سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
شەت تىلدەرىن وقىتۋداعى جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار

قونىسوۆا انارگۋل قالىباي قىزى

حالەل دوسمۇحامەدوۆ اتىنداعى اتىراۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى

ماقالادا عىلىم مەن تەحنيكانىڭ قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان زاماندا ءومىر سۇرۋگە يكەمدى، قوعام پايداسىنا قاراي ءوزىن - ءوزى تولىق جۇزەگە اسىرۋعا دايىن ءبىلىمدى، شىعارماشىلىققا بەيىم، قۇزىرەتتى جانە باسەكەگە قابىلەتتى جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋدا  وقىتۋدىڭ زاماناۋي جاڭا ادىستەرىن قولدانۋ تيىمدىلىگى تۋرالى ايتىلادى. ءتىل ۇيرەتۋدە جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ – پەداگوگيكالىق ىس-ارەكەتتەردىڭ مازمۇنى مەن فورماسىن تولىقتىرۋدىڭ، وقىتۋ ۇدەرىسىن جەتىلدىرۋدىڭ بىردەن-بىر ءتيىمدى جولى. شەت تىلدەرىن وقىتۋدا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ ءبىلىم بەرۋدىڭ زاماناۋي باعىتىن انىقتاۋ ماسەلەسىنىڭ وزەكتىلىگىن كورسەتەدى. قازىرگى كەزدە  جوعارى تەحنولوگيالار دامىعان، عىلىم مەن ءبىلىم زامانى.   جەكە تۇلعانى دامىتۋعا باعىتتالعان پەداگوگيكالىق ۇردىستە جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى ءتيىمدى قولدانۋ ءار وقۋشىنىڭ بەيىمدىلىگىن انىقتاۋعا جانە تۇلعالىق نەگىزىنە قاراي ءبىلىم الۋعا كومەكتەسەدى.  

نەگىزگى سوزدەر:پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا،شەتەل ءتىلى، ءبىلىم،زاماناۋي،تۇلعا .

كىرىسپە

پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا - بۇل جەكە تۇلعانى دامىتۋ ماقساتىندا جۇرگىزىلەتىن ءمۇعالىمنىڭ بالالارمەن ءوزارا قارىم-قاتىناسى پروسەسىندە اسەر ەتەتىن،  ءار ءتۇرلى ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى دارالانعان ادىستەر. ول وقۋشىعا اسەر ەتۋدى ۇيىمداستىرۋداعى مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي ماڭىزدى داعدىلارىنىڭ  جۇيەسىن اشادى، پەداگوگيكالىق ىس-ارەكەتتىڭ تيىمدىلىگىن ءتۇسىنۋ ءادىسىن ۇسىنادى.

سوڭعى جىلدارى ورتا مەكتەپتە پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ ماسەلەسى ءجيى كوتەرىلىپ، زامان تالابىنا ساي وزگەرىستەرمەن جەتىلدىرىلۋدە. بۇل جاڭا تەحنيكالىق قۇرالدار عانا ەمەس، سونىمەن قاتار وقىتۋدىڭ جاڭا نىساندارى مەن ادىستەرى، وقۋ پروسەسىنە جاڭا كوزقاراس.

قازىرگى ۋاقىتتا ءار ءمۇعالىم وقۋ پروسەسىن جاقسارتۋدىڭ، وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدىڭ جانە وقۋشىلاردىڭ ۇلگەرىمىن ارتتىرۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن تابۋعا تىرىسۋدا. بۇل مۇعالىمدەردىڭ وقىتۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا دەگەن ۇمتىلىسى جەكە ادىستەردەن پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالارعا كوشۋگە شاقىرادى.

"پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا" تەرمينى سوزبە-سوز اۋدارمادا پەداگوگيكالىق ونەر، شەبەرلىك تۋرالى ءىلىمدى بىلدىرەدى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا – عىلىمي نەگىزدەلگەن ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي قىزمەتىن جاڭارتۋشى جانە ساتىلانىپ جوسپارلانعان ناتيجەگە جەتۋگە  مۇمكىندىك بەرەتىن ىس-ارەكەتتەر كوزى.

پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ماڭىزدى بەلگىسى - ونىڭ پەداگوگيكالىق پروسەسس دەڭگەيىندە كوبەيۋى (ونىڭ ىشىندە وقىتۋدىڭ ماقساتتارى مەن وقۋشىنىڭ ىس-ارەكەتىنىڭ سيپاتىنا سايكەس كەلەتىن كەزەڭدەردى بەلگىلەۋ) جانە پەداگوگيكالىق ناتيجە. بۇل بەلگىلى ءبىر تەحنولوگيالىق ستراتەگيانى ءار ءتۇرلى اۋديتوريالاردا جانە ءارتۇرلى مۇعالىمدەردە بىردەي ءتيىمدى قولدانۋ كەرەك دەگەندى بىلدىرەدى.

ادىستەمە نەگىزىندە قۇرىلعان وقىتۋمەن سالىستىرعاندا تەحنولوگيانى قولدانا وتىرىپ وقىتۋدىڭ ماڭىزدى ارتىقشىلىقتارى بار:

بىرىنشىدەن، تەحنولوگيانىڭ نەگىزى تۇپكى ماقساتتى ناقتى انىقتاۋ بولىپ تابىلادى، ورتالىق كومپونەنت رەتىندە قابىلدانادى، بۇل وعان جەتۋ دارەجەسىن دالىرەك انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ەكىنشىدەن، ماقسات نەگىزىندە ءدال انىقتالعان تەحنولوگيا وعان قول جەتكىزۋدى باقىلاۋدىڭ وبەكتيۆتى ادىستەرىن جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ۇشىنشىدەن، تەحنولوگيا ءمۇعالىمنىڭ قولايلى نۇسقانى ىزدەۋدە پەداگوگيكالىق ەكسپروموتتارعا كوشۋگە ءماجبۇر بولعان جاعدايلاردى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

تورتىنشىدەن، تەحنولوگيا وقۋشىلاردىڭ وقۋ-تانىمدىق ىس-ارەكەتىنىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنىن انىقتايتىن وقۋ پروسەسىنىڭ جوباسىن ۇسىنادى.

قازىرگى زامانعى ءبىلىم بەرۋ تەحنولوگيالارى ءبىلىم بەرۋ پروسەسىنىڭ دارالانۋىنا، قاشىقتىعىنا جانە ۆارياتيۆتىلىگىنە، جاس ەرەكشەلىگىنە  جانە ءبىلىم دەڭگەيىنە قاراماستان ءبىلىم الۋشىلاردىڭ اكادەميالىق ۇتقىرلىعىنا باعىتتالعان. الايدا، زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ جانە اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ ولاردىڭ ءداستۇرلى وقىتۋ ادىستەمەسىن تولىعىمەن الماستىرادى دەگەندى بىلدىرمەيدى، ءبىراق ونىڭ اجىراماس بولىگى بولادى.

ويتكەنى، پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا - بۇل وقىتۋ تەورياسىندا نەگىزدەلگەن جانە جوسپارلانعان ناتيجەلەردى قامتاماسىز ەتەتىن وقۋ ىس-ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ادىستەرى، فورمالارى، ادىستەمەلىك جيىنتىعى.

قورىتىندى

ساباقتا زاماناۋي پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ  وقۋشىلاردىڭ جەكە باسىن الەۋمەتتەندىرۋدىڭ ەڭ كۇشتى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى دەپ ايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ويتكەنى ولار وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگى  جانە كوممۋنيكاتيۆتىلىگى رەتىندە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، جەكە ىسىكتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتەدى. وقۋشىلاردىڭ كوممۋنيكاتيۆتىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ - وقىتۋدىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى.   بۇل قوعامنىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە سايكەس كەلەدى جانە ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا ىقپال ەتەدى.

شەت تىلدەرىن وقىتۋداعى جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار عىلىمي-پەداگوگيكالىق ماسەلە رەتىندە تانىمال عالىمدار مەن ادىسكەرلەردىڭ تۇجىرىمدامالارى نەگىزىندە تەوريالىق تۇرعىدان زەردەلەندى.   عىلىمي-پەداگوگيكالىق ادەبيەتتەردى تالداۋ پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار تۇجىرىمداماسىن ءتۇسىندىرۋدىڭ ءار ءتۇرلى تاسىلدەرىن   كورسەتتى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا ۇعىمى مەن ونىڭ قولدانىسقا ەنۋ جولدارى وسى زەرتتەۋ جۇمىسىمىزدا  تانىستىرىلدى.

سونداي-اق، زاماناۋي تالاپقا ساي قولدانىسقا ەنىپ جاتىرعان جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار تۋرالى مالىمەت بەرىلدى. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى ساباقتا قولدانۋدىڭ ءتيىمدى  جاقتارى مەن قاسيەتتەرىنىڭ  انىقتاماسى بەرىلدى. شەت ءتىلى ساباعىندا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانا وتىرىپ وقۋ ماتەريالىن جوسپارعا ساي    قۇرىلىمدادىق، وقۋشىلاردىڭ سۋبەكتىلىك تاجىريبەسىن پايدالاندىق. بۇل جۇمىستىڭ ماقساتى مەكتەپتە شەت تىلدەرىن وقىتۋداعى جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردىڭ ءمانى مەن ەرەكشەلىكتەرىنىڭ تەوريالىق نەگىزىن انىقتاۋ، تاجىريبەدە قولدانۋ بولدى.

وسى جاعدايلاردىڭ تيىمدىلىگىن تەكسەرۋ ءۇشىن تاجىريبەلىك  جۇمىس ۇيىمداستىرىلدى، انىقتاۋ ەكسپەريمەنتى كەزەڭىندە تاجىريبە وتكىزىلگەن سىنىپتا ساباقتاعى بەلسەندىلىگى، سويلەۋ ءتىلىن ءبىلۋ دەڭگەيى، وقۋ تەحنيكاسى، وقۋدى ءتۇسىنۋ جانە ءبىلىم ساپاسى سياقتى كريتەرييلەر بويىنشا وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋىن قالىپتاستىرۋدى انىقتاۋ ءۇشىن ءبىلىم الۋ بىلىكتەرى مەن داعدىلارىنا قويىلاتىن ناقتى تالاپتار: جوعارى،  ورتا جانە تومەن ءبىلىم دەڭگەيى رەتىندە ۇسىنىلدى.

ونىڭ بارىسىندا انىقتالعان جاعدايلار وقۋشىلاردىڭ سىنىپتاعى وقۋىنىڭ تابىستىلىعىنا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردىڭ ءتيىمدى اسەر ەتكەنى انىقتالدى. بۇل، شەت تىلدەرىن وقىتۋداعى جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرۋعا، كوممۋنيكاتيۆتىك جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋعا، ولاردىڭ ءبىلىمى مەن مادەنيەتىن جەتىلدىرۋگە ىقپال ەتەدى،  وقۋ پروسەسىندە ءتيىمدى قولدانۋعا بولادى دەگەن بولجامدى راستايدى

تەوريالىق جانە مەتودولوگيالىق نەگىزدەردى باسشىلىققا الا وتىرىپ  شەت تىلدەرىن وقىتۋداعى جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردىڭ پراكتيكالىق ماڭىزدىلىعىن تۇجىرىمدادىق. ولار: جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ  وقۋ پروسەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى، ءار وقۋشىنىڭ وقۋ ىس-ارەكەتىن نىعايتۋدى قامتاماسىز ەتەدى، وقۋشىنىڭ ءتىل ۇيرەنۋگە دەگەن سانا مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى. شەت تىلدەرىن وقىتۋدا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار  ماسەلەسى بويىنشا جۇمىس جاساۋ جانە وسى تاقىرىپ بويىنشا زەرتتەلگەن ماتەريالدى جۇيەلەۋ ناتيجەسىندە كەلەسى قورىتىندى جاساۋعا بولادى: شەت تىلدەرىن وقىتۋدا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى  ءتيىمدى قولدانۋ وقۋشىلاردىڭ تىلدىك جانە اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرادى جانە ولاردى الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە ەنۋ جاعدايىندا باسەكەگە قابىلەتتى بولۋ ارەكەتىنە باعدارلايدى.

ادەبيەتتەر ءتىزىمى

1. شاتالوۆ ۆ. ف. توچكا وپورى. وب ەكسپەريمەنتالنوي توچكە پرەپوداۆانيا. // م. : پەداگوگيكا. 1990. س1

2. بەسپالكو ۆ. پ. پەداگوگيكا ي پروگرەسسيۆنىە تەحنولوگيي وبۋچەنيا. // -م. : پروسۆەششەنيە. 1996. 190س.

3. جانپەيسوۆا م. م. مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسى وقۋشىنى دامىت قۇرالى رەتىندە. // - الماتى. 2006.   81 ب.

4. زانكوۆ يزبراننىە پەداگوگيچەسكيە ترۋدى. // - م. :پەداگوگيكا. 1990. 115س.

5. قارايەۆ ج. ا. سارالاپ، دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى. // - الماتى. : 1999. 58ب.

6. بارساي ب. ت. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا ۇعىمىنىڭ ءمانى مەن ءادىسنامالىق سيپاتتامالارى. باستاۋىش مەكتەپ. №8-9. 1999. 57 ب.

7. سالنيكوۆا ت. پ.   پەداگوگيچەسكيە  تەحنولوگيي.   ۋچەبنوە   پوسوبيە. // - م. : تس سفەرا. 2010. 128س.

8. حمەل ن. د. ءبىرتۇتاس پەداگوگيكالىق پروسەستى جۇزەگە اسىرۋدىڭ تەورياسى مەن پراكتيكاسى. // - الماتى. 2003. 108 ب.

9. ناعىمجانوۆا ق. م. وقىتۋ تەحنولوگيالارىن تاڭداۋ جانە ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي-پەداگوگيكالىق مادەنيەتى. (حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيانىڭ ماتەريالدارى). // وسكەمەن، 2005. 538 ب.

10. نوسەنكو ە. ل. پريمەنەنيە يت ۆ وبرازوۆانيي/ە. ل. نوسەنكو //ينوستر. يازىكي ۆ شكولە. 2008. №6. س. 78-80.

11. كولەچەنكو ا. ك. ەنسيكلوپەديا پەداگوگيچەسكيح تەحنولوگيي. ماتەريالى سپەسياليستا وبرازوۆاتەلنوگو ۋچرەجدەنيا // – م. : كارو، 2006. 368 س.  

نوۆىە پەداگوگيچەسكيە تەحنولوگيي ۆ وبۋچەنيي ينوستراننىم يازىكام

ۆ ستاتە راسسماتريۆاەتسيا ەففەكتيۆنوست سوۆرەمەننىح مەتودوۆ وبۋچەنيا ۆ فورميروۆانيي وبرازوۆاننوي، تۆورچەسكوي، كومپەتەنتنوي ي كونكۋرەنتوسپوسوبنوي ليچنوستي، سپوسوبنوي جيت ۆ سترەميتەلنو رازۆيۆايۋششەمسيا ميرە ناۋكي ي تەحنولوگيي، گوتوۆوي ك پولنوي سامورەاليزاسيي نا بلاگو وبششەستۆا. يسپولزوۆانيە نوۆىح پەداگوگيچەسكيح تەحنولوگيي ۆ وبۋچەنيي يازىكام - ەدينستۆەننىي ەففەكتيۆنىي سپوسوب دوپولنيت سودەرجانيە ي فورمۋ پەداگوگيچەسكوي دەياتەلنوستي، ۋلۋچشيت ۋچەبنىي پروسەسس. يسپولزوۆانيە نوۆىح پەداگوگيچەسكيح تەحنولوگيي ۆ وبۋچەنيي ينوستراننىم يازىكام پوكازىۆاەت اكتۋالنوست پروبلەمى وپرەدەلەنيا سوۆرەمەننوگو ناپراۆلەنيا وبرازوۆانيا. سەگودنيا ۆرەميا ۆىسوكيح تەحنولوگيي، ناۋكي ي وبرازوۆانيا. ەففەكتيۆنوە يسپولزوۆانيە نوۆىح پەداگوگيچەسكيح تەحنولوگيي ۆ پەداگوگيچەسكوم پروسەسسە، ناپراۆلەننوم نا رازۆيتيە ليچنوستي، پوموگاەت وپرەدەليت سپوسوبنوستي كاجدوگو ۋچەنيكا ي پولۋچيت زنانيا، وسنوۆاننىە نا ليچنوستي.

كليۋچيەۆىە سلوۆا: پەداگوگيچەسكايا تەحنولوگيا، ينوستراننىي يازىك، وبرازوۆانيە، سوۆرەمەننوست، ليچنوست.

New pedagogical technologies in teaching foreign languages

The article examines the effectiveness of modern teaching methods in the formation of an educated، creative، competent and competitive personality، capable of living in the rapidly developing world of science and technology، ready for full self-realization for the benefit of society. The use of new pedagogical technologies in teaching languages ​​is the only effective way to supplement the content and form of pedagogical activity، to improve the educational process. The use of new pedagogical technologies in teaching foreign languages ​​shows the relevance of the problem of determining the modern direction of education. Today is the time of high technologies، science and education. The effective use of new pedagogical technologies in the pedagogical process aimed at personal development helps to determine the abilities of each student and gain knowledge based on the personality.

Keywords: pedagogical technology، foreign language، education، modern، personality.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما