراستىرىلادى. قۇراقپەن وزگە ەلدەر دە شۇعىلدانادى، ءبىراق ونى ءارقالاي اتايدى.
1. قازاق تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – « قۇراق»
2. ورىس تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – «لوسكۋتنوە شيتە»
3. اعىلشىن تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – «پەچۆورك»
قۇراق قۇراۋدىڭ ماقساتى
1. اسقان شەبەرلىكپەن ماتادان
2. ماتا قيىندىلارىن كادەگە ءار ءتۇرلى پىشىندەردى قيۋلاستىرىپ ءبىر بۇيىم جاساپ شىعارۋ- جاراتۋ.
قۇراق قۇراۋ
كورپە قۇراق ------------------------------------------------------ جاستىق قۇراق
شىدامدى، توزبايتىن ماتادان ---------------------------- كوزدەرى مايدا بولىكتەرمەن
كوزدەرى ۇلكەن بولىكتەردەن ---------------------------------- وتە نازىك ءارى ادەمى تۇستەرمەن
قۇرالادى. --------------------------------------------------------- قۇرالادى.
ءىۇ. جاڭا تۇسىنىكتەرمەن ءىس - ارەكەتتەر ءتاسىلىن قالىپتاستىرۋ.
سوزدىكپەن جۇمىس.
كۆيلت - ۇستىڭگى بولشەگى قۇراقتان تىگىلىپ، ارالىق قاباتى ينەشانشىمدارمەن، استىڭعى بولشەكپەن تۇتاس الىنعان بۇيىم.
ينەشانشىم دەگەنىمىز – ماتادا جىپتەردىڭ ايقاسۋى ارقىلى اياقتالعان پروسەسس.
پەچۆورك – بۇيىمنىڭ ناقىشى مەن كولوريتىن انىقتايتىن قۇراقپەن ورىندالاتىن جۇمىس.
كولوريت – بوياۋلار مەن تۇستەردىڭ سۋرەتتە قۇبىلىپ ءوزارا ۇيلەسۋى.
ءۇ. جاڭا تۇسىنىكتى تەكسەرۋ.
1. كولوريت دەگەنىمىز نە؟
2. قۇراق تۇرلەرىن اتا.
3. قۇراقتان قانداي بۇيىمدار جاسالادى؟
4. قۇراق ورىس تىلىندە قالاي اتالادى؟
5. قۇراق قۇراۋدا بولشەكتەردىڭ نەسىن ەسكەرۋىمىز كەرەك؟
6. قازاق حالقىندا قۇراق قۇراۋ ونەرى قاي كەزدەن باستاپ دامىدى؟
7. اعىلشىن تىلىندە قۇراق قالاي اتالادى؟
8. ينەشانشىم دەگەنىمىز نە؟
ءۇى. ساباقتى بەكىتۋ. («اق ساندىعىم اشىلدى...»)
وقۋشىلار ساندىق ءىشىن اشىپ، كونۆەرتتە بەرىلگەن قيىندىلاردان قۇراق قۇراۋ كەرەك. مىسالى،«بوتاكوز»قۇراعى،«جۇلدىز»قۇراعى،«اققۋ»قۇراعى، «گۇل»قۇراعى.
ءۇىى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ. (تەست)
1. حالىقتىڭ ۇلت ەكەنىن ايىراتىن ءۇش نەگىزگى ارناسىن اتاڭىز.
ا) ساۋلەت ونەرى، ساز ونەرى، ءمۇسىن ونەرى
ءا) ءتىل ونەرى، ءمۇسىن ونەرى، ساۋلەت ونەرى
ب) ءتىل ونەرى، ساز ونەرى، قولونەرى.
2. قاي نۇسقا دۇرىس؟
ا) قۇراق قۇراۋ ونەرى – ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەر
ءا) قۇراق قۇراۋ ونەرى – ۇمىت بولعان ونەر ءتۇرى
ب) قۇراق قۇراۋ ونەرى – جاڭادان پايدا بولعان ونەر.
3. قۇراقتى نە ءۇشىن قۇرايمىز؟
ا) كورپە تىگۋ
ءا) كيىم تىگۋ
ب) الاشا توقۋ.
4. قۇراقتى قانداي ماتادان قۇرايمىز؟
ا) كاپرون
ءا) ۆەليۋر
ب) ساتەن.
5. «جۇلدىز» قۇراعى قاي توپقا جاتادى؟
ا) ويۋ - ورنەككە
ءا) اسپان الەمىنە
ب) تابيعاتقا.
6. قۇراق قۇراۋدىڭ نەشە ماقساتى بار؟
ا) 1
ءا) 2
ب) 3.
ءۇىىى. باعالاۋ.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما.
1. قۇراق قۇراۋ.
2. قۇراق تۋرالى اپا - اجەلەرىمىزدىڭ ايتقان اڭىز - اڭگىمەلەرىن جازىپ كەلۋ.
3. ءوز بەتتەرىنشە كورپەشە قۇراپ كەلۋ.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: تاماق جانە جەڭىل ونەركاسىپ سالاسىنداعى ماماندىقتار. ساۋدا سالاسىنداعى ماماندىقتار. (پرەزەنتاسياسىمەن)
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: حيميالىق رەاكسيالاردىڭ جىلدامدىعى. رەاكسيا جىلدامدىعىنا اسەر ەتەتىن فاكتورلار.
