سىن ەسىم
قازاق ءتىلى 5 كلاسس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سىن ەسىم
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا سىن ەسىم تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. وقۋشىلاردى سىن ەسىمنىڭ مورفولوگيالىق قاسيەتتەرىمەن، سويلەمدەگى قىزمەتىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى زاتتىڭ سىنىن ەسىمنىڭ سويلەمدەگى قىزمەتىن انىقتاي بىلۋگە، سىن ەسىمدى اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن بايىتۋ.
3. تاربيەلىك: قازاق تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سىن ەسىمگە بايلانىستى تىرەك - سحەماسى، سۋرەتتەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) سالەمدەسۋ
ءا) لەكسيكالىق جاتتىعۋ
بالالار، قاي ساباق باستالدى؟
قازاق ءتىلى بۇگىن نەشىنشى ساباق؟
قازاق ءتىلى قانداي ءتىل؟
ب) فونەتيكالىق جاتتىعۋ
اق شار بار
كوك شار بار
كوپ شار بار
بەس شار بار
2. سۇراق - جاۋاپ (جاڭا ساباققا دايىندىق)
“ اق” “كوك ” دەگەن سوزدەر قاي ءسوز تابىنا جاتادى؟ ( سىن ەسىم)
بۇگىن ءبىز ساباقتا سىن ەسىم تۋرالى ايتامىز.
3. ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن حابارلاۋ
ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى “ سىن ەسىم”. ساباعىمىزدىڭ ماقساتى: سىن ەسىمنىڭ سويلەمدەگى مورفولوگيالىق قىزمەتىمەن تانىسۋ.
4. جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ
سىن ەسىم زاتتىڭ سىنىن سيپاتىن، ءدامىن، ءيىسىن بىلدىرەدى. سىن ەسىمنىڭ سۇراقتارى قانداي؟ قاي؟ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى. مىسالى:
ادەمى قىز
ادەمى قالا
ادەمى گۇل
ۇلكەن مەكتەپ
ۇلكەن مەكتەپتەر
ب) كەستەگە قاراپ، سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسىن قۇراستىرىڭدار.
سىن ەسىم
قانداي
زاتتىڭ سىنىن
1. ءتۇرى، ءتۇسى (اق، قىزىل)
2. اۋماعى سالماعى (ۇلكەن، كەڭ)
3. سيپاتى مەن ساپاسىن بىلدىرەدى (قاتتى، جۇمساق)
4. ءدامى (اششى، ءتاتتى)
5. كولەمى (دومالاق، ءتۇزۋ)
مەن ادەمى قالادا تۇرامىن.
ۆ) – وقۋلىقتى اشىپ، ەرەجەسىن وقىپ ءبىر - بىرلەرىڭە ايتىڭدار.
5. العان بىلىمدەرىن قولدانۋ كەزەڭى
ا) 1 - جاتتىعۋ. سويلەمدەردى وقىپ، ىشىنەن سىن ەسىمدەردى تابىڭدار. ولارعا سۇراق قويىڭدار.
ءا) – بۇل سويلەمدەردەگى سىن ەسىمدەر، زاتتىڭ قانداي سىنىن بىلدىرەدى؟
ب) – سىن ەسىمدەردىڭ انتونيمدەرىن تابىڭدار (سۋىق، جىلى، ۇلكەن، ىستىق، بيىك)
گ) توپتىق جۇمىس
1 توپ 2 - جاتتىعۋ. ولەڭدى وقۋ، اۋدارۋ سىن ەسىمدەردى تابۋ.
2 توپ 3 - جاتتىعۋ. ولەڭدى وقۋ، سىن ەسىمدەردى تابۋ، ولەڭنىڭ مازمۇنىن ايتۋ.
3 بەكىتۋ
ا) پوليگلوت ويىنى
1. تۋعان جەردىڭ جۋاسى دا ءتاتتى.
2. تۋعان جەردىڭ جەرى دە كورنەكتى، ەلى دە سۇيىكتى.
3. تۋعان جەردىڭ كۇنى ىستىق.
4. وتان - وتتان دا ىستىق.
ءوز بىلىمدەرىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
تەست سۇراقتارى.
1. “ ۇلكەن” ءسوزى زاتتىڭ قانداي سىنىن بىلدىرەدى؟
ا) ءتۇسىن
ءا) ءدامىن ب كولەمىن
2. “ ادەمى” ءسوزىنىڭ ءسينونيمىن تاپ
ا) كوركەم
ءا) لاس
ب) باي
3. “ اقىلدى” ءسوزىنىڭ ءتۇبىرىن تاپ
ا) اق
ءا) اقىل
ب) اقىلدى
4 كوكتەمدە اۋا رايى قانداي بولادى؟
ا جىلى
ءا) سۋىق
ب) ىستىق
5 سويلەمدى ورىس تىلىنە اۋدارىڭدار؟
“ قالادا جاڭا ۇيلەر سالىندى ”
ا) ۆ گورولە منوگو نوۆىح دوموۆ.
ءا) ۆ گورودە ەست نوۆىە دوما.
ب) ۆ گورودە پوستروەنى نوۆىە دوما.
ساباقتىڭ تاقىرىبىن ايتىڭدار.
- ساباقتا نەنى بىلدىڭدەر؟
- سەندەرگە ساباق ۇنادى ما؟
7. ۇيگە تاپسىرما
ءسوز تىركەستەرىن وقۋ، ولارمەن سويلەم قۇراستىرۋ
باعالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سىن ەسىم
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا سىن ەسىم تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. وقۋشىلاردى سىن ەسىمنىڭ مورفولوگيالىق قاسيەتتەرىمەن، سويلەمدەگى قىزمەتىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى زاتتىڭ سىنىن ەسىمنىڭ سويلەمدەگى قىزمەتىن انىقتاي بىلۋگە، سىن ەسىمدى اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن بايىتۋ.
3. تاربيەلىك: قازاق تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سىن ەسىمگە بايلانىستى تىرەك - سحەماسى، سۋرەتتەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) سالەمدەسۋ
ءا) لەكسيكالىق جاتتىعۋ
بالالار، قاي ساباق باستالدى؟
قازاق ءتىلى بۇگىن نەشىنشى ساباق؟
قازاق ءتىلى قانداي ءتىل؟
ب) فونەتيكالىق جاتتىعۋ
اق شار بار
كوك شار بار
كوپ شار بار
بەس شار بار
2. سۇراق - جاۋاپ (جاڭا ساباققا دايىندىق)
“ اق” “كوك ” دەگەن سوزدەر قاي ءسوز تابىنا جاتادى؟ ( سىن ەسىم)
بۇگىن ءبىز ساباقتا سىن ەسىم تۋرالى ايتامىز.
3. ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن حابارلاۋ
ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى “ سىن ەسىم”. ساباعىمىزدىڭ ماقساتى: سىن ەسىمنىڭ سويلەمدەگى مورفولوگيالىق قىزمەتىمەن تانىسۋ.
4. جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ
سىن ەسىم زاتتىڭ سىنىن سيپاتىن، ءدامىن، ءيىسىن بىلدىرەدى. سىن ەسىمنىڭ سۇراقتارى قانداي؟ قاي؟ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى. مىسالى:
ادەمى قىز
ادەمى قالا
ادەمى گۇل
ۇلكەن مەكتەپ
ۇلكەن مەكتەپتەر
ب) كەستەگە قاراپ، سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسىن قۇراستىرىڭدار.
سىن ەسىم
قانداي
زاتتىڭ سىنىن
1. ءتۇرى، ءتۇسى (اق، قىزىل)
2. اۋماعى سالماعى (ۇلكەن، كەڭ)
3. سيپاتى مەن ساپاسىن بىلدىرەدى (قاتتى، جۇمساق)
4. ءدامى (اششى، ءتاتتى)
5. كولەمى (دومالاق، ءتۇزۋ)
مەن ادەمى قالادا تۇرامىن.
ۆ) – وقۋلىقتى اشىپ، ەرەجەسىن وقىپ ءبىر - بىرلەرىڭە ايتىڭدار.
5. العان بىلىمدەرىن قولدانۋ كەزەڭى
ا) 1 - جاتتىعۋ. سويلەمدەردى وقىپ، ىشىنەن سىن ەسىمدەردى تابىڭدار. ولارعا سۇراق قويىڭدار.
ءا) – بۇل سويلەمدەردەگى سىن ەسىمدەر، زاتتىڭ قانداي سىنىن بىلدىرەدى؟
ب) – سىن ەسىمدەردىڭ انتونيمدەرىن تابىڭدار (سۋىق، جىلى، ۇلكەن، ىستىق، بيىك)
گ) توپتىق جۇمىس
1 توپ 2 - جاتتىعۋ. ولەڭدى وقۋ، اۋدارۋ سىن ەسىمدەردى تابۋ.
2 توپ 3 - جاتتىعۋ. ولەڭدى وقۋ، سىن ەسىمدەردى تابۋ، ولەڭنىڭ مازمۇنىن ايتۋ.
3 بەكىتۋ
ا) پوليگلوت ويىنى
1. تۋعان جەردىڭ جۋاسى دا ءتاتتى.
2. تۋعان جەردىڭ جەرى دە كورنەكتى، ەلى دە سۇيىكتى.
3. تۋعان جەردىڭ كۇنى ىستىق.
4. وتان - وتتان دا ىستىق.
ءوز بىلىمدەرىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
تەست سۇراقتارى.
1. “ ۇلكەن” ءسوزى زاتتىڭ قانداي سىنىن بىلدىرەدى؟
ا) ءتۇسىن
ءا) ءدامىن ب كولەمىن
2. “ ادەمى” ءسوزىنىڭ ءسينونيمىن تاپ
ا) كوركەم
ءا) لاس
ب) باي
3. “ اقىلدى” ءسوزىنىڭ ءتۇبىرىن تاپ
ا) اق
ءا) اقىل
ب) اقىلدى
4 كوكتەمدە اۋا رايى قانداي بولادى؟
ا جىلى
ءا) سۋىق
ب) ىستىق
5 سويلەمدى ورىس تىلىنە اۋدارىڭدار؟
“ قالادا جاڭا ۇيلەر سالىندى ”
ا) ۆ گورولە منوگو نوۆىح دوموۆ.
ءا) ۆ گورودە ەست نوۆىە دوما.
ب) ۆ گورودە پوستروەنى نوۆىە دوما.
ساباقتىڭ تاقىرىبىن ايتىڭدار.
- ساباقتا نەنى بىلدىڭدەر؟
- سەندەرگە ساباق ۇنادى ما؟
7. ۇيگە تاپسىرما
ءسوز تىركەستەرىن وقۋ، ولارمەن سويلەم قۇراستىرۋ
باعالاۋ
You Might Also Like
