تابيعات - تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل!
استانا قالاسى، №68 ورتا مەكتەپتىڭ
ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى،
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى
ەسەنبايەۆا روزا تۇزەلباي قىزى
ءوزiءن-وزi تانۋ ساباعىنىڭ جوسپارى 8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعات - تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل!
ساباقتىڭ قۇندىلىعى: دۇرىس ارەكەت
ساباقتىڭ قاسيەتى: ۇقىپتىلىق، مەيىرىمدىلىك، جاۋاپكەرشىلىك؛
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردىڭ تابيعات – تىرشىلىك باستاۋى، ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن، تابيعات زاڭدىلىقتارىن ساقتاۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
2. وقۋشىلاردى تابيعات تازالىعىن ساقتاۋعا، تابيعاتپەن ۇندەستىك تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ، باعىت بەرۋ، ويلارىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردى ىزگىلىكتى، جاۋاپكەرشىلىكتى، ۇقىپتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى: وقۋشىلاردىڭ تابيعاتپەن ۇيلەسىمدىلىك، تابيعاتتى ايالاۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
رەسۋرستار: (قۇرالدار، مالىمەتتەر، قوسىمشا ادەبيەتتەر)
ساباقتىڭ بارىسى:
1. وڭتايلى كۇيگە كەلۋ كەزەڭى. تىنىشتىق ءساتى.
(تىنىشتىق مەنىڭ ويىم، سەزىمدەرىم، جان - دۇنيەمدە، تىنىشتىق... بۇكىل الەمدە).
تىنىشتىق ءساتى «كۇنگە ۇقساۋ»
قانە، ءبارىمىز بىزگە نۇرىن شاشىپ تۇرعان كۇنگە ۇقسايىق!
(باياۋ اۋەن قويىلادى)
• ءمۇعالىم: ءبىز بارشا تىرشىلىككە جىلۋ مەن جارىق شاشقان كۇننىڭ كوزىنە اينالدىق... كۇننىڭ كوزى بولىپ جارقىراعان باسىمىز تەك جاقسىلىق ويلايدى. كۇننىڭ جىلۋىمەن راحاتتانعان قولدارىمىز تەك جاقسى ىستەر جاسايدى. جاپ - جارىق ساۋلە شاشقان اياقتارىمىز تەك دۇرىس جولمەن جۇرەدى. كۇننىڭ جارىعى اۋزىمىزعا دا كىردى، ول – تەك شىندىقتى ايتادى. ال، قۇلاعىمىز جاقسى سوزدەردى ەستيدى. ماڭدايىمىزعا جەتكەن جارىق ساۋلەمەن بىرگە ەڭ سۇيىكتى ادامدارعا، وتباسىنا، الەمگە، جانۋارلارعا، تابيعاتقا جىلى ساۋلەمىزدى سىيلاپ، ىشتەي جاقسى تىلەكتەر تىلەيىك. قانداي تىلەكتەر تىلەيمىز؟(ويلانامىز) وسىنداي تىنىشتىقتا ءسال وتىرا تۇرايىق. قانداي كەرەمەت جان تىنىشتىعى! ەندى جايلاپ كوزدەرىڭىزدى اشۋعا بولادى.
2. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ:
*ادامدار تابيعاتقا نەلىكتەن زالال كەلتىرەدى؟
*تابيعات تا جىلاي ما؟
*تابيعات زاڭدىلىقتارىن بۇزۋ قانداي جاعدايعا اكەپ سوقتىرۋى مۇمكىن؟ بەينەفيلم كورسەتۋ: «تابيعاتتى قورعايىق، ايالايىق!»
ساباق بارىسىن تولىقتىرۋ:
بەينەفيلم كورسەتۋ:
«تابيعاتتى قورعايىق، ايالايىق!»
3. اڭگىمەلەۋ (سۇحبات)
*نازار اۋدارۋ: «بارشا بايلىقتىڭ اناسى – جەر» ى. جاقايەۆتىڭ ناقىل ءسوزىن وقۋ، ماعىناسىن اشۋ، ءتۇسىنۋ.
*ق. تولىبايەۆ «قايىڭنىڭ قاسىرەتى» ماتىنمەن جۇمىس.
*ك. سالىقوۆ «ارال كەۋىپ كەتپەسىن!» ولەڭدى مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋ.
* «ارال: كەشە. بۇگىن. ەرتەڭ» بەينەفيلم كورسەتۋ
*قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى
*بەينەفيلم«ارال: كەشە. بۇگىن. ەرتەڭ»
4. دايەكسوز
«ادام تابيعاتقا تاۋەلدى بولسا،
تابيعات تا وعان تاۋەلدى» ا. فرانس
*«تابيعات تازالىعى - ادامزات اماندىعى» دەگەن قاناتتى ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەمىز؟
*تابيعاتتىڭ تەپە - تەڭدىگىنىڭ بۇزىلۋى قانداي جاعدايعا اپارىپ سوقتىرۋى مۇمكىن؟
5. شىعارماشىلىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس:
*ادام – تابيعاتتىڭ ەڭ سەنىمدى سەرىگى، اينىماس دوسى، قامقورشىسى.
( وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرى، كوزقاراسى، پايىمداۋلارىن تىڭداۋ )
1 - ءشى وقۋشى: تابيعات - مەن ءۇشىن قۋانىش، ويتكەنى مەن تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن كورىپ قۋانامىن، شاتتانامىن، سۇيسىنەمىن.
2 - ءشى وقۋشى: تابيعات - مەن ءۇشىن «دەنساۋلىق ورداسى» سياقتى، سەبەبى تازا اۋامەن دەمالىپ، ساياسىندا اسىر سالىپ ويناساق دەنساۋلىعىمىز مىقتى بولادى دەپ ويلايمىن.
3 - ءشى وقۋشى: تابيعات – مەن ءۇشىن «مادەنيەت ورداسى»، سەبەبى تابيعاتقا سەرۋەنگە شىققاندا تابيعاتتىڭ تۇتاستىعىن بۇزباي، ادەمىلىگىنە، سۇلۋلىعىنا قاراپ، مادەنيەتتى بولۋعا تىرىسامىن.
4 - ءشى وقۋشى: تابيعات – مەن ءۇشىن شىعارماشىلىققا جەتەلەيتىن تىلسىم كۇش سياقتى، سەبەبى سۇلۋلىققا جانى قۇمار ادامدار: انشىلەر ءان ايتىپ، كۇيشىلەر كۇيىن ارناسا، اقىندار ولەڭ شىعارىپ، سۋرەتشىلەر سۋرەتپەن بەينەلەيدى.
*«تابيعاتتى قورعاۋ - ءوزىڭدى قورعاۋ» ويتولعاۋ جازۋ
*تابيعاتقا مەنىڭ ايتار تىلەگىم...(وقۋشىلاردىڭ تىلەكتەرىن تىڭداۋ)
*تابيعاتتى قورعاۋ تۋرالى ماقال - ماتەلدەر مەن قاناتتى سوزدەردى جاتقا ايتۋ،
ماعىناسىن اشىپ ءتۇسىندىرۋ.
*داپتەرمەن جۇمىس
ءتۇرلى - ءتۇستى قالامدار مەن اق قاعازدار؛
6. ءۇي تاپسىرماسى:
7. توپپەن ءان ايتۋ: ە. حاسانعالييەۆ «بوزتورعايىم»
ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى،
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى
ەسەنبايەۆا روزا تۇزەلباي قىزى
ءوزiءن-وزi تانۋ ساباعىنىڭ جوسپارى 8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعات - تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل!
ساباقتىڭ قۇندىلىعى: دۇرىس ارەكەت
ساباقتىڭ قاسيەتى: ۇقىپتىلىق، مەيىرىمدىلىك، جاۋاپكەرشىلىك؛
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردىڭ تابيعات – تىرشىلىك باستاۋى، ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن، تابيعات زاڭدىلىقتارىن ساقتاۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
2. وقۋشىلاردى تابيعات تازالىعىن ساقتاۋعا، تابيعاتپەن ۇندەستىك تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ، باعىت بەرۋ، ويلارىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردى ىزگىلىكتى، جاۋاپكەرشىلىكتى، ۇقىپتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى: وقۋشىلاردىڭ تابيعاتپەن ۇيلەسىمدىلىك، تابيعاتتى ايالاۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
رەسۋرستار: (قۇرالدار، مالىمەتتەر، قوسىمشا ادەبيەتتەر)
ساباقتىڭ بارىسى:
1. وڭتايلى كۇيگە كەلۋ كەزەڭى. تىنىشتىق ءساتى.
(تىنىشتىق مەنىڭ ويىم، سەزىمدەرىم، جان - دۇنيەمدە، تىنىشتىق... بۇكىل الەمدە).
تىنىشتىق ءساتى «كۇنگە ۇقساۋ»
قانە، ءبارىمىز بىزگە نۇرىن شاشىپ تۇرعان كۇنگە ۇقسايىق!
(باياۋ اۋەن قويىلادى)
• ءمۇعالىم: ءبىز بارشا تىرشىلىككە جىلۋ مەن جارىق شاشقان كۇننىڭ كوزىنە اينالدىق... كۇننىڭ كوزى بولىپ جارقىراعان باسىمىز تەك جاقسىلىق ويلايدى. كۇننىڭ جىلۋىمەن راحاتتانعان قولدارىمىز تەك جاقسى ىستەر جاسايدى. جاپ - جارىق ساۋلە شاشقان اياقتارىمىز تەك دۇرىس جولمەن جۇرەدى. كۇننىڭ جارىعى اۋزىمىزعا دا كىردى، ول – تەك شىندىقتى ايتادى. ال، قۇلاعىمىز جاقسى سوزدەردى ەستيدى. ماڭدايىمىزعا جەتكەن جارىق ساۋلەمەن بىرگە ەڭ سۇيىكتى ادامدارعا، وتباسىنا، الەمگە، جانۋارلارعا، تابيعاتقا جىلى ساۋلەمىزدى سىيلاپ، ىشتەي جاقسى تىلەكتەر تىلەيىك. قانداي تىلەكتەر تىلەيمىز؟(ويلانامىز) وسىنداي تىنىشتىقتا ءسال وتىرا تۇرايىق. قانداي كەرەمەت جان تىنىشتىعى! ەندى جايلاپ كوزدەرىڭىزدى اشۋعا بولادى.
2. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ:
*ادامدار تابيعاتقا نەلىكتەن زالال كەلتىرەدى؟
*تابيعات تا جىلاي ما؟
*تابيعات زاڭدىلىقتارىن بۇزۋ قانداي جاعدايعا اكەپ سوقتىرۋى مۇمكىن؟ بەينەفيلم كورسەتۋ: «تابيعاتتى قورعايىق، ايالايىق!»
ساباق بارىسىن تولىقتىرۋ:
بەينەفيلم كورسەتۋ:
«تابيعاتتى قورعايىق، ايالايىق!»
3. اڭگىمەلەۋ (سۇحبات)
*نازار اۋدارۋ: «بارشا بايلىقتىڭ اناسى – جەر» ى. جاقايەۆتىڭ ناقىل ءسوزىن وقۋ، ماعىناسىن اشۋ، ءتۇسىنۋ.
*ق. تولىبايەۆ «قايىڭنىڭ قاسىرەتى» ماتىنمەن جۇمىس.
*ك. سالىقوۆ «ارال كەۋىپ كەتپەسىن!» ولەڭدى مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋ.
* «ارال: كەشە. بۇگىن. ەرتەڭ» بەينەفيلم كورسەتۋ
*قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى
*بەينەفيلم«ارال: كەشە. بۇگىن. ەرتەڭ»
4. دايەكسوز
«ادام تابيعاتقا تاۋەلدى بولسا،
تابيعات تا وعان تاۋەلدى» ا. فرانس
*«تابيعات تازالىعى - ادامزات اماندىعى» دەگەن قاناتتى ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەمىز؟
*تابيعاتتىڭ تەپە - تەڭدىگىنىڭ بۇزىلۋى قانداي جاعدايعا اپارىپ سوقتىرۋى مۇمكىن؟
5. شىعارماشىلىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس:
*ادام – تابيعاتتىڭ ەڭ سەنىمدى سەرىگى، اينىماس دوسى، قامقورشىسى.
( وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرى، كوزقاراسى، پايىمداۋلارىن تىڭداۋ )
1 - ءشى وقۋشى: تابيعات - مەن ءۇشىن قۋانىش، ويتكەنى مەن تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن كورىپ قۋانامىن، شاتتانامىن، سۇيسىنەمىن.
2 - ءشى وقۋشى: تابيعات - مەن ءۇشىن «دەنساۋلىق ورداسى» سياقتى، سەبەبى تازا اۋامەن دەمالىپ، ساياسىندا اسىر سالىپ ويناساق دەنساۋلىعىمىز مىقتى بولادى دەپ ويلايمىن.
3 - ءشى وقۋشى: تابيعات – مەن ءۇشىن «مادەنيەت ورداسى»، سەبەبى تابيعاتقا سەرۋەنگە شىققاندا تابيعاتتىڭ تۇتاستىعىن بۇزباي، ادەمىلىگىنە، سۇلۋلىعىنا قاراپ، مادەنيەتتى بولۋعا تىرىسامىن.
4 - ءشى وقۋشى: تابيعات – مەن ءۇشىن شىعارماشىلىققا جەتەلەيتىن تىلسىم كۇش سياقتى، سەبەبى سۇلۋلىققا جانى قۇمار ادامدار: انشىلەر ءان ايتىپ، كۇيشىلەر كۇيىن ارناسا، اقىندار ولەڭ شىعارىپ، سۋرەتشىلەر سۋرەتپەن بەينەلەيدى.
*«تابيعاتتى قورعاۋ - ءوزىڭدى قورعاۋ» ويتولعاۋ جازۋ
*تابيعاتقا مەنىڭ ايتار تىلەگىم...(وقۋشىلاردىڭ تىلەكتەرىن تىڭداۋ)
*تابيعاتتى قورعاۋ تۋرالى ماقال - ماتەلدەر مەن قاناتتى سوزدەردى جاتقا ايتۋ،
ماعىناسىن اشىپ ءتۇسىندىرۋ.
*داپتەرمەن جۇمىس
ءتۇرلى - ءتۇستى قالامدار مەن اق قاعازدار؛
6. ءۇي تاپسىرماسى:
7. توپپەن ءان ايتۋ: ە. حاسانعالييەۆ «بوزتورعايىم»
You Might Also Like
