InfoHub Logo

اپاسى قاينىلارىنىڭ اتىن اتاماۋشى ەدى. كەيدە "انا بالا"، "مىنا بالا" دەپ تۇسپالداپ كەتەتىنى دە بار. ءداستۇر بابالاردىڭ ارۋاعىنىڭ رازىلىعى ءۇشىن ساقتالىنادى دەيدى اپاسى. سويتكەن اپاسى ءوز شەشەسىن "جانىكە" دەپ اتىمەن اتاۋشى ەدى. ءبىر اڭگىمەسى بىلاي بوپ كەلەتىن:

"وندا تۇزعا ءتۇسىپ جاتىر ەدىم. تۇزدىڭ ىشىندە جاتىپ كوزىم ءىلىنىپ كەتكەن ەكەن. قىر عوي، وسى اراندى قىر، ءبىر كەزدە سونىڭ باسىنان قولىندا الدىرماق-سالدىرماقتارى بار ءبىر قىزىلدى-جاسىلدى كيىنگەن توپ ءتۇسىپ كەلە جاتتى. قورقىپ جاتىرمىن. تۇسىمدە دە تۇزعا ءتۇسىپ جاتىر ەكەنمىن دەيمىن. ءبىر كەزدە الگىلەردىڭ الدىنان قولىندا تاياعى بار ءبىر اق ساقالدى شال شىعا كەلدى. "ءاي، قايت كەيىن! قايت كەيىن! كيمەلەپ قايدا بارا جاتىرسىڭدار؟! مۇندا تۇزعا ءتۇسىپ جاتقان ادام بار" دەگەنى. شوشىپ وياندىم. - جانىكە! - دەيمىن داۋىستاپ. - جانىكە! ەمپەلەڭدەپ اجەڭ جەتتى: - نە بولدى، جازعان-اۋ؟! - شىعار تۇزدان، جانىكە! شىعام تۇزدان! - جازعان-اۋ، جاتا تۇرمادىڭ با؟ - جاتپايمىن دەيمىن، جانىكە! ءتۇس كوردىم دەيمىن! تۇزعا تۇسكەن ادامدى جالعىز قالدىرىپ كەتپەيدى دەۋشى ەدى. قايدا ءجۇردىڭ ءوزى؟! اجەڭ كۇمىلجيدى: - شي سۋىرىپ الا قويايىن دەپ ەدىم. - ءوي، ءشيىڭ بار بولسىن، جانىكە! ءشيى بار بولسىن! كيىمىمدى بەر! تۇزدان شىعام!"

- ەكى ۇلدىڭ ورتاسىنداعى جالعىز قىز بولعاننان كەيىن بە، اكەم ولگەنشە جاقسى كوردى عوي، - دەيدى اپاسى. - ماڭدايىمنان شەرتپەگەن كىسى عوي. ءىنىم ءابدىلدانى ويلاسام، ءالى كۇنگە دەيىن وزەگىم ورتەنەدى. جانىپ تۇرعان بالا ەدى عوي ءابدىلدا. ساباققا العىر، زەرەك ەدى. جەتكىنشەك شاعىندا كەتتى. ءىنى بولىپ بەتىمە ءبىر قارسى كەلمەۋشى ەدى.

اپاسىنىڭ ەكىنشى باۋىرى ابىلاي ناعاشىسى كەيدە مۇنىڭ اپاسىنا كەلىپ اڭگىمەلەسىپ وتىرۋشى ەدى. مۇندايدا مۇنىڭ ۇلكەن اعاسى: "ابەكە، شىلىمىڭىزدان بەرسەڭىزشى، ءسىز شىلىمنىڭ ءتاۋىرىن تارتاتىن كىسىسىز عوي"، - دەيدى قالجىڭداپ، ءوزىنىڭ قالتاسىندا دا ءفيلترلى سيگارەتى جاتا تۇرا. مۇندايدا ابىلاي ناعاشىسى جايىلىپ تۇسەدى: "اۋ، جيەنىمنەن اياعان تەمەكىنى يت جەسىن، عابيتتەن نەسىن ايايدى ەكەنمىن"، - دەپ، دەرەۋ قالتاسىنان پورتسيگارىن سۋىرىپ الىپ، پورتسيگاردى اشقان كۇيى جيەنىنىڭ الدىنا توسىپ: "ال. الشى قانشا الساڭ دا"، - دەيدى. مۇندايدا اعاسى كۇلىپ: "ابەكەڭنىڭ شىلىمىنان ەكى ءتۇيىر الايىن ەندى، بۇل كىسىلەر شىلىمنىڭ ءتاۋىرىن، قىمباتىن تارتاتىن كىسىلەر عوي"، - دەپ، شىلىمسالعىشتاعى قاتار-قاتار جاتقان شىلىمنان ەكى ءتۇيىرىن الىپ جاتۋشى ەدى.

- اكەم وسى رۋعا ارالاسىپ كەتكەن كىسى عوي، - دەيدى اپاسى. - بولماسا ءبىزدىڭ سۇيەگىمىز باسقا، تەگىمىز باسقا. بۇل جەردەن كوزگە كورىنىپ تۇرعان كەتە كورىپ وتىرسىڭ با؟ كەتەلەردىڭ ءورىس-قونىستارى باسقا عوي.

اپاسىنىڭ وسى رۋ دەپ وتىرعانى - اساننىڭ بايمىرزاسى.

- وسى رۋعا كەلىن بولىپ تۇسكەنىمدە، - دەيدى اپاسى. - وسى رۋدىڭ ۇلكەندەرى ايتتى: "شىراعىم، قازاقتا ءداستۇر بار، ول كەلىننىڭ سالەم سالۋى دەگەن. بۇل - ورىندالۋى ءتيىس ءداستۇر. سەنى سول سالەم سالۋعا مىندەتتەمەيمىز، - دەدى. - ويتكەنى، شىراعىم، قازاقتا قىز بالا اعالارىنا سالەم سالمايدى. سەن قىزىمىز بولىپ قالا بەر. ءبىز اعالارىڭ بولىپ قالا بەرەيىك"، - دەدى. كەيىن بالالار ومىرگە كەلگەننەن كەيىن دە، سول ۇلكەندەر ايتىپتى دەيدى عوي: "قازاقتا ءبىر جامان ادەت بار ەدى، جەڭگەسىنىپ شەشەدەن بوقتايتىن، مىنا ءۇيدىڭ بالدارىن شەشەدەن بوقتاماڭدار"، - دەپ ەسكەرتىپ وتىرادى ەكەن.

- اپا، انا كىسى نەگە ساعان سالەم سالادى؟ ول كىسىنىڭ شالى دەگەن ءبىزدىڭ اكەمىزدەن ۇلكەن ەمەس پە؟ و زامان دا، بۇ زامان، ابىسىننىڭ كەلىنگە سالەم سالعانىن كورگەنىمىز وسى، - دەگەن بالالارىنىڭ سۇراعىنا اپاسىنىڭ:

- وي، اينالايىندار، ول ماعان كەلىن دەپ سالەم سالىپ جاتقان جوق، قىز دەپ سالەم سالىپ جاتقانى عوي. ول سالەم ارى-بەرىدەن كەيىن ماعان دا سالىنىپ جاتقان سالەم ەمەس، سوعىستان قايتپاي قالعان اكەمە، شاڭىراعىمىزعا كورسەتىپ جاتقان قۇرمەتى. ول كىسىلەر كىمنىڭ كىم ەكەنىن، نەنىڭ نە ەكەنىن بىلەتىن ادامدار عوي، - دەگەنى بار.

- ە، باسە، ايتەۋىر، قىز-اۋ دەپ تۇرىپ يىلەدى. ءبىر كەمپىردىڭ ءبىر كەمپىرگە "قىز-اۋ" دەپ تۇرىپ يىلگەنى كوزگە قىزىق كورىنەدى ەكەن. ويپىرم-اي، بۇرىنعىنىڭ ادامدارىنىڭ سىيلاستىعىن-اي! ءوزىمىز ون جىل بىرگە وقىعان كلاستاستارىمىزعا كوڭىلىمىز سوقسا، امانداسىپ، كوڭىلىمىز سوقپاسا، سالەمدەسپەگەن كۇيى دە وتە بەرەمىز عوي، - دەپ بالالاردىڭ ۇلكەندەرى كۇلىسىپ جاتۋشى ەدى.
 

---