InfoHub Logo

(II نۇسقا)

ءبىر توپ جولاۋشى سىرىمدى ىزدەپ كەلە جاتسا، الدارىنان ءبىر ايەل شىعادى. ءجون سۇراسىپ، ايەل جولاۋشىلاردىڭ سىرىمعا بارا جاتقانىن ءبىلىپ، بەرىپ جىبەرەتىن اماناتى بار ەكەنىن ايتىپ، ونى سىرىمعا جەتكىزۋدى وتىنەدى.

— ول نە امانات، جەڭىل مە، اۋىر ما؟ — دەپ سۇرايدى جولاۋشىلار.

— ءقادىرىن بىلسەڭىز، جەڭىل دە ەمەس، الىپ جۇرۋگە اۋىر دا ەمەس، — دەيدى دە ايەل باسىنداعى ورامالىن كوتەرىپ ءبىر تال شاشتى جەلكەسىنەن، ءبىر تال شاشتى توبەسىنەن، ەندى ءبىر تال شاشتى ماڭدايىنان جۇلىپ الىپ جولاۋشىلارعا بەرەدى. سودان كەيىن وڭ جاق قولتىعىنان ءبىر جاپىراق شۇبەرەك جىرتىپ بەرەدى. تەزەك تەرىپ جۇرگەن قابىنىڭ ءبىر جۇلىمىن جىرتىپ الىپ، ونى دا سىرىمعا جەتكىزىڭىز دەپ بەرەدى. جولاۋشىلار «مۇنى كىم بەردى دەپ ايتامىز» دەگەندە، ايەل «سىرىمنىڭ ءوزى بىلەدى» دەپ جاۋاپ قايتارادى. جولاۋشىلار سىرىم اۋىلىنا كەلىپ، بولعان ءمان- جايدى ايتىپ، اماناتىن تاپسىرادى.

— سەندەر مۇنى نە دەپ شەشتىڭدەر؟ — دەيدى سىرىم. جولاۋشىلار شەشە الماعاندارىن ايتادى.

— بۇل ايەل بايباقتى كورىنەدى، ەلدەن ەرتە كەتكەن ەكەن. جەلكەدەن شاش العانى — تۋعان جەرىم، تۋىسقان ەلىم ارتىمدا قالدى دەگەنى. توبەدەن شاش العانى — سودان بەرى مىنا باستان ءبىرتالاي ۋاقىت ءوتتى دەگەنى. ماڭدايىنان شاش العانى — ءالى جاسپىن، الداعى ومىردەن ءۇمىتىم بار دەگەنى. كويلەكتىڭ وڭ جاق قولتىعىنان شۇبەرەك جىرتىپ بەرگەنى — قولتىقتا باۋىر بار. مەن سەنىڭ باۋىرىڭمىن دەگەنى. بايباقتىنىڭ بالاسى ەكەنىن وسىدان ءبىلدىم. قاپتىڭ جۇلىمىن بەرگەنى — ۇيگە تەزەكپەن كىرىپ، كۇلمەن شىعىپ كۇڭ بولىپ ءجۇرمىن دەگەنى، — دەيدى سىرىم سوندا.

ءبىراز كۇن وتكەن سوڭ سىرىم ىزدەپ ايەلدىڭ اۋلىنا كەلەدى. مۇنداعىلار سىرىمدى قوناق ەتىپ ءبىراز جاتقان سوڭ اۋىلدىڭ ءبىر ۇلكەن اقساقالى:

— نە جۇمىسپەن كەلدىڭ؟ — دەپ سۇرايدى. سوندا سىرىم:

— ساعان ارزان، ماعان قىمبات، سەنىڭ قولىڭدا مەنىڭ ءبىر سۇيەگىم-قارىنداسىم ءجۇر ەكەن. پۇلىن الىپ بەرەسىڭ بە، قۇنىن الىپ بەرەسىڭ بە؟ — دەيدى.

— بۇرىن سەن ول قارىنداسىڭدى كورىپ پە ەدىڭ؟ — دەيدى اقساقال.

— جوق، كورگەنىم جوق! — دەيدى سىرىم.

— ەندەشە، — دەيدى اقساقال، — ءبىر ءتۇستى كيىنگەن قىرىق ايەل، قىرىق ەركەك قاراما-قارسى ءجۇرىپ، سول ۋاقىتتا ءبىر-بىرىڭدى تانىساڭدار بىرگە اۋىلدارىڭا قايتىڭدار، تانىماساڭدار، وسىندا قالادى. ءسويتىپ، قىرىق ەركەك پەن قىرىق ايەل قاراما-قارسى جۇرگەندە، كوپ ايەلدىڭ ورتاسىندا كەلە جاتقان بايباقتىنىڭ قىزى قاسىندا كەلە جاتقان ايەلدىڭ قۇلاعىنا:

— اناۋ قىرىق ادامدى باستاپ قىرىق ءبىرىنشى بولىپ كەلە جاتقان مەنىڭ اعام سىرىم، — دەپ سىبىرلايدى. سىرىم دا بايباقتىنىڭ قىزىن تاني كەتەدى. سوندا اقساقال:

— ءبىر-بىرىڭدى قالاي تانىدىڭدار؟ — دەپ سۇراعاندا، سىرىم:

— قىرىق ايەلدىڭ ىشىندەگى وتىز توعىزى ءوتىپ بارا جاتقان ەركەكتىڭ ءبارىنىڭ بەتىنە قاراپ ساناپ شىقتى، ال مىنا ايەل قاتارىمنان اسىپ كەتكەنشە مەنەن كوزىن اۋدارمادى. سودان تاپتىم، — دەيدى.

اقساقال ايەلدەن:

— سىرىمدى قالاي تانىدىڭ؟ — دەپ سۇراعاندا، ايەل:

— مەن سىرىمدا ەرەكشە ءۇش قاسيەت بار: ءبىرىنشى — باتىرعا بىتكەن تۇلعاسى، ەكىنشى — وجەت مىنەزى، ءۇشىنشى — اسقان دانالىعى بار دەپ ەستيتىن ەدىم. قىرىق جىگىتتىڭ ىشىندە سىرىم ماعان قىران توپشىلى، تولىق دەنەلى، كەڭ كەۋدەلى، جالپاق ءتوستى، جولبارىس بەتتى بولىپ كورىندى. باسى دا ەلدەن ەرەك، تورسىق شەكەلى ەكەن. مەن سىرىم اعامدى وسىدان ءبىلدىم، — دەپتى.

ءسويتىپ، سىرىم بايباقتىنىڭ قىزىن كۇڭدىكتەن قۇتقارىپ اۋىلىنا الىپ قايتقان.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

جىلقىنىڭ تورىسى كوپ پە، توبەلى كوپ پە؟ (ءى نۇسقا)

سىرىمنىڭ نۇرالى حاندى شابۋى (ءىى نۇسقا)

بايماعامبەت سۇلتان مەن سىرىم باتىر

---