InfoHub Logo

سىرىم باتىر بالا كۇنىندە ون ءتورت جاسىندا-اق جورىققا اتتاناتىن بولىپتى. قالماقتان مال ايداپ الادى. ونان ون سەگىز جاسقا كەلەدى. ون سەگىز جاسىندا جولداستى كوبەيتىپ، موڭعولدان تاڭداپ-تاڭداپ الپىس سەگىز اتتى ايداپ قايتادى. استىندا تۇلپاردان تۋعان تورىتوبەل اتى بار، جولداستارىنىڭ سوڭىندا ءوزى جالعىز كەلەدى. جىلقىنىڭ تۇستەنىپ كەتكەن جەرىنە ءوزى كەشكە قونۋعا كەلەدى. ءبىر كۇنى جىلقىنىڭ تۇستەنىپ كەتكەن جەرىنە قونىپ شىعىپ، جالعىز ءوزى ءجۇرىپ كەلە جاتسا، ساسكە تۇستە جايىقتىڭ ارعى تۇسىندا تايسويعان، بۇيرەكتىگە قۇياتىن سالا بار ەكەن. سول سالانىڭ سارلىعىندا ارعى بەتىندە نۇرالى حان قۇسبەگىلەرى، بيلەرى، اڭشىلارىمەن سەيىلدىكتە اڭ اۋلاپ جۇرەدى ەكەن. بەلگىلى عوي اڭ اۋلاپ جۇرگەن ادامداردىڭ ءار ءبىر جەرلەردە پىتىراپ، جايىلىپ جۇرەتىندىگى. سىرىم وسىلاردى كورگەن سوڭ ءوزىنىڭ اقىلىمەن ويلاپ: «داۋدە بولسا، بۇل جۇرگەندەر نۇرالى حاننىڭ اڭشىلارى بولار» — دەپ شامالاپ، «نۇرالىنى كورەيىنشى، رەتى بولسا، تىلدەسەيىن»، — دەپ (بۇرىن تانىمايدى ەكەن)، جولدان بۇرىلىڭقىراپ كەلىپ: «نۇرالى وسى بولار-اۋ!» — دەپ كەلسە، دۇرىسىندا سول شامالاپ كەلگەن ادامى نۇرالى بولىپ شىعادى. نۇرالىنى ويىمەن تانىپ، سالەم بەرەدى. سول كۇندە سىرىم باتىر ون سەگىز جاسىندا ەكەن. تاسىعان حان قازاقتىڭ بوزبالاسىنىڭ سالەمىن وڭايلىقپەن الا قويسىن با؟

— سەن قاي تۇقىمسىڭ؟ — دەپتى نۇرالى سىرىمعا. سوندا سىرىم:

— قىدىرقوجانىڭ بالاسى — سۇلتانسيىق، ونان تۋعان — بايباق، بايباقتىدان تۋعان — شولىم، شولىمنىڭ بالاسى — دات، داتتىڭ بالاسىمىن، مەنىڭ اتىم — سىرىم، — دەپتى.

سوندا نۇرالى تۇرىپ:

— ە، قۇدۋاردىڭ كوپ تەنتەگىنىڭ تۇقىمى ەكەنسىڭ عوي — دەپتى.

سوندا سىرىم:

— ساقپاردىڭ سۋىنىڭ بويىندا وعىم وزار ما ەكەن، بوعىم وزار ما ەكەن، — دەپ، — وعى مەن بوعىن جارىستىرعان توعىم سارتتىڭ تۇقىمى ەدىڭ-اۋ، سەنىڭ دە تۇقىمعا كۇلگەنىڭ بە؟ — دەپتى. نۇرالى اتىنىڭ باسىن بۇرىپ جۇرە بەرىپتى.

سودان نۇرالى حان ءبىر توبەنىڭ باسىنا شىعىپ، بيلەرىن، اڭشىلارىن شاقىرىپتى. شاقىرعان سوڭ بيلەر، اڭشىلار دا كەلەدى. سوندا نۇرالى حان ايتادى:

— بيلەر، مەن سەندەردى مەزگىلسىز شاقىرىپ تۇرمىن، شاقىرعانىمنىڭ ءمانىسى مىناۋ: اناۋ ءبىر كەتىپ بارا جاتقان قازاقتىڭ بوزبالاسى كەلىپ سويلەسىپ تۇرعاندا بايقاپ قاراسام، كوزىنىڭ ءبىر تامىرى ءۇش تاراۋ بولىپ بولىنگەن ەكەن، مۇنان نە شىعار ەكەن دەپ، نايزامەن شابىنا تۇرتىڭكىرەپ قويىپ ەدىم، ويىمدا «كەيىن شەگىنەر مە ەكەن» دەگەن ەدىم، ول شەگىنبەدى، قايتا وزىمە قاراي ۇمتىلدى، نايزامنىڭ ۇشىن بۇراپ كەتتى، بيلەر سول بالا كىم بولادى؟» — دەپتى. سوندا بيلەرى ءارقايسىسى ءوز رۋىنداعى پىسىقشا جىگىتتەردى اتاپ، «پالەنشە بولار»، «تۇگەنشە بولار» — دەپ ءبارى ءوز جىگىتتەرىن ايتا باستاپتى. سوندا الاشانىڭ التاي دەگەن ءبيى تۇرىپ:

— ە، تاقسىر، بوركىڭدى الشىسىنان كيگىزىپ كەتتى مە؟ — دەپتى.

حان:

— يە، سولاي ەتتى — دەگەندە، التاي بي:

— ە، ول ءالى كۇنىنە جەتپەي كەلە جاتىر، كۇنىنە جەتسە، بوركىڭدى الشىسىنان دا كيگىزەر، قىرىنان دا كيگىزەر، قىرقىپ تا كيگىزەر، — دەپتى. سوندا نۇرالى كوزىن باعجيتىپ، قاتۋلانىپ:

— سەن ونى قايدان بىلەسىڭ؟ — دەپتى. سوندا التاي:

— تىڭداڭىز، تاقسىر، مەن بىلەتىنىمدى ايتايىن، بايباقتى شولىم دەگەن بايدىڭ جالعىز دات دەگەن بالاسى بولعان. دات قويدان قوڭىر، ادامنىڭ مومىن ءبىر جىگىتى بولعان ەدى. سول كۇندەردىڭ كۇنىندە ءبىر ەسەرسوق اۋرۋعا ۇشىرادى. باي ەلىندەگى باقسى-بالگەرلەردى جيىپ باقتىرسا، ەش تە ءبىر ەم قونبادى. ءسويتىپ، بالاسىنان قورقىپ باي ساسىپ جۇرگەندە، «ەكى كۇندىك جەردە ءبىر كورىپكەل كەرەمەت بالگەر بار، ونىڭ الدىنا بارعان اۋرۋ جازىلماي قايتپايدى، ولەتىن ادامدى بولجاپ بىردەن بايقايدى»، — دەپ، داقپىرت تيگەن سوڭ، شولىم قۋانىپ: «قوس اتپەن بالگەردى ۇيگە الىپ كەلىپ باقتىرامىن»، — دەپ باي ءوزى اتتانىپتى. سۇراستىرىپ بارىپ، تاۋىپ، ۇيىنە كىرگەندە، باقسى ءۇيىنىڭ ىشىندە كۇتىپ تۇر ەكەن. شولىم كىرىپ كورىسىپ، سالەمدەسكەن سوڭ: «ە، قوناق، سىزدەن بۇرىن ءسىزدىڭ كەلگەن جۇمىسىڭىزدى ءوز بولجاۋىممەن ايتايىن، ءسىزدىڭ جالعىز بالاڭىزدىڭ ەسەرسوق دەرتكە ۇشىراعانىنا ءبىرتالاي مەزگىل بولدى عوي، سول بالاڭنىڭ اۋرۋىنان قورقىپ، ارتىڭىز قيپىلداپ بىزگە كەلىپ تۇرسىز، جيناعان بالگەرلەرىڭىزدىڭ بىرىنەن دە پايدا كورە المادىڭىز، ەندى مەنىڭ سىزگە ايتاتىنىم مىناۋ: «ول بالاڭ بۇل اۋرۋىنان ءتىپتى ولمەيدى، ونىڭ قايتا دارەجەسى وسەدى، وسى كۇندە بالاڭ ەسەر، بالاڭنىڭ كۇشى بۇرىن قانداي ەدى، وسى كۇندە قانداي؟ بالاڭنىڭ ءبىر كىسىلىك كۇشى بولسا، وسى كۇندە ون كىسىلىك كۇشى بار. وسىدان ءبىر جىل ءوتىپ، ەكىنشى جىلعا اينالعاندا، بالاڭنىڭ بەلىنە ءبىر بالا بىتەدى. سول بىتەتىن بالاڭنىڭ بۋى بالاڭدى ەسەر ەتىپ تۇرعان، ونان قورىقپا! سول بالا بەس اي ءوتىپ، التى ايعا جەتكەندە (اناسىنىڭ قۇرساعىنا تۇسكەن سوڭ)، بالاڭ جازىلىپ، بۇرىنعى قالپىنا كەلىپ جازىلادى. قىزمەتىڭ وسى بولسا، بالاڭ جايى وسىلاي، ەگەر قوناق بولاتىن بولساڭ، جايعاسىپ وتىر، حوش الا قوناق ەتەمىن»، — دەپتى. باي قۋانعانىنان ريزا بولىپ، قالتاسىنداعى بارىن بالگەرگە بەرىپ، قوناق بولماستان ەلىنە قاراي شابا جونەلىپتى. ەلىنە كەلگەنسىن، بالگەردىڭ باياعى ايتۋلى كۇنىندە «كەلىن جەرىك» دەگەن ايەلدەر اراسىنان اڭگىمە شىعا باستاعان. كۇنى بىتكەن سوڭ ءبىر ەر بالا تۋىپ، اتىن سىرىم قويدى، سىزگە جولىققان سول. بالا كۇنىنە تولماي كەلە جاتىر دەگەنىم سول، تاقسىر!» — دەپتى.

نۇرالى ءوزىنىڭ ارام ويىمەن: «توقتا، مەن ونىمەن جاقىن بولىپ، قۇدا بولىپ ءجۇرىپ، ونى ەرتەرەك قۇدىققا قۇلاتارمىن، — دەپ ويلاپ، — حانى، بيلەر، سول بالانىڭ قىزى جوق پا؟ مەن ەسىمگە ايتتىرار ەدىم»، — دەپتى. سوڭىنان ءسوز سالىپ قاراسا، سىرىمنىڭ قىرقىنان جاڭا شىققان قىزى بار ەكەن. سىرىم مەنەن نۇرالى قۇدا بولىپتى، ەكى-ۇش جىل وتكەن سوڭ، نۇرالى ىشىندەگى ارام جاۋىزدىعىن ورشىتە كەلىپ، قالاي دا سىرىممەنەن دۇشپانداسۋعا اينالىپتى. بايتاقتىڭ حانى عوي، سىرىمدى جامانداپ، ۇستىنەن ارىز بەرىپ، سىرىمدى ۇستاتىپ، ەركوتيسكيي دەگەن قالاعا ايداتىپ جىبەرىپتى. ءبىراق سىرىم ەركوتيسكيي بارعان سوڭ جاۋاپ العاندا، ءبىر سوزبەن اقتالىپ ەلگە قايتاتىن بولىپتى. حان: «ەندى ول كەلمەسكە كەتتى عوي» دەپ ويلاپ جۇرسە، «سىرىم قايتىپ ەلگە كەلە جاتىر» دەگەن اڭىز ەلگە دۇڭك ەتە ءتۇسىپتى. حان مۇنى ەستىپ، ەندى سىرىمنان قورقىپ: «مۇنىمەن ەندى تاتۋلاسىپ، كەشىرىم سۇرايىن» دەگەن ويمەن سىرىمنىڭ كەلە جاتقان جولىن قارسىلاپ، كۇن سايىن سەگىز-توعىز ايەلدەرمەن ءوزىنىڭ حانىمىن شىعارىپ قويىپتى: «قۇداعيىنا الدانار، كەلسە، شىلبىرىنا ورالىپ، ۇيگە قوناق ەتۋگە الىپ كەلەرسىز»، — دەپ. ءبىر كۇنى سىرىمنىڭ كەلە جاتقانىن كورىپ، كۇتىنىپ تۇرعان قۇداعيلارى كورىنىم جەردەن الدىنان شىعىپ، قۇداعي حانىم ءتاجىم ەتىپ سالەم بەرىپ، سىرىمنىڭ اتىنىڭ شىلبىرىن سۋىرىپ الىپ، ورداعا قاراي جەتەكتەي بەرگەندە:

— قۇداعي، كىشكەنە سابىرلاڭىز، ءسىز انا باسىڭىزداعى تاقياڭىزدى الىڭىزشى»، — دەپتى. قۇداعي باسىنان تاقياسىن العان سوڭ:

— مىنا بۇرىمىڭىزدىڭ ءبىر تالىن جۇلىڭىزشى»، — دەپتى.

قۇداعي دا بۇرىمىنىڭ ءبىر تالىن جۇلىپ الىپتى، سىرىم دا اتىنىڭ جالىنان ءبىر تالىن جۇلىپ الىپتى دا، ايتىپتى:

— ال، قۇداعي، ءسىز دە شاشىڭىزدى جالعىز تالداپ جۇلا بەرىڭىز، مەن دە اتىمنىڭ جالىن ءبىر تالداپ جۇلا بەرەيىن، قاشان ءسىزدىڭ باسىڭىزداعى شاش پەن مەنىڭ اتىمنىڭ جالى تاۋسىلادى، سوندا عانا مەن سىزدىكىنە بارىپ قوناق بولامىن»، — دەپتى. حانىم شىلبىردى قويا بەردى، سىرىم دا جونىنە ءجۇرىپ كەتتى.

وسىلايشا، ارازدىقتارى باسىلماي، ءدۇرداراز بولىپ جۇرە بەرىسەدى. ءبىر جىل وتەدى، ەكى جىل وتەدى. حان مەن سىرىمدى تاتۋلاستىرۋ ءۇشىن ەشكىمنىڭ دە جۇرەگى داۋالامايدى، باتىلى دا بارمايدى.

بيلەر ولاي-بۇلاي ويلانادى، رەتىن تابا المايدى. سىرىمعا «ەڭكەي» دەيىن دەسە، حان سىرىمدى ايداتىپ جىبەردى، حانعا «ەڭكەي» دەۋگە حاننان قورقادى. ءسويتىپ جۇرگەندە، شەركەش تۇرمامبەت بي: «ەكەۋىڭدى تاتۋلاستىرام»، — دەپ، حاندى دا، سىرىمدى دا ءبىر توبەنىڭ باسىنا بەلگى ەتىپ شاقىرادى. سىرىم جولداستارىمەن، حان جولداستارىمەن بەلگىلى مەزگىلدە توبەنىڭ باسىنا كەلىپ ەكى بولەك وتىرىسادى. سوندا تۇرمامبەت بي قولىندا تاياعى بار، ەكى توپتىڭ اراسىنان ولاي ءبىر، بۇلاي ءبىر قايتالاپ، تومەن قاراپ قالاي ءسوز باستاۋدىڭ رەتىن تاپپاي جۇرسە كەرەك. سەندەلىپ ءجۇرىپتى دە قويىپتى. تاماعىن كەكەپ، سىرىمنىڭ قاسىنا كەلىپ بي توقتاي بەرگەندە، سىرىم تۇرىپ:

— ەي، تۇرەكە بي، مۇمكىن بولسا، سىزدەن سۇرايتىن ءۇش اۋىز ءسوزىم بار، — دەپتى. تۇرمامبەت:

— ە، سىرىم باتىر، سۇراڭىز، — دەپتى. سوندا سىرىم:

— ءبىرىنشى، جالعىز اتتى جولاۋشى ەلگە قونا ما، جوق بولماسا، ەل جالعىز اتتى جولاۋشىعا قونا ما؟ — دەپ سۇراپتى.

تۇرمامبەت:

— جالعىز اتتى جولاۋشى ەلگە قونادى عوي، — دەپتى. سىرىم سوندا:

— تورەڭە باس! — دەپتى. سونان سوڭ سىرىم:

— ەكىنشى سۇراۋىم، ۇشقان قۇس كولگە قونا ما، جوق بولماسا، كول ۇشقان قۇسقا قونا ما؟ — دەپتى. سوندا بي:

— ە، سىرىم باتىر، ۇشقان قۇس كولگە قونادى عوي، — دەپتى.

سىرىم تاعى دا:

— تورەڭە باس! — دەپتى.

— ءۇشىنشى سۇراۋىم، ەركەك ايەلگە بارا ما، ايەل ەركەككە بارا ما؟ — دەپتى. سوندا بي:

— ە، سىرىم باتىر، ەركەك ايەلگە بارادى عوي، — دەپتى. سىرىم تاعى دا:

— تورەڭە باس! — دەگەندە، نۇرالى جارىلىپ كەتەيىن دەپ شاقشىداپ وتىر ەكەن. جولداستارىنا قاراپ:

— تارت، تورى توبەلدىڭ ايىلىن! — دەپتى. سوندا سىرىم:

— تارتساڭ تارت، تورىسى ءبىز بولارمىز، توبەلى ءسىز بولارسىز، — دەپتى. نۇرالى حان توقتاي المادى، بەس-التى جولداسىمەن كەتتى دە قالدى. ءبۇتىن حالىق، سىرىم دا بارلىعى وتىرىپ ورىندارىندا قالدى. ءبىراز وتىرىسىپ، حالىق تا تاراسىپ، اتتارىنا ءمىنىسىپ جۇرەدى. تۇرمامبەت بي دە بىر-ەكى جولداستارىمەن كەتىپ بارا جاتىر ەدى، كۇن ىستىق ەدى. كولدەنەڭ ءبىر شاڭ كورىنەدى، جاقىن كەلسە، شاۋىپ كەلە جاتقان نۇرالىلار ەكەن، ۇزەڭگىنى تىرەي تۇرا قالىسىپتى. نۇرالى تۇرىپ:

— تۇرەكە بي، مەنىڭ ءبىر سۇرايىن دەپ كەلگەن ءسوزىم بار، وسى قۋ بالاق سىرىم ماعان نەگە جىگىتسي بەرەدى؟ مەن نۇرالى حان بولىپ تۇرعانىمدا سول قۋ بالاقتىڭ تاقىمىنا سيعاندايمىن با؟ سيماعاندايمىن با؟ — دەگەندە، ءسوزى ورىندالماي اشۋلانىپ كەلە جاتقان تۇرمامبەت بي:

— ەي، نۇرالى، سەن وسى ءسوزدى نەگە تايانىپ سويلەپ تۇرسىڭ، تايانىپ تۇرعان سەنىڭ وتىز ۇلىڭ با؟ (حاننىڭ ءوز بالالارى ون سەگىز ەكەن، مالشىسى، ەنشىلەستەرىمەن قوسىپ ساناعاندا وتىز دەيدى). سەن قايدان ءبىلدىڭ؟ بالكي سەن قىرىق ۇلدىعا جولىعارسىڭ، بولماسا ءبىر قىلدىعا جولىعارسىڭ — دەدى. سونان سوڭ نۇرالى ەشتەڭكە ايتپاستان، اتىنىڭ باسىن بۇرىپ الىپ، تاعى دا شابا جونەلىپتى. ەلدەرىنە بارىپ ءبىراز كۇن وتكەن سوڭ، سىرىم: «نۇرالىنى شابام»، — دەپ حالىقتى حانعا قارسى ازىرلەپتى. نوكەرى تولعان سوڭ حاندى شابۋ تۋرالى اقىلداسۋعا جايىق بەرىش الدار بيگە بارىپ، سىرىم ءماسليحات سۇراپتى. الدار سۇراپتى:

— سەن حالىقتى دۇرىس، ءار رۋدان دا باتىرلار جينادىڭ با؟ — دەيدى. سىرىم:

— تۇگەل جينادىم، — دەيدى. سوندا الدار:

— ال، ەندى حالىقتى دۇرىس جيناعان بولساڭ، وسى جەردەن توقتاماي بار دا شاپ، ەگەر بۇگىننەن قالساڭ، ءوزىڭ شابىلاسىڭ، — دەپتى. سونىمەن سىرىم نۇرالىنى شاپتى، نۇرالى جەڭىلىپ ۋفاعا قاشىپ كەتتى. بالالارى قاشىپ تاراپ كەتتى. «ەسىمدى الىپ كەتەمىز» دەپ، نۇرالىنىڭ ەكى-ۇش بالاسى قايتىپ كەلسە، اعالارىنا ەسىم ايتىپتى: «ات باسىنداي التىن تاپساڭىز ماعان بەرمەڭىز، زيان تاپساڭىز، مەنەن كورمەڭىز، مەن قاشپاي قالامىن»، — دەپتى. سونان سىرىم ءۇش جىل قاتارىنان حان بولىپ ەل بيلەپتى. سول مەزگىلدە ەسىم اقىل سۇرايمىن دەپ نوعاي كۇزەي بيگە باردى. كۇزەي دالادا كەزدەسىپ، سۇراسىپ بىلەدى دە: «قۇل-قوتان جيىلىپ قۇدا بولعان بۇل زامان، اتا تۇرىپ ۇل سويلەگەن بۇل زامان، انا تۇرىپ قىز سويلەگەن سۇم زامان»، — دەپتى. كۇزەي ەسىمگە اۋىلىن كورسەتىپ جىبەرىپ: «ءوزىم مالعا بارامىن، كەشىرەك ۇيگە بارامىن»، — دەپتى. بارىپ قوناق بولىپ جاتادى. ەكى-ۇش كۇن جاتادى. ءبىراق كۇزەي بي ءالى ەسىمگە ءجۇز كورسەتكەن جوق. ەسىم رۇقسات قايتۋ باعىتىن بىلدىرگەندە، كۇزەي: «ءالى دە جاتا تۇرسىن»، — دەپتى. ءۇش كۇن جاتقان سوڭ، ەسىمدى كۇزەي ءوز ۇيىنە شاقىرىپتى. ءبىر قويدى سويىپ، ەتىن بەرىپ وتىرىپ، كۇزەي:

— حوش كەلدىڭىز، ال قىزمەتىڭىزدى ايتىڭىز؟ — دەيدى.

— قىزمەتىم جوق، «بۇرىن تۋعاننان اقىل سۇرا، بۇرىن قونعاننان قونىس سۇرا» دەگەن بار ەدى عوي، سىزگە نە اقىلىن ايتار ەكەن دەپ كەلىپ ەدىم، — دەپتى. كۇزەي بي:

— مەنىڭ سىزگە بوتەن سىيلىعىم جوق، سىزگە ايتاتىن ءۇش ءسوزىم بار: كوزسىز سوقىر بول، قۇلاقسىز ساڭىراۋ بول، ءتىلسىز ساقاۋ بول! — دەپ اتتاندىرىپتى. سىرىم ءۇش جىل حان بولدى. ەل دە سىرىم سوڭىنا تۇسە باستادى. «بىزگە حان بالاسى جاقسى ەدى، سىرىم ءبىزدى قۇرتاتىن بولدى»، — دەپ، ءبىر ۋاقىتتا حالىق سىرىمدى ءتۇسىرىپ، ەسىمدى حان كوتەرەدى. ەسىم ءۇش جىل حان بولعان سوڭ، ەسىم ءتۇسىپ، حاننىڭ بالاسى ەرالى حان بولدى، حان جاعى وتە كۇشەيدى. حان بالالارى اۋىز بىرىكتىرىپ، سىرىمدى ۇستاپ ولتىرگىسى كەلدى.

ءبىر كۇنى حاننىڭ ءتورت بالاسى دالادا جۇرگەندە، سىرىمدى ۇستاپ ەرالى حانعا الىپ كەلىپتى. سىرتتا ەكەۋى ۇستاپ تۇرىپ، ەكەۋى كىرىپ حانعا:

— ال، سىرىمدى الىپ كەلدىك، تەز ءولتىر! — دەپتى. سوندا ەرالى ايتىپتى:

— تەنتەكتىڭ ءىسى تەزدە دەپ ەدى عوي، ۇستاعان جەردە ولتىرۋلەرىڭ كەرەك ەدى، ەندى ماعان اكەلگەسىن جاۋاپسىز ولتىرۋگە بولماس. مەن ونان ءبىر ءۇش اۋىز ءسوز سۇرايىن، جاۋاپ بەرسە، قۇتىلار، بەرە الماسا، تۇتىلار، — دەدى. سىرىم حان الدىنا كىرگەن سوڭ:

— جول اناسى نەدەن؟ سۋ اناسى نەدەن؟ ءسوز اناسى نەدەن؟ — دەپتى. سىرىم:

— جول اناسى — تۇياقتان، سۋ اناسى — بۇلاقتان، ءسوز اناسى — قۇلاقتان، — دەپتى. سونان سوڭ ەرالى حان:

— قۋباس كىم؟ قۋباستان قۋىرىم ەت العان كىم؟ — دەپتى. سىرىم:

— قۋباس مىناۋ بولار، — دەپ ءوز باسىن كورسەتىپتى، قۋباستان قۋىرىم ەت العان، مەنەن ءسوز سۇراپ تۇرعان سەن بولارسىڭ، — دەپتى.

ەرالى سىرىمدى بوساتىپ:

— ءاي، بالالار-اي، سىزدىكى قاتەلىك، ءالى دە مۇنى قۇرمەتتەپ، قوناق ەتىپ، قوي سويىپ، مۇنىڭ اقىلىن الا بەرۋ كەرەك قوي! — دەپتى. اقىرىندا حان بالالارىنىڭ ەتكەن قىسىمىنا شىداي الماي، سىرىم وزبەكستانعا قاشىپ، سوندا ءولدى دەگەن حابار بار.

---