InfoHub Logo

قىزىلوردا وبلىسى،
قازالى اۋدانى، بەكارىستان بي اۋىلى،
№ 24 ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى:
ىسقاق شامسيا

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساندىك قولدانبالى ونەر

ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: قازاق حالقىنىڭ ساندىك قولدانبالى ونەرى جايلى جالپى ماعلۇماتتار بەرۋ، ولاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلارعا ۇلتتىق بۇيىمداردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن ايتۋ، ولاردىڭ قابىلەتتەرىن عىلىمي نەگىزدە دامىتۋ.
تاربيەلىگى: وقۋشىلاردى ۇلتتىق سالت-داستۇرگە، وتانسۇيگىشتىككە ۇلتتىق ونەر ەرەكشەلىكتەرىن سەزىنۋگە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ارالاس
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، بەينەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كىتاپتار، قولونەر بۇيىمدارى، ءسوزجۇمباق، دومبىرانىڭ قۇرىلىمى، ونىڭ سۋرەتىن سالۋ.
قۇرال - جابدىقتار: قارىنداش، وشىرگىش، اكۆارەل بوياۋى، ۇشتاعىش، سۋ قۇياتىن ىدىس، سىزعىش. ت. ب.

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
ءا) قۇرال - جابدىعىن تەكسەرۋ
ب) نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- بالالار، ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- اۆتوپورترەت ءوزىمىزدىڭ سۋرەتىمىزدى سۋرەتكە قاراپ بەينەلەپ كەلۋ.
- ولاي بولسا قانەكەي سالعان بەينەلەرىڭدى كورەيىك
سۇراقتار:
اۆتوپورترەت دەگەنىمىز نە؟

ءىىى. جاڭا ساباق.
ساندىك قولدانبالى ونەر دەپ تەك قانا تاجىريبەلىك جاعىنان ەمەس، ەستەتيكالىق ءمانى جاعىنان دا ماڭىزى كوركەم جاسالعان وندىرىستىك نەمەسە قولونەر ارقىلى ومىرگە كەلگەن كوركەم تۋىندىنى ايتادى. قازىرگى كەزدەگىدەي بۇرىنعى وتكەن زاماندا دا ادامدار ءوز تۇرمىسىن وزدەرى اسەمدەۋگە ۇمتىلعان. ادام ومىرىندە ساندىك قولدانبالى ونەر شىعارمالارى ۇلكەن ورىن الادى. قازاق جەرىندە حV عاسىردا قولونەر قولونەر ۇلتتىق ءداستۇر تۇرعىسىنان دامىعان.
ساندىك – قولدانبالى ونەرگە: الاشا، توقىما بۇيىمدار، اعاشتان جاسالعان بۇيىمدار، تەمىردەن تۇيىلگەن بۇيىمدار، بارلىق ادام قولىنان شىققان قولونەر بۇيىمدارىن جاتقىزامىز.
ءار ءىستىڭ ءوز شەبەرى بولادى: كەستەشى تىگىنشى، تەرى يلەۋشى، بوياۋشى، مۋزىكا اسپاپتارىن جاساۋشى. ت. ب. ءبىز وسىلاردىڭ ىشىندە مۋزىكا اسپاپتارىن جاساۋشىعا توقتالاتىن بولسا. بۇگىنگى ساباعىمىزعا مۋزىكا اسپاپتارىنىڭ ىشىنەن دومبىرانى الايىق.

IV. تاجىريبەلىك كەزەڭ.
دومبىرا – قاعىپ شەرتىپ وينايتىن مۋزىكالىق اسپاپ. قازاقتىڭ ءان - كۇي ورىنداۋشىلىق داستۇرىنە بايلانىستى دومبىرا اسپابىنىڭ بىرنەشە ءتۇرى بار. دومبىرانىڭ ەكى ىشەكتى جانە ءۇش ىشەكتى تۇرلەرى كەزدەسەدى.

دومبىرانىڭ قۇرىلىمى:
1. باسى
2. قۇلاعى
3. پەرنەلەرى
4. موينى
5. ىشەگى
6. ويىعى
7. شاناعى
8. تيەگى
9. تۇيمەسى
دومبىرانى بەينەلەۋ كەزەڭدەرى (كۇي وينالىپ تۇرادى).
1 - كەزەڭ. دومبىرانىڭ ورنالاسۋ ورنىن انىقتايدى.
دومبىرانىڭ باس بولىگى، مويىن بولىگى جانە شاناق بولىگى ورنالاساتىن جەرىن كوز ولشەمىمەن بەلگىلەۋ.
2 - كەزەڭ. دومبىرا پىشىنىنە كەلتىرە وتىرىپ، ەكىنشى سۋرەتتەگىدەي جارتىلاي بولىگىن سىزىپ سالامىز.
3 - كەزەڭ. دومبىرانىڭ ەكىنشى بولىگىن سىزامىز ءۇشىنشى سۋرەتتەگىدەي ەتىپ، ونان كەيىن قۇلاعىن، پەرنەلەرىن، ىشەگىن ويىعىن، تيەگىن، تۇيمەسىن بەلگىلەپ الامىز دا، ارتىق سىزىقتاردى ءوشىرىپ بوياۋعا دايىندايمىز.
4 - كەزەڭ. دومبىرانىڭ تۇسىنە كەلتىرىپ بوياۋ.
V. بەكىتۋ
ءتيىپ كەتسە ءان سالعان،
داۋسىنا ەل تامسانعان. (دومبىرا)

VI. قورىتىندىلاۋ.
- سونىمەن بالالار، ءبىز بۇگىن نە جايىندا وتتىك؟
- قولونەر بۇيىمدارىن جاساۋشىلار نەشە توپقا بولىنەدى؟
- 4
- قانداي؟
- زەرگەرلەر، ۇستالار، ىسمەرلەر، اعاش شەبەرلەرى.

VII. باعالاۋ
VIII. ۇيگە تاپسىرما:
1. سىنىپتاعى تاپسىرماسىن اياقتاۋ.
2. ەر توقىمنىڭ سۋرەتىن بەينەلەپ كەلۋ.