شەبەر كوپ جەردە ونەر كوپ، ال، قانەكي قىزدار! سايىسى
شەبەر كوپ جەردە ونەر كوپ، ال، قانەكي قىزدار! سايىسى.
ماقساتى: 1. سايىس، جارىس وتكىزۋ وقۋشىنى جىلدام شەشىم قابىلداۋعا، تەز ويلانۋعا، كوشباسشى بولۋعا قولىنان كەلگەنشە جولداسىنا كومەكتەسۋگە ۇيرەتۋ.
2. ورتادا ءوزىن ۇستاۋعا، سويلەۋگە داعدىلاندى. شىعارماشىلىق قيالىن دامىتۋ، قول يكەمدىلىكتەرىن دامىتۋ.
3. قول يكەمدىلىكتەرىن دامىتا وتىرىپ ىسمەرلىك ونەرگە، جيناقىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
سايىستىڭ كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر.
«شەبەر كوپ جەردە ونەر كوپ»،
«تالابى بار – ەڭبەككە باس ۇرادى»،
«ونەرلىنىڭ قولى التىن»،
«ونەر تاۋسىلماس ازىق، جۇتاماس بايلىق»،
«ۇلگىسى كوپتىڭ ونەرى كوپ،
ونەرى كوپتىڭ ەرمەگى كوپ».
ساحنا بەزەندىرىلدى تۇسكيىز ءىلىندى، ۇلتتىق بۇيىمدارمەن اشەكەيلەندى. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستارى دا قويىلدى. ەكى توپقا باعا بەرۋ ءۇشىن ءادىل قازىلار سايلاندى.
ءادىل قازىلار: تاربيە ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، بىرلەستىك جەتەكشىسى، ەڭبەك ءپانىنىڭ مۇعالىمدەرى سايلاندى. 5 - 8 سىنىپ وقۋشىلارى دا قاتىستى.
كىرىسپە ءبولىمى: ءتان ءمۇعالىم سايىستىڭ ماقساتىمەن تانىستىرعاننان كەيىن ارى قاراي 2 – جۇرگىزۋشىگە ءسوز بەرىلدى. سايىستى ۇلتتىق كيىم كيگەن 1 ۇل، 1 قىز جۇرگىزدى.
ساباقتىڭ بارىسى: سايىسقا قاتىسقان وقۋشىلار ەڭبەك ساباعىنداعى قاۋىپسىزدىك تەحنيكا ەرەجەسىن ساقتاپ باس ورامال، الجاپقىش تاعىپ شىقتى جانە ەرەجە ەسكەرتىلدى.
1 - جۇرگىزۋشى: بۇگىن ءبىزدىڭ اۋىلدا ءدۇبىرلى توي، دەڭ قويىپ تىڭداڭىزدار، كوڭىلدى قوي. جىردان شاشۋ شاشىلسىن، كۇي قۇمبىرلەپ. قوش، كەلدىڭىزدەر حالايىق سەرگىسىن بوي.
2 - جۇرگىزۋشى: بولادى قىزدىڭ اتى زاتىنا ساي.
نيەت ەتسەڭ بولۋعا ونەرگە باي.
ارتىق ەمەس، ۇيرەن دە جيرەن دەگەن،
بوس قالىپ بۇل ومىردە جۇرمەشى جاي.
1 - جۇرگىزۋشى: «شەبەر كوپ جەردە ونەر كوپ» دەگەندەي
2 - جۇرگىزۋشى: ون ساۋساعىنان ونەرى تامعان «شەبەر» توبى مەن «ونەر» توبى قارسى الىڭىزدار.
ولەڭ «انا» ءو.
2 - توپ مۇشەلەرى ورتاعا شىعادى ( 8 قازدان 16 قىز)
1 - جۇرگىزۋشى: سايىستىڭ باعدارلاماسىمەن تانىستىردى
1. توقىما ونەرى
2. ويۋشىلار
3. شىلتەر توقۋ ونەرى
4. قۇراق قۇرۋ ونەرى
5. كەستە تىگۋ (تىگىس تۇرلەرىن تىگەدى)
6. كۇزگى سالات تۇرلەرىن جاساۋ
7. ماقال – ماتەل جارىسى
8. ۇلتتىق قولونەرگە بايلانىستى سۇراقتار
9. كورەرمەندەرمەن ويىن
2 - جۇرگىزۋشى: « ونەرلىنىڭ قولى التىن» دەمەكشى 2 توپتىڭ توقىماشىلارىن ورتاعا شاقىردى ورنەك تۇرلەرىن وقيدى (7 مينۋت).
1 - جۇرگىزۋشى: توقىما ونەرىنىڭ قورىتىندىسى بىرنەشە ءادىل قازىلار «ونەر» توبىنىڭ توقىماشىسىنا «4» دەگەن ال «شەبەر» توبىنا «5» دەگەن باعا بەردى.
2 - جۇرگىزۋشى: «ويۋ ويعانىڭ ويى ۇتقىر» ورتاعا ويۋشى قىزداردى شاقىردى. قىزدار سىرماق ويۋىن ويادى (5 مينۋت).
1 - جۇرگىزۋشى: قىزدار ويۋ - ويعانشا 5 سىنىپ قىزدارىنىڭ بي ونەرىن تاماشالايمىز.
2 - جۇرگىزۋشى: ويۋ ورنەك ونەرى بويىنشا ءادىل قازىلار 2 توپقا بىردەي «5» دەگەن باعا بەردى.
1 - جۇرگىزۋشى: «شەبەردى شىلتەرىنە قاراپ تانى» دەمەكشى شىلتەر توقۋشىلاردى شاقىرامىز. ىلمەك بىزبەن ورنەك توقۋ ونەرى (10 مينۋت).
2 - جۇرگىزۋشى: « اس – ادامنىڭ ارقاۋى» كۇزگى سالات ءتۇرىن جاساۋ.
1 - جۇرگىزۋشى: قىزدار سالات تۇرلەرىن دايىنداعانشا كورەرمەندەرمەن ويىن. ءسوز - جۇمباق بەرىلدى. بۇل ءسوز جۇمباق ۇلتتىق بۇيىمدارعا بايلانىستى جاسالعان. ەگەر بارلىق ءسوزدى تاپساڭدار ورتاسىنان ۇلتتىق ءبىر بۇيىمنىڭ اتى شىعادى.
1. جۇننەن توقىلاتىن توسەنىش
2. ۇلتتىق باس كيىم ءتۇرى
3. جۇننەن باسىلىپ جاسالاتىن توسەنىش
4. كيىز ۇيگە ىلەتىن باۋ
5. كەسە سالاتىن ەرتەدەگى بۇيىم
6. قۇرالىپ تىگىلەتىن بۇيىم
ءسوزجۇمباق تاپقان كورەرمەندەرگە سىيلىقتار بەرىلەدى (ءجىپ، قايشى، ينە، ويماق).
2 - جۇرگىزۋشى: «قىز ەركەم – كەستەسىمەن كوركەم» كەستە تىگۋ ونەرى سايىسى (10 مينۋت)
1 - جۇرگىزۋشى: 6 - سىنىپ قىزدارىنىڭ «تۇرىك ءبيىن» كەستە تىگۋ ونەرى بىتكەنشە تاماشالاۋ.
2 - جۇرگىزۋشى: كەستە تىگۋدە تىگىس تۇرلەرىن كوپ قولدانعان «ونەر» توبىنا «5» «شەبەر» توبىنا «4» دەگەن باعا بەرىلدى.
1 - جۇرگىزۋشى: «اقىلدى مىڭدى جىعادى، بىلىكتى ءبىردى جىعادى». ۇلتتىق قول ونەرگە بايلانىستى ماقال - ماتەلگە سايىس.
2 - جۇرگىزۋشى: ءادىل قازىلاردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا «ونەر» توبىنىڭ ماقالشىسىنا قاراعاندا «شەبەر» توبىنىڭ ماقالشىسى باسىم ءتۇسىپ «5» دەگەن باعا الدى. «ونەر» توبى «4» دەگەن باعا الدى.
1 - جۇرگىزۋشى: «قۇراق قۇراۋ دا ونەر» قۇراقشى قىزداردى شاقىرامىز. الدىن الا دايىنداپ قيىپ كەلگەن ماتا قيىندىلارىن بىرىكتىرىپ قۇراپ تىگۋ (10 مينۋت).
2 - جۇرگىزۋشى: ۇلتتىق قولونەرگە بايلانىستى سۇراقتار سايىسى، ءار توپ قورجىننان ءۇش سۇراقتان الىپ جاۋاپ بەرەدى. جاۋاپ جوق بولسا ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى.
1. ۇلتتىق كيىم تۇرلەرىن اتا؟
2. ساندىك كەستەلىك قول تىگىستەرىن اتا؟
3. كەستەلى بۇيىم تۇرلەرىن اتا؟
1. ويۋ - ورنەك تۇرلەرىن، قولدانىلاتىن جەردى اتا؟
2. ۇلتتىق ءسۇت تاعامداردىڭ جاسالۋ ءادىسى (ايران، قۇرت)
3. كيىز ءۇي بولشەكتەرىن اتا؟
ءپان ءمۇعالىم سايىستى قورىتىندىلايدى. «ۇيرەنگەنىڭ وزىڭە قۇت، ىستەگەنىڭ ەلىڭە قۇت» دەگەندەي، بۇگىنگى سايىستا قىز بالالار جىل بويى وقىپ ۇيرەنگەن بىلىمدەرىن، ونەرلەرىن كورسەتتى. قولونەرمەن اينالىسۋ ادامدى ەڭبەككە باۋلىپ، ەرىنبەۋگە، جالقاۋلىققا سالىنباۋعا تاربيەلەيدى. ەستەتيكالىق تاعامدى قالىپتاستىرىپ، سالت - ءداستۇردى ۇيرەنۋگە ىقپال ەتەدى.
ەندى ءسوز ءادىل قازىلاردا:
- «ال، قانەكي قىزدار» سايىسىندا قاتىسقان «شەبەر» جانە «ونەر» توبىنا ماداقتاما قاعازدارىمەن ماراپاتتالادى. جەڭىمپاز توبى: ونەر توبى 1 ورىن الدى. ەكى توپقا دا العىسىمىزدى ايتا وتىرىپ «ونەرلەرىڭ ورگە جۇزە بەرسىن» دەگەن تىلەكتەر ءبىلدىردى.
شىعىس قازاقستان وبلىسى،
اياگوز قالاسى، اياگوز اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ
«№4 ارالاس جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ» كمم
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى كويشىبايەۆا مەيرگۋل تيلەۋبەكوۆنا
ماقساتى: 1. سايىس، جارىس وتكىزۋ وقۋشىنى جىلدام شەشىم قابىلداۋعا، تەز ويلانۋعا، كوشباسشى بولۋعا قولىنان كەلگەنشە جولداسىنا كومەكتەسۋگە ۇيرەتۋ.
2. ورتادا ءوزىن ۇستاۋعا، سويلەۋگە داعدىلاندى. شىعارماشىلىق قيالىن دامىتۋ، قول يكەمدىلىكتەرىن دامىتۋ.
3. قول يكەمدىلىكتەرىن دامىتا وتىرىپ ىسمەرلىك ونەرگە، جيناقىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
سايىستىڭ كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر.
«شەبەر كوپ جەردە ونەر كوپ»،
«تالابى بار – ەڭبەككە باس ۇرادى»،
«ونەرلىنىڭ قولى التىن»،
«ونەر تاۋسىلماس ازىق، جۇتاماس بايلىق»،
«ۇلگىسى كوپتىڭ ونەرى كوپ،
ونەرى كوپتىڭ ەرمەگى كوپ».
ساحنا بەزەندىرىلدى تۇسكيىز ءىلىندى، ۇلتتىق بۇيىمدارمەن اشەكەيلەندى. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستارى دا قويىلدى. ەكى توپقا باعا بەرۋ ءۇشىن ءادىل قازىلار سايلاندى.
ءادىل قازىلار: تاربيە ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، بىرلەستىك جەتەكشىسى، ەڭبەك ءپانىنىڭ مۇعالىمدەرى سايلاندى. 5 - 8 سىنىپ وقۋشىلارى دا قاتىستى.
كىرىسپە ءبولىمى: ءتان ءمۇعالىم سايىستىڭ ماقساتىمەن تانىستىرعاننان كەيىن ارى قاراي 2 – جۇرگىزۋشىگە ءسوز بەرىلدى. سايىستى ۇلتتىق كيىم كيگەن 1 ۇل، 1 قىز جۇرگىزدى.
ساباقتىڭ بارىسى: سايىسقا قاتىسقان وقۋشىلار ەڭبەك ساباعىنداعى قاۋىپسىزدىك تەحنيكا ەرەجەسىن ساقتاپ باس ورامال، الجاپقىش تاعىپ شىقتى جانە ەرەجە ەسكەرتىلدى.
1 - جۇرگىزۋشى: بۇگىن ءبىزدىڭ اۋىلدا ءدۇبىرلى توي، دەڭ قويىپ تىڭداڭىزدار، كوڭىلدى قوي. جىردان شاشۋ شاشىلسىن، كۇي قۇمبىرلەپ. قوش، كەلدىڭىزدەر حالايىق سەرگىسىن بوي.
2 - جۇرگىزۋشى: بولادى قىزدىڭ اتى زاتىنا ساي.
نيەت ەتسەڭ بولۋعا ونەرگە باي.
ارتىق ەمەس، ۇيرەن دە جيرەن دەگەن،
بوس قالىپ بۇل ومىردە جۇرمەشى جاي.
1 - جۇرگىزۋشى: «شەبەر كوپ جەردە ونەر كوپ» دەگەندەي
2 - جۇرگىزۋشى: ون ساۋساعىنان ونەرى تامعان «شەبەر» توبى مەن «ونەر» توبى قارسى الىڭىزدار.
ولەڭ «انا» ءو.
2 - توپ مۇشەلەرى ورتاعا شىعادى ( 8 قازدان 16 قىز)
1 - جۇرگىزۋشى: سايىستىڭ باعدارلاماسىمەن تانىستىردى
1. توقىما ونەرى
2. ويۋشىلار
3. شىلتەر توقۋ ونەرى
4. قۇراق قۇرۋ ونەرى
5. كەستە تىگۋ (تىگىس تۇرلەرىن تىگەدى)
6. كۇزگى سالات تۇرلەرىن جاساۋ
7. ماقال – ماتەل جارىسى
8. ۇلتتىق قولونەرگە بايلانىستى سۇراقتار
9. كورەرمەندەرمەن ويىن
2 - جۇرگىزۋشى: « ونەرلىنىڭ قولى التىن» دەمەكشى 2 توپتىڭ توقىماشىلارىن ورتاعا شاقىردى ورنەك تۇرلەرىن وقيدى (7 مينۋت).
1 - جۇرگىزۋشى: توقىما ونەرىنىڭ قورىتىندىسى بىرنەشە ءادىل قازىلار «ونەر» توبىنىڭ توقىماشىسىنا «4» دەگەن ال «شەبەر» توبىنا «5» دەگەن باعا بەردى.
2 - جۇرگىزۋشى: «ويۋ ويعانىڭ ويى ۇتقىر» ورتاعا ويۋشى قىزداردى شاقىردى. قىزدار سىرماق ويۋىن ويادى (5 مينۋت).
1 - جۇرگىزۋشى: قىزدار ويۋ - ويعانشا 5 سىنىپ قىزدارىنىڭ بي ونەرىن تاماشالايمىز.
2 - جۇرگىزۋشى: ويۋ ورنەك ونەرى بويىنشا ءادىل قازىلار 2 توپقا بىردەي «5» دەگەن باعا بەردى.
1 - جۇرگىزۋشى: «شەبەردى شىلتەرىنە قاراپ تانى» دەمەكشى شىلتەر توقۋشىلاردى شاقىرامىز. ىلمەك بىزبەن ورنەك توقۋ ونەرى (10 مينۋت).
2 - جۇرگىزۋشى: « اس – ادامنىڭ ارقاۋى» كۇزگى سالات ءتۇرىن جاساۋ.
1 - جۇرگىزۋشى: قىزدار سالات تۇرلەرىن دايىنداعانشا كورەرمەندەرمەن ويىن. ءسوز - جۇمباق بەرىلدى. بۇل ءسوز جۇمباق ۇلتتىق بۇيىمدارعا بايلانىستى جاسالعان. ەگەر بارلىق ءسوزدى تاپساڭدار ورتاسىنان ۇلتتىق ءبىر بۇيىمنىڭ اتى شىعادى.
1. جۇننەن توقىلاتىن توسەنىش
2. ۇلتتىق باس كيىم ءتۇرى
3. جۇننەن باسىلىپ جاسالاتىن توسەنىش
4. كيىز ۇيگە ىلەتىن باۋ
5. كەسە سالاتىن ەرتەدەگى بۇيىم
6. قۇرالىپ تىگىلەتىن بۇيىم
ءسوزجۇمباق تاپقان كورەرمەندەرگە سىيلىقتار بەرىلەدى (ءجىپ، قايشى، ينە، ويماق).
2 - جۇرگىزۋشى: «قىز ەركەم – كەستەسىمەن كوركەم» كەستە تىگۋ ونەرى سايىسى (10 مينۋت)
1 - جۇرگىزۋشى: 6 - سىنىپ قىزدارىنىڭ «تۇرىك ءبيىن» كەستە تىگۋ ونەرى بىتكەنشە تاماشالاۋ.
2 - جۇرگىزۋشى: كەستە تىگۋدە تىگىس تۇرلەرىن كوپ قولدانعان «ونەر» توبىنا «5» «شەبەر» توبىنا «4» دەگەن باعا بەرىلدى.
1 - جۇرگىزۋشى: «اقىلدى مىڭدى جىعادى، بىلىكتى ءبىردى جىعادى». ۇلتتىق قول ونەرگە بايلانىستى ماقال - ماتەلگە سايىس.
2 - جۇرگىزۋشى: ءادىل قازىلاردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا «ونەر» توبىنىڭ ماقالشىسىنا قاراعاندا «شەبەر» توبىنىڭ ماقالشىسى باسىم ءتۇسىپ «5» دەگەن باعا الدى. «ونەر» توبى «4» دەگەن باعا الدى.
1 - جۇرگىزۋشى: «قۇراق قۇراۋ دا ونەر» قۇراقشى قىزداردى شاقىرامىز. الدىن الا دايىنداپ قيىپ كەلگەن ماتا قيىندىلارىن بىرىكتىرىپ قۇراپ تىگۋ (10 مينۋت).
2 - جۇرگىزۋشى: ۇلتتىق قولونەرگە بايلانىستى سۇراقتار سايىسى، ءار توپ قورجىننان ءۇش سۇراقتان الىپ جاۋاپ بەرەدى. جاۋاپ جوق بولسا ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى.
1. ۇلتتىق كيىم تۇرلەرىن اتا؟
2. ساندىك كەستەلىك قول تىگىستەرىن اتا؟
3. كەستەلى بۇيىم تۇرلەرىن اتا؟
1. ويۋ - ورنەك تۇرلەرىن، قولدانىلاتىن جەردى اتا؟
2. ۇلتتىق ءسۇت تاعامداردىڭ جاسالۋ ءادىسى (ايران، قۇرت)
3. كيىز ءۇي بولشەكتەرىن اتا؟
ءپان ءمۇعالىم سايىستى قورىتىندىلايدى. «ۇيرەنگەنىڭ وزىڭە قۇت، ىستەگەنىڭ ەلىڭە قۇت» دەگەندەي، بۇگىنگى سايىستا قىز بالالار جىل بويى وقىپ ۇيرەنگەن بىلىمدەرىن، ونەرلەرىن كورسەتتى. قولونەرمەن اينالىسۋ ادامدى ەڭبەككە باۋلىپ، ەرىنبەۋگە، جالقاۋلىققا سالىنباۋعا تاربيەلەيدى. ەستەتيكالىق تاعامدى قالىپتاستىرىپ، سالت - ءداستۇردى ۇيرەنۋگە ىقپال ەتەدى.
ەندى ءسوز ءادىل قازىلاردا:
- «ال، قانەكي قىزدار» سايىسىندا قاتىسقان «شەبەر» جانە «ونەر» توبىنا ماداقتاما قاعازدارىمەن ماراپاتتالادى. جەڭىمپاز توبى: ونەر توبى 1 ورىن الدى. ەكى توپقا دا العىسىمىزدى ايتا وتىرىپ «ونەرلەرىڭ ورگە جۇزە بەرسىن» دەگەن تىلەكتەر ءبىلدىردى.
شىعىس قازاقستان وبلىسى،
اياگوز قالاسى، اياگوز اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ
«№4 ارالاس جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ» كمم
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى كويشىبايەۆا مەيرگۋل تيلەۋبەكوۆنا
You Might Also Like
