سويلەم مۇشەلەرىنەن وتكەندى قايتالاۋ
الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانى،
«رايىمبەك اۋدانىنىڭ ءبىلىم ءبولىمى» مەملەكەتتىك مەكەمەسى
«اقتاستى ورتا مەكتەپ مەكتەپكە دەيىنگى شاعىن ورتالىعىمەن»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى سابىربەكوۆا گۇلباقىت
قازاق ءتىلى پانىنەن 8 - سىنىپتا وتەتىن اشىق ساباقتىڭ
جوسپارى:
تاقىرىبى: سويلەم مۇشەلەرىنەن وتكەندى قايتالاۋ
ماقساتى:
1) سويلەم مۇشەلەرىنەن وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ، ولاردىڭ گرامماتيكالىق بەلگىلەرىن مەڭگەرتۋ، بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
2) ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە، ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ، سويلەم تالداۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
3) ەلىن سۇيۋگە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ، ماقال - ماتەلدەر ارقىلى وقۋشىلاردىڭ رۋحاني بايلىعىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ تەگى: قايتالاۋ، جيناقتاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپتىق جۇمىس، شىعارماشىلىققا ىزدەنىس، شىعارما جازۋ، ويتولعاۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كىتاپتار، استانانىڭ اسەم عيماراتتارىن سلايد ارقىلى كورسەتۋ، ەلەكتروندى وقۋلىق، كارتوچكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، ساباققا زەيىندەرىن اۋدارۋ، 2 توپقا ءبولۋ، بۇگىنگى ساباقتىڭ ەرەكشەلىگىن ءتۇسىندىرۋ، ماقساتىن ايتۋ.
ءىى. جاڭا ساباق
- بالالار، الدىمىزدا قانداي مەرەكە كەلە جاتىر؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بيىل ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 24 جىل تولىپ وتىر ەكەن. ەندەشە ءبىز ءوزىمىزدىڭ ءبىلىمىمىز ارقىلى وسى مەرەيتويعا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسا الامىز. 2016 جىلى تاۋەلسىزدىگىمىزگە 25 جىل تولادى.
وركەندەگەن استانا – قازاقستاننىڭ شىڭعا شارىقتاعان بايتەرەگى. بۇگىنگى ساباعىمىزدا ەلىمىزدىڭ رۋحاني ورتالىعىنا، مادەني مەكەنىنە اينالعان ايشىقتى قالا – استاناعا ساياحات جاسايمىز.
1. ەڭسەلى ەلوردامىزداعى باستى عيمارات - قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنسياسى – اقوردا.
بۇل عيماراتتىڭ ۇزىندىعى 600 مەتر، ەنى 20 مەتر. اقوردادان كەلىپ تۇسكەن شۇعىل حاتقا جەدەل جاۋاپ بەرەسىڭدەر، ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرا الامىز.
توپتىق تاپسىرمالار:
ءى توپ.
1. سويلەم مۇشەلەرىنىڭ 3 بەلگىسىن بىلەسىڭ بە؟ اتا؟
2. باستاۋىش نەنى بىلدىرەدى؟ دارا باستاۋىشقا مىسال كەلتىر.
3. تولىقتاۋىشتىڭ بايلانىسۋ ءتۇرى قانداي؟
ءىى توپ.
1. سويلەم مۇشەلەرى قۇرامىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
2. بايانداۋىش نەنى بىلدىرەدى؟ كۇردەلى بايانداۋىشقا مىسال كەلتىر.
3. وقۋشىلار استاناعا ساياحات جاسادى
استى سىزىلعان ءسوز تىركەسىنىڭ بايلانىسۋ ءتاسىلى مەن ءتۇرى قانداي؟ استاناعا ءسوزى قانداي سويلەم مۇشەسىنىڭ قىزمەتىن اتقارىپ تۇر.
- جاقسى، بالالار، ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرايىق!
2. استانا كەلبەتىن اشا تۇسەتىن ارنايى تاپسىرىسپەن سالىنعان قۇرىلىس كەشەنى – پيراميدا. ول - قازىرگى كەزدە «بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم سارايىنا» اينالعان. كولەمى - 28 مىڭ كۆ مەتر، ال بيىكتىگى - 62 مەتر. ىشىندە 1500 ادامدىق كونسەرت زالى بار. پيراميدانى ارالاعىلارىڭ كەلسە «كىم تاپقىر؟» تاپسىرماسىن ورىنداۋلارىڭ كەرەك.
كىم تاپقىر؟
ماقالدىڭ جالعاسىن تاۋىپ. سويلەم مۇشەسىنە تالداۋ جاسا:
1. ۇستازىڭدى ۇلى اكەڭدەي............. (سىيلا)
2. جاقسىنىڭ اتى ولمەيدى،.............(عالىمنىڭ حاتى ولمەيدى)
3. ەردى نامىس ولتىرەدى،....................(قوياندى قامىس ولتىرەدى)
4. جىلى - جىلى سويلەسەڭ،...............( جىلان ىنىنەن شىعادى)
3. ارمان قالا – استاناداعى ەڭ بيىك عيماراتتىڭ ءبىرى حان – شاتىرى. الاڭىنىڭ ءوزى 10 گەكتار جەردى الىپ جاتىر. ونىڭ ىشىنەن قالالىق پارك، كينوتەاتر، كورمە، كونسەرت زالدارى، دۇكەندەردى، ءتىپتى، اكۆوپاركتى دە تاماشالاي الاسىڭدار. حان – شاتىرىنا كىرۋگە اسىعىڭىزدار، ول ءۇشىن 56 - جاتتىعۋدا بەرىلگەن «سىيراق - ءوز وتانىنىڭ ۇلى پاتريوتى» ماتىنىنە تالداۋ جاساۋلارىڭ قاجەت «تالداۋ – تابىس كىلتى». ەندەشە ىسكە ءسات!
ءى توپ. قارامەن جازىلعان سوزدەردىڭ قانداي سويلەم مۇشەسى بولىپ تۇرعانىن انىقتاۋ، تالداۋ جاساۋ.
ءىى توپ. سىيراقتىڭ ايتپاق ءسوزىن اياقتاۋ، سىيراقتىڭ ەرلىگىنە قاتىستى وي قورىتۋ.
4. ال، ەندى ءبىزدىڭ باقىتتى بولاشاعىمىزدىڭ سيمۆولىنداي سارىارقاعا ساۋلەت بەرىپ تۇرعان «استانا - بايتەرەك» مونۋمەنتىنە دە تاياپ قالدىق. بيىكتىگى 97 مەتر بايتەرەكتىڭ جوعارعى شىڭىنا شىققىلارىڭىز كەلسە، 2 توپتىڭ جەتەكشىلەرى سىنعا تۇسەدى:
ءى توپ جەتەكشىسىنە
1. شىلاۋ سويلەم مۇشەسى بولا الادى ما؟ (جوق)
2. باستاۋىش كىم؟ نە؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى (ءيا)
3. انىقتاۋىش سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەسى (جوق)
4. – نىڭ، - ءنىڭ - ىلىك سەپتىگىنىڭ جالعاۋى (ءيا)
5. «بيىلعى كۇز سالقىن» بۇل قۇرمالاس سويلەم (جوق)
6. «ۋ»- تۇيىق ەتىستىك جاساۋشى جۇرناق (ءيا)
ءىى توپ جەتەكشىسىنە
1. باستاۋىش سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەسى (ءيا)
2. مەن، سەن، ول، بىزدەر – جىكتەۋ ەسىمدىكتەرى (ءيا)
3. «كەلە جاتىر» - ءۇيىرلى بايانداۋىش (جوق)
4. سويلەم مۇشەلەرى قۇرىلىسىنا قاراي 3-كە بولىنەدى (ءيا)
5. سويلەم مۇشەلەرىن ءتىل ءبىلىمىنىڭ مورفولوگيا سالاسى زەرتتەيدى (جوق)
6. تولىقتاۋىش سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەسى (جوق)
5. ۇيگە؛ «بولاشاقتى نۇرلاندىرعان تاۋەلسىزدىك» تاقىرىبىنا شىعارما
جازىپ كەلۋ. ادامگەرشىلىك، يماندىلىق تۋرالى دانالىق سوزدەر جاتتاپ كەلۋ.
6. وقۋشىلار ءبىلىمىن باعالاۋ.
7. ساباقتى قورىتىندىلاۋ:
ەسىلدىڭ جاعاسىنا قونعان قالام،
جۇرەگى قازاعىمنىڭ بولعان قالام.
كۇن ساناپ ەرتەگىدەي وسكەن قالام،
جايناشى، جاساي بەرشى، نۇرلى استانام.
- بالالار، سەندەر سويلەم مۇشەلەرىنەن العان بىلىمدەرىڭدى جيناقتاپ مەڭگەرۋ ارقىلى نۇرلى قالا - استانامىزعا ساياحات جاسادىڭىزدار. ءبىزدىڭ تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن. سوندىقتان ءالى - اق ەلوردامىزدا ساياحات جاسايتىندارىڭا سەنىمدىمىن.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
«رايىمبەك اۋدانىنىڭ ءبىلىم ءبولىمى» مەملەكەتتىك مەكەمەسى
«اقتاستى ورتا مەكتەپ مەكتەپكە دەيىنگى شاعىن ورتالىعىمەن»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى سابىربەكوۆا گۇلباقىت
قازاق ءتىلى پانىنەن 8 - سىنىپتا وتەتىن اشىق ساباقتىڭ
جوسپارى:
تاقىرىبى: سويلەم مۇشەلەرىنەن وتكەندى قايتالاۋ
ماقساتى:
1) سويلەم مۇشەلەرىنەن وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ، ولاردىڭ گرامماتيكالىق بەلگىلەرىن مەڭگەرتۋ، بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
2) ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە، ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ، سويلەم تالداۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
3) ەلىن سۇيۋگە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ، ماقال - ماتەلدەر ارقىلى وقۋشىلاردىڭ رۋحاني بايلىعىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ تەگى: قايتالاۋ، جيناقتاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپتىق جۇمىس، شىعارماشىلىققا ىزدەنىس، شىعارما جازۋ، ويتولعاۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كىتاپتار، استانانىڭ اسەم عيماراتتارىن سلايد ارقىلى كورسەتۋ، ەلەكتروندى وقۋلىق، كارتوچكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، ساباققا زەيىندەرىن اۋدارۋ، 2 توپقا ءبولۋ، بۇگىنگى ساباقتىڭ ەرەكشەلىگىن ءتۇسىندىرۋ، ماقساتىن ايتۋ.
ءىى. جاڭا ساباق
- بالالار، الدىمىزدا قانداي مەرەكە كەلە جاتىر؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بيىل ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 24 جىل تولىپ وتىر ەكەن. ەندەشە ءبىز ءوزىمىزدىڭ ءبىلىمىمىز ارقىلى وسى مەرەيتويعا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسا الامىز. 2016 جىلى تاۋەلسىزدىگىمىزگە 25 جىل تولادى.
وركەندەگەن استانا – قازاقستاننىڭ شىڭعا شارىقتاعان بايتەرەگى. بۇگىنگى ساباعىمىزدا ەلىمىزدىڭ رۋحاني ورتالىعىنا، مادەني مەكەنىنە اينالعان ايشىقتى قالا – استاناعا ساياحات جاسايمىز.
1. ەڭسەلى ەلوردامىزداعى باستى عيمارات - قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنسياسى – اقوردا.
بۇل عيماراتتىڭ ۇزىندىعى 600 مەتر، ەنى 20 مەتر. اقوردادان كەلىپ تۇسكەن شۇعىل حاتقا جەدەل جاۋاپ بەرەسىڭدەر، ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرا الامىز.
توپتىق تاپسىرمالار:
ءى توپ.
1. سويلەم مۇشەلەرىنىڭ 3 بەلگىسىن بىلەسىڭ بە؟ اتا؟
2. باستاۋىش نەنى بىلدىرەدى؟ دارا باستاۋىشقا مىسال كەلتىر.
3. تولىقتاۋىشتىڭ بايلانىسۋ ءتۇرى قانداي؟
ءىى توپ.
1. سويلەم مۇشەلەرى قۇرامىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
2. بايانداۋىش نەنى بىلدىرەدى؟ كۇردەلى بايانداۋىشقا مىسال كەلتىر.
3. وقۋشىلار استاناعا ساياحات جاسادى
استى سىزىلعان ءسوز تىركەسىنىڭ بايلانىسۋ ءتاسىلى مەن ءتۇرى قانداي؟ استاناعا ءسوزى قانداي سويلەم مۇشەسىنىڭ قىزمەتىن اتقارىپ تۇر.
- جاقسى، بالالار، ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرايىق!
2. استانا كەلبەتىن اشا تۇسەتىن ارنايى تاپسىرىسپەن سالىنعان قۇرىلىس كەشەنى – پيراميدا. ول - قازىرگى كەزدە «بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم سارايىنا» اينالعان. كولەمى - 28 مىڭ كۆ مەتر، ال بيىكتىگى - 62 مەتر. ىشىندە 1500 ادامدىق كونسەرت زالى بار. پيراميدانى ارالاعىلارىڭ كەلسە «كىم تاپقىر؟» تاپسىرماسىن ورىنداۋلارىڭ كەرەك.
كىم تاپقىر؟
ماقالدىڭ جالعاسىن تاۋىپ. سويلەم مۇشەسىنە تالداۋ جاسا:
1. ۇستازىڭدى ۇلى اكەڭدەي............. (سىيلا)
2. جاقسىنىڭ اتى ولمەيدى،.............(عالىمنىڭ حاتى ولمەيدى)
3. ەردى نامىس ولتىرەدى،....................(قوياندى قامىس ولتىرەدى)
4. جىلى - جىلى سويلەسەڭ،...............( جىلان ىنىنەن شىعادى)
3. ارمان قالا – استاناداعى ەڭ بيىك عيماراتتىڭ ءبىرى حان – شاتىرى. الاڭىنىڭ ءوزى 10 گەكتار جەردى الىپ جاتىر. ونىڭ ىشىنەن قالالىق پارك، كينوتەاتر، كورمە، كونسەرت زالدارى، دۇكەندەردى، ءتىپتى، اكۆوپاركتى دە تاماشالاي الاسىڭدار. حان – شاتىرىنا كىرۋگە اسىعىڭىزدار، ول ءۇشىن 56 - جاتتىعۋدا بەرىلگەن «سىيراق - ءوز وتانىنىڭ ۇلى پاتريوتى» ماتىنىنە تالداۋ جاساۋلارىڭ قاجەت «تالداۋ – تابىس كىلتى». ەندەشە ىسكە ءسات!
ءى توپ. قارامەن جازىلعان سوزدەردىڭ قانداي سويلەم مۇشەسى بولىپ تۇرعانىن انىقتاۋ، تالداۋ جاساۋ.
ءىى توپ. سىيراقتىڭ ايتپاق ءسوزىن اياقتاۋ، سىيراقتىڭ ەرلىگىنە قاتىستى وي قورىتۋ.
4. ال، ەندى ءبىزدىڭ باقىتتى بولاشاعىمىزدىڭ سيمۆولىنداي سارىارقاعا ساۋلەت بەرىپ تۇرعان «استانا - بايتەرەك» مونۋمەنتىنە دە تاياپ قالدىق. بيىكتىگى 97 مەتر بايتەرەكتىڭ جوعارعى شىڭىنا شىققىلارىڭىز كەلسە، 2 توپتىڭ جەتەكشىلەرى سىنعا تۇسەدى:
ءى توپ جەتەكشىسىنە
1. شىلاۋ سويلەم مۇشەسى بولا الادى ما؟ (جوق)
2. باستاۋىش كىم؟ نە؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى (ءيا)
3. انىقتاۋىش سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەسى (جوق)
4. – نىڭ، - ءنىڭ - ىلىك سەپتىگىنىڭ جالعاۋى (ءيا)
5. «بيىلعى كۇز سالقىن» بۇل قۇرمالاس سويلەم (جوق)
6. «ۋ»- تۇيىق ەتىستىك جاساۋشى جۇرناق (ءيا)
ءىى توپ جەتەكشىسىنە
1. باستاۋىش سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەسى (ءيا)
2. مەن، سەن، ول، بىزدەر – جىكتەۋ ەسىمدىكتەرى (ءيا)
3. «كەلە جاتىر» - ءۇيىرلى بايانداۋىش (جوق)
4. سويلەم مۇشەلەرى قۇرىلىسىنا قاراي 3-كە بولىنەدى (ءيا)
5. سويلەم مۇشەلەرىن ءتىل ءبىلىمىنىڭ مورفولوگيا سالاسى زەرتتەيدى (جوق)
6. تولىقتاۋىش سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەسى (جوق)
5. ۇيگە؛ «بولاشاقتى نۇرلاندىرعان تاۋەلسىزدىك» تاقىرىبىنا شىعارما
جازىپ كەلۋ. ادامگەرشىلىك، يماندىلىق تۋرالى دانالىق سوزدەر جاتتاپ كەلۋ.
6. وقۋشىلار ءبىلىمىن باعالاۋ.
7. ساباقتى قورىتىندىلاۋ:
ەسىلدىڭ جاعاسىنا قونعان قالام،
جۇرەگى قازاعىمنىڭ بولعان قالام.
كۇن ساناپ ەرتەگىدەي وسكەن قالام،
جايناشى، جاساي بەرشى، نۇرلى استانام.
- بالالار، سەندەر سويلەم مۇشەلەرىنەن العان بىلىمدەرىڭدى جيناقتاپ مەڭگەرۋ ارقىلى نۇرلى قالا - استانامىزعا ساياحات جاسادىڭىزدار. ءبىزدىڭ تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن. سوندىقتان ءالى - اق ەلوردامىزدا ساياحات جاسايتىندارىڭا سەنىمدىمىن.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
الماتى وبلىسى، سارقان اۋدانى،
