InfoHub Logo

ش.ا. ءاموناشۆيليدىڭ «رۋكا ۆودياشايا» ەڭبەگىنە وقىرماننان

پىكىر

       بۇل شىعارمادا اۆتور ومىردەن ءوز ورنىن تابا الماي جۇرگەن، ءومىر ءسۇرۋ كەرەك پە، ونىڭ ماڭىزى قانداي دەگەن سۇراققا جاۋاپ تابا الماي جۇرگەن كەيىپكەر الەكسەي الەكساندروۆيچ تۋرالى باياندايدى. شىعارما باستالعاندا، ءوزى جەتىم، اتا – اناسىنان ەرتە ايرىلعان، ءوزىنىڭ جازعى دەمالىسىن، ومىرلىك ەستەلىكتەرىن ەكى ءجۇز بەتتىك قالىڭ داپتەرگەن ءتۇسىرىپ وتىرعان ءتىل مەن ادەبيەت فاكۋلتەتىنىڭ 4 - كۋرس ستۋدەنتى جايىندا ءوربيدى. وسىدان ءۇش جىل بۇرىن قالا سىرتىنداعى مەكتەپكە قىزمەتكە ورنالاسادى. ول مەكتەپكە ۇستازدىق قىزمەت ءۇشىن ەمەس، جاي كۇنكورىس، كۇزەتشى بولۋ ءۇشىن بارادى. ونى قارسى العان، بىلىمىنەن پوەزياعا جاقىن ەكەنىن تۇسىنگەن مەكتەپ ديرەكتورى ونى ءبىرىنشى سىنىپتىڭ ءمۇعالىمى ەتىپ بەكىتەدى. العاشىندا كەلىسپەگەن الەكسەي ءمۇعالىم ماماندىعىن قالاماي تۇرسا دا، ءوزىنىڭ وقۋشىلارىن جاقسى كورەدى. مىنە، ءقازىر ءوزى ءتورتىنشى كۋرس ستۋدەنتى بولسا، وقۋشىلارى باستاۋىش سىنىپتى اياقتاعالى جاتىر. الەكسەي الەكساندروۆيچ ءوزى ينتەرناتتا، مەكتەپتە كورگەن قيىنشىلىقتارىن، مۇعالىمدەردىڭ كەمسىتۋىن بارلىعىن ەسىنە الا وتىرىپ، جۇرەگىنە وقۋشىلارىنا دەگەن جىلى سەزىم ۇيالاپ، ولاردى جاقسى كورىپ بار كوڭىلىن وقۋشىلارىنا ارنايدى. ءوزى كورگەن قيىنشىلىقتاردى وقۋشىلارى كورمەس ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتەدى. وسىلايشا، مەكتەپتەگى باسقا ءبىرىنشى سىنىپتاردان العا وزىپ بارلىق وقۋ باعدارلامالارىن ءوتىپ شىعادى. وقۋشىلاردىڭ كوڭىلىن اۋلاپ، ولاردى جاقسى كورگەن الەكسەي وقۋشىلارعا ەندى نە ىستەيمىز دەپ سۇراق قويىپ وتىرادى. وقۋشىلارىن دوستايەۆسكييدىڭ ەڭبەگىمەن تانىستىرادى. وقۋشىلار ونى تەز ءتۇسىنىپ الىپ، ۇستازىنا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءتورتىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرى وقيتىن كۋرستى بەرۋىن وتىنەدى. وقۋشىلاردىڭ قالاۋىمەن وقۋ جىلىنىڭ سوڭعى ءۇش اپتاسىندا وقۋشىلارعا ۇيرەتەدى. سوڭعى، باستاۋىش سىنىپپەن قوشتاسار ساتتە وقۋشىلار ءوز قالاۋلارىمەن ۋنيۆەرسيتەت كۋرسىنان سىناقتى سۇرىنبەي تاپسىرىپ، بارلىق مەكتەپتى تاڭقالدىرادى. ءبىراق، الەكسەي الەكساندروۆيچ بولسا، بۇل ءوزىنىڭ ماماندىعى ەمەستىگىن، ءمۇعالىم بولعىسى كەلمەيتىنىن ايتىپ مەكتەپتەن كەتۋگە ارىز جازادى. ءبىراق، وعان ديرەكتور كەلىسپەي، قول قويمايدى.

      الەكسەي الەكساندروۆيچ ءوزىن تولعاندىرىپ جۇرگەن تالاي كۇن جازعان وتكەن كۇننىڭ ەستەلىكتەرىن ورمانعا اپارىپ ورتەمەكشى بولادى. ورماننان ءوزى ارماندايتىنداي. ورماندا باتىس پەن شىعىستى شاتاستىرىپ الىپ، سول شاتاسۋمەن جۇرە بەرگەندە ءبىر قۇستار كەلىپ ايتاتىنداي، وعان ءبىر ءۇش جاس شاماسىنداعى بالا جولىعىپ داپتەرىن ورتەمەۋ كەرەكتىگىن ول وزىنە كەرەك بولاتىندىعىن ايتادى. العاشىندا الەكسەي ءوز سوزىنە سەنىمدى بولعان كىشكەنتاي بالاعا ءمان بەرمەسە دە، ورماننان شىعا بەرە ەسىنە جاڭاعى اناسىمەن بىرگە جۇرگەن بالا ءوزىنىڭ بالالىق كەزى ەكەنى ەسىنە تۇسەدى. وسىدان كەيىن الەكسەي باسپاحاناعا جۇمىسقا ورنالاسىپ، فيلوسوفيالىق ەڭبەكتەردى تەرىپ، وڭدەيدى. ءبىراق، ورماندا كەزدەسكەن بالا ءوزى ەكەنىن ءاردايىم ويلاپ، ورمانعا بىرنەشە رەت كەلىپ جۇرەدى، ءبىراق كەزدەسپەيدى. جۇمىسقا العاش ورنالاسقان كۇنى وزىنە بەرىلگەن تاپسىرما تۇسىنىكسىز بولعاسىن جاي ورىنداپ وتىرعان سوڭ ءبىر ادەمىشە كەلگەن ايەل ادام وعان كوفە اكەلىپ بەرەدى. ول كەتىپ قالعاننان كەيىن ءجۇزى تانىس ايەل، ورماندا كەزدەسكەن بالانىڭ اناسى بولىپ شىعادى. ول ەرتەسىنە جۇمىستان شىعاتىنى جونىندە ارىز جازىپ، ءوزىنىڭ ومىرىندەگى ەستەلىكتەرىنە ورالادى. ول ءوزى اناسىمەن بىرگە تۇرعان ءۇيدىڭ اۋلاسىن كەلىپ تەرەڭ ويعا شومىپ، ەسىنەن ايرىلىپ قالادى. ودان كەيىن ول ويانعاندا الگى جۇمىستاس ايەلدىڭ، سول باياعى ورماندا كەزدەسكەن بالانىڭ ۇيىندە ەكەنىن كورەدى. تاماقتانىپ وتىرىپ بالانىڭ اتى - ءجونىن سۇراستىرىپ، ول بالا ءوزى ەكەندىگىنە كوزى جەتەدى. ەندى بالاباقشاداعى تاربيەشىدەن، تومەنگى قاباتتا تۇراتىن نوركوماننان، مەكتەپكە قابىلداماي، قابىلداماعاننىڭ كەسىرىنەن اناسنىڭ كوز جۇمعانى ءۇشىن، لوشەنكانى ءوزى كورەگەن قيىندىقتارىن كورمەس ءۇشىن كومەكتەسەدى. لوشەنكا الەكسەيگە ومىردە ءوز جولىن تابۋ ءۇشىن كەڭەس ايتىپ وتىرادى. بالانىڭ ايتۋىمەن الەكسەي مەكتەپكە ورالىپ، لوشەنكانىڭ ءبىلىمى جوعارى بولسا دا ، الەكسەيدىڭ قاسىندا بولعىسى كەلىپ ءبىرىنشى سىنىپقا قابىلدانادى. بالا الەكسەيگە وقۋشىلارعا دايىن ادىستەمەلىكتەن وقىتپاي، بالالاردى ءوز ەركىمەن جەتەلەۋ كەرەكتىگىن، ولارعا جول اشۋ كەرەكتىگىن ايتادى. الەكسەي بولسا وقۋشىلاردىڭ ويلارىنىڭ تەرەڭىندە جاتقان جاقۇت تاسقا جول اشىپ، ولاردىڭ تالانتارىنا جول كورسەتەدى. وسىلايشا، وسى باعىتتا ءبىلىم العان وقۋشىلار ءبىرىنشى سىنىپتى ۇزدىك باعامەن، بۇرىن سوڭدى بولماعان كورسەتكىشپەن اياقتايدى. الەكسەيدىڭ ساباعىنا بارلىق اتا – انالار قاتىسىپ ريزا بولادى. ءبىراق جىل سوڭىندا الەكسەي الەكساندروۆيچتى مەكتەپ مۇعالىمدەرى جاقتىرتپاي، وقۋشىلارعا كوپ وقۋ جۇكتەمەسىن بەردىڭ دەپ ايىپ تاعىپ تەكسەرۋگە الادى.

      تەكسەرۋگە بالا لوشەنكا ايتۋىمەن ەش باياداماسىز كەلگەن الەكسەي بارلىق سۇراقتارعا ۇتىمدى جاۋاپ قايتارىپ، ءوزىنىڭ ەش جاماندىق جاساماعانىن، بار بولعانى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋىنا مۇمكىندىك اشقانىن عانا جەتكىزەدى. جينالىستان سوڭ الەكسەي مەن بالا لوشەنكا كەزدەسىپ، الەكسەيگە ءوزىنىڭ الدا نە كۇتىپ تۇرعانىن ايتادى. ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن سەنىممەن قاراۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتەدى. وسى ۋاقىتتا الەكسەي بالا لوشەنكانىڭ اناسى ماريا مەن كەزدەسەدى. ماريا ءوزىنىڭ ايتىلماعان سىرلارىن ايتىپ، ءۇش جاستارىندا ءبولىنىپ كەتكەن، ءبىر – ءبىرىن جاقسى كورگەن بالالار ەكەندىگىن، بالا لوشەنكانىڭ ورماندا جۇرگەندە پايدا بولعانىن، ماحابباتى ءۇش جاسار بالا بولىپ دۇنيەگە كەلەسە دە، ەر جىگىت بولىپ ورالامىن دەگەنىن الەكسەيگە جەتكىزەدى.

       شىعارمانىڭ سوڭىندا الەكسەي مەن ماريا قوسىلىپ، بالا لوشەنكا كۇن شىققانشا ورمانعا اپارۋلارىن سۇراپ، قۇستاردىڭ اسەم ۇنىمەن بالا تەرەك جاپىراقتارىمەن جوعارى قاراي كوتەرىلىپ كوزدەن عايىپ بولادى.

        بۇل شىعارمانىڭ تاربيەلىك ماڭىزى زور. تەك قانا وقىرمان قاۋىمىنا عانا ەمەس ۇستازدار ۇشىندە وقۋشىلارعا ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدەگى الاتىن ورنى بولەك. شىعارما ومىرلىك ءوز جولىڭدى تابا بىلۋگە، تالانتىڭدى اشا بىلۋگە باستى كەيىپكەر جەتەكتەۋشى، العا قاراي ۇمىتتەندىرۋشى، الەكسەيگە ءومىردىڭ ءمانىن كورسەتكەن بالا لوشەنكانىڭ كومەگىمەن ۇيرەتەدى.

سيسەكەنوۆ ن.د. [email protected]

 

---