سالاۋاتتىلىق - ءومىر نەگىزى
ءوزiن - ءوزi تانۋ 9 - سىنىپ
تاقىرىپ: سالاۋاتتىلىق - ءومىر نەگىزى
قۇندىلىق: دۇرىس ءىس – ارەكەت
قاسيەتتەر: سالاۋاتتىلىق، دەنساۋلىقتى باعالاي ءبىلۋ.
ساباق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىق، سالاۋاتتىلىق تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ، زياندى ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋعا تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىگى: سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋدىڭ ءمانىن اشۋ،
دامىتۋشىلىعى: سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋىنە ىقپال ەتۋ،
تاربيەلىلىگى: دەنساۋلىعىن باعالاۋعا، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە قورشاعان ورتا تازالىعىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار مەن قۇرالدار: ءماتىن، ناقىل سوزدەر، ءۇنتاسپا، بەينەتاسپا، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكات، ماركەر ت. ب قۇرالدار
ساباق بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭi. وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ.
تىنىشتىق ءساتi. باياۋ اۋەن وينالادى. تەرەڭ تىنىس الا وتىرىپ دەمالۋ، جۇيكەنى تىنىشتاندىرۋ، جاعىمدى كوڭىل - كۇي ورناتۋ.
ءتۇزۋ، ىڭعايلى وتىرىپ، كوزدەرىن جۇمادى.
«كوز الدارىڭىزعا جازعى ءبىر تازا اۋادا دەم الىپ، سەرۋەندەپ جۇرگەن ۋاقىتتارىڭىزدى ەلەستەتىڭىزدەرشى! قانداي كەرەمەت ءسات، تازا اۋا! تەرەڭ تىنىس الىڭىزدار. وزدەرىڭىزدىڭ تىنىس الۋلارىڭىزدى باقىلاپ، باقىتقا، ماحابباتقا، تىنىشتىققا تولى تازا، شيپالى اۋانىڭ تۇلا بويلارىڭىزعا تولعانىن سەزىنىڭىزدەر! تەرەڭ تىنىس الىڭىزدار. اۋامىز تازا، تىنىسىمىز جاقسى، كوڭىل - كۇيىمىز دە شات. جانىمىز تىنىشتىقتا. ەندى ساباعىمىزعا ورالايىق! وقۋشىلار ءوز قالپىنا كەلەدى.
ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا نازاربايەۆتىڭ قازاقستان - حالقىنا جولداۋىندا - قازاقستان ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعى، ءبىلىمى مەن ءال - اۋقاتى تارماعىندا - «ازاماتتارىمىزدىڭ ءوز ءومىرىنىڭ اياعىنا دەيىن ساي بولۋى جانە ولاردى قورشاعان ورتانىڭ تازا بولۋى ءۇشىن ازاماتتاردى سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا ازىرلەۋ» قاجەتتىگى كورسەتىلگەن.
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «سالاۋاتتىلىق - ءومىر نەگىزى»
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. ا. ساميعوللا ۇلىنىڭ «ويلان دوستىم» شىعارماسىن وقىپ، مازمۇنىن تالداۋ، سۇراقتار قويۋ.
1. سىزدەر، جانگۇلدىڭ ورنىندا بولساڭىزدار، نە ىستەر ەدىڭىزدەر؟
2. مۇنداي جاعداي سىزدەردىڭ ورتالارىڭىزدا كەزدەستى مە؟
3. ادامدار نە سەبەپتى زياندى ءىس - ارەكەتتەرگە بارادى دەپ ويلايسىزدار؟
4. زياندى ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاي ءبىلۋ ءۇشىن ادام بويىندا قانداي قاسيەتتەرى باسىم بولۋى كەرەك؟( سانالىلىق، ەرىك، جىگەر، شىدامدىلىق، بىلىمدىلىك، ەڭبەكقورلىق، ومىرگە دەگەن قۇشتارلىق جانە ونى باعالاي ءبىلۋ ت. ب)
دايەكسوز.
ت. كارلەيلدىڭ ناقىل ءسوزى. «دەنى ساۋ ادام – تابيعاتتىڭ ەڭ قىمبات جەمىسى»
ءمانىن ءتۇسىندىرۋ، داپتەرگە جازىپ الۋ.
اڭگىمەلەسۋ (سۇحبات)
1. دەنساۋلىق، سالاۋاتتىلىق دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
2. وسى ەكى ۇعىمنىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟
3. ءوزىڭىز سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن قانداي ءىس - ارەكەتتەر جاسايسىز؟
4. سالاۋاتتىلىق - ءومىر نەگىزى دەگەن كوزقاراسقا قالاي قارايسىز؟
زياندى ءىس - ارەكەتتەرمەن قالاي كۇرەسەمىز، بولدىرماۋ ءۇشىن قانداي الدىن - الۋ شارالارىن جاساۋعا بولادى دەپ ويلايسىزدار؟
سلايد «ويلان، دوستىم (زياندى ارەكەتتەردىڭ سالدارى جايلى)
توپتىق شىعارماشىلىق جۇمىس. ءۇش توپقا بولىنەدى.
توپقا ات قويۋ، ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ(ماقال نەمەسە ناقىل سوزدەن )
«سالاۋاتتى ءومىر» جوباسىن جاساۋ، ورتادا جاريالاۋ(ۇران جازۋ)
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ (ءار توپقا 4 سۇراقتان بەرۋ)
1. دەنساۋلىقتى ساقتاۋدىڭ قانداي شارتتارى بار؟
2. دۇرىس تاماقتانباۋ قانداي اۋرۋلارعا شالدىقتىرادى؟
3. زياندى ارەكەتتەرگە نەلەر جاتادى؟
4. تەمەكى شەگۋ قانداي اۋرۋلارعا شالدىقتىرادى؟
5. ەڭ كوپ تارالعان اۋرۋ؟
6. ىشىمدىكتىڭ ادام اعزاسىنا كەلتىرەتىن زيانى؟
7. ناشاقورلىق زارداپتارى؟
8. جۇقپالى اۋرۋلار جايلى نە بىلەسىڭ؟
ويىن. «ناقىل سوزدەردى اياقتا»
1. اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە،....(اۋىرمايتىن)
2. ساۋ دەنە، ازات اقىل، ادال كوڭىل،
ۇشەۋىنەن بولادى - (باقىتتى ءومىر)
1. ءتارتىپ پەن ەڭبەك -... كەپىلى (دەنساۋلىق)
بەلسەندى توپتى اتاۋ، ماداقتاۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
حالىق دەنساۋلىعى - تەك مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي تىرلىگى ەمەس، بۇكىل قوعامنىڭ تۇتاس دەنساۋلىق ساقتاۋعا جانە نىعايتۋعا ارنالعان ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ جەمىسى. قورشاعان ورتانى ساقتاي وتىرىپ، تازا سۋ ءىشىپ، دۇرىس تاماقتانىپ، يماندى جانە سالاۋاتتى ءومىر سالتىن تۇراقتى قالىپتاستىرعاندا عانا بولاشاعىمىز جارقىن بولماق.
ەي، زامانداس، الدىمەنەن دوسىڭدى ۇق،
دوسىڭ سپورت، تازا اۋا، وسىمدىك.
الا ءجۇرىپ، وسىلاردىڭ سىيلىعىن،
جاڭا عاسىرعا ءبىز بەرەيىك كورىكتىك!
توپپەن ءان ايتۋ. «ويلان، بالام» ءانى
ۇيگە تاپسىرما. «مەن سالاۋاتتى ءومىردى تاڭدايمىن» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى. باياۋ اۋەن تىڭداي وتىرىپ، بۇگىنگى ساباعىمىزدا ايتىلعانداي «دەنى ساۋدىڭ – جانى ساۋ» دەمەكشى، ءبىزدىڭ ءومىرىمىز، دەنساۋلىعىمىز ءوز قولىمىزدا ەكەنىن وتە جاقسى تۇسىنەمىز. دەنىمىز ساۋ بولسا، وتباسىمىزدا دا، دوستارىمىزبەن دە، مەكتەپتە زاماناۋي ءبىلىمدى مەڭگەرۋدە دە ەلىمىزدىڭ كوركەيۋىنە ۇلەسىمىزدى قوسامىز. كوڭىلىمىز شات، جانىمىز تىنىش بولادى. وسى كوڭىل - كۇيدە ءسال تىنىشتىقتا وتىرايىق. تىنىشتىق، تىنىشتىق! تىنىشتىق بارلىق جەردە، تىنىشتىق بۇكىل الەمدە!
تاقىرىپ: سالاۋاتتىلىق - ءومىر نەگىزى
قۇندىلىق: دۇرىس ءىس – ارەكەت
قاسيەتتەر: سالاۋاتتىلىق، دەنساۋلىقتى باعالاي ءبىلۋ.
ساباق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىق، سالاۋاتتىلىق تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ، زياندى ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋعا تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىگى: سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋدىڭ ءمانىن اشۋ،
دامىتۋشىلىعى: سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋىنە ىقپال ەتۋ،
تاربيەلىلىگى: دەنساۋلىعىن باعالاۋعا، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە قورشاعان ورتا تازالىعىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار مەن قۇرالدار: ءماتىن، ناقىل سوزدەر، ءۇنتاسپا، بەينەتاسپا، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكات، ماركەر ت. ب قۇرالدار
ساباق بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭi. وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ.
تىنىشتىق ءساتi. باياۋ اۋەن وينالادى. تەرەڭ تىنىس الا وتىرىپ دەمالۋ، جۇيكەنى تىنىشتاندىرۋ، جاعىمدى كوڭىل - كۇي ورناتۋ.
ءتۇزۋ، ىڭعايلى وتىرىپ، كوزدەرىن جۇمادى.
«كوز الدارىڭىزعا جازعى ءبىر تازا اۋادا دەم الىپ، سەرۋەندەپ جۇرگەن ۋاقىتتارىڭىزدى ەلەستەتىڭىزدەرشى! قانداي كەرەمەت ءسات، تازا اۋا! تەرەڭ تىنىس الىڭىزدار. وزدەرىڭىزدىڭ تىنىس الۋلارىڭىزدى باقىلاپ، باقىتقا، ماحابباتقا، تىنىشتىققا تولى تازا، شيپالى اۋانىڭ تۇلا بويلارىڭىزعا تولعانىن سەزىنىڭىزدەر! تەرەڭ تىنىس الىڭىزدار. اۋامىز تازا، تىنىسىمىز جاقسى، كوڭىل - كۇيىمىز دە شات. جانىمىز تىنىشتىقتا. ەندى ساباعىمىزعا ورالايىق! وقۋشىلار ءوز قالپىنا كەلەدى.
ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا نازاربايەۆتىڭ قازاقستان - حالقىنا جولداۋىندا - قازاقستان ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعى، ءبىلىمى مەن ءال - اۋقاتى تارماعىندا - «ازاماتتارىمىزدىڭ ءوز ءومىرىنىڭ اياعىنا دەيىن ساي بولۋى جانە ولاردى قورشاعان ورتانىڭ تازا بولۋى ءۇشىن ازاماتتاردى سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا ازىرلەۋ» قاجەتتىگى كورسەتىلگەن.
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «سالاۋاتتىلىق - ءومىر نەگىزى»
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. ا. ساميعوللا ۇلىنىڭ «ويلان دوستىم» شىعارماسىن وقىپ، مازمۇنىن تالداۋ، سۇراقتار قويۋ.
1. سىزدەر، جانگۇلدىڭ ورنىندا بولساڭىزدار، نە ىستەر ەدىڭىزدەر؟
2. مۇنداي جاعداي سىزدەردىڭ ورتالارىڭىزدا كەزدەستى مە؟
3. ادامدار نە سەبەپتى زياندى ءىس - ارەكەتتەرگە بارادى دەپ ويلايسىزدار؟
4. زياندى ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاي ءبىلۋ ءۇشىن ادام بويىندا قانداي قاسيەتتەرى باسىم بولۋى كەرەك؟( سانالىلىق، ەرىك، جىگەر، شىدامدىلىق، بىلىمدىلىك، ەڭبەكقورلىق، ومىرگە دەگەن قۇشتارلىق جانە ونى باعالاي ءبىلۋ ت. ب)
دايەكسوز.
ت. كارلەيلدىڭ ناقىل ءسوزى. «دەنى ساۋ ادام – تابيعاتتىڭ ەڭ قىمبات جەمىسى»
ءمانىن ءتۇسىندىرۋ، داپتەرگە جازىپ الۋ.
اڭگىمەلەسۋ (سۇحبات)
1. دەنساۋلىق، سالاۋاتتىلىق دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
2. وسى ەكى ۇعىمنىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟
3. ءوزىڭىز سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن قانداي ءىس - ارەكەتتەر جاسايسىز؟
4. سالاۋاتتىلىق - ءومىر نەگىزى دەگەن كوزقاراسقا قالاي قارايسىز؟
زياندى ءىس - ارەكەتتەرمەن قالاي كۇرەسەمىز، بولدىرماۋ ءۇشىن قانداي الدىن - الۋ شارالارىن جاساۋعا بولادى دەپ ويلايسىزدار؟
سلايد «ويلان، دوستىم (زياندى ارەكەتتەردىڭ سالدارى جايلى)
توپتىق شىعارماشىلىق جۇمىس. ءۇش توپقا بولىنەدى.
توپقا ات قويۋ، ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ(ماقال نەمەسە ناقىل سوزدەن )
«سالاۋاتتى ءومىر» جوباسىن جاساۋ، ورتادا جاريالاۋ(ۇران جازۋ)
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ (ءار توپقا 4 سۇراقتان بەرۋ)
1. دەنساۋلىقتى ساقتاۋدىڭ قانداي شارتتارى بار؟
2. دۇرىس تاماقتانباۋ قانداي اۋرۋلارعا شالدىقتىرادى؟
3. زياندى ارەكەتتەرگە نەلەر جاتادى؟
4. تەمەكى شەگۋ قانداي اۋرۋلارعا شالدىقتىرادى؟
5. ەڭ كوپ تارالعان اۋرۋ؟
6. ىشىمدىكتىڭ ادام اعزاسىنا كەلتىرەتىن زيانى؟
7. ناشاقورلىق زارداپتارى؟
8. جۇقپالى اۋرۋلار جايلى نە بىلەسىڭ؟
ويىن. «ناقىل سوزدەردى اياقتا»
1. اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە،....(اۋىرمايتىن)
2. ساۋ دەنە، ازات اقىل، ادال كوڭىل،
ۇشەۋىنەن بولادى - (باقىتتى ءومىر)
1. ءتارتىپ پەن ەڭبەك -... كەپىلى (دەنساۋلىق)
بەلسەندى توپتى اتاۋ، ماداقتاۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
حالىق دەنساۋلىعى - تەك مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي تىرلىگى ەمەس، بۇكىل قوعامنىڭ تۇتاس دەنساۋلىق ساقتاۋعا جانە نىعايتۋعا ارنالعان ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ جەمىسى. قورشاعان ورتانى ساقتاي وتىرىپ، تازا سۋ ءىشىپ، دۇرىس تاماقتانىپ، يماندى جانە سالاۋاتتى ءومىر سالتىن تۇراقتى قالىپتاستىرعاندا عانا بولاشاعىمىز جارقىن بولماق.
ەي، زامانداس، الدىمەنەن دوسىڭدى ۇق،
دوسىڭ سپورت، تازا اۋا، وسىمدىك.
الا ءجۇرىپ، وسىلاردىڭ سىيلىعىن،
جاڭا عاسىرعا ءبىز بەرەيىك كورىكتىك!
توپپەن ءان ايتۋ. «ويلان، بالام» ءانى
ۇيگە تاپسىرما. «مەن سالاۋاتتى ءومىردى تاڭدايمىن» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى. باياۋ اۋەن تىڭداي وتىرىپ، بۇگىنگى ساباعىمىزدا ايتىلعانداي «دەنى ساۋدىڭ – جانى ساۋ» دەمەكشى، ءبىزدىڭ ءومىرىمىز، دەنساۋلىعىمىز ءوز قولىمىزدا ەكەنىن وتە جاقسى تۇسىنەمىز. دەنىمىز ساۋ بولسا، وتباسىمىزدا دا، دوستارىمىزبەن دە، مەكتەپتە زاماناۋي ءبىلىمدى مەڭگەرۋدە دە ەلىمىزدىڭ كوركەيۋىنە ۇلەسىمىزدى قوسامىز. كوڭىلىمىز شات، جانىمىز تىنىش بولادى. وسى كوڭىل - كۇيدە ءسال تىنىشتىقتا وتىرايىق. تىنىشتىق، تىنىشتىق! تىنىشتىق بارلىق جەردە، تىنىشتىق بۇكىل الەمدە!
You Might Also Like
