سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
ءسوزجۇمباقتار

قوستاناي اۋدانى،
ميچۋرين وم
9- سىنىپ وقۋشىسى
جۋمانازاروۆا ايدا   
     

 

ءسوزجۇمباق  «ارىپتەردى قوسىپ وقىڭدار»

تومەندەگى سۋرەتتىڭ سول جاعىنداعى داۋىسسىز دىبىس ارىپتەرىنىڭ ورتاسىنا نەمەسە الدىنا، سوڭىنا، وڭ جاقتاعى داۋىستى دىبىس ارىپتەرىن قوسىپ وقىڭدار. سوندا ءبىر جۇمباق شىعادى. ول نە دەگەن جۇمباق؟ شەشۋى نە؟

 

جاسىرىنعان جۇمباق شۋماق:

جاپاندا ءبىر نارسە بار اۋزى جابىق.

اشىلار مەزگىلىندە باۋرىن جازىپ.

ىشىندە تولىپ جاتقان قازىناسى بار،

قورەك قىپ پايدالانار تامام حالىق.

                                            (شەشۋى: كىتاپ)

 

«كىم تاۋىپ وقي الار ەكەن؟»

كەلتىرىلگەن سىزىقتارعا ەل-حالىق تۋرالى سەگىز ماقال جازىلعان. سىزىق بويىمەن سىزعىشتى جۇرگىزە وتىرىپ، سول ماقالداردى تاۋىپ كىم وقي الار ەكەن؟ (قوسۋ بەلگىسى نۇكتە ورنىنا جۇرەدى)

 

جاسىرىنعان ماقالدار

1. بەرەكەلى جەردەن مەرەكە كەتپەس.

2. حالىق ايتپايدى، حالىق ايتسا، قالت ايتپايدى.

3. اداسساڭ ەلمەن اداس.

4. ەلدە تۇلكى اشتان ولمەس.

5. كەڭەس قىلعان ازباس، كەڭىنەن پىشكەن تون توزباس.

6. وزبەك ءوز اعام.

7. ەل ءىشى – التىن بەسىك.

8. ورىس بار جەردە قونىس بار.

 

جاسىرىنعان ءسوز

تومەندە بەرىلگەن سوزدەردەن تۋىندى سىن ەسىم جاساپ، شاقپاقتى تولتىرىپ جازىڭدار. ەگەر ءتيىستى جۇرناقتارىن دۇرىس قولدانىپ جازىپ شىقساڭدار، سارىمەن سىزىلعان جولدى تىگىنەن وقىعاندا گرامماتيكالىق ءبىر تەرميننىڭ اتى شىعادى.

 

بەرىلگەن سوزدەر:

1. اعاش.
2. ايت.
3. جاسا.
4. ءسوز.
5. باكى.
6. كەڭ.
7. ءبۇر

 
جاسىرىنعان ءسوز
1. اعاشسىز.
2. ايتقىش.
3. جاساندى.
4. سوزشەڭ.
5. باكىسىز.
6. كەڭىرەك.
7. بۇرمەلى.

 

تىگىنەن وقىعاندا «سىن ەسىم»

ءسوزجۇمباق

تومەندە بەرىلگەن جۇمباقتاردىڭ جاۋابىن تابا وتىرىپ، كەستەگە ورنالاستىرساڭدار،  تىگىنەن وقىعاندا گرامماتيكالىق ءبىر تەرميننىڭ اتى شىعادى.

1. بىرەۋىن بەردىم، ونىن تەردىم.
2. سىلدىردان قورقادى، شوشىنىپ جورتادى.  
3. سۋدا ءوسىپ، ونەدى، سىرتقا شىقسا ولەدى.
4. ءتورت اياققا كەرىلدى، ادەمى ءۇي بوپ كورىندى.
5. سىرتىن وتقا قاقتايدى، ودان باسقا جاقپايدى.
6. تورتەۋ ادامى، بىرەۋ الاڭى.
7. سۋدا كولىك، قۇمدا ولىك.
8. اپپاق دوپ تاۋىپ، شاقىردى اق ....
9. سيراعى ۇزىن، تىرناعى ۇزىن، تۇمسىعى بىزدەي.
10. شاشىلدى كوكتەن اق مونشاق، جوعالدى بىزدەر تاپقانشا–اق.

جاۋاپتارى:

1. تۇقىم
2. قويان
3. بالىق
4. شاتىر
5. قازان
6. ۇستەل
7. قايىق
8. تاۋىق
9. تىرنا
10.بۇرشاق

تىگىنەن وقىعاندا «تولىقتاۋىش»


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما