شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتار
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى،
مامليۋت اۋدانى، مامليۋت قازاق مەكتەپ - ينتەرناتى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: ورازالينوۆا گ. ن.
ساباق تاقىرىبى: شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتار
ساباق ماقساتى: 1) شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتاردى ءبىلۋ، شەشەن سويلەۋدىڭ ادىستەرىن مەڭگەرتۋ؛
2) شەشەندەردىڭ سويلەۋ ونەرىنەن ۇلگى الا وتىرىپ، بوس سوزدەن اۋلاقتاتىپ، تاۋىپ سويلەۋگە توسەلدىرە وتىرىپ، ءتىل تازالىعىن ساقتاۋعا داعدىلاندىرۋ؛
3) ءتىل تازالىعىن ساقتاي وتىرىپ، ادەبي تىلدە سويلەۋگە باۋلۋ؛
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ؛
ساباق ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، وي قوزعاۋ، وي قورىتۋ؛ وي جۇيەلەۋ، بايانداۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس، قايتالاۋ، ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس، كىتاپپەن جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح، حيميا، ماتەماتيكا
ساباق بارىسى: 1) ۇيىمداستىرۋ.
قۇرمەتتى 11 سىنىپ وقۋشىلارى الدارىڭىزدا ۇلكەن ماقسات تۇر. ول:
- مەكتەپتى جاقسى، ابىرويلى ءبىتىرۋ؛
- ۇبت - نى ناتيجەلى تاپسىرۋ؛
- مەملەكەتتىك گرانت يەگەرى اتاعىن جەڭۋ؛
- ومىرىڭە قىزمەت ەتەتىن ماماندىق يەسى اتانۋ؛
- مەملەكەتىمىزدىڭ دامۋىنا وزىندىك ۇلەس قوساتىن سانالى، پاراساتتى ازامات بولۋعا تىلەگىمدى بىلدىرە وتىرىپ بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايمىز.
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتار. بۇل ساباقتان سەندەر شەشەن بولۋ ءۇشىن قانداي تالاپتار قويىلادى جانە شەشەندەردىڭ شەشەندىك سوزدەرىن وقي وتىرىپ ءتىل تازالىعىن ساقتاپ، ادەبي تىلدە سويلەۋگە ۇيرەنەمىز.
جاڭا تاقىرىپتى باستاماس بۇرىن وتكەن تاقىرىپتى ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ، قايتالاپ وتەيىك.
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ:
1. شەشەندىك ونەر گرەكشە قالاي اتالادى؟
2. شەشەندىك ونەردىڭ تەورياسىن جاساعان كىم؟
3. قازاق شەشەندىك ونەرىن زەرتتەگەن كىم؟
4. ۇلتتىق شەشەندىك ونەردىڭ وكىلدەرى كىمدەر؟
5. شەشەندىك تۇرلەرىن اتا
6. شەشەندىك ءسوزدىڭ ساپالارىن كىم اتاپ بەرەدى؟
7. شەشەن – كىم؟ / ەل بيلەۋ ءىسىنىڭ تۇتقاسى، وتاعاسى، رۋ باسى، بي اعاسى، اۋىل اقساقالى، بيلىك شەشۋشى، پسيحولوگ، ت. ب/
بايلانىس: نە سەبەپتى ءبىز سۋىرىلىپ شەشەن سويلەي المايمىز؟ سەبەبى، شەشەنگە، شەشەندىك سوزگە قويىلاتىن تالاپتاردى بىلە بەرمەيمىز.
جاڭا ساباق:
شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتار ءۇش ءتۇرلى بولىكتەن تۇرادى.
1. كوپشىلىك الدىندا سويلەۋگە دايىندىق.
2. ءبىلىمىن كوتەرۋ.
3. سويلەۋ مادەنيەتىن كوتەرۋ
كەز - كەلگەن ادام ورتاعا شىعىپ سويلەردە قاتتى تولقيدى، وزىنە – ءوزى سەنىمسىزدىك بىلدىرەدى. تىپتەن ءبىلىمدار، قوعام قايراتكەرلەرى، مەكەمە باسشىلارى، بەدەلدى بيلىك يەلەرىنىڭ ءوزى دە كەي جاعدايدا كوپشىلىك الدىندا قىسىلىپ، ءۇزىپ - جۇلىپ جۇيەسىز سويلەپ جاتادى. ونداي جاعدايدى بولدىرماس ءۇشىن:
- قاتتى ويلانباۋ كەرەك
- وزىنە - ءوزى سەنۋ كەرەك
- پسيحولوگيالىق دايىندىق كەرەك
- كوڭىل - كۇيى مەن سەزىمىن بيلەي الۋ كەرەك
سويلەۋگە جاقسى دايىندالساڭ، وزىڭە سەنىمدى بولاسىڭ. سويلەۋگە دايىندىق – جاۋاپتى ءىس. ماتەريالدى قانشالىقتى جاقسى بىلسەڭ، سونشالىقتى از تولقيسىڭ. دۇرىس، ايقىن، ءدال، تۇسىنىكتى، تازا، جانە وبرازدى، ەموسيونالدى سويلەۋ كەرەك. ساباق كەزىندە، دوستارىڭنىڭ، تۋىستارىڭنىڭ اراسىندا ءجيى سويلەۋ قاجەت. ول سەنى دامىتىپ، سويلەۋ مادەنيەتىن كوتەرەدى.
ءبىلىمىن كوتەرۋ. شەشەن ادام توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن ايتىپ ءدال سويلەۋ كەرەك، تاۋىپ سويلەۋ كەرەك. ول ءۇشىن ويىڭ ايقىن بولۋ كەرەك. ءبىلىمىڭ تەرەڭ بولسا، ويىڭ ايقىن بولادى. ءبىلىمىڭ تەرەڭ بولۋ ءۇشىن كوپ وقۋ كەرەك. كوپ وقۋ ءۇشىن ىزدەنۋ كەرەك. ىزدەنۋ ءۇشىن رۋح مىقتى بولۋ كەرەك. رۋح مىقتى بولسا عانا جولدا كەزدەسكەن كەدەرگىلەردى جەڭە الاسىڭ.
سويلەۋ مادەنيەتىن كوتەرۋ. ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ءتىل تازالىعىن ساقتاۋىمىز كەرەك. كەرەگى جوق جەردە ءجون - جوسىقسىز ورىس سوزدەرىن كىرگىزبەۋ كەرەك. قىستىرما سوزدەردى كوپ قولدانۋ سويلەۋشىنىڭ ءتىلىن كەدەيلەندىرىپ، تىڭداۋشىنى مەزى قىلادى.
جارگون سوزدەردى، دورەكى، تۇرپايى سوزدەردى ايتۋدان اۋلاق بولۋ كەرەك. ادامنىڭ تاربيەسى، مادەنيەتى، ساۋاتتىلىعى ونىڭ سويلەۋ تىلىنەن اڭعارىلادى. مادەنيەتى جوعارى، ءبىلىمدى، تاربيەلى وقۋشى اۋىزەكى سويلەگەندە دە ادەبي ءتىلدىڭ نورمالارىن ساقتاپ، دورەكى، جامان سوزدەردى ارالاستىرماي ويىن مادەنيەتتى تۇردە جەتكىزەدى. سويلەۋ مادەنيەتىڭ جوعارى بولسا، جاقسى ءومىر سۇرەسىڭ جانە شەشەندىككە قول جەتكىزەسىڭ. سول سەبەپتى شەشەندىك - ءتىل مادەنيەتىنىڭ جوعارعى فورماسى بولىپ تابىلادى.
شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتاردى ەسكەرە وتىرىپ بەرىلگەن تاقىرىپتىڭ بىرەۋىن تاڭداپ كوپشىلىك الدىندا توسىلماي شەشەن سويلەپ كورەيىك.
مامليۋت اۋدانى، مامليۋت قازاق مەكتەپ - ينتەرناتى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: ورازالينوۆا گ. ن.
ساباق تاقىرىبى: شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتار
ساباق ماقساتى: 1) شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتاردى ءبىلۋ، شەشەن سويلەۋدىڭ ادىستەرىن مەڭگەرتۋ؛
2) شەشەندەردىڭ سويلەۋ ونەرىنەن ۇلگى الا وتىرىپ، بوس سوزدەن اۋلاقتاتىپ، تاۋىپ سويلەۋگە توسەلدىرە وتىرىپ، ءتىل تازالىعىن ساقتاۋعا داعدىلاندىرۋ؛
3) ءتىل تازالىعىن ساقتاي وتىرىپ، ادەبي تىلدە سويلەۋگە باۋلۋ؛
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ؛
ساباق ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، وي قوزعاۋ، وي قورىتۋ؛ وي جۇيەلەۋ، بايانداۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس، قايتالاۋ، ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس، كىتاپپەن جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح، حيميا، ماتەماتيكا
ساباق بارىسى: 1) ۇيىمداستىرۋ.
قۇرمەتتى 11 سىنىپ وقۋشىلارى الدارىڭىزدا ۇلكەن ماقسات تۇر. ول:
- مەكتەپتى جاقسى، ابىرويلى ءبىتىرۋ؛
- ۇبت - نى ناتيجەلى تاپسىرۋ؛
- مەملەكەتتىك گرانت يەگەرى اتاعىن جەڭۋ؛
- ومىرىڭە قىزمەت ەتەتىن ماماندىق يەسى اتانۋ؛
- مەملەكەتىمىزدىڭ دامۋىنا وزىندىك ۇلەس قوساتىن سانالى، پاراساتتى ازامات بولۋعا تىلەگىمدى بىلدىرە وتىرىپ بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايمىز.
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتار. بۇل ساباقتان سەندەر شەشەن بولۋ ءۇشىن قانداي تالاپتار قويىلادى جانە شەشەندەردىڭ شەشەندىك سوزدەرىن وقي وتىرىپ ءتىل تازالىعىن ساقتاپ، ادەبي تىلدە سويلەۋگە ۇيرەنەمىز.
جاڭا تاقىرىپتى باستاماس بۇرىن وتكەن تاقىرىپتى ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ، قايتالاپ وتەيىك.
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ:
1. شەشەندىك ونەر گرەكشە قالاي اتالادى؟
2. شەشەندىك ونەردىڭ تەورياسىن جاساعان كىم؟
3. قازاق شەشەندىك ونەرىن زەرتتەگەن كىم؟
4. ۇلتتىق شەشەندىك ونەردىڭ وكىلدەرى كىمدەر؟
5. شەشەندىك تۇرلەرىن اتا
6. شەشەندىك ءسوزدىڭ ساپالارىن كىم اتاپ بەرەدى؟
7. شەشەن – كىم؟ / ەل بيلەۋ ءىسىنىڭ تۇتقاسى، وتاعاسى، رۋ باسى، بي اعاسى، اۋىل اقساقالى، بيلىك شەشۋشى، پسيحولوگ، ت. ب/
بايلانىس: نە سەبەپتى ءبىز سۋىرىلىپ شەشەن سويلەي المايمىز؟ سەبەبى، شەشەنگە، شەشەندىك سوزگە قويىلاتىن تالاپتاردى بىلە بەرمەيمىز.
جاڭا ساباق:
شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتار ءۇش ءتۇرلى بولىكتەن تۇرادى.
1. كوپشىلىك الدىندا سويلەۋگە دايىندىق.
2. ءبىلىمىن كوتەرۋ.
3. سويلەۋ مادەنيەتىن كوتەرۋ
كەز - كەلگەن ادام ورتاعا شىعىپ سويلەردە قاتتى تولقيدى، وزىنە – ءوزى سەنىمسىزدىك بىلدىرەدى. تىپتەن ءبىلىمدار، قوعام قايراتكەرلەرى، مەكەمە باسشىلارى، بەدەلدى بيلىك يەلەرىنىڭ ءوزى دە كەي جاعدايدا كوپشىلىك الدىندا قىسىلىپ، ءۇزىپ - جۇلىپ جۇيەسىز سويلەپ جاتادى. ونداي جاعدايدى بولدىرماس ءۇشىن:
- قاتتى ويلانباۋ كەرەك
- وزىنە - ءوزى سەنۋ كەرەك
- پسيحولوگيالىق دايىندىق كەرەك
- كوڭىل - كۇيى مەن سەزىمىن بيلەي الۋ كەرەك
سويلەۋگە جاقسى دايىندالساڭ، وزىڭە سەنىمدى بولاسىڭ. سويلەۋگە دايىندىق – جاۋاپتى ءىس. ماتەريالدى قانشالىقتى جاقسى بىلسەڭ، سونشالىقتى از تولقيسىڭ. دۇرىس، ايقىن، ءدال، تۇسىنىكتى، تازا، جانە وبرازدى، ەموسيونالدى سويلەۋ كەرەك. ساباق كەزىندە، دوستارىڭنىڭ، تۋىستارىڭنىڭ اراسىندا ءجيى سويلەۋ قاجەت. ول سەنى دامىتىپ، سويلەۋ مادەنيەتىن كوتەرەدى.
ءبىلىمىن كوتەرۋ. شەشەن ادام توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن ايتىپ ءدال سويلەۋ كەرەك، تاۋىپ سويلەۋ كەرەك. ول ءۇشىن ويىڭ ايقىن بولۋ كەرەك. ءبىلىمىڭ تەرەڭ بولسا، ويىڭ ايقىن بولادى. ءبىلىمىڭ تەرەڭ بولۋ ءۇشىن كوپ وقۋ كەرەك. كوپ وقۋ ءۇشىن ىزدەنۋ كەرەك. ىزدەنۋ ءۇشىن رۋح مىقتى بولۋ كەرەك. رۋح مىقتى بولسا عانا جولدا كەزدەسكەن كەدەرگىلەردى جەڭە الاسىڭ.
سويلەۋ مادەنيەتىن كوتەرۋ. ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ءتىل تازالىعىن ساقتاۋىمىز كەرەك. كەرەگى جوق جەردە ءجون - جوسىقسىز ورىس سوزدەرىن كىرگىزبەۋ كەرەك. قىستىرما سوزدەردى كوپ قولدانۋ سويلەۋشىنىڭ ءتىلىن كەدەيلەندىرىپ، تىڭداۋشىنى مەزى قىلادى.
جارگون سوزدەردى، دورەكى، تۇرپايى سوزدەردى ايتۋدان اۋلاق بولۋ كەرەك. ادامنىڭ تاربيەسى، مادەنيەتى، ساۋاتتىلىعى ونىڭ سويلەۋ تىلىنەن اڭعارىلادى. مادەنيەتى جوعارى، ءبىلىمدى، تاربيەلى وقۋشى اۋىزەكى سويلەگەندە دە ادەبي ءتىلدىڭ نورمالارىن ساقتاپ، دورەكى، جامان سوزدەردى ارالاستىرماي ويىن مادەنيەتتى تۇردە جەتكىزەدى. سويلەۋ مادەنيەتىڭ جوعارى بولسا، جاقسى ءومىر سۇرەسىڭ جانە شەشەندىككە قول جەتكىزەسىڭ. سول سەبەپتى شەشەندىك - ءتىل مادەنيەتىنىڭ جوعارعى فورماسى بولىپ تابىلادى.
شەشەنگە قويىلاتىن تالاپتاردى ەسكەرە وتىرىپ بەرىلگەن تاقىرىپتىڭ بىرەۋىن تاڭداپ كوپشىلىك الدىندا توسىلماي شەشەن سويلەپ كورەيىك.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
